علی‌بابا روی خط صعود
ندا لهردی شاید روزی که «جک ما» به‌عنوان یک معلم زبان انگلیسی در شهری در شرق چین، شرکت علی‌بابا را تاسیس کرد کسی فکرش را هم نمی‌کرد که این شرکت زمانی بزرگ‌ترین ورود به بورس آمریکا را رقم بزند و به این ترتیب یک رکورد عجیب و جالب توجه را به جا بگذارد. بزرگ‌ترین شرکت تجارت الکترونیک چین حالا رکورد بزرگ‌ترین ورود به بازار بورس را در جهان برای خودش به ثبت رسانده است. علی‌بابا که از مدت‌ها پیش قصد ورود به بازار بورس نیویورک را داشت، به این ترتیب درخواست رسمی خودش را برای ورود به بورس آمریکا اعلام کرد و در نهایت روز جمعه هفته گذشته به‌طور رسمی برای اولین بار سهامش را در بازار بورس عرضه کرد. این شرکت ابتدا در ماه مارس سال جاری میلادی اعلام کرده بود که برای عرضه اولیه در بازار بورس آمریکا آماده می‌شود. در واقع رونق خرید و فروش اینترنتی و به دنبال آن تجارت الکترونیک در کشور چین باعث شد علی‌بابا بتواند در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کند و به این ترتیب ارزش بازار و سرمایه خودش را برای ورود به بازار بورس افزایش بدهد. این در حالی است که استفاده از موبایل‌های هوشمند و تبلت‌ها و سیستم‌های پرداخت الکترونیکی در سال‌های اخیر تاثیر چشمگیری بر رشد تجارت الکترونیک در این کشور و «علی‌بابا» که بزرگ‌ترین شرکت فعال در این حوزه در چین است، گذاشته است.
گروه سرمایه‌گذاری علی‌بابا با بیش از ۵۰۰ میلیون کاربر، حدود ۴۵ درصد از تجارت الکترونیک کل چین را در اختیار دارد و به گفته بعضی از کارشناسان، در حال حاضر این شرکت چینی برای جبران حضور کم‌رنگش در بازار فروش گوشی‌های موبایل در چین است که بازار بورس نیویورک را هدف گرفته است.
این شرکت با سرمایه اولیه 25 میلیارد دلار وارد بازار بورس شد که به این ترتیب بزرگ‌ترین ورود اولیه به بورس در تاریخ را برای خودش رقم زد. در همان روز اول عرضه سهام علی‌بابا به بازار بورس، تقاضا برای خرید سهام این شرکت تا 8/21 میلیارد دلار هم افزایش یافت و در نهایت باعث رشد 38 درصدی قیمت سهام آن شد. رکورد جهانی قبلی متعلق به بانک کشاورزی چین در سال 2010 بود که در آن زمان تقاضا برای خرید سهام آن تا 1/22 میلیارد دلار افزایش پیدا کرد.
به این ترتیب بود که علی‌بابا اعلام کرد که با فروش ۱/۲۶ میلیون سهام بیشتر موافقت می‌کند و شرکت Yahoo هم به‌عنوان یکی از سهامداران اصلی این شرکت ۳/۱۸ میلیون سهم از سهام خودش در علی‌بابا را به فروش می‌رساند. ارزش این سهم‌های اضافی که هر دو این شرکت‌ها برای فروش آن موافقت‌شان را اعلام کردند به ترتیب برابر ۸/۱ میلیارد دلار و ۲/۱ میلیارد دلار است. جک ما بنیانگذار علی‌بابا با فروش ۷/۲ میلیون سهم اضافی و «جو تسای» یکی از موسسان این شرکت با فروش ۹۰۲ هزار و ۷۸۲ سهم بیشتر موافقت کردند.
شرکت‌ها و گروه‌های سرمایه‌گذاری Citigroup، Credit Suisse Group AG، Deutsche Bank، Goldman Sachs Group و JPMorgan Chase & Co and Morgan Stanley در برنامه‌ریزی برای ورود اولیه علی‌بابا به بازار بورس نیویورک و فروش سهام آن مشارکت و کمک زیادی کردند. این در حالی است که شرکت علی‌بابا یک مشاور مالی مستقل را برای انجام این معاملات اولیه استخدام کرد.
