پاسخ‌های پیروز ارجمند به «دنیای اقتصاد» درباره تداوم حضور چهره‌ها در ایران:
ستاره های دیگری درراهند
لی‌لا رضایی قرار است پای موزیسین‌های حرفه‌ای سراسر دنیا به ایران باز شود. باحضور هنرمند ژاپنی که ایرانی‌های بسیاری با آثارش زندگی کرده‌اند، می‌توان دریافت که دعوت از کیتارو برای برگزاری کنسرت در ایران نقطه عطفی در تاریخ موسیقی ایران است که توسط بخش خصوصی صورت گرفته است. اینکه چقدر چنین وضعیتی ادامه داشته باشد و هنرمندان و علاقه‌مندان به موسیقی چقدر می‌توانند در کمال امنیت و آرامش در کشور خودشان از موسیقی روز دنیا بهره‌مند شوند، منوط به اجرای کیتارو در ایران است. همه چیز بستگی به این دارد که این کنسرت چگونه برگزار شود و مسوولان بعداز این اجرا چگونه تصمیم‌گیری و سیاست گذاری کنند.
لی‌لا رضایی قرار است پای موزیسین‌های حرفه‌ای سراسر دنیا به ایران باز شود. باحضور هنرمند ژاپنی که ایرانی‌های بسیاری با آثارش زندگی کرده‌اند، می‌توان دریافت که دعوت از کیتارو برای برگزاری کنسرت در ایران نقطه عطفی در تاریخ موسیقی ایران است که توسط بخش خصوصی صورت گرفته است. اینکه چقدر چنین وضعیتی ادامه داشته باشد و هنرمندان و علاقه‌مندان به موسیقی چقدر می‌توانند در کمال امنیت و آرامش در کشور خودشان از موسیقی روز دنیا بهره‌مند شوند، منوط به اجرای کیتارو در ایران است. همه چیز بستگی به این دارد که این کنسرت چگونه برگزار شود و مسوولان بعداز این اجرا چگونه تصمیم‌گیری و سیاست گذاری کنند. پیروز ارجمند-مدیرکل مرکز موسیقی- می‌تواند به این ابهامات پاسخ دهد. با وی در این باره گفت‌و‌گو کرده‌ایم.
برای برگزاری چنین برنامه‌هایی که هنرمندان غیرایرانی هستند، نیاز به تدابیر ویژه است. تدابیری که ممکن است عقیم بمانند و با موفقیت مواجه نشوند. این موانع بر سر این راه نیز وجود داشت؟
از آنجایی که چنین کاری برای اولین‌بار پس از انقلاب در ایران انجام می‌شد، سختی‌های بسیاری وجود داشت. این کار تاکنون به شکل کاملا محدودی با چنین وسعت و رویکردی صورت گرفته است، بنابراین مشکلات خاص خودش را دارد.
درباره این مشکلات بیشتر حرف بزنید؟
در وهله اول عدم اطمینان و عدم باور گروه‌های خارجی برای اجرا در ایران بود. معمولا گروه‌های خارجی برای حضور در ایران اطمینان لازم را ندارند. مثلا نمی‌دانند این برنامه چگونه برگزار می‌شود و شرکت‌های ایرانی را نمی‌شناسند. به همین دلیل است که نمی‌توانند اعتماد کنند. اولین قدمی که در این راستا باید برداشته می‌شد جلب اطمینان آنها بود. در وهله بعدی شکل برگزاری کنسرت بود که باید برایشان علنی می‌شد و همین طور دریافت مجوز و ویزا برای تیم فنی و هنرمندان بود. این نکته عدم سازگاری نیز خود یکی از معضلات برای حضور هنرمندان عرصه بین‌الملل در ایران است. گروه‌های خارجی معمولا برای درازمدت برنامه‌ریزی دارند و به طور متوسط برای سه سال آینده خود برنامه‌ریزی کرده‌اند. به همین دلیل وقتی قرار است از حضور این گروه‌ها در ایران بهره‌مند شویم، چون در ایران برنامه‌ریزی‌ها در لحظه صورت می‌گیرد، به ناهماهنگی برمی‌خوریم و دچار مشکل می‌شویم. از طرفی در ایران هم خیلی اطمینان نداریم که برنامه کنسرت‌ها که حتی از قبل تعیین شده، سر وقت انجام شود. همانگونه که ما نتوانستیم برای ارکستر سمفونیک برنامه‌های ماهانه، فصلی و سالانه طراحی و پیاده کنیم، قطعا برای اینگونه برنامه‌ها نیز نمی‌توانیم چنین کاری بکنیم. ما عملا نمی‌توانیم بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها را عملی کنیم.
