کشور از افراطی گری آسیب دیده است
دنیای اقتصاد، سیدمهرداد امیرکلالی- در شرایطی که هر دو اردوگاه اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان در تدارک سازوکارهای خود برای انتخابات پیش‌رو هستند، یکی از مسائل تعیین‌کننده در صف‌آرایی انتخاباتی هر دو جناح، اظهاراتی است که گاه و بی‌گاه از سوی منتسبان به هر دو طرف مطرح می‌شود که می‌تواند در حرکت‌های پیش روی آن‌ها موثر باشد. موضوع شکل‌گیری ائتلافی بین اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان معتدل مساله‌ای است که چهره‌های مختلف سیاسی دیدگاه‌های متفاوتی درباره آن ارائه می‌کنند. این فرضیه از این جهت مطرح شده است که دو جناح کشور به این نتیجه رسیده‌اند که باید سایه افراط از کشور رخت بربندد. با این حال پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان و عدم‌اظهارنظر واحد از سوی دو جناح مطرح کشور به‌نظر می‌رسد که هر دو جناح رقابت با یکدیگر را به ائتلاف انتخاباتی ترجیح می‌دهند.
اصول‌گرایان با جدی کردن رقیب سیاسی خود به وحدت و به‌تبع آن پیروزی امید بسته‌اند و اصلاح‌طلبان با وجود همه محدودیت‌های پیش‌رو ترجیح می‌دهند همچنان مواضع خود را روشن و شفاف مطرح کرده و با رسیدن به اجماع، مدل انتخاباتی ریاست‌جمهوری را برای مجلس هم پیاده کنند. برای اطلاع از دیدگاه اصول‌گرایان مشهد و همچنین تحلیل آرایش انتخاباتی مشهد به سراغ جواد آرین‌منش نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در دوره‌های هفتم و هشتم رفتیم و با او پیرامون ائتلاف نانوشته میان اصول‌گرایان و اصلاح طلبان برای طرد کردن افراط از کشور صحبت کردیم. آرین‌منش معتقد بود در ۱۰ سال گذشته، افراطی‌گری چنان بر مسائل مختلف کشور سایه افکنده که ایران را از مسیر توسعه بازداشته بود. او استفاده از ظرفیت‌های مدیریتی کشور را در دولت‌های مختلف موردنقد قرار می‌دهد و اذعان می‌کند که به‌دلیل گرایشات سیاسی، مدیران شایسته خانه‌نشین شدند. آرین‌منش عملکرد دولت را طی این مدت قابل‌قبول ارزیابی می‌کند اما با این حال وضعیت اقتصادی، فرهنگی و آموزشی را مساعد نمی‌داند و معتقد است دولت تمام توان خود را برای مذاکرات هسته‌ای و بازسازی دیپلماسی کشور گذاشته است. وی کارنامه مجلس نهم را به‌دلیل مشکلات عدیده کشور قابل‌قبول نمی‌داند و ترکیب مجلس آینده را متکثر از سلایق سیاسی متفاوت می‌داند. از او در مورد آرایش انتخاباتی اصلاح‌طلبان پرسیدیم و در پاسخ، وضعیت اصلاح طلبان را خوب ارزیابی کرد تا جایی‌که نیروهایی را در سطوح مختلف وارد صحنه انتخابات کرده‌اند. موضوع ارائه لیست مشترک بین جبهه پیروان خط امام و رهبری و جبهه پایداری از جمله مسائلی بود که مطرح شد. او همگرایی و وحدت صددرصدی را عملیاتی نمی‌داند اما معتقد است که تلاش می شود لیست مشترک ارائه شود. مشروح گفت‌وگو را می‌خوانید.

مدتی است که در بین فعالان سیاسی در سطح ملی، موضوع ائتلاف نانوشته‌ای میان اصول‌گرایان و اصلاح طلبان برای حذف تندروها مطرح شده است. شما این مقوله را چطور ارزیابی می‌کنید؟
علت این موضوع این است که گرایش خاصی نسبت به حرکت‌های اعتدالی وجود دارد که ناشی از حرکت‌های تندروانه در ۱۰ سال اخیر است. مجلس ششم را که در اختیار اصلاح طلبان بود تجربه کرده‌ایم و همچنین مجالس اخیر که در اختیار اصولگرایان بود را لمس کرده‌ایم. به‌نظر می‌رسد کشور از افراطی‌گری آسیب دیده است. علت بخشی از چالش‌هایی که امروز با آن مواجه‌ایم نگاه مطلق ما به مسائل است بدین معنی که همه گزاره‌ها را سیاه و سفید می‌بینیم. هر جریانی که اداره دو قوه مقننه و مجریه کشور را برعهده می‌گیرد با نفی گذشته و با سیاه‌نمایی عملکرد پیشینیان، سعی در اثبات خود دارد و در عمل مشاهده می‌کنیم که در دولت‌های آقای خاتمی و احمدی نژاد و تا حدودی در دولت فعلی از همه ظرفیت‌های کشور استفاده نمی‌شود یعنی نیمی از استعدادها، توانمندی‌ها و مدیریت‌ها و تجربه‌های گران‌سنگی که به‌دست آمده است در افراطی‌گری‌ها حذف می‌شود. با این تفکر بخشی از سرمایه‌ها به بایگانی سپرده می‌شود و کشور خسارت‌های جبران ناپذیری را شاهد بوده است. با حرکت‌های افراطی در مجلس و دولت و در عرصه روابط بین‌الملل آسیب دیده‌ایم و امروز کشور از کاروان توسعه و از اهداف تعیین‌شده قبلی بازمانده است. نیمی از زمان چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور سپری شده و هرگز شاخص‌های موردنظر تحقق پیدا نکرده است. این نتایج افراطی‌گری و عدم‌استفاده از تمام ظرفیت‌های کشور است.

