استراتژی خروج از رکود
دنیای اقتصاد،سپهر استیری- بخش مسکن به دلیل ارتباط با صنایع پسین و پیشین بسیار، به یکی از بخش‌های مهم اقتصاد کشور بدل شده، به گونه‌ای که رکود این روزهای این بخش از اقتصاد ایران سبب شده دولت یازدهم از بخش مسکن به عنوان یکی از بخش‌های پیشران اقتصاد کشور یاد کند. به همین خاطر بعضی از کارشناسان اقتصادی ورود دولت به بازار مسکن را جهت خروج از رکود و اشتغال‌زایی هرچه بیشتر لازم و ضروری می‌دانند. به همین منظور و برای بررسی تخصصی تحولات بازار مسکن، سرپرستی روزنامه دنیای اقتصاد در خراسان رضوی اقدام به برگزاری اولین همایش «استراتژی های سرمایه گذاری در بازار مسکن» با حضور اساتید برجسته این حوزه نمود که با استقبال کارشناسان و فعالان این حوزه مواجه شد.

در حاشیه این همایش یک‌روزه به سراغ تنی چند از کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی رفتیم و نظرات آنان را درباره برگزاری چنین همایش‌هایی و اهمیت بخش مسکن در اقتصاد کشور جویا شدیم، که در ادامه می‌خوانید.
هادی ‌کوزه‌چی با بیان اینکه برگزاری چنین همایش‌هایی در تصمیم‌گیری هرچه بهتر سازندگان و خریداران تاثیرگذار است و در نتیجه می‌تواند بر روی کل اقتصاد شهر نیز تاثیرگذار باشد، افزود: سازمان‌های فعال در حوزه مسکن نیز می‌توانند خدمات بهتری را به خریداران و سازندگان متناسب با تحولات بازار مسکن ارائه کنند.pic۱


نگاه تاریخی ایرانیان به مسکن
pic۲
کوزه‌چی در گفت و گو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» دلایل تاریخی علاقه‌مندی ایرانیان به سرمایه‌گذاری در مسکن را از دو منظر بررسی کرد و گفت: تحولات اقتصادی ایران بسیار شدید بوده است. در دوره‌ای تورم‌های بالایی داشته‌ایم و قدرت خرید مردم افت کرده و آن‌هایی که فاقد هرگونه مسکنی بوده‌اند از تحولات جا مانده‌اند. این نوسانات شدید اقتصادی که در سایر کشورها شاهدش نیستیم، سبب شده که ترس و واهمه مردم از تحولات افزایش یابد. این کارشناس حوزه مسکن دلیل دوم این نگاه تاریخی را ارتباط مسکن و تحولات سیاسی دانست و گفت: مسکن تنها بخشی است که در مقابل تحولات مختلف سیاسی چندان جلوی چشم نیست و امنیت اقتصادی را به وجود آورده است. به‌عنوان مثال فردی که 100 میلیارد تومان سرمایه دارد، اگر این پول را در بورس سرمایه‌گذاری کند، بسیار به چشم می‌آید اما این 100 میلیارد تومان در حوزه مسکن به چشم نمی‌آید. در نتیجه سرازیر شدن پول‌های درشت و متوسط مردم به حوزه مسکن سبب شده مسکن نوعی آرامش اقتصادی و فکری ایجاد کند.


وام مسکن قدرت تحریک بازار را ندارد
هادی کوزه‌چی در پاسخ به این سوال که چه عواملی زمینه‌ساز رکود فعلی بازار مسکن شده است، گفت: طی سالیان گذشته باید جلوی ساخت و سازهای زیاد گرفته می‌شد، اما از سال 90 به دلیل عدم وجود تحلیل‌های اقتصادی، سازندگان، واحدهای زیادی را ساختند که با افزایش تعداد بیش از اندازه نیاز مسکن، این واحدها قابلیت فروش نداشتند و موجب پیدایش رکود شدند. وی در ادامه و در تحلیل طرف تقاضای بازار مسکن گفت : در دوره‌هایی که تورم بالاست، خریداران می‌ترسند و به بازار هجوم می‌آورند و قیمت‌ها را مانند سال 91 افزایش می‌دهند. کوزه‌چی افزود: اگر خریداران می‌دانستند که این جو چند ماهه است و صبر می‌کردند، می‌توانستند در شرایط رکود به عنوان خریدار حضور داشته باشند، امری که می‌توانست از رکود امروزی این بازار بکاهد.
این کارشناس حوزه مسکن در رابطه با بسته خروج از رکود دولت، توجه به بخش مسکن و تخصیص اعتبارات به خریداران گفت: مسکن بخش مهمی از اقتصاد کشور است و دولت باید با تحریک این بخش، بازار مسکن را از رکود خارج کند؛ اما با توجه با حجم ساخت و سازهای سال‌های اخیر و پولی که برای خرید مسکن نیاز است، وام مسکن امکان تحریک تقاضای مسکن را ندارد؛ اما شاید این وام‌ها بتواند از شدت رکود به وجود آمده بکاهد.