بالاخره شرکت علی‌بابا جمعه هفته گذشته با نام BABA وارد بازار بورس نیویورک شد. قیمت اولیه فروش سهام این شرکت ۶۸ دلار برای هر سهم تعیین شده بود تا به این ترتیب این شرکت بزرگ‌ترین ورود به بورس را در تاریخ بازار سهام آمریکا رقم بزند. این شرکت که بزرگ‌ترین شرکت تجارت الکترونیک در چین است، حالا در سرتاسر جهان شناخته می‌شود. این شرکت ۲۰ هزار و ۸۸۴ نفر کارمند دارد که از تعداد کارمندان شرکت‌های بزرگی مانند Yahoo و Facebook هم بیشتر است.
کارشناسان تخمین زده‌اند که شرکت Yahoo به‌عنوان یکی از سهامداران بزرگ علی‌بابا از ورود این شرکت به بازار بورس نیویورک سودی در حدود 10 میلیارد دلار به‌دست می‌آورد. Yahoo در حال حاضر 22درصد از سهام شرکت علی‌بابا را در اختیار دارد و تصمیم دارد 7/121 میلیون سهم را که حدود 9/4 درصد از کل سهامش از علی‌بابا است، بفروشد. با این اوصاف انتظار می‌رود Yahoo از ورود علی‌بابا به بازار بورس نیویورک چیزی بین 3/8 تا 5/9 میلیارد دلار به‌دست بیاورد.
شرکت علی‌بابا اما در سال‌های اخیر روند رشد خوبی را برای خود ترسیم کرده و به این ترتیب با برنامه‌ریزی اقتصادی و تجاری قابل قبولی جلو آمده است. دو وب‌سایت متعلق به علی‌بابا در سال گذشته میلادی، فروش ۲۴۰ میلیارد دلاری را به‌دست آوردند که این میزان دو برابر فروش Amazon، سه برابر فروش eBay و یک سوم برابر مجموع فروش این دو رقیب بزرگ در این سال است.
در روزی معادل جمعه سیاه در تقویم چین، شرکت علی‌بابا بیش از 75/5 میلیارد دلار فروش داشت که این میزان سه برابر فروش تنها یکی از وب‌سایت‌های این شرکت است. وب‌سایت‌های متعلق به شرکت علی‌بابا بیش از 80 درصد از حجم تجارت الکترونیک در چین را در اختیار دارند. تعداد خریداران سالانه فعال علی‌بابا برابر 231 میلیون نفر است که این تعداد خریدار، 3/11 میلیارد سفارش را در هر سال به ثبت می‌رسانند. این شرکت همچنین بیش از 8/2 میلیون تامین‌کننده آنلاین و بیش از 5900 دسته‌بندی کالای مختلف را در اختیار دارد. این شرکت از ابتدای تاسیس خود تا آغاز سال 2013، رقمی بیش از 5/3 میلیارد دلار را برای خرید شرکت‌های کوچک دیگر و توسعه بیشتر تجارتش هزینه کرده است. یکی از رموز فروش 100 میلیارد دلاری علی‌بابا در چین این است که این شرکت جست‌وجوی کالاها در میان دو فروشگاه آنلاین محبوب خودش یعنی Taobao و Tmall ممنوع کرده است و به این ترتیب کاربران و و خریداران برای دیدن کالاهای موجود در این فروشگاه‌ها مجبورند به وب‌سایت خود آنها مراجعه کنند و به این ترتیب احتمال خرید کالاهای دیگر هم افزایش پیدا کند.
این شرکت از یک سیستم پرداخت الکترونیکی منحصربه‌فرد به نام Alipay بهره می‌برد که مبتنی بر سپرده‌گذاری است. این سیستم تنها در صورتی امکان دسترسی فروشندگان به پول حاصل از فروش کالاهایشان را می‌دهد که خریداران کالاهای خریداری‌شده‌شان را دریافت کنند و از کیفیت آن راضی باشند. این سیستم پرداخت الکترونیک حالا ۷۰ درصد از تجارت پرداخت موبایلی در کشور چین را در اختیار خود دارد. وب‌سایت Taobao این شرکت حالا یکی از بیست وب‌سایت پربیننده جهان است. این وب‌سایت به کاربرانش این امکان را می‌دهد تا مانند آنچه در eBay اتفاق می‌افتد، کالاهای خود را به افراد دیگر بفروشند و این وب‌سایت بیش از یک میلیارد کالای مختلف از بیش از هفت میلیون فروشنده را ارائه می‌دهد.
