فاضلابی که آب شرب می‌شود
بحران آب هر روز بیشتر قدرت‌نمایی می‌کند و همه نقاط دور و نزدیک و فقیر و غنی جهان را هم به‌صورت یکسان هدف گرفته‌است. از کشورهای توسعه نیافته آفریقایی و آسیایی تا ثروتمندترین و قدرتمندترین کشور جهان یعنی آمریکا. در این شرایط، دانشمندان و پژوهشگران راه‌های جدیدی را برای مقابله با این بحران و حل معضل بی‌آبی پیشنهاد کرده‌اند که بعضی از آنها همین حالا هم اجرا می‌شود و بعضی در مرحله تحقیق و آزمایش است. یکی از این راه‌های جنجالی و بحث‌برانگیز، تبدیل فاضلاب به آب شرب است. این تکنولوژی است که همین حالا هم در بعضی کشورهای جهان از جمله مثلا در کشورهای آفریقایی اجرا می‌شود.
بحران آب هر روز بیشتر قدرت‌نمایی می‌کند و همه نقاط دور و نزدیک و فقیر و غنی جهان را هم به‌صورت یکسان هدف گرفته‌است. از کشورهای توسعه نیافته آفریقایی و آسیایی تا ثروتمندترین و قدرتمندترین کشور جهان یعنی آمریکا. در این شرایط، دانشمندان و پژوهشگران راه‌های جدیدی را برای مقابله با این بحران و حل معضل بی‌آبی پیشنهاد کرده‌اند که بعضی از آنها همین حالا هم اجرا می‌شود و بعضی در مرحله تحقیق و آزمایش است. یکی از این راه‌های جنجالی و بحث‌برانگیز، تبدیل فاضلاب به آب شرب است. این تکنولوژی است که همین حالا هم در بعضی کشورهای جهان از جمله مثلا در کشورهای آفریقایی اجرا می‌شود. از نظر کارشناسان یکی از آخرین راه‌های بشر برای مقابله با بحران آب است. اکنون پای این تکنولوژی به آمریکا رسیده‌است.
ایالت کالیفرنیای آمریکا که بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین ایالت آمریکاست، امسال برای چهارمین سال پیاپی با خشکسالی روبه‌رو شده‌است. آب در این منطقه تقریبا جیره‌بندی شده و قوانین سختگیرانه و حتی جریمه مالی و مجازات قطع آب برای مدیریت مصرف درنظر گرفته شده‌است. کمپین‌های مردمی هم برای استفاده بهینه و صرفه‌جویی در مصرف آب راه افتاده و مردم خودشان در این زمینه دست به کار شده‌اند؛ اما هیچ کدام از اینها نمی‌تواند خیال مردم و دولت را از نظر بحران آب آسوده کند. به همین خاطر اکنون همه به فکر استفاده از تکنولوژی تبدیل فاضلاب به آب شرب افتاده‌اند.
تصفیه فاضلاب و تبدیل آن به آب غیرشرب برای آبیاری محصولات کشاورزی، پارک‌ها یا زمین‌های ورزش و گلف، امری عادی است و در کالیفرنیا هم استفاده می‌شده‌است؛ اماتبدیل فاضلاب به آب شرب، موضوعی است که به تازگی به‌عنوان راه حل معضل بی‌آبی مطرح شده‌است. این موضوعی است که در نگاه اول بسیار ناخوشایند به نظر می‌رسد. اما اکنون سال‌هاست که کشور نامیبیا از این طریق آب شرب خود را تامین می‌کنند. در تگزاس آمریکا هم از سال گذشته در چند شهر از این تکنولوژی برای تهیه آب شرب استفاده می‌شود. اما همچنان این شیوه مخالفان جدی دارد.
