سهم بالای اقتصاد کشاورزی در کرمانشاه

کرمانشاه یکی از قطب‌های کشاورزی ایران است؛ تولید گندم، نخود، جو و محصولات باغی این استان از نظر کیفیت و کمیت منحصر به فرد است و به گفته مسوولان کشاورزی می‌تواند یکی از راه‌های توسعه استان کرمانشاه باشد. در این خصوص گفت‌وگویی با ناصر مرادی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق کرمانشاه و رئیس شورای ملی نخود ایران داشتیم که در زیر می‌خوانید:

از پتانسیل‌های کشاورزی کرمانشاه صحبت کنید.

کرمانشاه یکی از قطب‌های کشاورزی کشور است، خاک آن حاصلخیز و خوب است و باغ ها و زمین‌های کشاورزی قابل توجهی داریم.این استان نسبت به بسیاری از استان‌های دیگر که اکنون درگیر معضل آب هستند، مشکل آب کمتری دارد و محصولات کشاورزی کرمانشاه آنقدر قابل توجه است که صادرات هم داریم.

سهم بخش کشاورزی در اقتصاد استان کرمانشاه چه میزان است؟ آماری از میزان صادرات و تعداد بنگاه‌های فعال در بخش کشاورزی استان ارائه دهید.

استان کرمانشاه با دارا بودن حدود یک‌میلیون هکتار اراضی زراعی و باغی یکی از قطب‌های مهم تولید محصولات کشاورزی در کشور است. سهم اقتصاد کشاورزی استان ۹/ ۱۷درصد و سهم صادرات محصولات کشاورزی آن حدود ۷۵ درصد است. زراعت استان کرمانشاه با تولید ۲۹۰۰ هزار تن محصول، حدود ۴ درصد از کل تولید کشور را تامین می‌کند و ارزش صادرات استان در سال ۹۴ بالغ بر ۵/ ۴۰۲ میلیون دلار بود. مقام اول عملکرد در واحد سطح گندم آبی ، رتبه دوم کشور از نظر عملکرد در واحد سطح ذرت، رتبه دوم در تولید جو، رتبه چهارم در تولید چغندرقند، رتبه هفتم تولید کلزا، رتبه هفتم تولید گوجه‌فرنگی و رتبه اول تولید نخود کشور برخی از توانمندی‌های استان کرمانشاه است. این استان به عنوان قطب کشاورزی غرب ایران دارای استعدادهای بسیار خوبی در زمینه محصولات دامی است و در حال حاضر با داشتن ۴۴۲۱۰۰ تن تولیدات دام و طیور و زنبور عسل در تامین امنیت غذایی نقش بسیار ارزنده‌ای دارد.همچنین با دارا بودن ۴۸۱ مزرعه پرورش ماهی، سهم ۴ درصدی از تولیدات آبزی پروری کشور را به خود اختصاص داده است. تا پایان سال ۹۳ در استان کرمانشاه، ۲۳۳ واحد صنایع تبدیلی غذایی دارای مجوز از سازمان‌های جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت وجود داشته است.

در خصوص فعالیت کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی کرمانشاه و چگونگی تشکیل این کمیسیون توضیح دهید.

با توجه به اهمیت موضوع کشاورزی و تاکیدی که اتاق ایران بر این موضوع داشت، کمیسیون کشاورزی در اتاق کرمانشاه تشکیل شد. در این کمیسیون از صاحب نظران، متخصصین کشاورزی، تولیدکنندگان و صادرکنندگان، دانشگاهیان ، مسئولین مرتبط ادارات و ... دعوت کردیم و از همه آنها کمک می‌گیریم و راجع به مشکلات و موانع کشاورزی بحث می‌کنیم و اگر نیاز باشد به اداره ها و نهادها نیز مشاوره خواهیم داد.مهم‌ترین دستاورد این کمیسیون، ایجاد یک اتاق فکر برای دنبال کردن مباحث مختلف است، در این حوزه در بحث آب برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته و به دنبال جایگزینی کشت محصولات با نیاز آبی پایین هستیم.در زیرمجموعه این کمیسیون انجمن‌ها و اتحادیه‌هایی هم شکل گرفته‌اند که فعالیت قابل توجهی دارند، شورای ملی نخود با مرکز کرمانشاه، اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان دام زنده و انجمن ارگانیک از مهمترین این تشکل‌ها هستند.

مهمترین اقدامات انجام شده از سوی این تشکل‌ها کدام موارد است؟

در اتحادیه تولیدکنندگان اقدامات خوبی برای دام زنده و خصوصا گوسفند نژاد سنجابی که یک برند در کرمانشاه است و در کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس بسیار مورد استقبال است، انجام شد و نتیجه آن صادرات خوب دام زنده بود که هم رونق و افزایش تولید دامداری را در پی داشت و هم ایجاد اشتغال آن مناسب بود. انجمن ارگانیک نیز حدود ۵/ ۱سال قبل آغاز به کار کرد و همایش‌های متعددی را نیز تاکنون برگزار کرده و در این انجمن نیز از افراد صاحب نظر و با تجربه استفاده شده است. یکی از دستاوردهای مهم این انجمن حضور در نمایشگاه بین‌المللی کرمانشاه بود که باعث آشنایی بیشتر مردم با محصولات ارگانیک شد.اکنون راه‌اندازی انجمنی برای برند روغن کرمانشاهی نیز در دست پیگیری است که کارهای اولیه آن انجام شده و به زودی انتخابات هیات مدیره آن برگزار خواهد شد.

