وقتی فقط نام باقی می‌ماند

خودروسازی اروپا را چند غول بزرگ بر شانه‌های خود حمل می‌کنند. اما این اتحادیه دارای بیشترین تعداد شرکت خودروسازی در جهان است. شرکت‌هایی که در میان آنها نام‌های قدیمی و معتبر نیز زیاد دیده می‌شوند. اما این شرکت‌ها امروزه در حد و اندازه نامشان قدرت و نفوذ در بازارها ندارند.

زمانی که به فهرست خودروسازان اروپایی نگاه می‌کنید، در کشورهای مختلف نام‌هایی می‌بینید که بسیار کمتر از حد و اندازه‌ای که انتظار می‌رود فعالیت دارند. برخی از آنها نیز ورشکسته به حساب می‌آیند و اگر نبود کمک‌های شرکت‌های مادر، قطعا تاکنون تعطیل شده بودند. این بحران تنها گریبان خودروسازان اقتصادهای کوچکتر اروپا را نگرفته است. بلکه در کشورهایی مانند بریتانیا (تا قبل از خروج از اتحادیه) و حتی آلمان نیز دیده می‌شود. این شرکت‌ها که زمانی در صنعت خودرو جهان به‌عنوان شرکت‌هایی صاحب سبک و مولد شناخته می‌شدند امروزه تنها به مدد پلت فرم‌های اجاره‌ای دیگر شرکت‌ها فعال هستند و خودروهای دیگران را با برند خود عرضه می‌کنند. مشکل اینجاست که این خودروسازی‌ها همیشه دست کم یک گام از رقبای سابق و مالکان فعلی خود عقب هستند. چرا‌که شرکت مادر پلت فرم و محصول به روز خود را برای تولید به آنها نمی‌دهد و به این ترتیب این فاصله هرگز پر نمی‌شود.

به وجود آمدن این وضعیت در صنعت خودرو اروپا چندین عامل دارد. یک بخش آن هزینه تولید بسیار بالایی است که در سال‌های دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی به این شرکت‌ها وارد شد. در آن زمان بازار کشورهای در حال توسعه و خاورمیانه در قبضه کشورهای شرق آسیا و آمریکا قرار گرفت و تا خودروسازان اروپایی به خود بیایند بخش زیادی از منابع مالی از کف آنها رفت. عامل دیگر ادغام‌ها و عرضه سهام‌های مدیریتی بود که در دو دهه اخیر خودروسازان اروپایی ناگزیر از انجام آن شدند. کمبود منابع مالی باعث شد آنها ناگزیر شوند بخشی از شرکت و گاه به‌طور کامل آن را در کنترل رقبای خود قرار دهند. به این ترتیب روند سرمایه‌گذاری و تحقیق و توسعه در آنها تغییر کرد. کشورهایی مانند اسپانیا، هلند و حتی سوئد با خودروسازی‌هایی مواجه هستند که اسم و رسم خوبی دارند اما سودآوری لازم را ندارند.

وضعیت برخی از این خودروسازی‌ها نه تنها بهتر نمی‌شود که روز به روز بر بحران‌های آنها افزوده شده و بحران‌های جانبی مانند اعتراضات کارگران را هم برای اتحادیه اروپا به ارمغان می‌آورد. وضعیت این برندها به گونه‌ای است که نه منابع مالی برای ایجاد تنوع سبد محصول و برون‌رفت از بحران را دارند و نه می‌توانند کسب‌و‌کار خود را به‌طور کامل متوقف کنند.