بازاری که نمی‌تواند بسته بماند

ترکیب بازار داخلی آمریکا در حال تغییر کردن است؛ این مساله را آمارهایی که درخصوص سهم بازار خودروسازان خارجی از این کشور منتشر شده به خوبی نشان می‌دهند. فعلا ژاپنی‌ها در صدر خارجی‌های بازار خودرو آمریکا قرار دارند. اما دیگر خودروسازان شرق آسیا هم رفته‌رفته در حال محکم کردن جای پای خود در این کشور هستند.

خودروسازان کره جنوبی امروز بازیگر خوبی برای این صحنه نشان داده‌اند. آنها با عرضه مدل‌هایی روزآمد که هم از نظر فنی و هم از نظر طراحی می‌توانند مشتری را راضی کنند، به شدت برای بازار بزرگ خودرو در ایالات متحده کمربندهای خود را سفت کرده‌اند. اما تهدید اصلی آنها نیستند، بلکه خودروسازان چینی هستند. اگر چه خودروسازان چینی در حال حاضر راهی به بازار آمریکا ندارند اما آیا یک دهه دیگر نیز وضعیت به همین شکل خواهد بود؟ خودروسازان چینی اکنون پشت دیوارهای استاندارد و ایمنی آمریکا گیر کرده‌اند. هر چند خود چینی‌ها عقیده دارند که بخشی از سختگیری انجام شده درخصوص خودروهای ساخت این کشور دلایل سیاسی دارد و اداره ایمنی بزرگراه‌ها که مسوولیت تایید خودروها برای ورود به این کشور را دارد، به منظور حمایت از تولیدات آمریکایی در برابر محصولات چینی، استانداردهای سختگیرانه‌تری را برای آنها اعمال می‌کند. شاید این استدلال در مورد برخی خودروهای انگشت‌شمار تولید چین درست باشد، اما کلیت محصولات خودرو در این کشور هنوز قابل دفاع نیستند. با این حال این وضعیت در حال تغییر کردن است. خودروسازان چینی با شتاب زیادی در حال الگوبرداری از تجربه‌های موفق هستند.

یک دهه پیش اثری از خودروهای چینی در جهان نبود و حتی در داخل این کشور نیز به سختی می‌شد محصولات ساخت چین را پیدا کرد. اما اکنون این کشور بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده خودرو در جهان به حساب می‌آید. چینی‌ها در راه تسخیر بازارهای جهان سه مسیر متفاوت را به‌طور موازی طی می‌کنند. یک مسیر، روند تولید کنونی است که بیشتر برمبنای کپی‌برداری فنی و شکلی از محصولات موفق صنعت خودرو استوار شده است. هدف نهایی این مسیر کشورهای در حال توسعه و به‌طور کلی بازارهایی است که در آنها سختگیری چندانی از نظر ایمنی و آلایندگی وجود ندارد و ارزان بودن محصول تعیین‌کننده است. مسیر دوم، مسیری است که به تبدیل شدن به خودروساز بزرگ منجر بشود. در این مسیر خودروسازان چینی به جای کپی کردن محصولات خودروسازان بزرگ جهان، از آنها درخواست همکاری می‌کنند. درخواستی که از سوی بزرگان این صنعت مانند بنز، بی ام و و جنرال موتورز مورد استقبال قرار گرفته است.

در جریان این همکاری دانش فنی به صنعت خودرو چین منتقل می شود و راز و رمز ساخت خودرو برای کشورهای توسعه‌یافته را هم فرا می‌گیرند. مسیر سوم نیز خرید خودروسازان معتبر و باسابقه خارجی است که از قضا در سال‌های اخیر با مشکلات مالی جدی رو به رو شده و به دنبال سرمایه‌گذار می‌گردند. در این روش هم چینی‌ها به‌طور یکجا دانش فنی را دراختیار گرفته و در محصولات خود از آن استفاده می‌کنند. دو مسیر آخر سرانجام به بهبود کیفیت خودروهای چینی منجر خواهد شد و در آن زمان دیگر اداره ایمنی و استاندارد بزرگراه‌ها شاید بهانه‌ای برای ممانعت از ورود خودروهای چینی نداشته باشد. به این ترتیب به نظر می‌رسد در یک دهه آینده بازار آمریکا نمی‌تواند به روی محصولات چینی بسته بماند و آن روز غول‌های دیترویت باید فکری به حال سیل خودروهای چینی که به‌سمت بازارشان سرازیر می‌شود بکنند.