دکتر ایماندوست در گفت و گو با « دنیای اقتصاد» مطرح کرد:
درآمدهای مالیاتی، بدیل درآمدهای نفتی برای تامین کسری بودجه
دنیای اقتصاد، فرحناز جهانبخش- با توجه به اصلاحیه بودجه سال ۹۴، کاهش قیمت هربشکه نفت خام، افزایش نرخ‌های مالیاتی و اینکه آیا در شرایط تحریم خروج از وضعیت رکودی امکان پذیر است یا خیر ، به سراغ دکتر صادق بافنده ایماندوست، اقتصاددان و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور رفتیم ، وی که در زمینه اقتصاد ایران پژوهش‌هایی انجام داده است، با این دیدگاه که بسیاری از کشورهایی که به درآمدهای نفتی وابستگی ندارند؛ از طریق درآمدهای مالیاتی کسری بودجه را تأمین می‌کنند موافق و معتقد است ایران هنوز به درآمدهای نفتی وابستگی دارد و در شرایط تحریم افزایش نرخ‌های مالیاتی کسری بودجه را تأمین می‌کند و از طرفی به تولید لطمه وارد می‌سازد ، آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح گفت‌وگوی ما با دکتر صادق بافنده ایماندوست درباره این موضوع است.
دنیای اقتصاد، فرحناز جهانبخش- با توجه به اصلاحیه بودجه سال 94، کاهش قیمت هربشکه نفت خام، افزایش نرخ‌های مالیاتی و اینکه آیا در شرایط تحریم خروج از وضعیت رکودی امکان پذیر است یا خیر ، به سراغ دکتر صادق بافنده ایماندوست، اقتصاددان و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور رفتیم ، وی که در زمینه اقتصاد ایران پژوهش‌هایی انجام داده است، با این دیدگاه که بسیاری از کشورهایی که به درآمدهای نفتی وابستگی ندارند؛ از طریق درآمدهای مالیاتی کسری بودجه را تأمین می‌کنند موافق و معتقد است ایران هنوز به درآمدهای نفتی وابستگی دارد و در شرایط تحریم افزایش نرخ‌های مالیاتی کسری بودجه را تأمین می‌کند و از طرفی به تولید لطمه وارد می‌سازد ، آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح گفت‌وگوی ما با دکتر صادق بافنده ایماندوست درباره این موضوع است. با توجه به افزایش نرخ مالیات و درآمدهای مالیاتی کشور در بودجه 94 چگونه می‌توان از رشد تورم جلوگیری کرد ؟
علت تورم در کشور این است که دولت کسری بودجه خود را به وسیله استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول تامین می‌کند، لذا این امر باعث افزایش پایه پولی شده که خود منجر به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها می شود.در شرایط فعلی افزایش مالیات منجر به رکود می‌شود و این دو رکود تورمی را به همراه دارد . افزایش مالیات مانند شمشیر دولبه است، ازطرفی وابستگی اقتصادی کشور را به درآمدهای نفتی کم و از طرف دیگر در شرایط تحریم به تولید لطمه وارد می‌کند. جامعه ایران ، جامعه‌ای کوتاه‌مدت است و این یک مسأله فرهنگی است. نگرش کوتاه‌مدت سرمایه را به سمت سرمایه‌گذاری‌های زودبازده سوق می‌دهد؛ اما با نگرش بلندمدت می‌توان در بخش تولید سرمایه گذاری کرد تا مشکل اصلی کشور که عدم تولید موثر است، برطرف شود.
آیا خروج از رکود در شرایط کاهش قیمت نفت و افزایش مالیات امکان پذیر است ؟
خروج از رکود نیازمند سرمایه‌گذاری در بخش تولید است، اگر با راهکارهای مناسب از خروج سرمایه جلوگیری کنیم و بتوانیم فضای رقابت در کشور را تقویت کنیم ،امیدواریم کمی از رکود خارج شویم و درصورت لغو تحریم‌ها فضای مثبتی بر جامعه حاکم می‌شود، اما بدون این زمینه‌سازی‌ها امری دشوار است .
