انحصار تامین پهنای باند باید از دولت گرفته شود
مهدی فقیهی عضو هیات علمی و مدیرکل دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس امروز اقتصاد، اشتغال،‌ سیاست، مدیریت، دانش، هنر، زبان، فرهنگ، باورها، عادات، آداب و حتی زندگی روزمره بشر تحت تاثیر تکنولوژی‌های نوین قرار گرفته است. در واقع در مقابل این پدیده نه می‌‌توان منفعل بود و نه می‌توان در برابر آن غیرمنعطف بود، البته باید از این فناوری برای ارتقای ظرفیت‌‌های مادی و معنوی توسعه در کشور بهره گرفت.
فناوری اطلاعات و ارتباطات ضرورتی انکار‌ناپذیر است که باید برای بهره‌گیری از این فناوری آن را به شکلی صحیح در جامعه به کار گرفت. در واقع ما برای اینکه به توسعه دست پیدا کنیم باید زیرساخت‌های دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور را گسترش دهیم. توسعه خدمات دولت الکترونیک و ارتقای شاخص‌‌های بین‌المللی به‌عنوان اهداف برنامه پنجم توسعه باید در دستور کار قرار می‌گرفت ضمن اینکه این اهداف باید با انرژی بیشتری در برنامه ششم توسعه نیز ادامه یابد.
اینترنت را می‌توان یکی از مهم‌ترین عوامل پیشران توسعه کشور عنوان کرد اما برای اینکه فناوری نوین ارتباطی بتواند نقش موثر خود را در توسعه کشور ایفا کند به اندیشه و درک علمی، برنامه‌‌ریزی جامع و عزمی جدی و همگانی نیازمندیم. ما معتقدیم که موضوع منحصر به فناوری تنها به وزارت اطلاعات و ارتباطات و دولت محدود نمی‌شود بلکه گستره فراوانی دارد که باید به درستی شناسایی و به‌کارگرفته شود. بنابراین باید از پتانسیل بخش‌های مختلف در کشور استفاده شود.
همچنین نهادها باید تلاش کنند همپای وزارت ارتباطات در توسعه زیرساخت‌های فناوری‌‌های جدید و در ایجاد ظرفیت‌های اجرایی توسعه فراوانی داشته باشند. اما در شرایط فعلی ما نیازمند اصلاح ساختار وضعیت اینترنت در کشور هستیم و انحصار تامین پهنای باند از طرف دولت باید برداشته شود. باید ببینیم به چه ساختاری برای تامین پهنای باند اینترنت نیاز داریم. بنابراین دولت فقط باید ناظر بر کنترل شرایط تامین پهنای باند باشد نه اینکه پهنای باند را خریداری کرده و آن را در اختیار قرار دهد.
دولت باید در بازار شرایط رقابت ایجاد کند تا شرکت‌ها پهنای باند را تامین کنند و وزارت ارتباطات بر ارائه خدمات در این بخش به‌طور ویژه نظارت و کنترل داشته باشد. در توضیح بیشتر این مطلب می‌توان گفت فرآیند خرید و فروش پهنای باند نباید توسط دولت انجام شود.
از طرفی موضوع گرانی اینترنت و کیفیت آن نیز که به یکی از چالش‌های این روزها در بحث ارتباطات و فناوری اطلاعات تبدیل شده، باید حل شود چرا که اگر حل نشود با مشکلات عمده‌ای در بحث پهنای باند و اینترنت روبه‌رو‌ خواهیم بود.
البته درباره اینترنت تلفن‌های همراه مساله‌ای که وجود دارد این است که نسل 3 اپراتورهای تلفن همراه اندکی زود به بازار عرضه شد و باید زیرساخت‌های این بخش بیشتر توسعه پیدا می‌کرد چرا که با آمدن تکنولوژی‌های جدید تقاضا برای آن زیاد است و سطح توقع نیز بالا می‌رود و در این بخش نمی‌توان گفت که وزارت ارتباطات کاری نکرده است.
همچنین توسعه پهنای باند را می‌توان یکی از ضروریات دولت الکترونیک عنوان کرد که باید گفت دستیابی به دولت الکترونیک به تکمیل زیرساخت مربوط می‌شود و این اتفاق باید در بستر زیرساخت رخ دهد. توسعه دولت الکترونیک اگر به درستی صورت گیرد جدا از اینکه خدمت‌‌رسانی به مردم را بهبود می‌‌بخشد، دسترسی به حقوق شهروندی را نیز آسان‌تر می‌کند که لازمه این بخش فراهم کردن امکانات و زیرساخت‌های مرتبط با این بخش است.
اگر زیرساخت فراهم نباشد و بخواهیم تولید و عرضه خدمات ارزان آنلاین را ارائه دهیم با مشکل روبه‌رو‌ می‌شویم و عرضه این نوع اینترنت فایده‌ای ندارد. بنابراین اقدامات در این بخش باید متوازن باشد. در کنار توزیع و عرضه مناسب اینترنت خدمات آنلاین نیز باید ارائه شود و خدمات توسعه یابد.
توسعه زیرساخت در کشور ضروری است اما این موضوع یکی از پارامترهایی است که باید مد‌نظر قرار گیرد، شاید کم‌کاری‌های دولت در عرصه‌های دیگر بیشتر از زیرساخت باشد اما اینکه خدمات با چه کیفیتی تولید شود، اتفاق نیفتاده است. متاسفانه در عرصه‌های مختلف خدمات الکترونیک جدیدی تولید نشده است ضمن اینکه این خدمات باید به‌صورت یکپارچه و هماهنگ عمل کند.