سلامت را نمی‌خواهند پاسخ گفت...

دنیای اقتصاد، ضحی زردکانلو- ۲۶ سال از کوچ خالق قاصدک، زمستان و دریچه ها گذشت، چهارم شهریور امسال نیز همچون سال‌های گذشته دوست‌داران مهدی اخوان ثالث با حضور بر سر مزار او یاد و خاطره‌اش را گرامی داشتند. به گفته برگزارکنندگان، این مراسم بدون اعتبارات مالی و بی‌هیچ اطلاع‌رسانی رسمی و باحضور خودجوش علاقمندان به این شاعر نام آشنا برگزار شد. مزدک اخوان ثالث فرزند م. امید نیز در این مراسم حضور داشت.

در محضر شعر سخن گفتن کار بیهوده‌ای است

مدیر موسسه فرهنگی هنری سرای فردوسی با بیان ضرب‌المثلی فرانسوی سخنان خود را آغاز کرد: «شعر سخنی است که می‌رقصد و نثر سخنی است که راه می‌رود» محمدجعفر یاحقی در آیین نکوداشت زنده‌یاد مهدی اخوان ثالث گفت: در محضر شعر سخن گفتن کار بیهوده‌ای است. وی ادامه داد: اخوان یکی از مفاخر ملی ماست، او تنها متعلق به خانواده‌اش و مردم مشهد نیست، او به ایران و فرهنگ ایران تعلق دارد. یاحقی افزود: ما قدر داشته‌هایمان و بزرگان سرزمین‌مان را نمی‌دانیم، ما حق فردوسی را آنگونه که باید نتوانستیم ادا کنیم دیگر اخوان جای خود دارد. این استاد ادبیات ادامه داد: ما با همین داشته‌ها و سرمایه‌های نمادین خود در جهان معرفی می‌شویم، اخوان هنرمند فرهنگی، کلاسیک و ملی ماست که باید روی شخصیتش مطالعه شود، اگر ما این کار را انجام ندهیم دیگران از ما پیشی خواهند گرفت، همانگونه که شاعرانی چون مولوی و نظامی را از فرهنگ ما به تاراج بردند و به کشورهای دیگری انتصاب داده شدند. یاحقی خاطرنشان کرد: تا زمانی که مرحوم محمد قهرمان زنده بود هرسال مراسم نکوداشت یاد اخوان ثالث را برگزار می‌کرد، اکنون که او از میان ما رفته، موسسه فرهنگی هنری سرای فردوسی علاوه بر برگزاری نکوداشت مرحوم اخوان ثالث، جلسه ادبی محمد قهرمان را نیز هر سه‌شنبه برگزار می‌کند.

برای بزرگداشت اخوان باید پژوهش‌های اساسی انجام شود

عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: اینکه هرسال ۴ شهریور در این مکان شعر بخوانیم کافی نیست، باید برای بزرگداشت اخوان کارهای اساسی انجام شود و رساله‌های دکتری و کارشناسی ارشد درباره این شاعر نوشته شود. وی تصریح کرد: در تبریز خانه شهریار به موزه تبدیل شده است، تبریزی‌ها مرکز پژوهشی شهریار را در این شهر بنا کرده‌اند اما ما برای اخوان چه کرده‌ایم؟ چرا خانه اجدادی اخوان تبدیل به موزه نشد؟ استادان ادبیات معاصر کجا هستند؟ چرا پژوهش‌های لازم را درباره این شاعر بزرگ انجام نمی‌دهند؟ اخوان اگر ۱۰۰ سال هم در تهران زندگی می‌کرد بازهم یک مشهدی بود و این وظیفه ما مشهدی‌هاست که مرکز پژوهشی اخوان‌شناسی بنا کنیم. یاحقی افزود: ما در سرای فردوسی اسناد و مدارک مربوط به مرحوم اخوان را جمع‌آوری می‌کنیم، از همین‌جا از تمام کسانی‌که کتاب، موسیقی یا مقاله‌ای در ارتباط با اخوان ثالث می‌شناسند، می‌خواهم که این آثار را برای به ثبت رسیدن به ما معرفی کنند. استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه شعر اخوان قابل‌تجزیه، تحلیل و تأمل است، گفت: ما جلسات حافظ‌خوانی، شاهنامه‌خوانی و... را در سرای فردوسی برگزار می‌کنیم اکنون جلسات اخوان‌خوانی را هم برگزار خواهیم کرد که طی روزهای آینده اطلاع‌رسانی آن انجام می‌شود. وی در خاتمه مسئولان دولتی و مردم را به قدرشناسی بیشتر از مفاخر ادبی کشور دعوت کرد و گفت: امیدوارم در سال‌های آینده این جلسات را پربارتر برگزار کنیم، برهمین اساس پیشنهاد می‌کنم به مناسبت مشهد ۲۰۱۷، در مشهد کنگره اخوان‌شناسی برگزار کنیم.

کتابی به نام حالات و احوالات م. امید

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان رضوی نیز در این مراسم با بیان اینکه جایگاه سخن، جایگاه بیان مقاله دانشگاهی نیست، سخنان خود را آغاز کرد. جواد محقق نیشابوری گفت: فکر می‌کنم درباره مرحوم اخوان ثالث بهتر این است که از جانب استادم دکتر شفیعی کدکنی ناقل سخن باشم، دکتر شفیعی کدکنی کتابی دارد به نام حالات و احوالات م. امید. این کتاب بسیار ارزشمند حاکی از حالات و خاطرات زنده یاد اخوان ثالث با محمدرضا شفیعی کدکنی طی ۵۰ سال دوستی، حشر و نشر و آمد و شد است. همان گونه که می‌دانید در تیپ‌شناسی یک شخصیت، خاطرات، یکی از اسناد بسیار ارزشمند است و اینکه ما بتوانیم به واسطه این کتاب در خلوت و جلوت اخوان را بشناسیم بسیار حائز اهمیت است. این استاد زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: اخوان ثالث برخلاف خیلی از شعرا شخصیت دوگانه نداشت، او آنگونه که می‌سرود، زندگی می‌کرد و آن گونه که زندگی می‌کرد، می‌سرود. جواد محقق در ادامه بخش‌هایی از این کتاب را برای حاضران قرائت کرد.