چگونه می‌توان شوک ارزی را به حالت اول بازگرداند ؟
با توجه به اینکه دولت بیشترین درآمدهای ارزی را دارد، بنابراین خود دولت باید آن را کنترل کند . اگر نرخ ارز ثابت و مصنوعی نگه داشته شود و پس از مدتی آزاد شود طبیعتا افزایش می‌یابد، پس بهتر است به سمت نرخ ارز تک‌نرخی حرکت کرد. این امر با مدیریت صحیح دولت از فساد مالی جلوگیری می‌کند و با افزایش درآمدهای ارزی می‌توان شوک ارزی را کنترل کرد .
همانطور که می‌دانید نفت پشتوانه ارزی ایران است و با توجه به کاهش قیمت نفت و به‌دنبال آن کاهش ذخایر ارزی و افزایش نرخ ارز، چگونه می‌توان فضای روانی و انتظارات را کنترل کرد؟
اگر تکنولوژی را در مسیری پیش ببریم که بتوانیم محصولات پتروشیمی را به جای نفت خام صادر کنیم ، درآمدهای ارزی بیشتری به اقتصاد ایران تزریق می‌شود؛ اما با توجه به اینکه بیشترین تولید نفت خام را خود کشور مصرف می‌کند و متاسفانه محصولات پتروشیمی را از خارج وارد می‌کنیم، ارزش افزوده این محصولات به کشورهای صادر کننده تعلق می‌گیرد و این به ضرر اقتصاد ماست . در عین حال با این شرایط که بودجه ۱۳۹۴ با نفت هربشکه ۴۰ دلار بسته شده ، کاهش نرخ ارز خیلی دشوار است و این هم مشابه شمشیر دولبه است، ازطرفی افزایش نرخ‌ارز قیمت مواداولیه وارداتی را افزایش داده و به تولید لطمه وارد می‌کند و از طرف دیگر کاهش نرخ ارز واردات کالاهای خارجی را افزایش داده و بازار از کالاهای وارداتی اشباع می‌گردد و محصولات داخلی بی رونق می‌شود.
فکر می‌کنید، می‌توان چه نقشی برای توسعه صنایعی مثل گردشگری به‌عنوان بدیل افزایش نرخ مالیات‌ها برای تامین نیازهای بودجه‌ای کشور قائل شد؟
ایران به لحاظ جاذبه‌های گردشگری دارای امتیاز است. اخیرا ورود گردشگر به کشور افزایش یافته؛ اما نسبت به کشورهای همسایه کمتر است. صنعت گردشگری نقش بسزایی در اشتغال‌زایی دارد و می‌توان از این صنعت به‌عنوان پشتوانه‌ای برای درآمد دولت حمایت کرد و با تبلیغات و تحقیق در این زمینه می‌توان راهکارهای پیشرفت در صنعت گردشگری را یافت.
به نظر شما بحث گردشگری زیارت به ویژه در شهر زیارتی همچون مشهد با چه اولویت‌ها و چالش‌هایی برای استفاده از این ظرفیت در مسیر توسعه مواجه است؟
بحث گردشگری به ویژه در مشهد مقدس دارای مزیت‌های فراوانی است، وجود حرم امام رضا (ع)، هتل‌ها و رستوران‌ها مشهد را در اولویت گردشگری قرار می‌دهد . بهتر است به لحاظ فرهنگی و خدماتی برروی این مسأله نظارت شود و نقاط قوت تقویت گردد و باید از محققان در این راستا حمایت کرد.
علت تورم در کشور این است که دولت کسری بودجه خود را به وسیله استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول تامین می‌کند، لذا این امر باعث افزایش پایه پولی شده که خود منجر به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها می شود.در شرایط فعلی افزایش مالیات منجر به رکود می‌شود و این دو رکود تورمی را به همراه دارد . افزایش مالیات مانند شمشیر دولبه است، ازطرفی وابستگی اقتصادی کشور را به درآمدهای نفتی کم و از طرف دیگر در شرایط تحریم به تولید لطمه وارد می‌کند. جامعه ایران ، جامعه‌ای کوتاه‌مدت است و این یک مسأله فرهنگی است. نگرش کوتاه‌مدت سرمایه را به سمت سرمایه‌گذاری‌های زودبازده سوق می‌دهد؛ اما با نگرش بلندمدت می‌توان در بخش تولید سرمایه گذاری کرد تا مشکل اصلی کشور که عدم تولید موثر است، برطرف شود.
