تلاش بی‌نتیجه برای لغو اختیارات شهردار

ماه گذشته پس از سه سال یک فوریت طرح «کاهش اختیارات شهردار تهران» به هیات رئیسه پارلمان محلی پایتخت تقدیم شد. طرحی که با داشتن امضای ۲۲ عضو شورا، حاشیه جلسه سه‌شنبه گذشته شورای شهر را پررنگتر و مهمتر از صحن علنی کرد.۲۲ عضو شورای شهر تهران به واسطه بررسی و تصویب این طرح بنا دارند اولا تمامی اختیارات تفویض شده به شهردار تهران به استناد مصوبات شورا در دوره‌های گذشته را «کان لم یکن» اعلام کنند و ثانیا شهردار تهران را ملزم به پاسخگو بودن در برابر شورای شهر به عنوان نهاد نظارتی بالادست خود نمایند. اعضای موافق بررسی این طرح یک فوریتی، عدم پاسخگویی و شفاف سازی مالی توسط شهرداری تهران، عدم پاسخگویی به تذکرات اعضای شورا و لزوم پاسخگویی شورای شهر با توجه به وظایف قانونی و نظارتی خود به افکار عمومی را مهمترین دلایل مطرح کردن آن عنوان کردند.در متن پیشنهادی این طرح یک فوریتی آمده است: « شورای شهر تهران جهت تسریع در انجام امور شهر و شهروندان و افزایش بعد نظارتی به استناد وظایف و اختیارات قانونی خود مندرج در قانون تشکیلات وظایف، انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱/ ۳/ ۱۳۷۵ موضوع بند ۱۴ ماده ۷۱، اختیاراتی را که به شهردار تهران تفویض کرده باز پس می‌گیرد.»

احمدحکیمی پور، علیرضا دبیر، رحمت اله حافظی، غلامرضا انصاری، ولی‌الله شجاع‌پوریان، محمدمهدی تندگویان، محمدسالاری، عبدالحسین مختاباد، محمد حقانی، محسن سرخو، علی صابری، حبیب کاشانی، الهه راستگو، معصومه آباد، فاطمه دانشور، ابوالفضل قناعتی، احمد مسجدجامعی، حسین رضازاده، عبدالمقیم ناصحی، هادی ساعی، اقبال شاکری و مرتضی طلایی امضاکنندگان نهایی این طرح یک فوریتی بودند.رحمت‌اله حافظی رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر تهران نیز به‌عنوان سومین عضو شورا که این طرح را امضا کرده است با تاکید بر اینکه موضوع این طرح شش ماه پس از شکل‌گیری شورای شهر چهارم مطرح شد اما مورد استقبال سایر دوستان در شورای شهر قرار نگرفت، می‌گوید: علت پیگیری برای تصویب چنین طرحی این است که به اعتقاد بنده وقتی یک دوره شورای شهر تمام می‌شود تمام اختیاراتی که از سوی آن شورا به شهردار تهران تفویض شده است دیگر قابل استفاده نیست و برای دوره بعدی مدیریت شهری مجددا باید آنچه که شهردار تهران نیاز دارد در صحن شورا مطرح کند، مصوبه بگیرد و براساس آن کار را دنبال کند. چراکه وقتی عمر یک دوره شورا به اتمام می‌رسد اختیاراتی که در آن دوره به شهردار تفویض شده است در دوره بعد به‌دلیل رسمیت نداشتن عضویت اعضای دوره گذشته، قابل استناد و قابل استفاده نیست.

اما در ابتدای شکل‌گیری دوره اخیر شورای شهر برخی دوستان شورا چنین اعتقادی نداشتند.او ادامه می‌دهد: اما هفته گذشته مجددا این موضوع از سوی عده‌ای از دوستان شورا مطرح شد. علت طرح دوباره چنین موضوعی مباحثی همچون عدم توجه شهردار به تذکرات و هشدارهای اعضای شورای شهر تهران است، به تعبیر دیگر در حال حاضر در فضای مدیریت شهری بی‌توجهی به شورا حاکم است.حافظی با بیان اینکه اعتقاد دارم تعدادی از دوستان شورای شهر به‌دلیل فشار افکار عمومی طرح را امضا و چه بسا ممکن است در زمان بررسی طرح در صحن همراهی لازم را نداشته باشند، عنوان می‌کند: با این وجود اعضای امضا کننده این طرح اعتقاد دارند که اختیارات تفویض شده در دوره‌های گذشته به شهردار تهران باید لغو شده و شهردار اختیارات مجدد برای دوره کنونی را در قالب یک لایحه دوفوریتی به شورا مطرح کند، دفاع کند و مجددا اختیارات بگیرد.رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران تاکید می‌کند: ارائه چنین طرحی به هیات رئیسه شورای شهر به این دلیل است که ما به عنوان اعضای شورای شهر بدانیم چه چیزی را شورا به شهردار تفویض کرده و با علم و آگاهی کار را دنبال کنیم.