به عنوان یکی از متصدیان موسیقی نمی‌توانید روی چنین اموری مدیریت داشته باشید؟
همه چیز از جانب ما نیست. ممکن است سالن‌ها لغو قرارداد کنند. ما از طرف ارشاد این آمادگی را داریم که از مدت‌ها پیش مجوز کنسرت را صادر کنیم و همین طور تعهدات لازم را برای حضور گروه‌های خارجی بدهیم. خود ما به عنوان مسوول در این زمینه سخت‌گیری‌های بسیاری می‌کنیم. چون هر گونه ناهماهنگی ممکن است موجب آبروریزی ما در سطح بین‌المللی شود. ما موظف هستیم حیثیت ملی خود را حفظ کنیم و هر رفتاری به دور از نزاکت و ادب را رد و با آن برخورد می‌کنیم. حداقل به عنوان یک مسوول و ناظر سعی در هرچه بهتر برگزار شدن چنین برنامه‌هایی می‌کنیم.
برگزاری کنسرت هنرمندان خارجی در ایران ریسک نیست؟
چرا اتفاقا ریسک بزرگی است. مساله این است که شرکت‌هایی که چنین برنامه‌هایی برگزار می‌کنند هنوز تجربه برگزاری چنین کنسرت‌هایی را ندارند و به همین دلیل در بعضی از موارد مشکلاتی ایجاد می‌شود که برطرف کردن‌شان کار راحتی نیست، چون حیثیتی است مثل نحوه بستن قراردادها، شیوه برگزاری کنسرت‌ها و همین طور دستمزدهایی که قرار است پرداخته شود. ما برای بسیاری از این مشکلات سختگیرانه برخورد می‌کنیم چون با حیثیت و آبروی کشورمان سرو کار دارد. پس لازم است با احتیاط برخورد کنیم. متاسفانه ما در برگزاری این کنسرت‌ها فقط با این قبیل مشکلات مواجه نیستیم، بلکه مشکلات دیگری هم وجود دارد. از جمله اینکه در داخل ایران هم دوستان بر این باورنیستند که چنین کنسرت‌هایی می‌تواند به بالابردن سطح موسیقی کشور کمک کرده و آن را ارتقا بخشد. برای برگزاری کنسرت کیتارو،بیش از اینکه همه اظهار امیدواری کنند، اظهار ناامیدی می‌کردند. همین طور بعضی از رسانه‌ها به این موضوع دامن می‌زدند وتوی دل مردم را خالی می‌کردند.
فکر می‌کنید کنسرت کیتارو بتواند جرقه‌ای برای دیدگاه‌های بهتر شود؟
کیتارو تجربه خوبی برای ما و همین طور شرکت‌ها خواهد بود. این کنسرت در واقع سرآغازی برای حرکت‌های بزرگ‌تر است و همین طور برای ارتباطات بیشتر و بهتر با هنرمندان بین‌المللی در زمینه موسیقی!
کیتارو هنرمند شرقی است که فرهنگش به دور از فرهنگ کشور و مردم ما نیست. مردم می‌توانند با او و موسیقی‌اش ارتباط خوب و نزدیکی برقرار کنند و مشکل خاصی در این زمینه نخواهیم داشت. برای شروع، کیتارو انتخاب خوبی بود.
برنامه‌های دیگری مدنظرتان است تا بعداز کیتارو به آنها بپردازید؟ البته در زمینه موسیقی بین‌الملل و جذب هنرمندان عرصه موسیقی!