مجتمع‌های مشهد و نیاز زائران
pic۳
احـمد نـوروزی مـدیـرعـامـل شرکت عمران و مسکن سازان منطقه شرق، نکته کلیدی در مجتمع‌های مشهد را بحث نیاز گردشگر و زائر دانست و گفت: متاسفانه به نیاز زائران پاسخی داده نشده، برای مثال فضایی برای گذران اوقات فراغت زائران و حتی شهروندان در مجتمع‌ها اختصاص داده نشده است. وی افزود: زائر اگر از 24 ساعت شبانه‌روز یک ساعت را در حرم باشد، 11 ساعت هم به استراحت اختصاص دهد، 12 ساعت دیگر را بیکار است که ما می‌توانیم با ارائه خدمات مختلف، از این طریق درآمدزایی کنیم.وی با بیان اینکه مشکل اصلی در بخش مسکن، مشکل نقدینگی نیست، افزود: مشکل ما این است که یک برنامه اجرایی نداریم و مدیریت‌ها متعدد و غیر اصولی است. ما باید حداکثر استفاده را از پتانسیل موجود ببریم و نگاهی جامع داشته باشیم.
نوروزی در ادامه؛ برگزاری چنین همایش‌هایی را حائز اهمیت دانست و گفت: بسیاری از افرادی که در جامعه ما و در بخش ساختمان فعالیت می‌کنند معمولا با روش‌های سنتی چه در حوزه ساخت و چه در حوزه تامین مالی کار می‌کنند. در نتیجه چنین همایش‌هایی در حوزه اقتصاد و تامین مالی صنعت ساختمان می‌تواند فرصت مناسبی برای فعالان بخش صنعت باشد تا با شیوه‌های نوین این عرصه آشنا شوند.


آینده بازار مسکن
نوروزی در رابطه با رکود حال حاضر بخش مسکن و آینده این بخش اظهارکرد: گرچه شاید به لحاظ آماری به دستاوردهایی رسیده باشیم؛ اما هنوز عدم تعادل‌هایی در بخش مسکن وجود دارد. وی ادامه داد: ما در روستاها و شهرهای کوچک مشکلی نداریم اما در شهرهای بزرگ و به ویژه مشهد دچار کمبود هستیم. مشهد علاوه بر نیاز ساکنان این شهر باید پاسخگوی نیاز زائران نیز باشد و بخشی از واحدهای پیش ساخته شده را غیر بومی‌ها خریداری کرده تا در زمان زیارت استفاده کنند. در نتیجه در این بازار ظرفیت های زیادی وجود دارد که بسته به سیاست‌های دولت امکان رونق آن وجود دارد. برای مثال اگر دولت تامین منابع مالی را در پروژه‌ها بپذیرد به نوعی که به خریداران یا سازندگان وام تعلق بگیرد، این بازار مجددا رونق می‌یابد.
شهردار اسبق مشهد با اشاره به بسته خروج از رکود و تاکید دولت بر بخش مسکن به عنوان موتورمحرک اقتصاد ایران گفت: از آنجایی که 30 تا 32 درصد اقتصاد به صورت مستقیم و غیرمستقیم به بخش مسکن وابسته است، این بخش نقش تعیین کننده‌ای در اشتغال‌زایی و خروج از رکود اقتصادی ایفا می‌کند. نوروزی در پایان تصریح کرد: بیشتر نگرانی‌ها از این است که با تورم مواجه شویم و به همین خاطر بسیار محتاطانه در این فضا گام برداشته می‌شود و این مساله مقداری حرکت را کند کرده و رونق اقتصادی را تحت شعاع قرار داده است.


ضرورت جلب رضایت مشتری
pic4
محـمـد بـلـوریان تـهـرانی در سخنرانی خود به اهمیت رضایت مشتری اشاره کرد و گفت: شادمانی، احساس خوشایندی است که در نتیجه عملیات و اقدامات صحیح، کارا و ثمربخش ارائه‌کننده خدمات در همان زمان، همان مکان و همان شرایطی که قبلا توافق شده در مشتری ایجاد می‌شود. وی افزود: طبق تحقیقات صورت گرفته یک مشتری ناراضی عدم رضایت خود را حداکثر به ۲۰ نفر اعلام می‌کند اما یک مشتری راضی، رضایت خود از بنگاه را حداکثر به پنج نفر اعلام می کند. پس یک مشتری ناراضی به ۲۱ مشتری ناراضی و یک مشتری راضی به شش مشتری راضی تبدیل می شود. pic۵
بلوریان طهرانی درباره برگزاری چنین همایش‌هایی گفت: بسیاری از ما در کسب و کارهایمان، سنتی عمل می‌کنیم و با روش‌های علمی آشنایی نداریم در نتیجه سریع‌ترین راه آشنا شدن با روش نوین کسب و کار شرکت در برگزاری چنین همایش‌ها و سمینارهایی است.


