نظارت شورا بر شهرداری ضعیف است
دنیای اقتصاد، سیدمهرداد امیرکلالی- دو سال‌ونیم از فعالیت دوره چهارم شورای شهر مشهد می‌گذرد و حال عملکرد این دوره را می‌توان ارزیابی کرد. با گذشت دوسوم از عمر این دوره چهارم، اظهارنظرها و مواضع اعضای شورا نیز واضح‌تر شده است. گروهی همچنان بر مواضع خود حول مواضع جبهه پایداری وفاق نظر دارند و عده‌ دیگری از اتخاذ مواضع همسو با آن طیف خودداری می‌کنند. چندی پیش در صحن علنی شورای شهر لایحه انعقاد قرارداد با شرکت ابنیه فنی تهران در دستور کار قرار گرفت که اعضای شورای شهر با آن مخالفت کردند. ماده واحده این لایحه به این شرح بود که تفاهم‌نامه منعقده بین شهرداری مشهد و ابنیه فنی تهران در خصوص تامین مالی تملک و اجرای پروژه های شهری برای پنج سال و سقف مبلغ موردتفاهم ۸۵۰۰ میلیارد ریال منعقد گردد. اگر این لایحه تصویب می‌شد، شهرداری مشهد پروژه‌های عمرانی را براساس فهرست بها و با ترک تشریفات به شرکت ابنیه فنی تهران واگذار می کرد مخالفت با این لایحه شائبه‌هایی را مطرح کرد که شهرداری اقداماتی انجام می‌دهد که در گذشته توسط مدیریت سابق شهرداری انجام می‌گرفته و حال این روال به شکل بزرگتری صورت می‌گیرد.
به همین منظور با جواد ستاری، عضو شورای شهر مشهد گفت‌وگو کردیم. با او در بهار سال جاری مصاحبه‌ای داشتیم که انتقاداتی را پیرامون عدم‌نظارت کافی بر شهرداری مطرح کرد . ستاری در این گفت‌وگو نیز همچنان بر این مسأله پافشاری می کند. گویا نظارت ضعیف شورای شهر بر شهرداری مسأله‌ای است که به راحتی قابل‌حل شدن نیست. ستاری در این گفت‌وگو تاکید ویژه‌ای بر قانون‌مداری داشت و اذعان کرد اگر مخالفان ما نیز کار درستی انجام دادند باید از آن‌ها تقدیر و تشکر کرد. او به مواضع برخی اعضای شورای شهر اشاره کرد، افرادی که از مدیریت سابق شهری انتقاد می‌کردند و همه رفتارهای آنها را زیر سوال می‌بردند اما حالا همان اقدامات و حتی چند برابر آن را انجام می‌دهند. ستاری از طرح شعارها در زمان انتخابات شورای شهر گفت که باید فضای شهرداری شیشه‌ای باشد اما امروز یک لایحه ۸۵۰ میلیاردتومانی با ترک تشریفات به شورا می‌فرستند که با قوانین بالادستی مغایر است. وی رعایت انصاف را جزء اصول کاری می‌داند که کمتر به آن توجه می‌شود. او از سلیقه‌ای عمل کردن به قانون می‌گوید که در صورت ادامه این روال مشکلات شهر دو برابر خواهد شد. ستاری در پایان به طرحی اشاره کرد که به انتخابات مجلس مرتبط بود، کلیت این پیشنهاد مبنی بر این بود افرادی که نامزد شده اند برای افزایش راندمان کاری از شهرداری کنار گذاشته شوند. اما دوستان شورای شهر به قوانین بالادستی اشاره کردند و این پیشنهاد به تصویب نرسید. مشروح گفت‌وگو را می‌خوانید.

اخیرا انتقاداتی را نسبت به رویه تصمیمات شورای شهر مشهد در صحن علنی شورا مطرح کرده‌اید. درباره این انتقادات بگویید؟
بنده این انتقاد را دارم که باید انصاف در اظهارنظرها و امور شورای شهر رعایت شود. اگر نیروهای منتسب به ما کار اشتباهی انجام می‌دهند باید این شجاعت را داشته باشیم که به آن اشتباه اعتراف کنیم و اگر مخالفان ما کار خوبی انجام می‌دهند باید این شجاعت را داشته باشیم که از آن‌ها تقدیر و تشکر کنیم. باید قانون، ملاک‌عمل ما در همه امور باشد تا مشکلات حل شود اما اگر امور سلیقه‌ای انجام شود نه تنها مشکلات حل نمی‌شود بلکه چندین برابر می‌شود. قانون مجموعه‌ای از بایدها و نبایدها است که همه ملزم به اجرای آن هستند و تفاوتی میان دوست و دشمن نیست.

مشخصا و به صورت مصداقی این انتقادات چیست؟
در مدیریت سابق شهری به‌صورت ترک تشریفات، قراردادهایی را به افرادی واگذار می‌کردند و ما به این روال انتقاد داشتیم اما اکنون که مدیریت شهری همسو با شورای شهر است، دوباره قراردادهایی بدون ترک تشریفات به افرادی واگذار می‌شود که این مورد انتقاد است. باید امور شفاف باشد و قانونمند باشیم. وقتی شعار می‌دهیم که محل کارمان باید شیشه‌ای باشد بدین معناست که همه مردم کارهایی که انجام می‌دهیم را نظاره‌گر باشند. هر انسانی مایل است که خود را از نظارت دور کند و اگر نظارت‌ها به‌درستی صورت نگیرد به دیکتاتوری ختم می‌شود. یکی از راه‌هایی که تنش و هرج و مرج در جامعه را کاهش می‌دهد، نظارت قوی بر امور است.

