خروج از بحران عامل بحران بازار طلا است
کالایی که این روزها برای اقتصاد جهانی خبرساز شده و نوسانات حاکم بر قیمت آن، نگرانی سرمایه‌گذاران را موجب شده طلا است. افت شدید قیمت طلا در نیمه اول سال 2013 میلادی که هرگز جبران نشد، موجبات ضرر و زیان‌های بزرگی را فراهم آورد. گفته می‌شود تغییراتی که سبدهای سرمایه‌گذاری، طی افت بزرگ تاریخ طلا، در نیمه نخست سال میلادی جاری متحمل شدند، تا آن زمان نظیر نداشت. در این روزها نیز طلا فراز و نشیب‌های سختی را پشت سر می‌گذارد.
بحران پیش روی بازار طلا، فعالان اقتصادی را وادار کرده است تا سبدهای سرمایه‌گذاری‌شان را از این فلز زرد رنگ خالی کنند. بر این اساس حجمی از سرمایه در سبدهای سرمایه‌گذاری در حال جابه‌جایی است که با تغییرات حادث شده در ترکیب سرمایه، به دنبال افت بزرگ تاریخ طلا قابل‌مقایسه است. در گفت‌وگویی که با امیررضا حسنی، مدیر موسسه مطالعات و تحلیل اقتصاد جهانی صورت گرفته، سعی شده است روند تغییرات این فلز گرانبها در سال‌جاری و آینده پیش روی آن مورد بررسی قرار گیرد.
روند تغییرات قیمت طلای جهانی در سال‌جاری پر نوسان بوده است، علل این نوسان را چه می‌دانید؟
قیمت طلا در روزهای شروع سال، اینطور که من به یاد دارم، حدود ۱۶۷۴ دلار در هر اونس بود. آخرین تغییرات، قیمت طلا را به حدود ۱۲۴۳ دلار رساند؛ بنابراین قیمت طلا حدود ۴۰۰ دلار کم شده است. در واقع روند نزولی قیمت طلا از دهمین ماه سال ۲۰۱۲ میلادی شروع شده بود. به اعتقاد من، تا زمانی که قیمت هر اونس از ۱۴۱۷ بالاتر نرفته، افزایش‌ها مقطعی و کوتاه مدت است و نمی‌توان روی آن حسابی باز کرد. به تعبیری الان سطح مقاومتی بالایی برای طلا ۱۴۱۷ دلار است و تا زمانی که این سطح شکسته نشده، تغییرات صعودی بازگشت پذیری زیادی از خود نشان خواهند داد. در ۴، ۵ ماه اخیر نوسانات قیمت طلا حدود ۱۵۰ دلار بوده و جهت تغییرات مدام عوض می‌شد. این نوسانات زیگزاگی هنوز ادامه دارد. البته این نوسانات از بالا و پایین محدود شده‌اند. سطح بالایی تغییرات ۱۴۱۷ دلار و سطح پایینی آن ۱۲۰۳ است. در ماه‌های اخیر قیمت طلا از این بازه تجاوز نکرده است. توقف‌گاه‌هایی که در این بازه برای قیمت طلا نقش‌آفرینی کرده‌اند حول قیمت ۱۳۲۳ دلار بود.
به نظر می‌رسد در هفته‌های جاری نوسان قیمت طلا بیشتر حول مقادیر پایینی بازه‌ای که شما اشاره کردید صورت می‌گیرد، این مساله می‌تواند معنای خاصی داشته باشد؟
کاملا درست است، در هفته‌های اخیر قیمت طلا حول مقادیر پایینی بازه تعریف‌شده نوسان داشته و پیش از نشست ماه دسامبر بانک مرکزی آمریکا نیز بعید به نظر می‌رسد که از این حدود تجاوز کند، بعد از نشست فدرال رزرو هم تضمینی نیست که قیمت اونس جهانی مقادیری را که به خود می‌گیرد افزیش دهد، اما درخصوص معنی‌دار بودن بازه نوسانات طلا، بله، این امر معنی خاصی برای ما دارد و تمایلات بازار را نشان می‌دهد. اگر در روزهای آینده طلا در بازه ۱۲۰۳ تا ۱۲۲۷ دلاری نوسانات خود را دنبال کند، این امر به احتمال خیلی زیاد تمایلات نزولی طلا را نشان می‌دهد.
آیا طلا سطوح خاصی از قیمت را هدف قرار داده است؟
اهداف نزولی قیمت طلا تا پایان امسال ۱۲۰۳، ۱۱۵۷ و ۱۰۱۳ است و در صورتی که بازار تمایلات صعودی از خود نشان دهد، نرخ‌های ۱۳۲۳ و ۱۴۱۷ اهداف صعودی بازار طلا خواهند بود.