در لس‌آنجلس مرکز ایالت کالیفرنیا، مخالفان نام این طرح را «استفاده از آب توالت» گذاشته‌اند و به شدت علیه آن دست به تبلیغات زده‌اند. استفاده از این تکنولوژی ابتدا در سال ۲۰۰۰ در کالیفرنیا مطرح شد. اما به‌خاطر همین مخالفت‌های جدی و البته از آنجا که موضوع بحران آب هنوز خیلی در کالیفرنیا جدی نشده‌بود، این طرح اجرا نشد. در آن سال قرار بود که از این تکنولوژی برای تصفیه فاضلاب و هدایت آب تصفیه شده فاضلاب به سمت ذخایر زیرزمینی استفاده شود. در آن سال‌ها، رسانه‌ها پر شد از کاریکاتورهایی در نقد این طرح و مردم حتی اعتراض خیابانی هم برگزار کردند. به دنبال این واکنش‌ها، این طرح منتفی شد. اکنون اما به نظر می‌رسد زمان آن رسیده که مردم دریابند، استفاده از چنین تکنولوژی اکنون دیگر یک گزینه انتخابی نیست، بلکه یک اجبار برای عبور از بحران آب است. فرماندار کالیفرنیا دستور داده که به دلیل خشکسالی و بحران آب، مصرف آب در سراسر این ایالت باید ۲۵ درصد کاهش یابد. در این شرایط، کارشناسان و مقامات ایالتی می‌گویند: به جای ریختن سالانه صدها میلیارد بشکه فاضلاب به اقیانوس آرام، شهرهای ساحلی کالیفرنیا مثل لس‌آنجلس می‌توانند این فاضلاب را تصفیه کنند و آن را به آب شرب تبدیل کنند. مدیر یکی از شرکت‌های مدیریت آب در کالیفرنیا می‌گوید: این فاضلاب دارد به هدر می‌رود و به اقیانوس سپرده می‌شود. این درحالی است که این فاضلاب می‌تواند بزرگ‌ترین و تنها منبع تامین آب کالیفرنیا برای ده‌ها سال آینده باشد.
سیاست‌های جیره‌بندی و هشدارها و سخت‌گیری‌هایی که در ماه‌های اخیر در زمینه استفاده از آب د رکالیفرنیا شده، باعث شده که مردم دریابند این موضوع مهم و حیاتی است و همین مساله از شدت مخالفت‌ها با پروژه تصفیه فاضلاب کاسته‌است. یکی از گروه‌های مدنی که در یک دهه گذشته به شدت با این شیوه تصفیه فاضلاب و تبدیل آن به آب شرب مخالفت می‌کرد، اخیرا در مصاحبه‌ای با رسانه‌های محلی گفته، اگرچه هنوز باور دارد این کار درستی نیست و با آن مخالف است؛ اما قصد ندارد در مسیر اجرای آن کارشکنی کند. او تایید کرده که چاره دیگری وجود ندارد.
البته عملیاتی شدن این طرح چندسالی زمان می‌برد. ابتدا باید قوانین ایالتی و مقررات مخصوص و تاییدکننده این سیستم تنظیم و تصویب شود. در حال حاضر گروهی از کارشناسان در حال تهیه گزارشی برای کنگره درباره جزئیات این طرح هستند. معمولا این روندهای بوروکراتیک در آمریکا طولانی و پیچیده است. اما آماده‌سازی مردم و فرهنگ‌سازی در این زمینه از حالا آغاز شده‌است. مدافعان این طرح می‌گویند که مخالفت‌ها با آن و بیزاری مردم از این طرح، از غفلت و بی‌اطلاعی نشات می‌گیرد. به گفته حامیان این طرح، در حال حاضر بیش از ۲۰۰ نیروگاه و تاسیسات تصفیه آب، پسماندهای خود را به رود کلورادو می‌ریزند که منبع اولیه و اصلی آب شرب جنوب کالیفرنیا است. درواقع به‌صورت غیرمستقیم مردم از فاضلاب تصفیه شده آب شرب می‌گیرند.
یک ارزیابی اقتصادی نشان می‌دهد تا سال 2020، سیستم تصفیه فاضلاب و تبدیل آن به آب شرب می‌تواند کفاف تامین آب 8 میلیون ساکن کالیفرنیا را بدهد. این البته چندان رقم قابل‌توجهی نیست. کالیفرنیا بیش از 40 میلیون نفر جمعیت دارد.