روز بزرگداشت فردوسی روز پاسداشت زبان فارسی خواهد بود

رئیس کمیسیون فرهنگی و نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی نیز از دیگر سخنرانان این مراسم بود، نصرالله پژمانفر با این نوید که هفته گذشته در شورای عالی انقلاب فرهنگی با این پیشنهاد مبنی بر اینکه روز بزرگداشت فردوسی روز پاسداشت زبان فارسی نیز نامگذاری شود موافقت شده است، گفت: لذا زین پس در تقویم‌های خورشیدی روز ۲۵ اردیبهشت علاوه بر روز بزرگداشت فردوسی روز پاسداشت زبان فارسی نیز خواهد بود. پژمانفر با بیان اینکه شاید اقتضای این برنامه این بودکه با امکانات و مقدمات بهتری برگزار می‌شد، ادامه داد: به‌عنوان کسی‌که در این شهر زندگی می‌کنم توفیق این را داشتم که در سالروز درگذشت مرحوم اخوان ثالث، همراه با شما مردم باشم. وی تصریح کرد: سرمایه‌ها تنها دارایی مادی نیستند، سرمایه‌های ارزشمندتر دارایی معنوی و فرهنگی ما هستند که باید از آن‌ها مراقبت کنیم و بتوانیم همواره حافظشان باشیم. این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: مشهد ۲۰۱۷ یک فرصت است تا بتوانیم نشان دهیم در مشهد ارزش‌های بسیاری داریم که می‌توانیم به دنیا عرضه کنیم. دنیا در مقابل این داشته‌هاست که کرنش خواهد کرد و مشهد را بیشتر خواهد شناخت.

برگزاری نکوداشت اخوان ثالث بی‌هیچ اعتبار مالی

در حاشیه این مراسم، دبیر اجرایی بیست‌وششمین سالگرد درگذشت اخوان ثالث به «دنیای اقتصاد» گفت: گرامی‌داشت اخوان‌ثالث از ۲۶ سال پیش که درگذشت تا سال ۹۱ به‌همّت و میانداری مرحوم استاد محمد قهرمان برگزار می‌شد، به‌شکلی که آن مرحوم بر مزار اخوان‌ثالث می‌نشست و بقیه شاعران هم دورش جمع می‌شدند و شعر می‌خواندند. یوسف بینا ادامه داد: از سالی که استاد محمد قهرمان درگذشت، دکتر محمدجعفر یاحقی پیشنهاد داد که این جلسه را موسسۀ فرهنگی سرای فردوسی برگزار کند. موسسۀ فرهنگی سرای فردوسی یک موسسۀ مردم نهاد (ان‌جی‌او) بوده و مستقل کار می‌کند. امسال هم ما با مسئولان میراث فرهنگی صحبت کردیم و در این حد که صندلی، میکروفن و یک تریبون در اختیار ما بگذارند، همکاری کردند و به‌خواهش ما برای ورود به آرامگاه فردوسی (عصر) بلیت نفروختند. وی با بیان اینکه ما به‌صورت داوطلبانه و فقط به‌خاطر عشق به اخوان‌ثالث این برنامه را با هیچ هزینه‌ای برگزار کردیم، گفت: مجری این مراسم به‌دعوت دکتر یاحقی قبول زحمت کرد و شاعران مدعو و گروه موسیقی هم بدون دریافت هیچ وجهی و تنها به‌خاطر همان عشق و علاقه به اخوان‌ثالث و نیز به‌دلیل ارتباط دوستانه با ما قبول زحمت کردند و به ارائه هنرشان پرداختند.

بینا تصریح کرد: نه ادارۀ فرهنگ و ارشاد استان و نه هیچ نهاد یا مسئول فرهنگی دیگری هیچ کمک مادی یا حتی فکری و مشورتی به ما نکردند و در عرصۀ عمل جز همین گروه دوستداران اخوان‌ثالث، هیچ نهاد یا مسئولی اقدامی انجام نمی‌دهد. درست برعکس استان یزد که سال گذشته مردم و مسئولان یک همایش دانشگاهی بسیار باشکوه و ملی برای بزرگداشت اخوان‌ثالث برگزار کردند و همۀ نهادهای مسئول استانشان پای کار آمدند و برنامه آبرومندی برگزار کردند و پنج کتاب درباره اخوان‌ثالث رونمایی کردند. درحالی‌که در استان ما همه حرف می‌زنند و هیچ عملی نیست و وقتی هم گروهی مثل ما داوطلبانه این برنامه را برگزار می‌کنند، هیچ کمک و یا حتی هم‌فکری ندارند.

حاشیه‌ها:

- شاعرانی از شهرستان‌های استان‌های خراسان، کرمانشاه، قم و یزد اشعاری در وصف مهدی اخوان ثالث خواندند.

- در پایان این مراسم، امیررضا کمالی‌پور و محمد نورپیما، نوازنده تار و خواننده گروه موسیقی هم‌نوازان نی‌ریز، دقایقی را به اجرای موسیقی ایرانی پرداختند.