روزهای پر فراز و نشیب برجام در مجلس
نیلوفر منصوریان
برجام روزهای پر فراز و نشیبی را در مجالس ایران و آمریکا پشتسر گذاشته است. از آن روزی که ایران و اعضای گروه ۱+۵ پشت میز مذاکره نشستند تا به بیش از یک دهه جنجال بر سر پرونده هستهای ایران پایان دهند مخالفان نیز در برابر آنها سد بستند.
مخالفانی که شاید مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا بهعنوان دو طرف اصلی گفتوگوها آنها را دستکم گرفته بودند. سرسختترین این مخالفان نیز در مجالس دو کشور بر صندلیها تکیه زده بودند. در واقع مذاکرهکنندگان هر دو کشور برای گرفتن تایید سرسختترین مخالفانشان راهی دشوار طی کردند.
برجام روزهای پر فراز و نشیبی را در مجالس ایران و آمریکا پشتسر گذاشته است. از آن روزی که ایران و اعضای گروه ۱+۵ پشت میز مذاکره نشستند تا به بیش از یک دهه جنجال بر سر پرونده هستهای ایران پایان دهند مخالفان نیز در برابر آنها سد بستند.
مخالفانی که شاید مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا بهعنوان دو طرف اصلی گفتوگوها آنها را دستکم گرفته بودند. سرسختترین این مخالفان نیز در مجالس دو کشور بر صندلیها تکیه زده بودند. در واقع مذاکرهکنندگان هر دو کشور برای گرفتن تایید سرسختترین مخالفانشان راهی دشوار طی کردند.
نیلوفر منصوریان
برجام روزهای پر فراز و نشیبی را در مجالس ایران و آمریکا پشتسر گذاشته است. از آن روزی که ایران و اعضای گروه ۱+۵ پشت میز مذاکره نشستند تا به بیش از یک دهه جنجال بر سر پرونده هستهای ایران پایان دهند مخالفان نیز در برابر آنها سد بستند.
مخالفانی که شاید مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا بهعنوان دو طرف اصلی گفتوگوها آنها را دستکم گرفته بودند. سرسختترین این مخالفان نیز در مجالس دو کشور بر صندلیها تکیه زده بودند. در واقع مذاکرهکنندگان هر دو کشور برای گرفتن تایید سرسختترین مخالفانشان راهی دشوار طی کردند.
پس از اعلام توافق هستهای در تاریخ 23 تیر ماه سال جاری در وین، مجالس دو کشور کار بررسی برجام را آغاز کردند. برجام سرانجام پس از بحثها و جلسات متعدد در مجلس سنای آمریکا و بدون نیاز به وتوی باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا تایید شد. اما این تازه آغاز راه سخت مذاکرهکنندگان ایرانی در پارلمان بود.
مجلس ایران کار بررسی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را یک هفته پس از توافق وین در 23 تیرماه سال جاری آغاز کرد. البته روند بررسی برجام در مجلس شورای اسلامی پس از توافق موقت ژنو در سال 92 آغاز شد ه بود و با توافق لوزان در 13 فروردین سال 93 شکل جدیتری به خود گرفته بود. با این حال تفاهم هستهای ایران و 1+5 درتیر ماه سال جاری مجلس ایران را وارد فاز جدیتر بررسی این طرح کرد. اما آنچه که پیش از هرچیز در مجلس ایران از بعد ازتوافق ژنو به چشم میخورد صف منتقدان و مخالفان توافق بود. تنها سه روز پس از آنکه تیم مذاکرهکننده هستهای موفق به امضای توافق موقت ژنو با 1+5 شد، مخالفان توافق در مجلس محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه را برای پاسخگویی به مجلس فرا خواندند.
فراخوانی که دو سال گذشته تداوم داشته است و محمدجواد ظریف و دیگر اعضای تیم هستهای را بارها برای پاسخگویی به مجلس کشانده است. با توافق لوزان حجم سوالها و انتقادها درمجلس از سوی مخالفان شدت بیشتری گرفت تا آنجا که منجر به تشکیل گروهی به نام دلواپسان در کشور شد که اعضای اصلی ان را برخی از نمایندگان مجلس از یک طیف خاص تشکیل میدادند. هر چند مذاکرهکنندگان هستهای بارها طی دو سال گذشته به دعوت مخالفان توافق در مجلس برای رفع ابهامات پاسخ مثبت دادند و تلاش کردند تا منتقدان توافق را با پاسخهایشان قانع کنند اما هیچیک از پاسخهایشان نتوانست مخالفان سرسختشان در مجلس را راضی کند و مخالفتهای آنها از تریبونهای مختلف با توافق هستهای ادامه داشت.
توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) درتاریخ 23 تیرماه در وین پایتخت اتریش، موجب سختتر شدن عبور تیم مذاکرهکنندگان هستهای از سد مخالفانشان در مجلس شد. به همین منظور قرار شد تا کمیسیونی ویژه برای بررسی برجام در مجلس تشکیل شود. کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس براساس ماده 44 آییننامه داخلی مجلس، درتاریخ سی ام تیرماه سال جاری با 136 رای موافق، 29 رای مخالف و 5 رای ممتنع از مجموع 209 نماینده حاضر در صحن علنی تشکیل شد. حضور برخی از نمایندگان مخالف مذاکره و توافق در ترکیب اعضای 15 نفره این کمیسیون نشان داد که برجام برای تایید در مجلس راهی ناهموار را در پیش رو دارد.
آنچه تا حد زیادی بر عملکرد یک سویه این کمیسیون مهر تایید زد، دعوت از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای دولت محمود احمدینژاد به جلسات این کمیسیون و البته تفاوت نوع برخورد و نحوه سوال از اعضای این تیم بود. کمیسیون ویژه بررسی برجام طی سه ماه فعالیت خود درکنار دعوت از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای دولت یازدهم، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و برخی از وزرای دولت، از سعید جلیلی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و رئیس تیم سابق مذاکرهکننده هستهای دولت محمود احمدینژاد و برخی اعضای تیم مذاکرهکننده وی از جمله علی باقری، معاون سابق جلیلی و فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی نیز دعوت کرد تا در جلسههای این کمیسیون حضور یافته و به بررسی ابعاد فنی، حقوقی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی برجام بپردازند. اعضای کمیسیون حتی از یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دعوت کردند تا در یکی از جلسات این کمیسیون حضور یابد و به پرسشهای آنها پاسخ دهد.
اما ماحصل تمامی این نشستها در کمیسیون که بخشی از آن نیز از رسانه ملی پخش شد، نشان داد که اعضای کمیسیون بیشتر تابع نظرات تیم هستهای مذاکرهکننده سابق در مخالفت با توافق و برجام هستند.
با قرائت گزارش نهایی این کمیسیون در روز 12 مهر ماه درصحن علنی مجلس هر چند کار بررسی برجام در مجلس زیرنظر کمیسیون ویژه به اتمام رسید، اما اختلافات موافقان و مخالفان برجام وارد سطح دیگری شد. تنها چند ساعت پس از قرائت گزارش، علاءالدین بروجردی، عباسعلی منصوریآرانی، غلامرضا تاجگردون، منصور حقیقتپور و منصور پزشکیان، پنج عضو کمیسیون ویژه در واکنش به گزارش نهایی این کمیسیون، در بیانیهای گزارش کمیسیون را یکسویه خواندند و اعلام کردند که نقاط قوت برجام در این گزارش مغفول مانده است. آنها حتی اعلام کردند که گزارش نهایی برجام در خارج از مجلس نوشته و تهیه شده است. بهدنبال انتشار این بیانیه، مجلس طرح اقدام متقابل و متناسب ایران در اجرای بر جام را در دستور کار خود قرار داد. طرحی که از جانب موافقان برجام در مجلس روی میز بررسی قرار گرفته بود. اما تقابل و اختلافنظر مجلسیها درباره سرنوشت برجام به جایی رسید که برخی نمایندگان از احتمال آبستراکسیون مخالفان برجام در مجلس برای تصویب نشدن طرح مذکور خبر دادند.
اما روز یکشنبه 19مهر، روزی تاریخی در مجلس از نظر صفکشی مخالفان وموافقان برجام در مقابل یکدیگر بود.