سیستم تصفیه فاضلاب چگونه عمل می‌کند؟
تکنولوژی تبدیل فاضلاب به آب شرب سه مرحله تصفیه دارد. ابتدا فاضلاب از میان میکروفیلترهایی عبور داده می‌شود که جلوی ذره‌های بزرگ و باکتری‌هایی که ضخامتی بیشتر از یک سیصدم ذخامت موی انسان را دارند، می‌گیرد. سپس از یک فیلتر دیگر عبور داده می‌شود که به شکل جذبی عمل می‌کند و جلوی مواد کودی و شیمیایی، ویروس‌ها و نمک‌ها را می‌گیرد. در مرحله سوم، اشعه ماورای بنفش و اشعه گرمایی به آب تابانده می‌شود تا هرگونه محتویات ارگانیک که از مراحل اول و دوم تصفیه گریخته باشند، این بار نابود شوند. نتیجه آب تصفیه شده‌است که از آب‌های معدنی بطری هم پاک‌تر است. اما با این حال باز به یک مرکز تصفیه سنتی فرستاده می‌شود و با دیگر منابع آب ترکیب می‌شود و بعد از طی مرحله فرآوری وارد لوله‌های آب منازل می‌شود. این مرحله خودش شش ماه طول می‌کشد و به گفته کارشناسان، در این مرحله شش ماهه، آبی که از فاضلاب به دست آمده درواقع بار دیگر تصفیه می‌شود.
ایالت کالیفرنیای آمریکا که بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین ایالت آمریکاست، امسال برای چهارمین سال پیاپی با خشکسالی روبه‌رو شده‌است. آب در این منطقه تقریبا جیره‌بندی شده و قوانین سختگیرانه و حتی جریمه مالی و مجازات قطع آب برای مدیریت مصرف درنظر گرفته شده‌است. کمپین‌های مردمی هم برای استفاده بهینه و صرفه‌جویی در مصرف آب راه افتاده و مردم خودشان در این زمینه دست به کار شده‌اند؛ اما هیچ کدام از اینها نمی‌تواند خیال مردم و دولت را از نظر بحران آب آسوده کند. به همین خاطر اکنون همه به فکر استفاده از تکنولوژی تبدیل فاضلاب به آب شرب افتاده‌اند.
تصفیه فاضلاب و تبدیل آن به آب غیرشرب برای آبیاری محصولات کشاورزی، پارک‌ها یا زمین‌های ورزش و گلف، امری عادی است و در کالیفرنیا هم استفاده می‌شده‌است؛ اماتبدیل فاضلاب به آب شرب، موضوعی است که به تازگی به‌عنوان راه حل معضل بی‌آبی مطرح شده‌است. این موضوعی است که در نگاه اول بسیار ناخوشایند به نظر می‌رسد. اما اکنون سال‌هاست که کشور نامیبیا از این طریق آب شرب خود را تامین می‌کنند. در تگزاس آمریکا هم از سال گذشته در چند شهر از این تکنولوژی برای تهیه آب شرب استفاده می‌شود. اما همچنان این شیوه مخالفان جدی دارد.
در لس‌آنجلس مرکز ایالت کالیفرنیا، مخالفان نام این طرح را «استفاده از آب توالت» گذاشته‌اند و به شدت علیه آن دست به تبلیغات زده‌اند. استفاده از این تکنولوژی ابتدا در سال ۲۰۰۰ در کالیفرنیا مطرح شد. اما به‌خاطر همین مخالفت‌های جدی و البته از آنجا که موضوع بحران آب هنوز خیلی در کالیفرنیا جدی نشده‌بود، این طرح اجرا نشد. در آن سال قرار بود که از این تکنولوژی برای تصفیه فاضلاب و هدایت آب تصفیه شده فاضلاب به سمت ذخایر زیرزمینی استفاده شود. در آن سال‌ها، رسانه‌ها پر شد از کاریکاتورهایی در نقد این طرح و مردم حتی اعتراض خیابانی هم برگزار کردند. به دنبال این واکنش‌ها، این طرح منتفی شد. اکنون اما به نظر می‌رسد زمان آن رسیده که مردم دریابند، استفاده از چنین تکنولوژی اکنون دیگر یک گزینه انتخابی نیست، بلکه یک اجبار برای عبور از بحران آب است. فرماندار کالیفرنیا دستور داده که به دلیل خشکسالی و بحران آب، مصرف آب در سراسر این ایالت باید ۲۵ درصد کاهش یابد. در این شرایط، کارشناسان و مقامات ایالتی می‌گویند: به جای ریختن سالانه صدها میلیارد بشکه فاضلاب به اقیانوس آرام، شهرهای ساحلی کالیفرنیا مثل لس‌آنجلس می‌توانند این فاضلاب را تصفیه کنند و آن را به آب شرب تبدیل کنند. مدیر یکی از شرکت‌های مدیریت آب در کالیفرنیا می‌گوید: این فاضلاب دارد به هدر می‌رود و به اقیانوس سپرده می‌شود. این درحالی است که این فاضلاب می‌تواند بزرگ‌ترین و تنها منبع تامین آب کالیفرنیا برای ده‌ها سال آینده باشد.
