سرعت، کیفیت، رضایت ذی‌نفعان

«شرکت ساختمانی کولهام» برای پروژه موفق سد داریان، تندیس برنز ششمین دوره جایزه ملی مدیریت پروژه ایران را به خود اختصاص داد. با مهندس مازیار احمدی، رئیس هیات مدیره و مهندس آزاده عمرانی مدیرعامل این شرکت به گفت وگو نشستیم تا از دلایل کسب این جایزه ارزشمند بیشتر بدانیم.

نقش مدیریت پروژه در بهبود کیفیت و بهره‌وری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در صورتی‌‌که مدیریت پروژه به صورت اصولی و بر اساس اصول دانش مدیریت پروژه و اصول ده‌گانه پیاده‌سازی شود، قطعا تاثیر مستقیم و قابل توجهی در افزایش و بهبود کیفیت و بهره‌وری خواهد داشت. این موضوع به‌ویژه با اجرای اصول مدیریت یکپارچگی پروژه، مدیریت محدوده پروژه، مدیریت زمان پروژه، مدیریت هزینه پروژه، مدیریت کیفیت پروژه، مدیریت ریسک پروژه و مدیریت ذی‌نفعان کاملا مشهود و قابل توجه است.

مدیریت پروژه چه نقشی در توسعه کارآفرینی دارد؟

با اجرای سیستم مدیریت پروژه، محورهایی از مدیریت پروژه که در مدیریت سنتی توجه کمتری به آن می‌شود، اهمیت یافته و اجرا و هدایت آن با به‌کارگیری نیروهای متخصص در بخش‌های تخصصی صورت می‌پذیرد. در مدیریت سنتی پروژه موضوعاتی مانند مدیریت هزینه، مدیریت کیفیت، مدیریت ریسک وحتی مدیریت زمان و ارتباطات به نحو مناسب و سازمان‌یافته انجام نشده و در بسیاری از موارد، تمام الزامات توسط یک فرد انجام می‌شود که اغلب هم سایر موارد تحت‌الشعاع مسایل اجرایی قرار می‌گیرند. این امر در نهایت، افزایش هزینه، دوباره‌کاری، طولانی شدن زمان اجرای پروژه و البته کاهش کیفیت کار را به‌دنبال دارد. با اجرای صحیح سیستم مدیریت پروژه، نقش‌ها و مسوولیت‌ها شفاف‌سازی شده، صلاحیت‌ها و مهارت‌ها مشخص و تقسیم کار مشخصی برای اجرای مسوولیت‌ها تعیین می‌گردد و با تمرکز روی زمینه‌های یاد شده، در نهایت موجب ماندگاری مجموعه‌ها و توسعه کارآفرینی در سطح سازمانی و کلان می‌شود.

دیدگاه شما درباره الزامات روند اجرای مدیریت پروژه در ایران چیست؟

روند اجرای مدیریت پروژه در ایران مثبت و قابل توجه بوده است. از دهه هشتاد که به‌صورت اجرایی و کاربردی موضوعات مدیریت پروژه تحت عناوین PMBOK ، IPMA، OPM۳ و PMO مطرح شد، تا طرح‌ریزی جایزه مدیریت پروژه ایران، زمان کوتاهی سپری شد. شاید دلیل آن طرح‌ریزی، اجرای مدل‌های سرآمدی و تعالی سازمان در کشور و خلاء مشاهده شده در زمینه مدیریت پروژه از سوی دست‌اندرکاران و پیش‌کسوتان حوزه مدیریت پروژه بود که باعث پیشرفت سریع اصول مدیریت پروژه، پذیرش و نهادینه شدن آن در بسیاری از شرکت‌های پروژه‌محور اعم از کارفرما، پیمانکار و مشاوران شد.

درباره بهره گیری شرکت کولهام از دانش و مهارت‌های حرفه‌ای مدیریت پروژه توضیح دهید.

در شرکت کولهام، بر اساس تجربه مدیران ارشد شرکت در سال‌های اخیر و حتی پیش از دهه ۸۰، اصول محوری مدیریت پروژه همواره مورد توجه بوده و به‌صورت تجربی اجرا شده است. به‌خصوص به این مباحث در زمان استقرار سیستم مدیریت کیفیت در شرکت با توجه به همزبانی بسیاری از سیستم‌های مدیریتی و رویکرد پروژه‌محوری در طرح‌ریزی سیستم مدیریت کیفیت توجه شده است. ولی برای اجرای پروژه‌های بزرگی مانند پروژه سد داریان با محوریت سیستم مدیریت پروژه تلاش گردید تا از دانش و مهارت‌های حرفه‌ای مدیریت پروژه بویژه در زمینه مدیریت ریسک، مدیریت ذی‌نفعان، مدیریت هزینه، مدیریت تغییرات، مدیریت کیفیت و مدیریت دانش سازمانی بهره‌گیری بیشتر و موثرتری بعمل آید. به جرات می توان گفت که با بکارگیری این اصول محوری، پروژه در زمان مناسب ، با هزینه مناسب و با کیفیت مورد انتظار اجرا شده است و رضایت کارفرما و سایر ذی‌نفعان شناسایی شده که مهم‌ترین آنها مردم منطقه اند، حاصل گردیده است.