دو برنامه دیگر مدنظر است که یکی از آنها کنسرت ژان میشل ژار و دیگری کنسرتی برای یانی است. در حال حاضر اینها دو برنامه‌ای هستند که شرکت‌ها تقاضا کرده‌اند و ماهم در حال بررسی هستیم که بتوانیم حمایت‌های معنوی از آنها داشته باشیم.
حمایت مالی از آنها نمی‌شود؟
ما حمایت مالی نمی‌دهیم، بلکه در این بخش خود شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
این برنامه‌ها برای کشور سود مالی نیز خواهند داشت؟
قطعا اگر شرکت‌ها و مسوولان آنها برنامه‌ریزی درستی داشته باشند، چنین حرکت‌هایی با برگزاری این قبیل کنسرت‌ها می‌تواند بسیار سودآور باشد. همان‌طور که می‌دانید کنسرت‌های خارجی در همه جای دنیا بسیار سودآورهستند و به عنوان یک بعد مالی روی آنها حساب می‌کنند. ما نیز با برنامه‌ریزی درست می‌توانیم این کنسرت‌ها را به بازدهی مالی خوب برسانیم. ولی به طور کلی برگزاری کنسرت در ایران به دلایل مختلف از جمله گران بودن هزینه اجاره سالن نمی‌تواند سود چندانی داشته باشد. سالن‌های بزرگ همه جز تالار وحدت قیمت‌های بسیار هنگفتی دارند که متاسفانه در هیچ چیز جز در مورد قیمت با سالن‌های بزرگ و استاندارد دنیا شباهت ندارند و حتی در مواردی گران‌تر از آنها هستند. قیمت سالن‌ها در ایران گاهی از قیمت سالن‌های استاندارد دنیا نیز بالاتر است و این موجب می‌شود تا نشود از موسیقی به خوبی درآمد داشت و مانند کشورهای خارجی به درآمدزایی آن فکر کرد. قیمت بالای اجاره سالن‌ها در قیمت بلیت کنسرت‌ها تاثیر مستقیمی دارد بنابراین، بسیاری از اقشار جامعه توانایی استفاده از این رویکرد فرهنگی- هنری را ندارند. اصلا یکی از دلایل اصلی قیمت گران بلیت‌های کنسرت‌ها همین مساله گرانی اجاره سالن است. این اجاره سنگین حتی باعث می‌شود که در شهرستان‌ها بسیاری از هنرمندان موسیقی سنتی نتوانند حضور داشته باشند و به برگزاری کنسرت اقدام کنند. چون هزینه سالن کفاف برگزاری کنسرت را نمی‌دهد و عملا امکان برگزاری کنسرت موسیقی سنتی در شهرستان‌ها به همین یک دلیل، وجود ندارد.
به عنوان یکی از مسوولان عرصه موسیقی نمی‌توانید در نحوه قیمت‌گذاری اجاره سالن‌ها دخالت داشته باشید؟
متاسفانه قیمت سالن‌ها دست ما نیست و هر نهاد و ارگانی قیمت خاص خود را دارد. تنها کاری که ما در این زمینه می‌توانیم انجام بدهیم این است که وقتی قیمت‌ها از حد معمول و نرمال خارج شود، نسبت به برگزاری آن اقدام می‌کنیم و اجازه برگزاری آن را نمی‌دهیم. البته اگر از حد معقول بیشتر درنظر گرفته شده باشد. چون در این صورت مخاطب جدی موسیقی لطمه جدی می‌خورد. تماشاگر موسیقی دوست دارد در فضای امن و آرام و به دور از هرگونه استرس و فشار، موسیقی گوش کند. در حالی که با گران کردن سالن‌ها فقط به مردم فشار می‌آید. متاسفانه اکثراین سالن‌ها هم سالن‌های دولتی یا وابسته به دولت هستند. متاسفانه خیلی‌هابه جای اینکه حامی امور فرهنگی باشند، عاملی هستند برای اضافه شدن قیمت کالای فرهنگی و هنری. مقابله با چنین چیزی هم جزو وظایف و اختیارات ما نیست. ولی به موقع منطقی برخورد خواهیم کرد. ناگفته نماند که خیلی امیدوار نیستیم که بتوانیم در این زمینه دخالت چندانی داشته باشیم، چرا که هر بار خواسته شد تا نظارتی انجام شود، این امکان فراهم نشد. چون تعداد سالن‌هایی که بتوان در آنها نسبت به برگزاری کنسرت اقدام کرد، آن قدر کم هست که ما قدرت تصمیم گیری در این بخش را نداشته باشیم.