ظاهرا در زیرمجموعه این کمیسیون، کارگروه‌هایی هم در بخش کشاورزی فعال هستند. لطفا به آنها اشاره کنید.

این کمیسیون دارای ۵ کارگروه از جمله کشاورزی، دام و طیور و آبزیان، آب، محیط زیست و اقتصاد سبز، صنایع غذایی و تبدیلی و کارگروه اصلاح فرهنگ غذایی است. یکی از مهم‌ترین این کارگروه‌ها، کارگروه اصلاح فرهنگ غذایی است که تلاش می‌کنیم ذائقه مردم را به سمت محصولات سالم و پر پروتئین البته با پروتئین گیاهی ببریم. کارگروه مهم دیگر کارگروه آب، محیط زیست و اقتصاد سبز است. آب محور توسعه و حیات است. در این کارگروه بنا داریم به سمت کشت محصولات با نیاز آبی کم برویم به خصوص در این شرایط که با بحران آب مواجهیم. سومین کارگروه، صادرات و صدور خدمات فنی و مهندسی کشاورزی است. در این کارگروه بنا داریم به سمت کشت‌های فراسرزمینی برویم که هم برای نیاز داخل کشور مناسب است و هم می‌تواند صادرات به همراه داشته باشد. کارگروه دیگر ما دام، طیور و آبزیان است که در این بخش نیز کرمانشاه پتانسیل‌های قابل توجهی دارد.

مهم‌ترین برنامه‌هایی که در شورای نخود دنبال می‌شود چیست؟

کرمانشاه قطب برتر تولید نخود در کشور است، هم از نظر سطح زیر کشت که بیشترین سهم را در کشور داریم و هم برند نخود کرمانشاه هستیم. عراق، پاکستان، افغانستان و ... از جمله کشورهایی هستند که صادرات نخود کرمانشاه به آنها صورت می‌گیرد. نخود کرمانشاه، شیرین و خوش طعم با درصد پروتئین بسیار بالاست و نخودی است که دستکاری ژنتیکی نشده و می‌توان گفت سالم و طبیعی است. نخود محصولی مظلوم و با نیاز آبی بسیار کم است و محصول آن با دو باران رشد می‌کند. با توجه به این شرایط، اتاق بازرگانی کرمانشاه متوجه شد که برای پیگیری خواسته‌های نخودکاران و نیازهای کشت این محصول باید یک تشکل ایجاد شود. این تشکل در بعد ملی و با مرکز کرمانشاه ایجاد شد تا مباحث مربوط به نخود در سطح ملی پیگیری شود. در گذشته به دلیل نبود یک تشکل منسجم برای نخود، نمی‌توانستیم دفاع خوبی از این محصول داشته باشیم. هر زمان حبوبات گران می‌شد این محصول را نیز جز حبوبات در نظر گرفته و صادرات آن را ممنوع می‌کردند و بازارهای جهانی را از دست می‌دادیم که در این شرایط هم تولیدکننده ضرر می‌کرد و هم سطح زیر کشت نخود کم می‌شد.

با پیگیری این شورا صادرات نخود از سال ۹۳ از سر گرفته شد و در این سال حدود ۳۵ هزار تن و در سال گذشته با وجود اینکه محصول کم بود ۲۸ هزار تن صادرات نخود داشتیم.با پیگیری این شورا یک کد تعرفه‌ای جدید برای نخود ایجاد و این محصول از کد تعرفه‌ای حبوبات جدا شد.اقدام دیگری که در بحث نخود پیگیری می‌شود مکانیزه شدن کشت این محصول است که در حال ترویج آن در کشت پاییزه امسال استان هستیم. به هرحال در کشت‌های سنتی راندمان پایین است و می‌توان در کشت صنعتی راندمان را تا ۵/ ۲ برابر افزایش داد. از سوی دیگر، در خصوص ترویج فرهنگ مصرف نخود بین مردم کار می‌کنیم. نخود دارای پروتئین گیاهی و بسیار مفید است و نخود معمولی تا ۱۸ درصد و نخود بیوه نیز تا ۳۰ درصد پروتئین گیاهی دارد.در حالی است که قیمت یک کیلو گوشت به عنوان پروتئین تا ۳۰ هزار تومان می‌رسد، نخود را می‌توان با قیمت بسیار ارزان‌تر تهیه کرد. اکنون نیز در حال شکل گیری اجرای پایلوت طرح ملی «صفر تا صد» تولید نخود در استان کرمانشاه هستیم. این طرح از صفر تا صد مسائل مربوط به تولید، بازاریابی و فروش را در بر می‌گیرد. به ویژه در شرایط کنونی که با کمبود منابع آبی و بحران آب مواجهیم، این طرح موجب توسعه کشت محصول نخود با نیاز آبی کم می‌شود و شاهد انقلابی در تولید و فرآوری محصول نخود و رونق اقتصادی در این بخش خواهیم بود.