در خصوص تمایلات نزولی بازار طلا که به نظر می‌رسد این روزها تمایلات غالب است، چه ارزیابی‌ای دارید؟
نوسانات نزولی در بازار طلا از یک سال پیش تاکنون پررنگ شده‌اند که علت اصلی آن نگرانی‌هایی است که به واسطه احتمال کاهش سیاست‌های انبساطی آمریکا بروز کرده‌اند. کاهش سیاست‌های انبساطی آمریکا گام نخست این کشور برای افزایش نرخ بهره است. آمریکا در صورت کسب آمادگی سیاست‌های انبساطی خود را کاهش می‌دهد و بعد از آن مدتی زمان نیاز دارد تا بتواند نرخ بهره خود را افزایش دهد. اگر آمریکا در این زمینه موفق شود، احتمال دارد بانک‌های مرکزی جهان دلار را جایگزین طلا کنند و آن زمانی است که بازار طلا با مشکلی بسیار جدی روبه‌رو می‌شود. محرک پولی آمریکا در حال حاضر ۸۵ میلیارد دلار است و احتمال دارد که فدرال رزرو طی سه ماه اول سال ۲۰۱۴، مقدار محرک پولی خود را ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار کاهش دهد. ترس عمده بازار طلا در این روزها نیز از اقداماتی از این دست است.
احتمال دارد که آمریکا سیاست‌های انبساطی خود را تعدیل نکند، به عنوان مثال احتمال دارد فدرال رزرو مقدار محرک پولی را کاهش ندهد؟
آمریکا برای شروع تعدیل سیاست‌های انبساطی خود و در نتیجه برای کاهش محرک پولی دو شرط برای خود قرار داده است که در صورت تحقق آنها اقدامات لازم را انجام خواهد داد. شرط اول مربوط به تورم است. تورم آمریکا در حال حاضر منفی یک دهم درصد است و این به معنی ادامه سیاست‌های انبساطی است. در صورتی که تورم آمریکا زیر ۵/۰ درصد باشد، این کشور سیاست‌های انبساطی خود را ادامه خواهد داد. در صورتی که تورم از ۵/۰ درصد بیشتر شود، تعدیل سیاست‌های انبساطی شروع می‌شود و در صورتی که تورم از یک بیشتر شود، بانک مرکزی این کشور آماده خواهد بود که نرخ بهره را افزایش دهد. در حوزه بازار کار نیز ایجاد ماهانه ۱۸۵ هزار جایگاه شغلی و رساندن نرخ بیکاری به ۵/۶ درصد، اهدافی هستند که به منظور ایجاد تغییر مزبور در سیاست‌های پولی، تحقق آنها ضروری است. آمریکا در مورد اشتغالزایی به رقم مورد نظرش رسیده، ولی نرخ بیکاری اش هنوز قدری با مقدار هدف‌گذاری شده اختلاف دارد.
نگاه بازار به تغییر در سیاست‌های پولی آمریکا چگونه است؟
بازار در انتظار کاهش سیاست‌های انبساطی این کشور در ۳ ماه نخست سال ۲۰۱۴ میلادی است تا بعد از آن نرخ بهره در آمریکا افزایش یابد. واکنش بازار طلا به این چشم‌انداز منفی است. اگر زمان بگذرد و آمریکا در شروع سال ۲۰۱۴ نتواند سیاست‌های انبساطی خود را تعدیل کند و خود را برای افزایش نرخ بهره آماده کند، در آن صورت افزایش نرخ بهره به سال ۲۰۱۵ موکول می‌شود و این از معدود حالاتی است که به کمک بازار طلا خواهد آمد. نشست دسامبر بانک مرکزی آمریکا احتمالا از سیاست‌های پولی سال آینده این کشور تصویری به دست خواهد داد.
در مجموع فکر می‌کنید بازیگر اصلی نوسان بازار طلا کیست؟
افت قیمت طلا در واقع به دو تا سه سال پیش برمی‌گردد و علت اصلی افت آن که همه دلایل خرد ذکر شده را دربرمی‌گیرد، خروج آمریکا از بحران اقتصادی است. در واقع خروج اقتصاد آمریکا از بحران و بهبود وضعیت اقتصادی جهان علت اصلی افت طلا است. طلا مطمئنا بیش از آنکه کالای تاثیرگذاری باشد، کالای تاثیرپذیری است و دلار و سیاست‌های پولی بیشترین تاثیر را بر آن دارند.