جایگاه جایزه ملی مدیریت پروژه ایران و نقش آن در روند مدیریت پروژه‌ها در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

جایزه ملی مدیریت پروژه ایران با ارائه مدل حرفه‌ای و مورد قبول از ارزیابی پروژه‌ها در اندازه‌های مختلف و با به‌کارگیری تیم ارزیابی باتجربه و آموزش دیده در این زمینه توانسته است ضمن جلب توجه شرکت‌های مختلف پیمانکار برای به‌کارگیری مدل دانش‌محور مدیریت پروژه، موفق به جلب حمایت و مشارکت کارفرمایان و مجریان طرح‌های بزرگ در حوزه‌های مختلف گردد. بدیهی است حضور و حمایت کارفرمایان و مجریان طرح‌ها در پروژه‌های ملی و عمرانی باعث ارتقای جایگاه جایزه در کشور و همچنین ایجاد رقابت مثبت و سازنده بین پیمانکاران و شرکت‌های پروژه‌محور در بکارگیری سیستم‌های نوین و توسعه ظرفیت‌های داخل کشور می‌گردد.

هدف شما در حمایت از این جایزه ملی چیست؟

هدف از مشارکت شرکت کولهام در فرآیند جایزه ملی مدیریت پروژه، ایجاد زمینه مناسب برای ارزیابی توان دانش مدیریت پروژه شرکت با توجه به تجربه ۴۱ساله آن و همچنین امکان شناسایی نقاط قوت، ضعف و فرصت‌های بهبود برای استفاده در پروژه‌های بعدی و افزایش توانمندی‌های شرکت بوده است. این امر با دریافت گزارش ارزیابی انجام شده توسط تیم متخصص تعیین شده از سوی دبیرخانه جایزه و پیگیری مفاد گزارش و در نهایت امکان مقایسه شرکت با سایر شرکت‌های صاحب‌نام در داخل کشور به انجام خواهد رسید.

ارزیابی شما از نقش مدیریت پروژه در توسعه برند شرکت کولهام چیست؟

موضوعی که امروزه باعث ایجاد اعتماد، افزایش اعتبار و شهرت شرکت‌های مختلف در عرصه‌های مختلف می‌شود، نحوه عملکرد، کیفیت، قیمت محصول، رضایت مشتریان و نیز تبلیغات از طریق رسانه‌های مختلف است. شرکت‌های پیمانکاری برای توسعه برند خود می‌بایست ضمن تعیین استراتژی‌ها و اهداف، نسبت به تعیین روش‌ها و مراحل برندسازی و توسعه آن اقدام نمایند. از این رو در شرکت کولهام، سیستم مدیریت پروژه برای شناسایی ذی‌نفعان به‌کار گرفته شده و با تعیین روش‌های لازم برای برآورده‌سازی انتظارات آنها و ایجاد ارتباطات مستمر و مناسب، همواره تلاش گردیده تا نسبت به افزایش اعتبار و شهرت شرکت و افزایش رضایت‌مندی ذی‌نفعان به‌ویژه کارفرمایان طرف قرارداد، اقدام گردد. امید است با هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی انجام شده در شرکت و با حضور بیشتر در محافل، انجمن‌های علمی - تخصصی و فرایندهایی مانند جایزه مدیریت پروژه در داخل و یا فرایندهای مشابه خارجی، اقدامات مناسب یک شرکت پیمانکاری در زمینه ایجاد برند و توسعه آن در بازار رقابت انجام پذیرد.

جایگاه پروژه‌های اجرایی شرکت کولهام در توسعه صدور خدمات فنی و مهندسی چیست؟

صدور خدمات فنی و مهندسی همواره یکی از اهداف اصلی مدیریت ارشد شرکت بوده و به‌عنوان چشم‌انداز برای شرکت تعیین شده است. حضور در بازارهای خارجی و در عرصه بین‌المللی، نیاز به ایجاد توان رقابتی با شرکت‌های صاحب‌نام داخلی و خارجی دارد. شرکت کولهام ضمن برنامه‌ریزی برای حضور در پروژه‌های بزرگ ملی، با هدف قراردادن پروژه‌های خارج از کشور، نسبت به افزایش ظرفیت‌های مدیریتی و رقابت‌پذیری خود با استقرار سیستم مدیریت پروژه، مدیریت کیفیت، مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست اقدام نموده و انتظار دارد در آینده نزدیک در صورت عدم وجود موانع سیاسی، اقتصادی و بانکی برای شرکت‌های ایرانی بتواند نسبت به صدور خدمات فنی و مهندسی اقدام نماید.