نسبت به برگزاری کنسرت‌های خارجی در کشور خوشبین هستید؟
اگر با برنامه‌ریزی خوب و دقیق پیش برویم می‌توان نسبت به برگزاری چنین کنسرت‌های ابراز خوشبینی کرد. اگر همه چیز دقیق و با برنامه‌ریزی خوب پیش برود می‌توان به عنوان یک منبع مالی و اقتصادی روی آن حساب باز کرد.
برای برگزاری چنین برنامه‌هایی که هنرمندان غیرایرانی هستند، نیاز به تدابیر ویژه است. تدابیری که ممکن است عقیم بمانند و با موفقیت مواجه نشوند. این موانع بر سر این راه نیز وجود داشت؟
از آنجایی که چنین کاری برای اولین‌بار پس از انقلاب در ایران انجام می‌شد، سختی‌های بسیاری وجود داشت. این کار تاکنون به شکل کاملا محدودی با چنین وسعت و رویکردی صورت گرفته است، بنابراین مشکلات خاص خودش را دارد.
درباره این مشکلات بیشتر حرف بزنید؟
در وهله اول عدم اطمینان و عدم باور گروه‌های خارجی برای اجرا در ایران بود. معمولا گروه‌های خارجی برای حضور در ایران اطمینان لازم را ندارند. مثلا نمی‌دانند این برنامه چگونه برگزار می‌شود و شرکت‌های ایرانی را نمی‌شناسند. به همین دلیل است که نمی‌توانند اعتماد کنند. اولین قدمی که در این راستا باید برداشته می‌شد جلب اطمینان آنها بود. در وهله بعدی شکل برگزاری کنسرت بود که باید برایشان علنی می‌شد و همین طور دریافت مجوز و ویزا برای تیم فنی و هنرمندان بود. این نکته عدم سازگاری نیز خود یکی از معضلات برای حضور هنرمندان عرصه بین‌الملل در ایران است. گروه‌های خارجی معمولا برای درازمدت برنامه‌ریزی دارند و به طور متوسط برای سه سال آینده خود برنامه‌ریزی کرده‌اند. به همین دلیل وقتی قرار است از حضور این گروه‌ها در ایران بهره‌مند شویم، چون در ایران برنامه‌ریزی‌ها در لحظه صورت می‌گیرد، به ناهماهنگی برمی‌خوریم و دچار مشکل می‌شویم. از طرفی در ایران هم خیلی اطمینان نداریم که برنامه کنسرت‌ها که حتی از قبل تعیین شده، سر وقت انجام شود. همانگونه که ما نتوانستیم برای ارکستر سمفونیک برنامه‌های ماهانه، فصلی و سالانه طراحی و پیاده کنیم، قطعا برای اینگونه برنامه‌ها نیز نمی‌توانیم چنین کاری بکنیم. ما عملا نمی‌توانیم بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها را عملی کنیم.
