ایران میزبان موسسات بیمه اعتبار صادراتی و سرمایه گذاری جهان اسلام در سال 2014
کسب میزبانی اجلاس سالانه و مجمع عمومی سال 2014 اتحادیه بیمه‌گران اعتبار و سرمایه‌گذاری کشورهای اسلامی (اتحادیه امان) از آن رو با اهمیت است که اعضای اتحادیه امان، موسسات بیمه اعتبار یا ECAهای کشورهای اسلامی هستند و این موضوع نشان از بهبود فضای بین‌المللی برای کشورمان پس از توافقات اولیه مذاکرات ژنو دارد. طاهر شه حامد مدیرعامل و رییس هیات مدیره صندوق ضمانت صادرات، در گفت وگو با دنیای اقتصاد، با اشاره به اینکه معنای نامگذاری این اتحادیه مربوط به بیمه‌گران و اتکایی‌گران ریسکهای سیاسی و تجاری در کشورهای عضو «سازمان همکاریهای اسلامی» و عضو «موسسه ضمان» است، به تبیین اهداف و دستاوردهای این اجلاس پرداخت که در ادامه می خوانیم:


اتحادیه امان چه زمانی و با چه منظوری تاسیس شد؟
ایده تاسیس اتحادیه بیمه‌گران اعتبار و سرمایه‌گذاری کشورهای اسلامی که به اختصار "امان" نامیده می‌شود ( AMAN UNION)، از اواسط دهه 2000 توسط شاخه بیمه ای وابسته به بانک توسعه اسلامی ICIEC و موسسه بین‌العربی ضمان مستقر در کویت و چند موسسه بیمه اعتبار صادراتی ملی از جمله صندوق ضمانت صادرات ایران مطرح شد و تاسیس رسمی آن با مشارکت 16 موسسه از کشورهای اسلامی به عنوان هیات موسس در سال 2009 کلید خورد. اهداف اصلی اتحادیه، توسعه و تسهیل تجارت درون OIC، ایجاد موسسه اعتبارسنجی OIC، ایجاد موسسه وصول مطالبات OIC، تشویق تبادل اطلاعات، کمک فنی، کارشناسی و مشاوره بین اعضا، تحقیق و مطالعه پیرامون موضوعات مشترک صنعت بیمه اعتبار، همکاری با سایر موسسات و سازمانهای بین المللی و تشویق کشورهای فاقد ECA به ایجاد بیمه اعتبار به منظور توسعه صادرات کشورهای مسلمان است.
چه کشورهایی عضویت اتحادیه امان را پذیرفته‌‌اند؟‌
در اساسنامه اتحادیه، سه نوع عضویت پیش‌بینی شده است. موسساتی می‌توانند به عنوان «عضو اصلی» درخواست عضویت دهند که اولا در کشورهای اسلامی ثبت شده باشند و ثانیا فعالیت اصلی‌شان بیمه اعتبار صادرات و سرمایه گذاری باشد. در حال حاضر 18 موسسه از عربستان، الجزایر، مصر، اندونزی، اردن، لبنان، مالزی، عمان، قطر، سودان، تونس، ترکیه، امارات و ایران در کنار دو موسسه چندجانبه اسلامی به عنوان عضو اصلی پذیرفته شده‌اند. درخواست عضویت موسسات اعتبار صادراتی قزاقستان و مراکش نیز در اجلاس تهران مطرح است که با تایید مجمع عمومی، جمع اعضای اصلی به 20 موسسه خواهد رسید. 12 موسسه از سایر کشورها نظیر آلمان، هلند، قبرس، ایرلند، اتریش و تعدادی بانک و موسسه مرتبط با ECAها در کشورهای اسلامی نیز به عنوان اعضای ناظر یا وابسته پذیرفته شده اند.
مزایای عضویت صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه امان چیست؟
مهم ترین مزایای عضویت صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه امان را می توان به این شرح بیان کرد:
دسترسی به بانکهای اطلاعات اعتباری خریداران خارجی در سایر کشورها:
ماده اولیه فعالیت صندوق ضمانت صادرات ایران برای پوشش ریسک عدم بازپرداخت خریداران کالا و خدمات ایرانی، اطلاعات اعتباری این خریداران و اعتبارسنجی آنهاست. تا پیش از تاسیس اتحادیه امان، صندوق برای تامین این اطلاعات، وابسته به منابع و بانکهای اطلاعاتی غربی بود که بعضی از آنها با تشدید تحریم‌ها، ارائه خدمات به ایران را متوقف کردند. یکی از اولین و بزرگترین دستاوردهای این اتحادیه تاکنون، ایجاد بانک مشترک اطلاعات اعتباری در میان کشورهای عضو است که عمده نیاز اطلاعاتی موسسات عضو را مرتفع خواهد نمود.
همکاری در زمینه وصول مطالبات خارجی:
گاهی دولتهای خارجی به عنوان کارفرما در پروژه های خدمات فنی - مهندسی مطرح هستند و یا در مواردی که خریدار کالا و خدمات ایرانی از بخشهای دولتی کشورهاست، وصول مطالبات خارجی از پیچیدگیهای خاصی برخوردار است. حتی در مواردی که بانکها و یا بخش خصوصی کشورها به عنوان خریدار یا ضامن خریدار مطرح هستند، در صورت عدم بازپرداخت و عدم ایفای تعهدات خریدار، صندوق برای وصول و بازیافت مطالبات کار دشواری پیش رو دارد. بر این اساس همکاری اعضای اتحادیه در این زمینه بسیار راهگشاست.