بخش اعظمی از این افراطی‌گری‌ها در دولت‌های نهم و دهم بوده است. دوره نمایندگی شما با این دو دولت اشتراک زمانی داشت. در آن زمان نیز چنین انتقاداتی به افراطی‌گری داشتید؟
بله، در مجلس و نیز در تریبون نماز جمعه مشهد این مسائل را مطرح کردم، آن هم در زمانی که دولت احمدی‌نژاد در اوج اقتدار بود. به قانون‌گریزی‌ها، خانه‌نشینی‌ها و عدم‌استفاده از ظرفیت‌های کشور شدیدا معترض بودم. هر دولتی نقاط قوت و ضعفی دارد و به خاطر دارم که در دولت آقای خاتمی خیل عظیمی از مدیران شایسته با این شعار که پیام دوم خرداد را دریافت نکردند از صحنه مدیریت حذف شدند. جامعه از افراطی‌گری تنفر دارد، بنابراین باید به سمت همگرایی و وحدت برویم، به‌خصوص در سالی که رهبر انقلاب آن را سال همدلی و همزبانی نام‌گذاری کردند، باید انتخاباتی آرام، سالم و با حضور همه گروه‌ها برگزار شود.

عملکرد دولت را چطور ارزیابی می‌کنید؟
معتقدم دولت روحانی در مجموع دولت موفقی است اما در همه عرصه‌ها اینطور نبوده است. بخش قابل‌ملاحظه‌ای از توان دولت صرف بازسازی دیپلماسی کشور و توسعه سیاسی شده است و حاصل آن توافق هسته‌ای و تا حدودی موفقیت‌هایی است که در این عرصه به‌دست آمده است. در عرصه امور داخلی مانند بهداشت و درمان موفقیت‌هایی کسب شده اما در زمینه مسائل اقتصادی و خروج از رکود توفیق آنچنانی نداشته و امروز چرخ‌های اقتصاد کشور تقریبا متوقف است. اکثر ظرفیت‌های صنعتی استان از کار افتاده و آمار بیکاری فزاینده است. به‌دلیل اقتصاد تک‌محصولی و کسب درآمدها از محل فروش نفت و مالیات و با توجه به تحریم‌های ظالمانه، دولت منابع لازم برای توسعه را در اختیار ندارد. در زمینه‌های فرهنگی و آموزشی حرکتی جدی در این دولت مشاهده نشده است و امیدوارم با رفع تحریم‌ها و گشودن گره‌های موجود، این عرصه‌ها فعال شود.

دولت در زمینه فرهنگی اقداماتی انجام داده و توسعه فرهنگی مدنظر دولت است اما در شهرهایی مثل مشهد شاهد نگاه سلیقه‌ای به موضوعاتی همچون کنسرت هستیم و از آن جلوگیری می‌شود.
اگر در هر زمینه‌ای قانون، ملاک و مبنا نباشد حتما حاکمیت سلایق، کشور و شهر را دچار مشکل خواهد کرد. شرایط مشهد به عنوان یک کلان‌شهر مذهبی تفاوت‌هایی با سایر شهرها دارد. اینکه همه فعالیت‌های هنری و فرهنگی در این شهر تعطیل شود، درست نیست بلکه معتقدم بهترین نقطه برای اجرای بسیاری از زمینه‌های فرهنگی و هنری، مشهد و خراسان است. اگر بناست که موسیقی به سبک غربی در شهر اجرا نشود پس باید جایگزین آن اجرا شود، اما در حال حاضر متاسفانه موسیقی و جشنواره در مشهد برگزار نمی‌شود. مجوز برگزاری جشنواره‌ها و کنسرت باید از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شود و اعمال سلیقه‌های شخصی جایز نیست.

رویکرد و کارنامه نمایندگان فعلی مشهد را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در آستانه انتخابات هستیم و اگر بخواهم نقدی وارد کنم قاعدتا آن را سیاه‌نمایی تلقی می‌کنند اما به‌طورکلی مجلس نهم به‌دلیل شرایط کشور و محدودیت‌های جدی منابع از کارآمدی لازم برخوردار نبوده است. در موضوع زیارت تاکنون منابع ویژه‌ای تحقق پیدا نکرده است. یکی از آفت‌هایی که در این مجلس وجود دارد مربوط به بخشی از نمایندگان است که حواشی را بر متن مجلس اولویت دادند و باعث اتلاف وقت مجلس شدند که هیچ ربطی به وظایف قانون‌گذاری آنان ندارد.