لزوم توجه به نوآوری در فروش
pic6
دکتر بلوریان در رابطه با فروش و بازاریابی مسکن بر نوآوری تاکید کرد و گفت: نوآوری تفاوت، ایجاد می‌کند و همین امر باعث فروش می‌شود اما برخی بنگاه‌ها به دلیل عدم وجود دانش کافی یا امکانات و شرایط انحصاری که در بازار دارند، به این مساله توجهی ندارند.وی ورود دولت به بازار مسکن را ضروری دانست و بیان کرد: با ایجاد انگیزه در این بازار و رونق بخشی به آن می‌توان ۴۰۰ رشته شغلی را فعال کرد.
بلوریان در رابطه با طرح‌های دولت مبنی بر اعطای وام به خریداران گفت: چنین طرح‌هایی می‌تواند به نتیجه برسد، مثلا دولت طرحی به نام طرح «پاک» در دست دارد که رکن نخست آن پس‌اندازاست؛ اما از آنجایی که مردم بی‌پول هستند پس‌اندازی شکل نمی‌گیرد. ابتدا باید پس‌اندازی انجام شود تا بتوان خانه‌ای خریداری کرد اما وام دولت شاید 20 درصد از قیمت مسکن را پوشش دهد و 80 درصد را باید مردم پس‌انداز کنند.


بسته خروج از رکود و بازار مسکن
pic7
عـلی چــشمی، عـضـو هیات علمی گروه اقتصاد دانـشگاه فردوسی مشهد هم در گفت‌وگو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» برپایی چنین همایش‌هایی را در تصمیم‌گیری‌های مهم در سطح شهر حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: این قبیل برنامه‌ها به تصمیم‌گیری‌های مهمی که شهرداری‌ها، مسئولان اداره مسکن و سازندگان بزرگ اتخاذ می‌کنند، کمک می‌کند و می‌تواند مفید باشد. البته اگر مباحث مطرح شده با تمرکز بیشتر بر بازار مشهد باشد، بهتر است.
چشمی در رابطه با بسته خروج از رکود دولت و معرفی بخش مسکن به‌عنوان بخش پیش‌ران اقتصاد ایران گفت: بخش مسکن زنجیره بسیار متنوعی دارد و با صنایع مختلفی در ارتباط است، از طرفی به خاطر شرایطی که درآمدهای نفتی برای ما ایجاد کرده ما در خیلی از تولیدات مزیت‌های خودمان را از دست داده‌ایم، یا در حال از دست دادن هستیم؛ به همین خاطر دولت بخش مسکن را به عنوان یکی از بخش‌های پیش‌ران در این بسته انتخاب کرده است. از آنجایی که مسکن با رفاه مردم ارتباط نزدیکی دارد، نیاز داریم که رفاه مردم را از زاویه مسکن تامین کنیم و در صورت وجود یا عدم وجود رشد باید به این بخش اهمیت ویژه داد.
این عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی با بررسی مشکلات سازندگان و خریداران حوزه مسکن به اطلاعات محدود درباره ساخت و ساز، وضعیت شهرهای مختلف و قیمت‌های مسکن اشاره کرد و گفت: به نظر من وزارت مسکن به جای اینکه با پرداخت وام خود را درگیر تامین مالی کند، باید به این نیازها پاسخ دهد و اطلاعات بخش مسکن را به‌روزرسانی کند و حداقل مانند نماگرهای بانک مرکزی، اطلاعات به‌روز شده و فصلی بخش مسکن را در اختیار قرار دهد.
چشمی در ادامه بررسی‌ مشکلات حوزه مسکن تصریح کرد: اگر ما در کشور به سمت ایده‌آل‌ها حرکت کنیم، مردم راحت می‌توانند خانه را با نرخ‌های بهره و اقساط پایین پیش‌خرید کنند؛ اما الان اگر گزینه‌های گرانی وجود دارد، اعتماد هم نیست؛ در نتیجه با شکل‌گیری تشکل‌های بزرگ، کمک، هدایت و نظارت وزارت مسکن لازم است اعتماد را در میان مردم به وجود آوریم.