نهاوند؛ پایگاه مالت ایران

در قلب رشته کوه زاگرس، قله‌ای مرتفع به نام گرین قرار دارد که از دامنه‌های آن، چشمه‌های خروشانی جوشیده و طبیعت بکر و کوهستانی را به جود آورده‌اند. شهر تاریخی نهاوند در دامنه این کوه قرار گرفته و به سبب داشتن چشمه‌های فراوان به یکی از قطب‌های اصلی کشاورزی و باغداری کشور تبدیل شده است. این شهرستان قابلیت آن را دارد تا با توجه به وجود آب و خاک مناسب، به قطب اصلی انواع محصولات کشاورزی و باغداری کشور تبدیل شده و ایران را از محصولات خود سرشار کند. کارخانه کاسپین کوهدشت، در دشت نهاوند واقع شده تا در فضایی مناسب از نظر آب و هوایی، به تولید مالت برای تولیدکنندگان انواع ماءالشعیر، مشغول شود. این کارخانه از معدود واحدهای تولید مالت در کشور است که با توسعه آن می‌توان به بخش بزرگی از نیاز مالت در کشور پاسخ داد و ایران را از یک وارد کننده بزرگ جو و مالت به یکی از صادرکنندگان آن تبدیل کرد. حسین اکبری، مدیر عامل شرکت کاسپین کوهدشت بر این باور است که اگر موانع تولید برطرف شود و تولیدکنندگان بتوانند طرح‌های توسعه خود را بر اساس منابع بانکی کم بهره به انجام برسانند، کشور قابلیت تولید انواع جو و مالت را خواهد داشت. او که کسب شهامت لازم برای ورد به عرصه تولید را مدیون تحصیل در دانشکده مکانیک دانشگاه علم و صنعت ایران می‌داند، به دنیای اقتصاد می‌گوید: چون بیشتر جوهای تولید شده در ایران برای دام و طیور استفاده می‌شود، می‌توان با واردات بذر اصلاح شده جو و بومی کردن تولید آن، سطح بالایی از زمین‌های شهرستان نهاوند را زیر کشت جو مالتی قرار داد و کشور را از واردات این محصول بی نیاز کرد.

شرکت کاسپین کوهدشت به عنوان بزرگ‌ترین واحدتولید مالت در کشور تا چه‌اندازه توانسته به نیاز کشور در این خصوص پاسخ دهد؟

اگر وارد کارخانه ما شوید، بیش از هر چیز دیگر، طبیعت بکر و آثار منحصر به فرد تاریخی نهاوند شما را جذ ب خود خواهد کرد. سرزمینی که به واسطه داشتن رودهای خروشان تمدن‌های بزرگی در آن شکل یافته و امروز آثار آن به جا مانده است. ما در چنین فضایی به تولید مالت مشغول هستیم و از اینکه در چنین شهر باستانی به سرمایه‌گذاری پرداخته‌ایم به خود می‌بالیم چون با هزاران سال تاریخ در اطرافمان زندگی می‌کنیم. در چنین شرایطی با توجه به وجود آب فراوان و خاک مناسب سعی داریم که سطح بالایی از زمین‌های مرغوب نهاوند را زیر کشت جو مالتی ببریم تا بتوانیم حداقل نیاز خود به این محصول را کاهش دهیم و طرح‌های توسعه‌ای خود را انجام دهیم.

کاسپین کوهدشت، محصولی را به تولید می‌رساند که مورد نیاز کارخانه‌های نوشیدنی کشور بوده و به تامین بخشی از این نیاز پرداخته است. در حال حاضر ۴۵ نفر در این کارخانه مشغول به کارند که به زودی با دو برابر شدن تولید، تعداد کارکنان آن به مرز صد نفر خواهد رسید. ظرفیت این کارخانه ۲۰ هزار تن مالت در سال است و فعالیت رسمی مان را از سال ۹۳ شروع کرده‌ایم. ما بر این باوریم که در صورت حمایت‌های دولت از این صنعت می‌توانیم نهاوند را به مهد تولید انواع مالت و جو تبدیل کرده و صنایع پایین دستی آن را در این شهر تاریخی به وجود آوریم. این مهم در صورتی محقق خواهد شد که باور کنیم که تولید کننده داخلی می‌تواند همپای بزرگان دنیا به تولید محصولی بپردازد که از نظر کیفیت و قیمت قابلیت رقابت داشته باشد. ما برنامه ریزی کرده‌ایم که تا پایان سال ۹۶ بتوانیم به نیمی از نیاز مالت ایران پاسخ دهیم.

مالت چه خواصی دارد و آیا می‌توان گفت که نوشیدنی‌های بر پایه آن جزو نوشیدنی‌های سالم هستند؟