در این جلسه علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی که برای دفاع از برجام به همراه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه به مجلس رفته بود از سوی روحالله حسینیان عضو جبهه پایداری و از نمایندگان مخالف برجام تهدید به مرگ و دفن در قلب رآکتور اراک شد. اما سرانجام پس از تنشهای بسیار در صحن علنی مجلس میان مخالفان و موافقان برجام، کلیات طرح برجام با 139 رای موافق و100 رای مخالف و 12 رای ممتنع از253 نماینده حاضر در جلسه تصویب شد. روز سهشنبه 21 تیر ماه نیز در حالی که مخالفان برجام یک بار دیگر جو مجلس را متشنج کرده بودند، جزئیات این طرح با ۱۶۱ رای موافق، ۵۹ رای مخالف و ۱۳ رای ممتنع از مجموع ۲۵۰ نماینده حاضر به تصویب رسید.حالا دولت برای اجرایی کردن برجام باید در انتظار نظر شورای نگهبان باشد تا نهایتا برجام به سرانجام برسد.
برجام روزهای پر فراز و نشیبی را در مجالس ایران و آمریکا پشتسر گذاشته است. از آن روزی که ایران و اعضای گروه ۱+۵ پشت میز مذاکره نشستند تا به بیش از یک دهه جنجال بر سر پرونده هستهای ایران پایان دهند مخالفان نیز در برابر آنها سد بستند.
مخالفانی که شاید مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا بهعنوان دو طرف اصلی گفتوگوها آنها را دستکم گرفته بودند. سرسختترین این مخالفان نیز در مجالس دو کشور بر صندلیها تکیه زده بودند. در واقع مذاکرهکنندگان هر دو کشور برای گرفتن تایید سرسختترین مخالفانشان راهی دشوار طی کردند.
پس از اعلام توافق هستهای در تاریخ 23 تیر ماه سال جاری در وین، مجالس دو کشور کار بررسی برجام را آغاز کردند. برجام سرانجام پس از بحثها و جلسات متعدد در مجلس سنای آمریکا و بدون نیاز به وتوی باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا تایید شد. اما این تازه آغاز راه سخت مذاکرهکنندگان ایرانی در پارلمان بود.
مجلس ایران کار بررسی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را یک هفته پس از توافق وین در 23 تیرماه سال جاری آغاز کرد. البته روند بررسی برجام در مجلس شورای اسلامی پس از توافق موقت ژنو در سال 92 آغاز شد ه بود و با توافق لوزان در 13 فروردین سال 93 شکل جدیتری به خود گرفته بود. با این حال تفاهم هستهای ایران و 1+5 درتیر ماه سال جاری مجلس ایران را وارد فاز جدیتر بررسی این طرح کرد. اما آنچه که پیش از هرچیز در مجلس ایران از بعد ازتوافق ژنو به چشم میخورد صف منتقدان و مخالفان توافق بود. تنها سه روز پس از آنکه تیم مذاکرهکننده هستهای موفق به امضای توافق موقت ژنو با 1+5 شد، مخالفان توافق در مجلس محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه را برای پاسخگویی به مجلس فرا خواندند.
فراخوانی که دو سال گذشته تداوم داشته است و محمدجواد ظریف و دیگر اعضای تیم هستهای را بارها برای پاسخگویی به مجلس کشانده است. با توافق لوزان حجم سوالها و انتقادها درمجلس از سوی مخالفان شدت بیشتری گرفت تا آنجا که منجر به تشکیل گروهی به نام دلواپسان در کشور شد که اعضای اصلی ان را برخی از نمایندگان مجلس از یک طیف خاص تشکیل میدادند. هر چند مذاکرهکنندگان هستهای بارها طی دو سال گذشته به دعوت مخالفان توافق در مجلس برای رفع ابهامات پاسخ مثبت دادند و تلاش کردند تا منتقدان توافق را با پاسخهایشان قانع کنند اما هیچیک از پاسخهایشان نتوانست مخالفان سرسختشان در مجلس را راضی کند و مخالفتهای آنها از تریبونهای مختلف با توافق هستهای ادامه داشت.
توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) درتاریخ 23 تیرماه در وین پایتخت اتریش، موجب سختتر شدن عبور تیم مذاکرهکنندگان هستهای از سد مخالفانشان در مجلس شد. به همین منظور قرار شد تا کمیسیونی ویژه برای بررسی برجام در مجلس تشکیل شود. کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس براساس ماده 44 آییننامه داخلی مجلس، درتاریخ سی ام تیرماه سال جاری با 136 رای موافق، 29 رای مخالف و 5 رای ممتنع از مجموع 209 نماینده حاضر در صحن علنی تشکیل شد. حضور برخی از نمایندگان مخالف مذاکره و توافق در ترکیب اعضای 15 نفره این کمیسیون نشان داد که برجام برای تایید در مجلس راهی ناهموار را در پیش رو دارد.