او با اشاره به این موضوع که در حال حاضر منتظر قرارگرفتن این طرح در دستور کار شورا از سوی رئیس شورای شهر هستیم، می‌گوید: طبق قانون آنچه تحت عنوان طرح امضا می‌شود و به هیات رئیسه شورای شهر تقدیم می‌شود، هیات‌رئیسه موظف می‌شود اعلام وصول کند و بعد هم در قالب دستور برای بررسی در صحن شورا قرار دهد. هرچند در گذشته شاهد بودیم که اعمال برخی سیاست‌های هیات رئیسه هم بر این جریانات نقش دارد.طوری که در صورت موافق بودن با برخی طرح‌ها سریعتر در دستور کار قرار می‌گیرد و در صورت موافق نبودن با تاخیر در دستور کار شورا قرار می‌گیرد و به انواع مختلف در بررسی آن اخلال ایجاد می‌کنند. چنین موضوعاتی وجود دارد ولی در هر صورت باید این طرح در دستور قرار گیرد و نهایتا تصویب شود.عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه بخش عمده‌ای از این طرح به اختیارات مالی شهردار تهران باز می‌گردد، اضافه می‌کند: در سال‌های گذشته اختیاراتی به شهردار تفویض شده است که اصلا به عنوان عضو شورا از آنها اطلاع نداریم اما شهردار بر مبنای آنها عملیات انجام می‌دهد. از این رو اعتقاد داریم بر مبنای این طرح باید تمام اختیارات تفویض شده لغو شود و شهردار مجددا هر چه اختیار می‌خواهد در قالب لایحه دو فوریتی از شورا مصوبه بگیرد.

به گفته وی حداقل دستاورد تصویب این طرح این است که شورا می‌داند چه اختیاراتی را تفویض می‌کند. ضمن آنکه نباید سقف اختیارات شهردار بی نهایت باشد. چراکه زمانی که اختیارات به‌طور کامل و بدون رعایت سقف تفویض می‌شود شهردار به پشت سر خود هم نگاه نمی‌کند و فقط ممکن است سالی چندبار برای بررسی بودجه سالانه یا تفریغ و.. به شورا مراجعه کند اما وقتی اختیارات محدود شود شهردار ملزم می‌شود هر چند وقت یکبار در شورا حضور پیدا کند و پاسخگوی شورا باشد.حافظی تاکید می‌کند: در حال حاضر شهردار تهران عملا نیازی به شورا احساس نمی‌کند و طبیعتا تبعیتی هم از شورا ندارد. اما اگر شهردار مجبور باشد برای هر اقدامی با شورا هماهنگ شود قطعا میزان پاسخگویی او هم افزایش پیدا می‌کند.با این وجود اما در جلسه رای‌گیری فقط ۱۱ نفر از ۲۲ امضاکننده طرح در رای‌گیری شرکت کردند. احمد مسجدجامعی، رحمت‌اله حافظی، غلامرضا انصاری، احمد حکیمی‌پور، محسن سرخو، علیرضا دبیر، عبدالحسین مختاباد، محمد سالاری، عباس شیبانی، محمد حقانی و هادی ساعی اعضایی بودند که به این یک فوریت رای مثبت دادند و محمدمهدی تندگویان، علی صابری، حبیب کاشانی، الهه راستگو، معصومه آباد، ابوالفضل قناعتی، فاطمه دانشور، حسین رضازاده، عبدالمقیم ناصحی، مرتضی طلایی و اقبال شاکری اعضای شورای شهر بودند که با وجود امضای طرح، به یک فوریت طرح رای ندادند.