در گذشته نیز این انتقادات را به رویه شورای شهر داشتید و همچنان این مسأله از نظر شما رفع نشده است.
بله اگر اقدام بدی صورت می‌گیرد باید نکوهش کنیم و برای ما نباید فرقی بین دوست و دشمن باشد. دو تفکر در شورای شهر وجود دارد، عده‌ای معتقدند که شهردار، سرباز وسط میدان است که باید از آن حمایت کنیم و افراد دیگری معتقدند که باید از شهردار حمایت و پشتیبانی شود اما باید نظارت صورت بگیرد. برخی از اعضای شورای شهر معتقدند که باید بدون قید و شرط از شهردار حمایت کرد و دقیقا در این نقطه آسیب و اختلاف‌نظر ایجاد می شود. اگر شورای شهر موظف به حمایت از شهردار است پس باید دستگاه نظارتی دیگری بر اقدامات و امور شهرداری نظارت کند. در بحث تحقیق و تفحص از سازمان اتوبوسرانی بیش از ۲۰ امضاء برای این امر گرفته شد اما وقتی در صحن علنی شورای شهر مطرح شد با صحبت و مذاکره دوستان شهرداری، اکثر آن ۲۰ نفر امضای خود را پس گرفتند و طرح ملغی شد. بارها در جلسات هماهنگی تذکر داده‌ام که در بحث نظارت شورای شهر ضعیف عمل کرده‌ایم. اگر بناست صرفا از اقدامات شهرداری تعریف و تمجید شود پس شورای شهر چه وظیفه‌ای دارد؟

به‌نظر شما مردم این اقدامات شورای شهر و شهرداری را نظاره‌گر هستند؟
بله مردم عملکرد نهادها را متوجه می‌شوند البته باید اقدامات مثبت و منفی دیده شود و ارزیابی صورت بگیرد. به‌عنوان مثال پل جمهوری اسلامی نیاز به مرمت و بازسازی داشته است که شهرداری اعلام کرد در عرض ۱۰ روز پایان می‌یابد اما تا به امروز ۱۶ روز طول کشیده است. بنده فقط نقاط منفی را مدنظر ندارم اما از آن طرف این رفتار را هم ندارم که هر گزارش کاری به‌دست من رسید آن را قبول و از آن تمجید کنم. مردم به ما رأی دادند که اصلی‌ترین وظیفه خود یعنی نظارت را انجام دهیم. مشکلاتی از گذشته در شهرداری باقی مانده است و ما نتوانستیم آن‌ها را اصلاح کنیم. باید بر امور شهرداری نظارت شود تا روال گذشته تکرار نشود. گاهی اوقات در شهرداری اقدامات خلاف قانون و سلیقه‌ای از جمله در بحث ساخت و سازها و به‌خصوص در زمینه کارچاق‌کنی و رشوه صورت می‌گیرد که به هیچ وجه درست نیست. شهرداری و شورای شهر تکیلف مجریان امور را مشخص کنند که اگر کسی تخلف کرد عواقب آن کار را بداند.

در زمان انتخابات شورای شهر، افرادی که شعارهایی مثل مبارزه با فساد و شفافیت در امور را مطرح کردند از قضا وارد شورا شدند اما در حال حاضر شما نسبت به این رویه انتقاد دارید. این موضوع را چه گونه ارزیابی می‌کنید؟
بنده عرض کردم ما تا زمانی به قانون پایبندیم که به نفع ما باشد. گاهی اوقات در صحن علنی شورا وقتی طرح و لایحه‌ای به مذاق برخی دوستان خوش نمی‌آید، قوانین بالادستی را مطرح می‌کنند و برخی مواقع نیز وقتی آیین‌نامه و قوانین بالادستی با طرح و لایحه آن‌ها مغایرت دارد از تعامل می‌گویند، یعنی مشخصا قانون را دور می‌زنند، درحالیکه باید مرّ قانون اجرا شود.

اخیرا پیشنهادی در شورای شهر مطرح شد مبنی بر اینکه افراد صاحب‌منصب در شهرداری که در انتخابات مجلس شورای اسلامی نامزد شده‌اند از آن سِمَت کنار گذاشته شوند که گویا مخالفت شد. لطفا در این مورد توضیح دهید.
یکی از ائمه معصوم فرموده‌اند در مکان‌هایی که در مظان اتهام هستید، قرار نگیرید. ما این موضوع را مطرح کردیم که افرادی که در شهرداری پست دارند و در انتخابات مجلس نامزد شده‌اند از مناصبی که دارند کنار گذاشته شوند، به این دلیل که از امکانات و مزایایی که در اختیار آن‌ها است در زمینه انتخابات استفاده نکنند. باید در جامعه این فرهنگ بسط پیدا کند که وقتی فردی نامزد هر انتخاباتی می‌شود از پست مدیریتی خود کنار برود، چون تمام فکر و ذهن آن فرد از ماه‌ها قبل با قضیه انتخابات گره می‌خورد و مسلما امور به درستی انجام نمی‌شود. آن فرد نیز می تواند با فراغ‌بال به مسائل انتخاباتی بپردازد. در نهایت دوستان شورای شهر گفتند که با قوانین بالادستی مغایرت دارد، درصورتی‌که در برخی طرح‌ها و لوایح مانند تهاتر با قوانین بالادستی مغایرت وجود دارد اما تصویب می‌شوند. اینکه قانون براساس سلیقه انجام بگیرد محل انتقاد است.