تردید در دموکراسی

انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶ یکی از پرچالش‌ترین انتخابات برگزارشده در این کشور است. ترس از نفوذ و رخنه روسیه به سیستم‌های انتخاباتی واشنگتن را بیش از پیش نگران کرده بود. به همین منظور ایالات‌متحده سناریوهای مختلفی را مدنظر خود قرار داده بود تا در صورت هر نوع رخنه‌ای از یک راهکار جایگزین استفاده کند. تقریبا از زمانی که هک‌های اولیه روسیه در سیستم‌های انتخاباتی برای واشنگتن محرز شد، کاخ سفید به‌دنبال آن بود که بتواند میزان خسارتی را که ممکن است از سوی روسیه به این کشور تحمیل شود کاهش دهد. آنها تقریبا از ماه اوت، جلسات منظم و پیگیری داشتند و این جلسات حتی تا روز انتخابات به درازا کشیده بود.

روسیه برای اینکه انتخابات یک کشور را با شک و تردیدهایی همراه کند دارای قابلیت‌های فراوانی است. همزمان با تحقیقات صورت گرفته در آمریکا و محرز شدن نقش یک گروه روس در هک انتخابات مقدماتی ایالت‌های آمریکا، آنتونی فرانته، یکی از مدافعان دفاع سایبری شورای امنیت ملی آمریکا با تایید این حملات گفت: «آمریکا به این نتیجه رسیده بود که روسیه می‌تواند اعتماد میلیون‌ها رای‌دهنده آمریکایی را از بین ببرد و توانایی ما را در برگزاری یک انتخاب آزاد و سالم زیر سوال ببرد.» از ماه مه رهگیران جاسوسی ایالات‌متحده مدارکی مبنی بر مشارکت نیروهای اطلاعاتی روسیه در این خرابکاری‌ها به منظور از بین بردن شانس نامزد پیروز مورد نظر یعنی هیلاری کلینتون داشتند. هر چند مدارک در این زمینه تکمیل نبود اما نگاه‌ها در روسیه به همین سمت‌وسو بود: در گزارش‌های اولیه مشخص شده بود که نیروهای اطلاعاتی و نظامی روسیه موسوم به «GRU» به‌طرز گسترده‌ای تمایل دارند تا در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده مداخله کنند.

در عصر بیداری ایلینویز که مشخص شد روس‌ها در هک انتخابات آنجا و چندین ایالت دیگر نقش داشته‌اند، کاخ سفید در اواسط ماه اوت سال ۲۰۱۶ به‌طور قطع به این نتیجه رسید که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه به سه طریق می‌تواند یکپارچگی رای‌دهی را در انتخابات ایالات‌متحده تحت‌تاثیر قرار دهد. اولین و مهم‌ترین اقدامی که روسیه ممکن است انجام دهد این بود که آنها ثبت‌نام رای‌دهندگان را به دقت تغییر دهند. حذف اطلاعات ممکن بود بیش از حد توجه‌ها را به خود جلب کند اما برپایی یک برنامه علیه پرونده‌های ثبت‌نام کمتر می‌توانست حواس‌ها را به سمت خود جلب کند. برای مثال تغییر حرف دوم در آدرس یک فرد کمتر به چشم می‌آید. سپس در روز انتخابات هر رای‌دهنده‌ای مجبور بود در شهر خود به دلیل عدم تطابق مشخصات به‌طور موقت رای بدهد و می‌توان تصور کرد که در چنین شرایطی چه هرج‌ومرجی ایجاد و به پروپاگاندیست‌ها این اجازه را می‌داد تا انتخابات و سیستم رای‌دهی در ایالات‌متحده را مورد پرسش قرار دهند.

یکی از کارشناسان اما در مورد انتخاب دوم روسیه می‌گوید: یکی دیگر از راهکارهای روسیه این بود که بتواند با ایجاد سر و صدای فراوان ارزش رای‌گیری با ماشین‌ها را زیر سوال ببرد. مایکل‌ دنیل، عامل سابق واحد دفاع از حملات سایبری در این زمینه می‌افزاید: ما نگران بودیم که یک هکر بتواند به داخل ماشین‌ها نفوذ کند. او تصریح می‌کند: به این ویدئو در یوتیوب نگاه کنید. او می‌گوید که صدها هزار بار به داخل آمریکا نفوذ کرده‌اند اما آنها قبلا هرگز چنین کاری نکرده بودند. چنین رخنه‌ای موجب می‌شد که باور همگان به قابل اطمینان بودن ماشین‌ها رنگ ببازد و اعتبار نهایی رای‌گیری را نیز تضعیف کند. سرانجام و سومین راهکار روسیه این بود که در سیستم گزارش‌دهی انتخابات مداخله کند. شمارش رای واقعی غیرمتمرکز و بسیار آهسته است: مقامات محلی نتایج و اعتبار آن را مشخص و به نمایندگان دولت ابلاغ می‌کنند، هیات انتخابات و سایر مقامات دولتی نتایج را در جداول کلی تایید می‌کنند و پس از این عملیات رای به‌طور رسمی تایید می‌شود.

این غیرمتمرکز بودن سیستم نقطه قوت آن به حساب می‌آید. اما در شب انتخابات تمامی شبکه‌های سراسری و کابلی، سایت‌های خبری و ... گزارش خود را بنا بر گفته‌های آسوشیتدپرس منتشر می‌کردند. در این شرایط تغییر داده‌های گزارش آسوشیتدپرس یا حمله هکری به سیستم مرکزی این خبرگزاری می‌توانست به یک هرج‌ومرج بزرگ ختم شود. با وجود این اطلاعات، فرانته با تیم خود روی یک طرح اورژانسی در روز انتخابات کار کردند. طرحی که بر این مبنا استوار بود که فردای حمله روس‌ها به انتخابات آمریکا چه باید کرد. فرانسه سعی کرد تا قدرت هر یک از نهادهای آمریکا از جمله وزارت دادگستری، اف‌بی‌آی و وزارت امنیت داخلی را برای پس زدن این حملات بسنجد. اما این احتمال مطرح شد که ممکن است اعتبار رای‌‌گیری پیش از برگزاری انتخابات زیر سوال برود. این امر نه تنها از سوی روسیه، بلکه از داخل آمریکا صورت بگیرد و شبهاتی از سوی برخی از داخلی‌ها درباره اعتبار رای‌گیری مطرح شود. در این شرایط ممکن است برخی از آمریکایی‌ها به دلیل مشکوک بودن به نتیجه رای‌گیری خواستار لغو رای‌گیری شوند.