بیشترین عیوب خودروهای داخلی و وارداتی

شرکت بازرسی و کیفیت استاندارد ایران هر ساله طی یک نظرسنجی جامع به بررسی وضعیت کیفی خودروهای سواری داخلی و خارجی از دیدگاه مشتریان می‌پردازد. در این نظرسنجی وضعیت کیفیت اولیه خودروها با تعداد عیوب مشاهده شده در هر ۱۰۰ خودرو در سه ماهه اول مالکیت مشتریان پرداخته می‌شود. شاخص IQS یا مطالعه کیفیت اولیه شاخصی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته نیز مورد سنجش می‌گیرد و قابلیت قیاس و بهینه کاوی را بین صنعت خودروی ایران و صنایع خودروسازی بین‌المللی در کشورهای مختلف فراهم می‌کند.

حال در شرایطی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران اقدام به تهیه این گزارش در سه ماهه اول سال گذشته کرده که با بیش از ۱۴۵ هزار نفر از مشتریانی که خودروهای خود را از ۱۸ شرکت عرضه‌کننده خودروی سواری که بیش از ۱۰۰ مدل خودرو را عرضه می‌کنند خریداری کرده اند، مصاحبه کرده است. اما نتایج اولیه در سال گذشته در شرایطی مورد توجه قرار می‌گیرد که طبق شاخص IQS، در سال ۱۳۹۴ متوسط امتیاز ۴۳۲ است، به‌عبارتی ۳/ ۴ ایراد در هر خودروی تحویل داده شده به مشتریان ایرانی که سه ماه از مالکیت آن می‌گذرد، وجود دارد. اما نکته حائز اهمیت و مثبت در این نظرسنجی آن است که به‌طور متوسط شاخص IQS با کاهش حدود ۷.۵درصد نسبت به دوره پیش مواجه بوده است. نتایج مطالعات مشابه در کشورهای ژاپن، چین و آمریکا در سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهند که شاخص IQS برای این کشور‌ها به ترتیب ۸۰، ۱۰۸ و ۱۱۲ است. در این مطالعه در حالی امتیاز پایین این شاخص بیانگر کیفیت بهتر خودروها است که کاهش ۷.۵ درصدی شاخص IQS از افزایش و بهبود کیفیت اولیه خودروها در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال گذشته خبر می‌دهد، اما این نظرسنجی به‌نوعی به‌طور موشکافانه مشکلات کیفی خودروها و همچنین شکایت مشتریان از عیوب اولیه را نمایان می‌کند؛ به‌طوری‌که تحلیل اولیه نتایج این نظرسنجی مبین آن است که پنج ایراد اصلی خودروهای داخلی در سه ماه نخست تحویل به مشتری، به ترتیب شامل رگلاژ نبودن درها، سر و صدای داخل اتاق، صدای غیر عادی موتور، مصرف سوخت و شتاب کم را شامل می‌شود.

این در حالی است که ایرادات پنج گانه در خودروهای وارداتی به ترتیب مصرف سوخت، شتاب کم،ضعف در تهویه مطبوع، صدای غیرعادی موتور و سر و صدای اضافی داخل اتاق را در برمی‌گیرد. اما آن طور که مدیر تحقیقات مشتری و بازار شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران می‌گوید، متوسط نمره کیفی خودروهای کشور در سه ماه نخست تحویل به مشتری، در مقایسه با گزارش سال ۹۳، بالغ بر۵/ ۷ درصد بهبود یافته، اما هنوز با استاندارد جهانی فاصله زیادی دارد.از سوی دیگر در این گزارش، رتبه بندی خودروها بر اساس برند خودروهای درحال تردد و مورد مطالعه در این طرح ارائه شده است. در این میان، مدل‌های خودروی لکسوس با برترین کیفیت در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۶-۲۰۱۵) در جایگاه نخست و به‌دنبال آن خودروهای BMW، تویوتا و آلفارومئو در جایگاه‌های دوم تا چهارم قرار دارند. این در شرایطی است که رده‌های دهم به بعد را تماما خودروهای تولید یا مونتاژ داخلی اشغال کرده و مونتاژی‌ها توانسته‌اند نمره کیفی بهتری را در مقایسه با خودروهای ایرانی به دست بیاورند. طبق گزارش اعلامی، محصولات کیاموتورز کره در رده دهم جدول جای داشته و متوسط نمره کیفی آنها نیز ۱۹۴ (بیش از ۹/ ۱ ایراد در هر خودرو به‌طور میانگین) است. بعد از کیا اما محصولات برند چری توانسته‌اند رده یازدهم جدول را با امتیاز ۲۱۸ (حدودا ۲/ ۲ ایراد در هر خودرو به‌طور متوسط) صاحب شوند و این در حالی است که محصولات برند ام وی ام به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بنابر گزارش اعلامی، برند ام وی ام با امتیاز ۳۲۹، رده بیست و دوم را در اختیار دارد.

در این رده‌بندی به‌دلیل سهم بازار بالای ایران خودرو و سایپا، متوسط وزنی صنعت شاخص IQS در پایین نمودار و در کنار این خودروسازان جای گرفته است. گزارش مربوطه نشان می‌دهد که دو خودروساز بزرگ کشور فاصله زیادی با همتایان خارجی خود در حوزه کیفی دارند، زیرا ایران خودرو در رده بیست و چهارم جدول قرار گرفته و سایپا نیز ساکن رده یکی مانده به آخر است. بر این اساس، محصولات ایران خودرو (به جز ۲۰۶، ۴۰۵، پارس و تندر-۹۰، ویتارا و هایما که جزو برندهای خارجی محاسبه شده‌اند) به‌طور متوسط دارای حدود ۸/ ۳ درصد ایراد در سه ماه نخست تحویل به مشتری هستند و این عدد برای خودروهای سایپا شامل پراید و تیبا ۱/ ۵ درصد گزارش شده است.همچنین در این طرح، برترین خودروها از نظر کیفیت اولیه در نگاه مشتریان به تفکیک اتاق خودرو نمایش داده شده‌اند که به‌عنوان مثال در دسته خودروی هاچ بک کوچک، برترین خودرو تویوتا یاریس و در دسته خودروی شاسی‌بلند نیمه بزرگ کیا سورنتو جای دارند. در ادامه، امتیاز کلی شاخص IQS به تفکیک زادگاه برندهای مورد مطالعه مورد کاوش قرار گرفته‌اند که در این میان برندهای کشور آلمان به‌عنوان باکیفیت ترین و به‌دنبال آن برندهای خودروهای ژاپنی در جایگاه بعدی قرار گرفته‌اند. همچنین در این گزارش تاکید شده که بیش از ۳۸درصد از تنوع مدل خودروها (منظور تنوع مدل‌های ارائه شده است) در بازار ایران مربوط به برندهای چینی بوده و به‌دنبال آن برندهای فرانسوی در جایگاه دوم و برندهای کره‌ای، ژاپنی، ایرانی و آلمانی در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.