مالت و محصولات جانبی آن به دلیل بهره‌مندی از آنزیم‌های مفید و بویژه آنزیم‌های آمیلاز , و سرشار از ویتامین‌ها می‌باید در تمامی محصولات غذایی به عنوان مکمل ضروری ودر تولید آبجوی بدون الکل(ماء الشعیر)به عنوان ماده اولیه به کار گرقته شود.این امر آنقدر ضروری و مهم است که درصورت عدم استفاده از مالت و عصاره مالت در محصولاتی همچون کلوچه و کیک ، سوء هاضمه در انسان بوجود می‌آید. در کشورهای پیشرفته به دلیل ضرورت پاسخگویی در مقابل سلامت مردم و تدبیر خردمندانه در پیشگیری از بیماری‌ها و کاهش هزینه ‌های سلامت، مالت و بویژه عصاره مالت (به جهت سهولت کاربرد در فرایند تولید) اجباری است. اما متاسفانه به دلیل عدم اهتمام در افزایش آگاهی مردم به استفاده از حداقل کیفیت‌های لازم در محصولات غذایی و غفلت مسولان در ارتقاء سلامت عمومی، استفاده از مالت و عصاره مالت بصورت ضرورت و اجبار وارد چرخه تولید نشده است. استفاده از این محصول در کنار توجه ویژه به سلامت مردم، اشتغال وسیعی را در بخش‌های مهمی در تحقیقات کشاورزی، تولید بذر، تولید و تجارت تجهیزات آزمایشگاهی و تولیدی و... نهایتا تولید غلات و صنایع تبدیلی به وجود می‌آورد.

غفلت از تولید عصاره مالت چه عواقبی را برای صنایع مبتنی بر مالت به وجود آورده است؟

در نهایت تاسف شاهد هستیم که عده‌ای افراد سود جو در واردات این محصولات تحت عناوین جعلی چون شیره نباتی و نظایر آن، از پرداخت حقوق و عوارض متعلقه معاف می‌شوند و از طرفی به دلیل آنکه تحت عنوان واقعی خود وارد نمی‌شوند اجباری به رعایت استاندارد‌های کیفی عصاره مالت را ندارند که نتیجه آن تضییع حقوق ذاتی مصرف کنندگان و تولید کنندگان است. در چنین وضعیتی تولید کنندگان بنامی که افتخار کسب سیب سلامت را به دست آورده‌اند و نیز مجموعه‌های بزرگ تولید نوشیدنی که با تحمل مشکلات عدیده ناشی ازشرایط فعلی اقتصادی کشور، در حفظ نظام تولید داخلی تلاش می‌کنند را در معرض مشکلات پیچیده‌ای قرار می‌دهند و امکان رقابت واحد‌های داخلی تولید کننده مالت و عصاره مالت که با بهره‌مندی از پیشرفته ترین تجهیزات به روز دنیا و سرمایه‌گذاری چند میلیون دلاری، به رفع نیاز واحد‌های تولیدی اقدام کرده‌اند را با مشکل جدی مواجه می‌کنند و امکان رقابت آنان را کاهش می‌دهند. البته این را بگویم که بنده به عنوان یک تولید کننده آثار برجام را در صنعت خود می‌بینم و متوجه گشایش هایی در این زمینه شده‌ام که امیدوارم با اجرایی شدن کامل آن سایر مشکلات از پیش پای دولت برداشته شود و ما بتوانیم به زنجیره جهانی تولید بازگردیم.

مصرف داخلی انواع ماءالشعیر چند لیتر در سال است؟

به استناد آمار اتحادیه تولید کنندگان مالت و ماء الشعیر میزان مصرف داخلی و صادرات ماءالشعیر قریب به دو میلیارد بطر(۷میلیون هکتو لیتر) است. با توجه به اینکه در حال حاضر حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد مالت برای تولید این میزان ماءالشعیر از تولیدکنندگان داخلی تامین می‌شود سوال اینجاست که، مابقی نیاز کشور به این ماده، از چه کانالی وارد شده است؟ بر مبنای این آمار، چنین غفلتی زمینه اشتغال پنج هزار نفر را از بین برده است در حالیکه سرمایه‌گذاری پایه‌ای آن انجام شده است و ایجاد این حجم عظیم از اشتغال، نیازی به سرمایه‌گذاری مجدد ندارد. رشد سرانه مصرف ماءالشعیر نشان از ارتقاء فرهنگ مصرف مردم و تلاش در خور توجه برخی از تولید کنندگان می‌باشد که با عرضه محصولات با کیفیت تمایل عمومی را به مصرف آبجو‌های بدون الکل وارداتی به حداقل رسانیده‌اند. بگونه‌ای که مصرف نمونه‌های خارجی جنبه تفننی پیدا کرده است و به هر میزان که اطلاع رسانی در مورد کیفیت مواد اولیه مصرفی از شفافیت بیشتری برخوردار شود ضمن احترام به حقوق طبیعی مصرف کننده، انگیزه تولید کنندگان محصولات با کیفیت در جهت ارتقای محصولات افزایش می‌یابدو به‌تدریج زمینه رقابت سالم فراهم می‌شود و حتی درمورد تمایل به خرید محصولات کیفی با قیمت بیشتر و وفاداری به برند مورد علاقه تحولات مثبتی اتفاق خواهد افتاد.

دولت در زمینه سیاستگذاری‌های کلان چه کمکی می‌تواند به تولیدکنندگان کند؟

ما سه خواسته به طور مشخص از دولت داریم. نخست آنکه هر سریع‌تر استانداردهای مالت را تهیه، تدوین و ابلاغ کند. دوم هم در واقعی سازی قیمت ارز تلاش ویژه‌ای داشته باشد و در نهایت شفافیت لازم را در گمرک به وجود آورد تا از این پس شاهد ورود مالت و عصاره مالت بی کیفیت و یا ورادات بی رویه با تعرفه غیر اصولی از مبادی رسمی نباشیم. در چنین شرایطی قادر خواهیم بود تولیداتی داشته باشیم که از رقابت پذیری برخوردار بوده و قابلیت صدور به بازارهای جهانی را داشته باشیم.