روزی که باراک اوباما کاخ سفید را ترک می‌کند
دستاوردهای متزلزل اوباما
رئیس‌جمهور آمریکا فردا شاهد مراسم سوگند جانشین خود است. آمدنش با امید پیوند خورده بود و با شعار تغییر قصد داشت این امید را زنده نگه دارد اما حالا رفتنش با نگرانی همراه شده است؛ به‌گونه‌ای که برخی می‌گویند پیش‌بینی‌ناپذیرترین رئیس‌جمهوری آمریکا قرار است جانشین اوباما شود. نگاهی به کارنامه رئیس‌جمهور آمریکا نشان می‌دهد وی موفقیت‌ها و شکست‌ها را با هم داشته است اما هنوز نمی‌توان با قاطعیت اعلام کرد که وزنه به سود کدامیک سنگین‌تر است. اما این امر مسلم است که در لحظه وداع، جامعه آمریکا دوپاره شده است.
رئیس‌جمهور آمریکا فردا شاهد مراسم سوگند جانشین خود است. آمدنش با امید پیوند خورده بود و با شعار تغییر قصد داشت این امید را زنده نگه دارد اما حالا رفتنش با نگرانی همراه شده است؛ به‌گونه‌ای که برخی می‌گویند پیش‌بینی‌ناپذیرترین رئیس‌جمهوری آمریکا قرار است جانشین اوباما شود. نگاهی به کارنامه رئیس‌جمهور آمریکا نشان می‌دهد وی موفقیت‌ها و شکست‌ها را با هم داشته است اما هنوز نمی‌توان با قاطعیت اعلام کرد که وزنه به سود کدامیک سنگین‌تر است. اما این امر مسلم است که در لحظه وداع، جامعه آمریکا دوپاره شده است. نتیجه انتخابات اخیر کاملا این موضوع را نشان می‌دهد. باراک اوباما ۸ سال وقت داشت تا ایده‌های خود را عملی کند. کارش را از شهر آسمانخراش‌های شیکاگو شروع کرده بود. ایده‌ها و برنامه‌های بسیاری در سر داشت. ایده‌هایی که حکایت از یک آمریکای نوین داشتند. بر آن بود که آمریکایی عادلانه‌تر و رنگین‌تر بسازد. اما بسیاری از این ایده‌ها در پایان دوران زمامداری‌اش روی کاغذ ماندند و عملی نشدند. او در واپسین هفته‌ها همه تلاش خود را به کار گرفت تا جلوی زیان بیشتر را بگیرد، امری که به نتیجه نرسید.
آخرین سخنرانی رئیس‌جمهور
اوباما روز سه‌شنبه ۱۰ ژانویه، برای آخرین بار به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در موطن خود شیکاگو سخن گفت. بیشترین نگرانی او این بود که دونالد ترامپ بسیاری از دستاوردهای او را نیست و نابود کند. اوباما به‌عنوان پراگماتیست(عمل گرا) شناخته می‌شود، او سعی داشت با این فلسفه مشکلات جامعه آمریکا را حل کند، اما در نهایت یک جامعه دوپاره تحویل آمریکا داد. او پس از ۸ سال زمامداری موفق نشد بسیاری از مشکلات را حل کند و ناگزیر به پذیرش شکست‌های متعددی در سیاست داخلی و خارجی شد. اما از امروز در جوامع سیاسی این سوالات بیش از گذشته مطرح خواهند شد: آیا اوباما رئیس‌جمهور خوبی بود؟ یا یک رئیس‌جمهور بد؟ به‌رغم آرایی که اوباما در انتخابات به دست آورد، بسیاری از محافظه‌کاران او را رئیس‌جمهور بد و ناموفقی ارزیابی می‌کنند.