آیا خروج از رکود در شرایط کاهش قیمت نفت و افزایش مالیات امکان پذیر است ؟
خروج از رکود نیازمند سرمایه‌گذاری در بخش تولید است، اگر با راهکارهای مناسب از خروج سرمایه جلوگیری کنیم و بتوانیم فضای رقابت در کشور را تقویت کنیم ،امیدواریم کمی از رکود خارج شویم و درصورت لغو تحریم‌ها فضای مثبتی بر جامعه حاکم می‌شود، اما بدون این زمینه‌سازی‌ها امری دشوار است .
چگونه می‌توان شوک ارزی را به حالت اول بازگرداند ؟
با توجه به اینکه دولت بیشترین درآمدهای ارزی را دارد، بنابراین خود دولت باید آن را کنترل کند . اگر نرخ ارز ثابت و مصنوعی نگه داشته شود و پس از مدتی آزاد شود طبیعتا افزایش می‌یابد، پس بهتر است به سمت نرخ ارز تک‌نرخی حرکت کرد. این امر با مدیریت صحیح دولت از فساد مالی جلوگیری می‌کند و با افزایش درآمدهای ارزی می‌توان شوک ارزی را کنترل کرد .
همانطور که می‌دانید نفت پشتوانه ارزی ایران است و با توجه به کاهش قیمت نفت و به‌دنبال آن کاهش ذخایر ارزی و افزایش نرخ ارز، چگونه می‌توان فضای روانی و انتظارات را کنترل کرد؟
اگر تکنولوژی را در مسیری پیش ببریم که بتوانیم محصولات پتروشیمی را به جای نفت خام صادر کنیم ، درآمدهای ارزی بیشتری به اقتصاد ایران تزریق می‌شود؛ اما با توجه به اینکه بیشترین تولید نفت خام را خود کشور مصرف می‌کند و متاسفانه محصولات پتروشیمی را از خارج وارد می‌کنیم، ارزش افزوده این محصولات به کشورهای صادر کننده تعلق می‌گیرد و این به ضرر اقتصاد ماست . در عین حال با این شرایط که بودجه ۱۳۹۴ با نفت هربشکه ۴۰ دلار بسته شده ، کاهش نرخ ارز خیلی دشوار است و این هم مشابه شمشیر دولبه است، ازطرفی افزایش نرخ‌ارز قیمت مواداولیه وارداتی را افزایش داده و به تولید لطمه وارد می‌کند و از طرف دیگر کاهش نرخ ارز واردات کالاهای خارجی را افزایش داده و بازار از کالاهای وارداتی اشباع می‌گردد و محصولات داخلی بی رونق می‌شود.
فکر می‌کنید، می‌توان چه نقشی برای توسعه صنایعی مثل گردشگری به‌عنوان بدیل افزایش نرخ مالیات‌ها برای تامین نیازهای بودجه‌ای کشور قائل شد؟
ایران به لحاظ جاذبه‌های گردشگری دارای امتیاز است. اخیرا ورود گردشگر به کشور افزایش یافته؛ اما نسبت به کشورهای همسایه کمتر است. صنعت گردشگری نقش بسزایی در اشتغال‌زایی دارد و می‌توان از این صنعت به‌عنوان پشتوانه‌ای برای درآمد دولت حمایت کرد و با تبلیغات و تحقیق در این زمینه می‌توان راهکارهای پیشرفت در صنعت گردشگری را یافت.
به نظر شما بحث گردشگری زیارت به ویژه در شهر زیارتی همچون مشهد با چه اولویت‌ها و چالش‌هایی برای استفاده از این ظرفیت در مسیر توسعه مواجه است؟
بحث گردشگری به ویژه در مشهد مقدس دارای مزیت‌های فراوانی است، وجود حرم امام رضا (ع)، هتل‌ها و رستوران‌ها مشهد را در اولویت گردشگری قرار می‌دهد . بهتر است به لحاظ فرهنگی و خدماتی برروی این مسأله نظارت شود و نقاط قوت تقویت گردد و باید از محققان در این راستا حمایت کرد.
ارسال نظر