به عنوان یکی از متصدیان موسیقی نمی‌توانید روی چنین اموری مدیریت داشته باشید؟
همه چیز از جانب ما نیست. ممکن است سالن‌ها لغو قرارداد کنند. ما از طرف ارشاد این آمادگی را داریم که از مدت‌ها پیش مجوز کنسرت را صادر کنیم و همین طور تعهدات لازم را برای حضور گروه‌های خارجی بدهیم. خود ما به عنوان مسوول در این زمینه سخت‌گیری‌های بسیاری می‌کنیم. چون هر گونه ناهماهنگی ممکن است موجب آبروریزی ما در سطح بین‌المللی شود. ما موظف هستیم حیثیت ملی خود را حفظ کنیم و هر رفتاری به دور از نزاکت و ادب را رد و با آن برخورد می‌کنیم. حداقل به عنوان یک مسوول و ناظر سعی در هرچه بهتر برگزار شدن چنین برنامه‌هایی می‌کنیم.
برگزاری کنسرت هنرمندان خارجی در ایران ریسک نیست؟
چرا اتفاقا ریسک بزرگی است. مساله این است که شرکت‌هایی که چنین برنامه‌هایی برگزار می‌کنند هنوز تجربه برگزاری چنین کنسرت‌هایی را ندارند و به همین دلیل در بعضی از موارد مشکلاتی ایجاد می‌شود که برطرف کردن‌شان کار راحتی نیست، چون حیثیتی است مثل نحوه بستن قراردادها، شیوه برگزاری کنسرت‌ها و همین طور دستمزدهایی که قرار است پرداخته شود. ما برای بسیاری از این مشکلات سختگیرانه برخورد می‌کنیم چون با حیثیت و آبروی کشورمان سرو کار دارد. پس لازم است با احتیاط برخورد کنیم. متاسفانه ما در برگزاری این کنسرت‌ها فقط با این قبیل مشکلات مواجه نیستیم، بلکه مشکلات دیگری هم وجود دارد. از جمله اینکه در داخل ایران هم دوستان بر این باورنیستند که چنین کنسرت‌هایی می‌تواند به بالابردن سطح موسیقی کشور کمک کرده و آن را ارتقا بخشد. برای برگزاری کنسرت کیتارو،بیش از اینکه همه اظهار امیدواری کنند، اظهار ناامیدی می‌کردند. همین طور بعضی از رسانه‌ها به این موضوع دامن می‌زدند وتوی دل مردم را خالی می‌کردند.
فکر می‌کنید کنسرت کیتارو بتواند جرقه‌ای برای دیدگاه‌های بهتر شود؟
کیتارو تجربه خوبی برای ما و همین طور شرکت‌ها خواهد بود. این کنسرت در واقع سرآغازی برای حرکت‌های بزرگ‌تر است و همین طور برای ارتباطات بیشتر و بهتر با هنرمندان بین‌المللی در زمینه موسیقی!
کیتارو هنرمند شرقی است که فرهنگش به دور از فرهنگ کشور و مردم ما نیست. مردم می‌توانند با او و موسیقی‌اش ارتباط خوب و نزدیکی برقرار کنند و مشکل خاصی در این زمینه نخواهیم داشت. برای شروع، کیتارو انتخاب خوبی بود.
برنامه‌های دیگری مدنظرتان است تا بعداز کیتارو به آنها بپردازید؟ البته در زمینه موسیقی بین‌الملل و جذب هنرمندان عرصه موسیقی!
دو برنامه دیگر مدنظر است که یکی از آنها کنسرت ژان میشل ژار و دیگری کنسرتی برای یانی است. در حال حاضر اینها دو برنامه‌ای هستند که شرکت‌ها تقاضا کرده‌اند و ماهم در حال بررسی هستیم که بتوانیم حمایت‌های معنوی از آنها داشته باشیم.