سیاست خارجی
در عرصه سیاست خارجی کارنامه اوباما هم حکایت از موفقیت و شکست را توامان دارد. مهم‌ترین دستاورد دولت اوباما در عرصه سیاست خارجی توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران است. او حتی در آخرین سخنرانی خود به این موضوع هم اشاره کرد. وی با تکرار ادعاهای پیشین خود درخصوص توافق هسته‌ای آن را نکته‌ای مثبت برای دولت خود دانست. دومین موفقیت سیاست خارجی دولت اوباما از سرگیری مناسبات دیپلماتیک با کوبا بود. اما اوباما در خاورمیانه سیاست ناموفقی از خود به نمایش گذاشت. مذاکرات صلح بین اسرائیل و فلسطینی‌ها بی‌نتیجه ماندند. از جانب دیگر، پایان حضور نظامی آمریکا در عراق منجر به گسترش نفوذ نیروهای تروریستی و از جمله تقویت داعش در این کشور شد. در سوریه نیز اوباما عملا به بحران موجود افزود تا اینکه این موضوع را حل کند. او نتوانست با داعش در سوریه به خوبی مبارزه کند و از گروه‌هایی حمایت کرد که بنا به گفته ترامپ، رئیس‌جمهوری جدید این کشور بدون شناسنامه و حتی تروریست هستند. او بارها در کارزار انتخاباتی‌اش از اوباما در این خصوص انتقاد کرد و گفت که روسیه و ایران با داعش در سوریه می‌جنگند، اما آمریکا از گروه‌های تروریستی حمایت تسلیحاتی می‌کند. از سویی بحران اوکراین نیز باعث سردی و تیرگی مناسبات آمریکا و روسیه شد. با بحران اوکراین مردم کریمه در یک همه‌پرسی حضور پیدا کردند و خواستار جدایی از اوکراین و پیوستن به روسیه شدند. همین امر فاصله روسیه و آمریکا را بیش از پیش کرد و باراک اوباما روسیه را در لیست کشورهای مورد تحریم آمریکا قرار داد. به موجب این تحریم‌ها اروپایی‌ها نیز به آمریکا پیوستند و شکاف میان شرق و غرب به شدت افزایش یافت
مبارزه با ترور
سیاست اصلی باراک اوباما در مبارزه با تروریسم روی پهپادها استوار بوده است. این کشور برای مبارزه با گروه‌های تروریستی شدت حملات پهپادی خود را افزایش داد؛ به‌گونه‌ای‌که در آخرین روزهای دولت باراک اوباما گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد آمریکا در سال ۲۰۱۶، ۲۶۱۷۱ هزار بمب پرتاب کرده که این رقم در قیاس با سال ۲۰۱۵ خبر از افزایش استفاده از بمب‌ها داشت و ۳۰۲۷ مورد بیشتر از سال ۲۰۱۶ بوده است. اما پیروزی اوباما در انتخابات سال ۲۰۱۲ به کشتن رهبر القاعده باز می‌گشت. برخی بر این باورند که پیروزی اوباما در آن سال به موفقیت دموکرات‌ها در شکار بن‌لادن باز می‌گردد. اما این انتقاد همواره وجود دارد که اوباما نتوانست القاعده را به‌طور کامل شکست دهد و همین امر به پیچیده شدن مشکلات کمک کرد. وقتی اوباما نتوانست القاعده را شکست دهد از دل این گروه، یک گروه مخوف‌تر به نام داعش به‌وجود آمد که کل دنیا را با بحران امنیتی مواجه کرده است. گستره حملات این گروه از آمریکا و پاریس تا اندونزی و جنوب شرق آسیا بوده است. دولت اوباما اما برای مبارزه با داعش باز به همان تاکتیک کلیشه‌ای خود متوسل شد: پهپاد. نتیجه این حملات کشته شدن بیشتر غیرنظامیان و حاشیه امنیت بیشتر برای داعشی‌ها بوده است. این کشور همچنین در دوره باراک اوباما یک گروه ائتلاف برای مبارزه با داعش به‌وجود آورده است که فقط حمایت هوایی از نیروهای زمینی عراق در مبارزه با داعش دارد. عراق توانسته است به مقدار وسیعی از اراضی خود را از دست داعش پس بگیرد و وارد فاز آخر حملات خود در موصل شده است.
سیاست داخلی
سیاست داخلی باراک اوباما چندان مورد رضایت سفیدپوست‌ها نبوده است. این بخش منجر به دو پارگی در کشور آمریکا شده است. در دوره اوباما اختلافات نژادی افزایش یافت و حتی در یک مورد جوانی با پرچم کنفدراسیون به یک کلیسا حمله کرد و چندین سیاه‌پوست را کشت. اوباما قصد داشت در این دوران بر روی این موضوع کار کند و برای همین در سخنرانی خود تاکید کرد اختلافات نژادی در آمریکا با قانون حل نمی‌شود و باید قلب‌ها را به همدیگر نزدیک کرد. میراث اوباما نشان می‌دهد این امر نه‌تنها محقق نشد؛ بلکه جامعه آمریکا در عمل دو پاره شد.
ارسال نظر