توصیه‌های دارویی در ماه مبارک رمضان

چنانچه بیمار از شرایط عمومی مناسبی برای روزه‌داری برخوردار باشد، قاعدتا استفاده از اشکال دارویی خاصی که داروها را به‌صورت غیر خوراکی به بدن می‌رساند، مشکلی ایجاد نخواهد کرد. بعضی از این اشکال دارویی عبارتند از: قطره‌های گوشی، بینی و چشم، کرم‌ها، پمادها و داروهایی که به‌صورت پلاستر (چسب‌های پوستی) مصرف می‌شوند، شیاف‌های مقعدی و واژینال، دهان شویه‌ها و اسپری‌های دارویی (مانند داروهای ضد آسم (که در مورد این داروها نظرات شرعی مراجع تقلید متفاوت است)، قرص‌های زیرزبانی مانند نیتروگلیسیرین (که در مورد این داروها نیز نظرات شرعی مراجع تقلید متفاوت است)، داروهای تزریقی عضلانی و زیرجلدی به شرط آنکه حاوی ویتامین‌ها و یا مواد مغذی نباشند (که البته در مورد داروهای تزریق وریدی نیز مراجع تقلید نظرات متفاوتی دارند) افرادی که باید داروهای خود را به‌طور روزانه (یک بار در روز) مصرف کنند، برای ادامه درمان خود در زمان روزه‌داری با مشکل خاصی روبه‌رو نیستند. این بیماران می‌توانند زمان مصرف داروی خود را در فاصله بین افطار تا سحر قرار دهند. در صورتی که لازم است داروی خود را با معده خالی مصرف کنند، بهترین زمان مصرف دارو برای آنها یک ساعت قبل از سحری یا دو ساعت بعد از افطار است.

آنهایی که باید چند بار در روز دارو مصرف کنند

بیمارانی که مجبور به مصرف روزی دو بار دارو هستند، ممکن است پس از مشورت با پزشک معالج خود قادر باشند داروهای خود را در فاصله بین افطار تا سحر استفاده کنند. این مورد برای بیمارانی که مجبور به مصرف داروها با دفعات بیشتر هستند تقریبا ناممکن است و این قبیل افراد بهتر است از روزه‌داری صرف نظر نمایند. در مواردی خاص ممکن است پزشک معالج قادر باشد با جایگزینی داروهای این بیماران با انواع طولانی اثر آنها یا تعویض دارو با یک داروی مشابه با نیمه عمر طولانی‌تر امکان روزه‌داری را برای این گروه از بیماران نیز فراهم نماید. در این موارد صرفا نظر پزشک درمانگر تعیین‌کننده است.

خلاصه اینکه...

اگرچه تشخیص مجاز بودن روزه‌داری برای افراد مبتلا به بیماری صرفا با نظر پزشک درمانگر و رعایت جوانب شرعی آن امکان پذیر است، در مورد بیمارانی که این اجازه را دارند ولی همزمان به مصرف داروها نیز نیاز دارند، می‌توان پیشنهادهای زیر را مطرح کرد:

  • از آنجا که مصرف اشکال غیرخوراکی داروها در اغلب موارد با روزه‌داری منافاتی ندارد، بیمارانی که اشکال غیر خوراکی داروها را مصرف می‌کنند نباید نگران روزه‌داری خود باشند.
  • ممکن است در مواردی پزشک معالج قادر باشد با جایگزین کردن اشکال خوراکی داروها با غیرخوراکی آنها، امکان روزه‌داری را برای بعضی از بیماران فراهم نماید.
  • در مورد بیمارانی که مجبور به مصرف بیش از یک بار داروها در روز هستند، ممکن است پزشک معالج قادر باشد با تعویض دارو با یک داروی دیگر با نیمه عمر طولانی‌تر از همان گروه درمانی و یا تجویز اشکال دارویی طولانی اثر داروها با کاهش دفعات مصرف داروها امکان روزه‌داری را برای این بیماران فراهم نماید.
  • از آنجا که به هم خوردن عادات غذایی در ایام ماه مبارک رمضان باعث بروز تغییراتی در روند‌های فیزیولوژیک و متابولیک بدن و در نتیجه ایجاد تغییرات در میزان و سرعت متابولیسم و دفع داروها خواهد شد، لازم است علایم حیاتی مربوط به کنترل بیماری با دقت بیشتر و در فواصل کوتاه تری کنترل شود.
  • از آنجاکه مصرف کافی آب و مایعات نقش بسیار مهمی در دفع داروها و متابولیت‌های ناشی از آنها دارد، لازم است دقت شود که در فاصله بین افطار تا سحر به میزان کافی آب و مایعات به بدن روزه‌داران و به خصوص بیمارانی که دارو مصرف می‌کنند، برسد.این اقدام ضمن تامین نیاز بدن روزه داران به مایعات، به خصوص در زمانی که ماه مبارک رمضان در فصل گرما قرار دارد، شرایط لازم را برای دفع مناسب داروها و متابولیت‌های آنها از بدن فراهم خواهد کرد.

توصیه‌های دارویی در ماه مبارک رمضان