آنچه تا حد زیادی بر عملکرد یک سویه این کمیسیون مهر تایید زد، دعوت از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای دولت محمود احمدینژاد به جلسات این کمیسیون و البته تفاوت نوع برخورد و نحوه سوال از اعضای این تیم بود. کمیسیون ویژه بررسی برجام طی سه ماه فعالیت خود درکنار دعوت از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای دولت یازدهم، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و برخی از وزرای دولت، از سعید جلیلی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و رئیس تیم سابق مذاکرهکننده هستهای دولت محمود احمدینژاد و برخی اعضای تیم مذاکرهکننده وی از جمله علی باقری، معاون سابق جلیلی و فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی نیز دعوت کرد تا در جلسههای این کمیسیون حضور یافته و به بررسی ابعاد فنی، حقوقی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی برجام بپردازند. اعضای کمیسیون حتی از یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دعوت کردند تا در یکی از جلسات این کمیسیون حضور یابد و به پرسشهای آنها پاسخ دهد.
اما ماحصل تمامی این نشستها در کمیسیون که بخشی از آن نیز از رسانه ملی پخش شد، نشان داد که اعضای کمیسیون بیشتر تابع نظرات تیم هستهای مذاکرهکننده سابق در مخالفت با توافق و برجام هستند.
با قرائت گزارش نهایی این کمیسیون در روز 12 مهر ماه درصحن علنی مجلس هر چند کار بررسی برجام در مجلس زیرنظر کمیسیون ویژه به اتمام رسید، اما اختلافات موافقان و مخالفان برجام وارد سطح دیگری شد. تنها چند ساعت پس از قرائت گزارش، علاءالدین بروجردی، عباسعلی منصوریآرانی، غلامرضا تاجگردون، منصور حقیقتپور و منصور پزشکیان، پنج عضو کمیسیون ویژه در واکنش به گزارش نهایی این کمیسیون، در بیانیهای گزارش کمیسیون را یکسویه خواندند و اعلام کردند که نقاط قوت برجام در این گزارش مغفول مانده است. آنها حتی اعلام کردند که گزارش نهایی برجام در خارج از مجلس نوشته و تهیه شده است. بهدنبال انتشار این بیانیه، مجلس طرح اقدام متقابل و متناسب ایران در اجرای بر جام را در دستور کار خود قرار داد. طرحی که از جانب موافقان برجام در مجلس روی میز بررسی قرار گرفته بود. اما تقابل و اختلافنظر مجلسیها درباره سرنوشت برجام به جایی رسید که برخی نمایندگان از احتمال آبستراکسیون مخالفان برجام در مجلس برای تصویب نشدن طرح مذکور خبر دادند.
اما روز یکشنبه 19مهر، روزی تاریخی در مجلس از نظر صفکشی مخالفان وموافقان برجام در مقابل یکدیگر بود.
در این جلسه علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی که برای دفاع از برجام به همراه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه به مجلس رفته بود از سوی روحالله حسینیان عضو جبهه پایداری و از نمایندگان مخالف برجام تهدید به مرگ و دفن در قلب رآکتور اراک شد. اما سرانجام پس از تنشهای بسیار در صحن علنی مجلس میان مخالفان و موافقان برجام، کلیات طرح برجام با 139 رای موافق و100 رای مخالف و 12 رای ممتنع از253 نماینده حاضر در جلسه تصویب شد. روز سهشنبه 21 تیر ماه نیز در حالی که مخالفان برجام یک بار دیگر جو مجلس را متشنج کرده بودند، جزئیات این طرح با ۱۶۱ رای موافق، ۵۹ رای مخالف و ۱۳ رای ممتنع از مجموع ۲۵۰ نماینده حاضر به تصویب رسید.حالا دولت برای اجرایی کردن برجام باید در انتظار نظر شورای نگهبان باشد تا نهایتا برجام به سرانجام برسد.
ارسال نظر