حمایت مالی از آنها نمی‌شود؟
ما حمایت مالی نمی‌دهیم، بلکه در این بخش خود شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
این برنامه‌ها برای کشور سود مالی نیز خواهند داشت؟
قطعا اگر شرکت‌ها و مسوولان آنها برنامه‌ریزی درستی داشته باشند، چنین حرکت‌هایی با برگزاری این قبیل کنسرت‌ها می‌تواند بسیار سودآور باشد. همان‌طور که می‌دانید کنسرت‌های خارجی در همه جای دنیا بسیار سودآورهستند و به عنوان یک بعد مالی روی آنها حساب می‌کنند. ما نیز با برنامه‌ریزی درست می‌توانیم این کنسرت‌ها را به بازدهی مالی خوب برسانیم. ولی به طور کلی برگزاری کنسرت در ایران به دلایل مختلف از جمله گران بودن هزینه اجاره سالن نمی‌تواند سود چندانی داشته باشد. سالن‌های بزرگ همه جز تالار وحدت قیمت‌های بسیار هنگفتی دارند که متاسفانه در هیچ چیز جز در مورد قیمت با سالن‌های بزرگ و استاندارد دنیا شباهت ندارند و حتی در مواردی گران‌تر از آنها هستند. قیمت سالن‌ها در ایران گاهی از قیمت سالن‌های استاندارد دنیا نیز بالاتر است و این موجب می‌شود تا نشود از موسیقی به خوبی درآمد داشت و مانند کشورهای خارجی به درآمدزایی آن فکر کرد. قیمت بالای اجاره سالن‌ها در قیمت بلیت کنسرت‌ها تاثیر مستقیمی دارد بنابراین، بسیاری از اقشار جامعه توانایی استفاده از این رویکرد فرهنگی- هنری را ندارند. اصلا یکی از دلایل اصلی قیمت گران بلیت‌های کنسرت‌ها همین مساله گرانی اجاره سالن است. این اجاره سنگین حتی باعث می‌شود که در شهرستان‌ها بسیاری از هنرمندان موسیقی سنتی نتوانند حضور داشته باشند و به برگزاری کنسرت اقدام کنند. چون هزینه سالن کفاف برگزاری کنسرت را نمی‌دهد و عملا امکان برگزاری کنسرت موسیقی سنتی در شهرستان‌ها به همین یک دلیل، وجود ندارد.
به عنوان یکی از مسوولان عرصه موسیقی نمی‌توانید در نحوه قیمت‌گذاری اجاره سالن‌ها دخالت داشته باشید؟
متاسفانه قیمت سالن‌ها دست ما نیست و هر نهاد و ارگانی قیمت خاص خود را دارد. تنها کاری که ما در این زمینه می‌توانیم انجام بدهیم این است که وقتی قیمت‌ها از حد معمول و نرمال خارج شود، نسبت به برگزاری آن اقدام می‌کنیم و اجازه برگزاری آن را نمی‌دهیم. البته اگر از حد معقول بیشتر درنظر گرفته شده باشد. چون در این صورت مخاطب جدی موسیقی لطمه جدی می‌خورد. تماشاگر موسیقی دوست دارد در فضای امن و آرام و به دور از هرگونه استرس و فشار، موسیقی گوش کند. در حالی که با گران کردن سالن‌ها فقط به مردم فشار می‌آید. متاسفانه اکثراین سالن‌ها هم سالن‌های دولتی یا وابسته به دولت هستند. متاسفانه خیلی‌هابه جای اینکه حامی امور فرهنگی باشند، عاملی هستند برای اضافه شدن قیمت کالای فرهنگی و هنری. مقابله با چنین چیزی هم جزو وظایف و اختیارات ما نیست. ولی به موقع منطقی برخورد خواهیم کرد. ناگفته نماند که خیلی امیدوار نیستیم که بتوانیم در این زمینه دخالت چندانی داشته باشیم، چرا که هر بار خواسته شد تا نظارتی انجام شود، این امکان فراهم نشد. چون تعداد سالن‌هایی که بتوان در آنها نسبت به برگزاری کنسرت اقدام کرد، آن قدر کم هست که ما قدرت تصمیم گیری در این بخش را نداشته باشیم.
نسبت به برگزاری کنسرت‌های خارجی در کشور خوشبین هستید؟
اگر با برنامه‌ریزی خوب و دقیق پیش برویم می‌توان نسبت به برگزاری چنین کنسرت‌های ابراز خوشبینی کرد. اگر همه چیز دقیق و با برنامه‌ریزی خوب پیش برود می‌توان به عنوان یک منبع مالی و اقتصادی روی آن حساب باز کرد.
ارسال نظر