ورود علی‌بابا به بازار بورس بزرگ‌ترین ورود اولیه یک شرکت به بازار بورس نیویورک در تاریخ بوده است. ارزش بازار این شرکت در حال حاضر برابر 8/167 میلیارد دلار است و سهام آن با قیمت 68 دلار برای هر سهم معامله می‌شود. این شرکت حالا در آستانه تبدیل شدن به اولین شرکت تجارت الکترونیک جهان است که توانسته در یک سال یک تریلیون دلار تراکنش مالی را انجام بدهد.
علی‌بابا در روز ششم ماه مه‌سال جاری میلادی به تکمیل مستندات جهت ورود به بازار آمریکا، به‌عنوان بزرگ‌ترین عرضه عمومی در تاریخ آمریکا پرداخت. جالب اینکه این شرکت در ماه ژوئن گذشته ۵۰ درصد از سهام تیم فوتبال «گوآنجو اورور گرند» که قهرمان جام باشگاه‌های آسیا در سال ۲۰۱۳ است، را با مبلغ ۱۹۲ میلیون دلار خرید. در همین ماه علی‌بابا یک شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی در چین به نام UCWeb را خرید، اما مبلغ این قرارداد هرگز فاش نشد. درست دو روز بعد از ورود علی‌بابا به بورس، ۱۵درصد از سهام شرکت چینی Beijing Shiji Information Technology را به مبلغ ۸۱/۲ میلیارد یوآن برابر ۶۶/۴۵۸ میلیون دلار خرید تا اولین سرمایه‌گذاری بزرگ خود را بعد از ورود به بازار بورس نیویورک انجام بدهد. شرکت Beijing Shiji در زمینه ارائه خدمات مشاوره و فروش نرم‌افزار به هتل‌ها برای سیستم رزرو اتاق و سیستم‌های فروش فعالیت می‌کند. این شرکت مشتریان بزرگ و شناخته شده‌ای مانند گروه هتل‌های Grant Hyatt، Marriott International، Westin Hotels و Sofitel Luxury Hotels هستند.
جک‌ما بنیانگذار شرکت علی‌بابا که حالا یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های آسیایی در حوزه اینترنت است مدتی پیش اعلام کرده بود که شرکتش در 10 سال آینده یه یکی از سه شرکت برتر اینترنتی دنیا تبدیل خواهد شد. در حال حاضر موتور جست‌وجوی گوگل و سایت تجارت الکترونیک eBay بزرگ‌ترین رقبای جهانی برای علی‌بابا هستند، اما همکاری این شرکت با Yahoo از سال ۲۰۰۵ قدرت چشمگیری به فعالیت‌های این شرکت چینی داده است.Yahoo برای همکاری با وب‌سایت علی‌بابا در سال ۲۰۰۶، مبلغ یک میلیارد دلار پرداخت و ۴۵ درصد از سهام آن را خریداری کرد.
در واقع رشد اینترنت در چین و استفاده روزافزون مردم آن از خدمات اینترنتی مختلف، این کشور را بعد از آمریکا به دومین کاربر بزرگ اینترنت تبدیل کرده است. درست به همین دلیل هم هست که شرکت‌های اینترنت در چین -کشوری با جمعیت بیش از یک میلیارد نفر- معمولا به سرعت رشد کرده و روند رشد و سوددهی خوبی را تجربه می‌کنند. این در حالی است که کارشناسان پیش بینی کرده‌اند که بازار تجارت الکترونیک در چین تا سال ۲۰۲۰ بسیار بزرگ‌تر از بازار تجارت الکترونیک در کشورهایی مانند آمریکا، بریتانیا، ژاپن، آلمان و فرانسه خواهد بود.