احتمال اینکه صلاحیت‌تان تائید نشود را چقدر می‌دانید؟
اگر رد صلاحیتی در کار باشد که البته بعید می‌دانم اما هیچ چیز دور از تصور نیست و اگر تشخیص دهند که ضرورتی ندارد در مجلس باشم بنده اصراری ندارم.

فکر می‌کنید باتوجه به امکان ردصلاحیت تعدادی از رقبای مهم اصلاح طلب، چه شکلی از رقابت را در مشهد شاهد باشیم؟
اصلاح طلبان در سطوح مختلف، نیرو وارد صحنه کرده‌اند و اگر چهره‌های سرشناس ردصلاحیت شوند برای آن جایگزین پیش‌بینی کرده‌اند. درحال‌حاضر با خلأ نیرو مواجه نیستند و به اندازه کافی نیرو دارند.

ترجیح خودتان چیست؟ تمایل دارید با اصلاح طلبان یا رقبای داخلی اصول‌گرایان مثل اعضای جبهه موسوم به پایداری رقابت کنید؟
معتقدم که یک رقابت سالم، آرام و سازنده‌ برگزار شود و در این رقابت سالم و آرام همه افراد بتوانند خود را عرضه کنند و مردم نیز بتوانند گزینش واقعی داشته باشند. مردم‌سالاری به معنای واقعی کلمه این است که همه افراد شایسته به میدان بیایند.

چهره‌های ملی اصلاح طلب نظیر آقای اصغرزاده و انصاری هم از مشهد ثبت‌نام کردند، این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟
سال‌هاست که جریان اصلاحات از صحنه سیاسی به هر دلیلی دور است و باعث رقابت‌های درون گروهی اصولگرایان در انتخابات دوره قبل مجلس شد. اصلاح طلبان همه توان خود را به‌کارگرفته‌اند تا در مجلس سهم اکثریت را داشته باشند، بنابراین از چهره‌های پیشکسوت و صاحب‌نام برای ارائه آدرس دقیق اصلاح طلبی به مردم استفاده شده است، البته ممکن است همه آن‌ها تأیید نشوند اما اینکه تابلوی اصلاح طلبی دوباره در معرض رأی عموم قرار بگیرد، وضعیت آن‌ها را مشخص‌تر خواهد کرد تا مردم لیست اصلاحات را بشناسند.

گفته می‌شود مشهد حیاط‌خلوت جبهه پایداری است، این موضوع را قبول دارید؟
با توجه به دو انتخابات مجلس نهم و شورای شهر چهارم که رقابت میان اصول‌گرایان بود، لیست جبهه پیروان خط امام و رهبری در مقابل لیست جبهه پایداری موفق نبود و اکثریت شورای شهر از جبهه پایداری انتخاب شدند و شهردار منتسب به طیف پایداری و دولت احمدی‌نژاد بر سرکار آمد. این شرایط، ذهنیتی را بین سیاسیون و مردم ایجاد کرده که مشهد پایگاه جبهه پایداری است.

چه شد که آقای جلیلی ثبت‌نام نکردند؟
به‌نظرم ثبت‌نام آقای جلیلی از مشهد موضوعیتی نداشت چون ایشان چهره ملی است باید از تهران یا قم ورود پیدا می‌کردند ضمن اینکه ایشان در دوره هفتم مجلس از مشهد نامزد انتخابات شدند و رأی نیاوردند شاید این موضوع برای ایشان ذهنیت خوبی ندارد و به همین دلیل ثبت‌نام نکردند.

ترکیب مجلس آینده را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
مجلس آینده را ترکیبی از سلایق سیاسی متفاوت و یکی از قوی‌ترین و کارآمدترین مجالس می‌دانم. مجلس یکدست اصول‌گرا و یا اصلاح‌طلب را مناسب اوضاع کشور نمی‌دانم.

آیا لیست مشترکی از جبهه پایداری و جبهه پیروان خط امام و رهبری ارائه می‌شود؟
در تهران تقریبا همه سران اصول‌گرا از جریان‌ها و سلایق متفاوت با تشکیل شورایی ۲۰ نفره به‌عنوان نمایندگان خود، تصمیم دارند لیست واحدی ارائه کنند. آقای زاکانی به مشهد آمده بودند تا مشابه این شورا را در مشهد هم تشکیل دهند. با توجه به کثرت نامزدهای انتخاباتی در مشهد، گروه‌های بزرگ باید لیست مشترک ارائه دهند. همگرایی و وحدت صددرصدی را عملی نمی‌بینم. با فقدان احزاب بزرگ و فراگیر مواجهیم و نتیجه آن ارائه لیست از سوی گروه‌های کوچک است. همه مسائل بستگی به انعطاف طرفین طیف‌های اصولگرایان دارد.