سیاست‌های جیره‌بندی و هشدارها و سخت‌گیری‌هایی که در ماه‌های اخیر در زمینه استفاده از آب د رکالیفرنیا شده، باعث شده که مردم دریابند این موضوع مهم و حیاتی است و همین مساله از شدت مخالفت‌ها با پروژه تصفیه فاضلاب کاسته‌است. یکی از گروه‌های مدنی که در یک دهه گذشته به شدت با این شیوه تصفیه فاضلاب و تبدیل آن به آب شرب مخالفت می‌کرد، اخیرا در مصاحبه‌ای با رسانه‌های محلی گفته، اگرچه هنوز باور دارد این کار درستی نیست و با آن مخالف است؛ اما قصد ندارد در مسیر اجرای آن کارشکنی کند. او تایید کرده که چاره دیگری وجود ندارد.
البته عملیاتی شدن این طرح چندسالی زمان می‌برد. ابتدا باید قوانین ایالتی و مقررات مخصوص و تاییدکننده این سیستم تنظیم و تصویب شود. در حال حاضر گروهی از کارشناسان در حال تهیه گزارشی برای کنگره درباره جزئیات این طرح هستند. معمولا این روندهای بوروکراتیک در آمریکا طولانی و پیچیده است. اما آماده‌سازی مردم و فرهنگ‌سازی در این زمینه از حالا آغاز شده‌است. مدافعان این طرح می‌گویند که مخالفت‌ها با آن و بیزاری مردم از این طرح، از غفلت و بی‌اطلاعی نشات می‌گیرد. به گفته حامیان این طرح، در حال حاضر بیش از ۲۰۰ نیروگاه و تاسیسات تصفیه آب، پسماندهای خود را به رود کلورادو می‌ریزند که منبع اولیه و اصلی آب شرب جنوب کالیفرنیا است. درواقع به‌صورت غیرمستقیم مردم از فاضلاب تصفیه شده آب شرب می‌گیرند.
یک ارزیابی اقتصادی نشان می‌دهد تا سال 2020، سیستم تصفیه فاضلاب و تبدیل آن به آب شرب می‌تواند کفاف تامین آب 8 میلیون ساکن کالیفرنیا را بدهد. این البته چندان رقم قابل‌توجهی نیست. کالیفرنیا بیش از 40 میلیون نفر جمعیت دارد.
سیستم تصفیه فاضلاب چگونه عمل می‌کند؟
تکنولوژی تبدیل فاضلاب به آب شرب سه مرحله تصفیه دارد. ابتدا فاضلاب از میان میکروفیلترهایی عبور داده می‌شود که جلوی ذره‌های بزرگ و باکتری‌هایی که ضخامتی بیشتر از یک سیصدم ذخامت موی انسان را دارند، می‌گیرد. سپس از یک فیلتر دیگر عبور داده می‌شود که به شکل جذبی عمل می‌کند و جلوی مواد کودی و شیمیایی، ویروس‌ها و نمک‌ها را می‌گیرد. در مرحله سوم، اشعه ماورای بنفش و اشعه گرمایی به آب تابانده می‌شود تا هرگونه محتویات ارگانیک که از مراحل اول و دوم تصفیه گریخته باشند، این بار نابود شوند. نتیجه آب تصفیه شده‌است که از آب‌های معدنی بطری هم پاک‌تر است. اما با این حال باز به یک مرکز تصفیه سنتی فرستاده می‌شود و با دیگر منابع آب ترکیب می‌شود و بعد از طی مرحله فرآوری وارد لوله‌های آب منازل می‌شود. این مرحله خودش شش ماه طول می‌کشد و به گفته کارشناسان، در این مرحله شش ماهه، آبی که از فاضلاب به دست آمده درواقع بار دیگر تصفیه می‌شود.
ارسال نظر