استانداردسازی حوزه بیمه اعتبار صادراتی و سرمایه گذاری:
ECAها باید برای رقابت برمبنای تجارت منطقی و عادلانه، از استانداردهای مشخصی پیروی کنند. برنامه ریزی برای این منظور از مزایای عضویت صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه خواهد بود.
بیمه مشترک و بیمه اتکایی با سایر کشورهای اسلامی:
گاهی پروژه ها و منافع مشترکی میان دو یا چند کشور برقرار می شود (مثلا خط لوله صلح) که به دلیل وسعت و حجم، نیازمند همکاری بیمه ای سندیکایی است. همکاری به شکل تسهیم و تقسیم ریسک از طریق بیمه مشترک و یا اتکایی، ایده آل ترین اهدافی است که در قالب اتحادیه قابل وصول است.
مزایای دیگری نیز برای عضویت صندوق در اتحادیه امان قابل ذکر است که می‌‌توان به بهره‌مندی از کمکهای فنی، تجربی، آموزشی، مشاوره و تاثیرگذاری مثبت بر درک ECAهای خارجی از ریسک سرمایه گذاری ایران اشاره کرد.
عضویت صندوق در اتحادیه امان برای صادرکنندگان ایرانی چه مزایایی دارد؟
صندوقهای ضمانت صادرات کشورهای دیگر، در واقع واردات ایران را تسهیل می‌کنند. بنابراین، حضور صندوق در اتحادیه، امکان اعتبارسنجی خریداران ایرانی و تجارت خارجی را تسهیل می‌کند.
عضویت صندوق ضمانت صادرات ایران در اتحادیه امان، دسترسی این موسسه را به اطلاعات خریداران خارجی بیشتری فراهم می‌کند و امکان ارائه پوشش برای صادرکنندگان ایرانی با ضریب اطمینان بالاتری فراهم خواهد شد.
همکاری اتکایی صندوق با سایر اعضا، ظرفیت پوشش ریسک صندوق را افزایش داده و امکان ارائه خدمات بیشتری را برای صادرکنندگان ایرانی فراهم می‌کند.
امکان رایزنی صندوق برای تامین فاینانس برای صادرکنندگان خدمات فنی -مهندسی فراهم می شود.
عملکرد اعضای اتحادیه امان در چه سطحی است و این موسسات چه نقشی در اقتصاد کشورهای خود دارند؟
موسسات عضو یا همان ECAهای اسلامی، سالانه بیش از 20 میلیارد دلار از صادرات و سرمایه‌گذاری جهان اسلام را تحت پوشش قرار می‌دهند که البته این رقم در مقایسه با حجم تجارت این کشورها، جای رشد بسیار دارد. حوزه اصلی فعالیت این موسسات، تسهیل و توسعه تجارت خارجی از طریق پوشش ریسکهای سیاسی و تجاری کشورهای خریدار کالا و خدمات صادراتی است. صندوق‌های ضمانت صادرات ایران، ترکیه، عربستان، مالزی و اندونزی در کنار دو موسسه چندجانبه ICIEC و ضمان کویت، بزرگترین بازیگران این عرصه در میان کشورهای مسلمان هستند.
دستور کار نشست هیات مدیره اتحادیه امان در تهران چیست؟
ابتدا باید یادآور شوم که صندوق ضمانت صادرات ایران برای سومین دوره متوالی با اجماع اعضا به سمت نایب رییس هیات مدیره انتخاب شد و حضور فعالی در اداره جلسات به منظور تامین منافع کلیه اعضا و خصوصا کشورمان دارد. اهم دستور کار آخرین جلسه هیات مدیره، رسیدگی به وضعیت بودجه سال 2014 و برنامه‌ریزی بودجه 2015، بررسی افزایش حق عضویت اعضا، بررسی امکان ایجاد دبیرخانه مستقل و بررسی پیشرفت کار پروژه بانک اطلاعاتی خریداران کشورهای اسلامی بود.
میزبانی این اجلاس توسط ایران، چه اهمیتی برای کشورمان دارد؟
میزبانی ایران برای این اجلاس بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا به رغم تبلیغات سوء علیه کشورمان و تلاش برخی کشورها برای به حاشیه راندن ایران، نماینده جمهوری اسلامی ایران توانسته است میزبانی این گردهمایی را با بیش از یکصد هیات بزرگ از موسسات مالی و اعتباری جهان به دست آورد. علاوه براین، با رایزنیهای صندوق، آقای کاستلانو مدیرعامل ECA ایتالیا موسوم به "ساچه" به عنوان یکی از سخنرانان کلیدی اجلاس، تجربه فاینانس خارجی در ایران پیش از تحریمها را ارائه می دهد و افق پیش روی بازار جذاب ایران پس از لغو تحریمها را برای شصت هیات خارجی ارائه خواهد کرد. بد نیست بدانید که بخش بزرگی از طرحهای توسعه ای کشور در اوایل دهه 2000 میلادی - افزون بر هفت میلیارد دلار- توسط پیمانکاران ایتالیایی و با کمک موسسه ساچه ایتالیا به بهره برداری رسیده است. خزاعی رییس سازمان سرمایه گذاری و کمکهای فنی -مهندسی نیز به عنوان سخنران کلیدی دیگر، فرصتهای سرمایه‌گذاری در ایران و امکانات این سازمان برای کمک و مشاوره به ECA های فعال در بازار ایران را ارائه می دهد. همچنین اجلاس با سخنرانی وزیر صنعت، معدن و تجارت آغاز به کار خواهد کرد. همچنین هیاتهایی از موسسه های Sinosure و EXIAR که به ترتیب ECA های رسمی چین و روسیه هستند در این اجلاس حضور یافته اند.