چه تدابیری برای ساختار کلی نظام مدیریتی خود طرح کرده‌اید؟

با توجه به اهداف و استراتژی‌های توسعه‌ای و دیدگاه پروژه‌محوری شرکت، ساختار کلی شرکت به‌طور سالانه بازنگری و بر اساس نیازهای روز و آینده بهبود می‌یابد. از جمله این بازنگری‌ها، پیش‌بینی دفتر مدیریت پروژه در ساختار اصلی شرکت و همچنین سازمانی برای توسعه کسب وکار و صدور خدمات فنی و مهندسی به خارج بوده است؛ ضمن این‌که سایر نظام‌های مدیریتی نیز به فراخور نیاز، توسعه یافته و مورد بازنگری سالانه قرار می‌گیرد.

مجموع ارزش‌های پروژه‌های مدیریت شما چه بوده است؟

علاوه بر اجرای به موقع، اقتصادی و با کیفیت پروژه، یکی از ارزش‌ها و ارکان اصلی موفقیت آن، کارکنان شرکت و پروژه به‌ویژه کارکنان کلیدی و با تجربه هستند که سال‌ها با شرکت در پروژه‌های مختلف همراه و همکار بوده‌اند. توجه به مدیریت دانش و ثبت تجربیات و انتقال آن به کارکنان تازه وارد، توجه به مسوولیت‌های اجتماعی و شناسایی انتظارات ذی‌نفعان به‌ویژه مردم و سازمان‌های محلی در منطقه اجرای پروژه‌ها نیز از ارزش‌های مهم و کلیدی برای شرکت بوده است. بدیهی است این ارزش‌ها، منطبق بر ارزش‌های کل مجموعه است که امکان بروز و موفقیت پیدا نموده است.

به‌کارگیری دانش مدیریت پروژه چه تاثیری بر موفقیت و بهره‌وری پروژه‌های شما داشته است؟

اجرای به موقع پروژه‌ها با هزینه مناسب، ایجاد ارتباطات مناسب با ذی‌نفعان به دلیل شناسایی و شفاف‌سازی انتظارات و پیگیری تحقق آن‌ها، مستندسازی مناسب و توجه به موضوعات مدیریت دانش در کنار شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها و اتخاذ تدابیر لازم برای کنترل این ریسک‌ها، شناسایی الزامات و تامین منابع لازم برای تحقق کیفیت پروژه، تعیین و تامین صلاحیت‌های لازم برای منابع انسانی و جلب مشارکت آن‌ها در اجرای فعالیت‌ها در همه شرایط و بحران‌های مالی، از جمله آثار به‌کارگیری دانش مدیریت پروژه در شرکت بوده است.

از چه نظر پروژه های اجرایی شما حائز اهمیت و قابل معرفی شدن به‌عنوان نمونه است؟

پروژه ها طبق معیارهای مورد نظر کارفرما از نظر کیفیت و تسریع در زمان اجرا حائز اهمیت‌اند. این شرکت ضمن استقرار سیستم مدیریت و تضمین کیفیت از ابتدای پروژه با محور موضوعات مدیریت پروژه بر اساس روش‌های کارآمد و به‌روز، نسبت به برنامه‌ریزی و تامین منابع و به‌کارگیری تجهیزات، ماشین‌آلات و نیروی انسانی کارآمد برای اجرای کار در زمان‌بندی مناسب، کیفیت لازم و منطبق با شرایط فنی قرارداد و استانداردهای مربوطه اقدام می‌نماید. به‌عنوان نمونه، پیامد مثبت قابل مشاهده در این رویکرد، دستیابی به نتایج زیر است:

تجهیز کارگاه کامل و تامین ناوگان ماشین‌آلات و سیستم‌های نوین تعمیرات، انبار، پشتیبانی و دفتر فنی کارآمد و به‌کارگیری نیروهای اجرایی با سابقه.
عملکرد مثبت و عالی پرده آب‌بند طبق نظر کارشناسان صنعت سدسازی، روند آبگیری بدون هیچ‌گونه علاج‌بخشی مخزن، عملکرد مناسب ابزاردقیق به‌عنوان شاخص‌ترین فرآیند اجرایی پروژه در مقایسه با طرح‌های مشابه بر اساس تایید متخصصان صنعت، انطباق بیش از 90 درصد روش‌های اجرایی ارائه شده اولیه با واقعیت اجرا شده و بسیاری از موارد قابل ارائه دیگر.
کفایت کادر فنی: به‌کارگیری تیم اجرایی قوی و با تجربه در پروژه سد داریان، امکان اجرای پروژه در زمان کمتر با هزینه کمتر با قابلیت تصمیم‌گیری در شرایط بحران و رفع مشکلات را مهیا نمود. این امر نقش بسزایی در جلوگیری از ایجاد تاخیر در پروژه داشت و حین اجرا با به‌کارگیری روش‌های اجرای مناسب و مدیریت تغییرات، چالش‌های به‌وجود آمده را مرتفع نمود.
رعایت برنامه زمان‌بندی، تعیین درست زمان فعالیت‌ها، هزینه واقعی مطابق با بودجه، شناسایی و تعیین ریسک‌های پروژه و ارائه برنامه پاسخ‌گویی به ریسک‌ها باعث گردید که فعالیت‌های پروژه مطابق با برنامه زمان‌بندی انجام پذیرد.
شناسایی ذی‌نفعان اصلی و تامین انتظارات آنها، ارتباط مناسب با سایر ذی‌نفعان به‌ویژه کارکنان، مردم منطقه، سازمان‌ها، ارگان‌های محلی و منطقه‌ای و مشارکت با آنان برای رفع مشکلات با توجه به مسوولیت‌های اجتماعی شرکت، به‌عنوان یک پیمانکار صاحب‌نام و ایجاد اعتماد در جامعه محلی.

پروژه شما چه نقشی در مدیریت توسعه کارآفرینی داشته است؟

ایجاد اشتغال از طریق جذب و به‌کارگیری حدود ۲۵۰۰ نفر به‌صورت مستقیم، اولویت استفاده از کارکنان بومی و ایجاد تغییرات اساسی در محیط اقتصادی و اجتماعی روستاها و شهرهای اطراف محل اجرای پروژه از مهم‌ترین دستاوردهای اجرای پروژه بوده است .ضمن اینکه ایجاد بستری مناسب برای بهبود شرایط جمعیت بومی منطقه، اشتغال‌زایی و کمک به اقتصاد منطقه از اهداف اصلی طرح بوده که طبق بررسی‌های به‌عمل آمده، تا حد زیادی تحقق یافته است.

چه پروژه‌هایی را در سطح ملی و بین‌المللی اجرا کرده‌اید؟

ملی: سد مخزنی داریان (استان کرمانشاه)، سد مخزنی دوستی (مرز ایران و ترکمنستان)، سد مخزنی خدآفرین(مرز ایران و جمهوری آذربایجان)، کانال انتقال آب شیرتپه، ایستگاه پمپاژ سد دوستی، شبکه آبیاری و زهکشی سد گلستان.

بین‌المللی: بندرصیادی سویق (کشور عمان)، سد مخزنی دوستی (مرز ایران و ترکمنستان)، سد مخزنی خداآفرین (مرز ایران و جمهوری آذربایجان).

چه برنامه‌هایی را در دست اجرا دارید؟

ارتقای سیستم تضمین کیفیت، پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست، جاری‌سازی مدیریت استراتژیک و ...

کدام پروژه ها را هم اکنون در حال اجرا دارید؟

احداث سازه‌های سرریز، نیروگاه، سازه ورودی، تخلیه‌کننده تحتانی و آبگیر سد چم شیر.

آیا برنامه‌ای برای راهیابی به جایزه جهانی مدیریت پروژه دارید؟

با توجه به احتمال ورود شرکت‌های بین‌المللی به کشور و تلاش‌های جامعه مهندسی ایران برای ورود موثر به سایر کشورها و صدور خدمات فنی و مهندسی، راهیابی به جایزه جهانی مدیریت پروژه از اهداف بلندمدت شرکت است.

و سخن آخر؟

شرکت کولهام با تجربه ۴۱ سال سازندگی در کشور، موفق به انجام ۳۳ پروژه در زمینه‌های سدسازی، راه‌سازی، خطوط انتقال آب و برق، شبکه آبیاری و زهکشی و نیز ساختمان‌سازی شده است. استراتژی شرکت کولهام همواره اجرای پروژه‌ها با کیفیت مناسب و مورد رضایت کارفرما و تسریع در زمان اجرا می‌باشد. همچنین به‌کارگیری نیروی انسانی مجرب و کارآمد و استفاده از متخصصان مربوطه نقش بسزایی در موفقیت‌های شرکت کولهام داشته است. این شرکت هم‌اکنون تلاش می‌کند با الگوبرداری از روش‌های نوین مدیریتی و بومی‌سازی آن، همچنان در راستای توسعه پایدار ملی گام بردارد و امیدوار است با حمایت و پشتیبانی سازمان‌های دولتی و غیردولتی نظیر انجمن ملی مدیریت پروژه ایران، شاهد شکوفایی روز افزون صنعت احداث در کشور باشد.