نمایندگان خوزستان ضعیف عمل می‌کنند

آناهیتا جمشیدنژاد

وضعیتی که این روزها استان خوزستان تجربه می‌کند برای بسیاری از مرکز‌نشینان و ساکنان سایر مناطق بعید به نظر می‌رسد. کافی است تنها چند ساعت برق و آب قطع شود تا بدانیم ساکنان این استان چه چیزی را در روزهای گذشته از سرگذرانده و همچنان با آن دست به گریبان هستند. دلیل این امر چیست؟ چه باید کرد؟ آیا می‌توان یک اداره را مقصر قلمداد کرد و از آن پاسخ خواست؟ مجتبی گهستونی فعال محیط‌زیست خوزستان با اشاره به اینکه وضعیت ناپایدار خوزستان، کل کشور را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد، به «دنیای اقتصاد» گفت: آنچه این روزها در خوزستان اتفاق افتاده است نیز از طبیعت کل منطقه تاثیر پذیرفته است.

وی فعالیت‌های انسانی و نتیجه آن بر محیط‌زیست را زنجیره‌ای مرتبط دانست و گفت: زمانی که از سوراخ شدن لایه اوزون، گرم شدن زمین و آتش‌سوزی جنگل‌ها صحبت می‌کنیم به یک منطقه خاص محدود نمی‌شود. این فعال محیط‌زیست خوزستان اشاره کرد: امروز در خوزستان شاهد وضعیت عجیبی هستیم که همزمانی مه و گردوغبار را به همراه دارد. نتیجه چنین وضعیتی از کار افتادن تاسیسات برقی و در نتیجه قطع شدن شریان‌های برق و آب استان است که به اقتصاد خوزستان صدمه زده، مردم را عصبی کرده و به مشکلات اجتماعی دامن زده است. در این شرایط تعطیلی مدارس، اختلال در امر آموزش را به دنبال داشته و در ادارات نیز وضع بهتری حکمفرما نیست.

وی افزود: خوزستان در حوزه رودخانه‌ها، تالاب‌ها، جنگل‌ها و کشت و زرع شرایط ایده‌آلی ندارد و حتی از وضع عادی نیز خارج شده است. حجم آب ذخیره شده در پشت سدها بسیار کاهش یافته و نیروگاه‌ها نیز از تولید انرژی در سطح پایینی برخوردارند. در پایین دست رودخانه‌ها آب کافی به کشاورزان نمی‌رسد و حقابه آنها تامین نمی‌شود و همین امر کساد صنعت کشاورزی را به دنبال داشته است. بیکاری از تبعات این امر است که موجب خلق مشکلات اجتماعی می‌شود. خشک شدن تالاب‌ها از دیگر مواردی بود که گهستونی به آن اشاره و اضافه کرد: خشکیدگی تالاب‌ها، ایجاد کانون‌های داخلی ریزگرد را به دنبال داشتند که همین امر توفان‌های گردوخاک و ریزگردها را رقم زدند. در حال حاضر شرایط در استان به گونه‌ای است که مردم در نگرانی به سر می‌برند و انگیزه مهاجرت را در آنها افزایش یافته است.

وی ادامه داد: خوزستان مرکز تولید انرژی در کشور است و همین امر ضرورت توجه بیشتر دولت و حاکمیت به این استان را ایجاب می‌کند. دولت باید رسما مساله گردوغبار را به‌عنوان یک معضل جدی بپذیرد و برای رفع آن اقدامات گسترده‌ای تدارک ببیند. تشکیل جلسه اضطراری هیات وزیران با موضوع شرایط فعلی خوزستان از جمله انتظاراتی است که از دولت می‌رود.

این فعال محیط‌زیست همچنین در نظر گرفتن مهار کانون‌های ریزگرد و گردوغبار در سیاست‌های کلی نظام را از دیگر اقداماتی دانست که باید صورت گیرد و گفت: مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌تواند متن این سیاست را تهیه کند. وی فعال شدن کانون‌های گردوغبار در ایران را خارج از مسوولیت یک دستگاه و نهاد دانست و بیان کرد: تقصیر این امر را نمی‌توان گردن تنها به یک فرد یا سازمان انداخت. سازمان‌های متعددی در این مساله دخیل بوده و باید برای آن راهکاری بیندیشند. در حال حاضر این بحران‌ها خسارت‌های روحی، روانی و اقتصادی بالایی را به خوزستانی‌ها وارد کرده و برای کشور نیز کاهش ۸۰۰ هزار بشکه‌ای نفت را به دنبال داشته‌اند. گهستونی افزود: دولت تصمیم گرفته است ۱۰۰ میلیارد تومان برای خوزستان اختصاص دهد. اما آیا واقعا این مبلغ تخصیص داده می‌شود یا در حد حرف است؟ در موضوع سیلاب اوایل سال جاری مسوولان از تخصیص اعتبارات قابل‌توجهی به استان خبر دادند ولی تنها ۱۹ میلیارد تومان در این استان هزینه شد. گهستونی در پاسخ به این سوال که یکی از دلایلی که برای فعال شدن کانون‌های ریزگرد در خوزستان مطرح می‌شود موضوع سدسازی است. چقدر با این گفته موافقید؟ عنوان کرد درباره سدها اظهارنظرهای موافقین و مخالفین بسیار زیاد است. طبیعی است که سد راه‌حلی برای ذخیره آب و تولید برق و انرژی است و از این جهت نمی‌توان آن را به‌صورت کلی رد کرد؛ زیرا تجربه‌ای است که در سایر مناطق جهان نیز وجود دارد. در خوزستان در دوره‌های تاریخی اسلامی و پیش از اسلام نیز ما شاهد ساخت سد بوده‌ایم که نمونه آن سد بهمن است که ثبت ملی نیز شده است. با این حال مهم این است که چقدر می‌خواهیم سد بسازیم. وی اضافه کرد: ساخت سدهای متعدد بر روی رودخانه کارون باعث کاهش حجم آب در پایین دست شده است و کاهش کشت را به وجود آورده و در نتیجه اقتصاد بومی و محلی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. در حوضه آبخیز رودخانه‌های زهره، مارون و جراحی وضعیت نگران‌کننده است. کشاورزی کم شده و تقریبا آبی وجود ندارد. گهستونی ادامه داد: آبی که در حال حاضر وارد شادگان می‌شود از آب نیشگر است و از رودخانه جراحی نیست. گرچه نمی‌توان وجود سدها را به شکل کلی منکر شد اما درباره تعداد باید حتما کار کارشناسی صورت می‌گرفت. وی با اشاره به گتوند به‌عنوان یکی از نمونه سدسازی‌های غیراصولی گفت: با وجود اینکه دوستداران محیط‌زیست و میراث فرهنگی و... اعلام کردند این سد مشکل دارد اما در نهایت توسط پیمانکاران ساخته شد. پس از آبگیری اما آنها متوجه شدند این سد چه خسارت‌های هنگفتی را به این استان وارد کرده و می‌کند.

این فعال محیط‌زیست تاکید کرد: خوزستان به واسطه مدیریت ناصحیح در تمام حوزه‌ها خسارت می‌بیند. دود ممنوعیت کشت و تصمیماتی که برای انتقال آب از سرچشمه‌های خوزستان گرفته شد در چشم مردم خوزستان می‌رود. ما با وجود داشتن ۱۸ نماینده نیاز به نمایندگان قاطع و مطرح در سطح ملی داریم؛ زیرا صدای نمایندگان خوزستان در سطح کشور نمی‌تواند بپیچد و لابی‌های این استان در مرکز ضعیف است.