«تو را ‌ای کهن بوم و بر دوست دارم» آلبوم زنانه نیست
آلبوم موسیقی سنتی«تو را ‌ای کهن بوم و بر دوست دارم» به آهنگسازی پیمان خازنی به پرحاشیه‌ترین آلبوم سال 93 تبدیل شد. این آلبوم که درهمخوانی با یک خواننده زن تولید شده است، در زمان انتشار خود که در زمستان 93 بود، درگیر حواشی شد مبنی بر اینکه خواننده زن آن اولین زنی است که بعداز انقلاب توانسته مجوز صدای خود را برای حضور در آلبوم موسیقی و نهایتا در بازار دریافت کند. اما این امر باعث شد سروصدای بسیاری در این مورد ایجاد شود. به‌طوری که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شخصا پاسخگوی برخی از این شبهات شد. با پیمان خازنی؛ آهنگساز این آلبوم در این باره و نیز درباره خود آلبوم گفت‌وگو کرده‌ایم.


حواشی این آلبوم به قدری بود که کلیت خود آلبوم نادیده گرفته شد. گفته می‌شود که این آلبوم اولین آلبومی است که خواننده زن در آن و با اجازه رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور دارد.در این آلبوم با خانم نوشین طافی به‌عنوان همخوان، همکاری کرده‌ایم. اما ایشان به هیچ وجه در این آلبوم تکخوانی نکرده‌اند بلکه در همراهی و همخوانی با استاد محسن کرامتی با عوامل آلبوم همکاری داشته‌اند.
این روزها در حیرتم از حاشیه‌ها و شایعات ایجاد شده در برخی از رسانه‌ها و سایر وسایل ارتباط جمعی، پیرامون «‌تو را ‌ای کهن بوم و بر دوست دارم» که واپسین اثر انتشار یافته‌ام است. همین طور متاسفم برای عده‌ای که هر آنچه می‌شنوند را قبول می‌کنند و آن را باور می‌کنند. متاسفانه باید بگویم شایعات بسیاری پیرامون این آلبوم دست به دست هم دادند تا موجب بروز چنین مسائلی درخصوص این آلبوم شوند. بازهم برای چندمین بار متذکر می‌شوم که در این آلبوم به هیچ وجه از صدای زن به تنهایی استفاده نشده است و این شایعه‌ای بیش نیست. کسانی که موسیقی می‌شناسند با گوش کردن به آلبوم می‌توانند صحت گفته‌های من را دریابند. چه اگر غیر از این بود قطعا با آن برخورد می‌شد و اجازه داده نمی‌شد تا منتشر شود و در دسترس علاقه‌مندان به موسیقی سنتی قرار بگیرد.
دلیل به وجود آمدن چنین شایعه‌ای چیست؟
همان‌طور که قبلا نیز گفته‌ام باید عرض کنم که بین مراسم رونمایی و انتشار این آلبوم چند روز فاصله افتاد. به همین دلیل خیلی از مردم به آلبوم دسترسی نداشتند و وقتی در گزارش‌های منتشر شده خواندند که خانم طافی به‌عنوان یک خواننده زن در آن حضور دارد، این را به اشتباه برداشت کردند که یک خواننده زن در آلبوم می‌خواند. اما این واقعیت نداشت چراکه آقای محسن کرامتی از خوانندگان قدیمی و پیشکسوت عرصه موسیقی، خواننده اصلی آلبوم بودند و خانم نوشین طافی در این امر ایشان را به‌عنوان همخوان همراهی کردند. به نظرتان کجای دنیا همخوان را سولیست می‌دانند؟ این شایعه از اینجا دامن زده شد. ضمن اینکه خیلی از سوءتفاهم‌ها حاصل عدم دقت و بی‌توجهی برخی عزیزان است. ای کاش مردم کشورم یاد بگیرند هر چیزی را همین طور سرسری قبول نکنند و هر حرفی را همین جوری نپذیرند. کاش یاد بگیرند که برای باور هرچیزی ابتدا به ساکن، تحقیق و جست‌و‌جو کنند تا خود به باور برسند نه اینکه هر شنیده‌ای را اتمام حجت بدانند و پذیرای هر سخن نابجایی شوند.کاش مردم قبل از اینکه در این باره حتی فکر کنند، اول آلبوم را گوش می‌کردند و بعد اظهارنظر می‌کردند تا به بیراهه نروند و قضاوت‌های نادرست نکنند.
اما همین مساله باعث بروز مشکلاتی نیز شد و از شما توضیحاتی شنیده شد!
بله و متاسفانه مجبور شدم بارها و بارها متذکر شوم که آلبوم «تو را ‌ای کهن بوم و بر دوست دارم» بر مبنای یک همخوانی متعارف و قانونی با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با رعایت همه‌ موازین لازم منتشر شده است. در این آلبوم که بر پایه‌ موسیقی دستگاهی تالیف شده است، هیچ‌گونه تکخوانی خانم صورت نگرفته است و هدف من و دیگر عوامل این مجموعه، ارائه اثری اصیل در راستای ارتقای موسیقی ملی ایران بوده است و نه هیچ چیز دیگر!
اما به هر حال صدای خانم طافی قطعا یکی از عوامل تاثیرگذار در آلبوم است. نمی‌خواهید که منکر این قضیه شوید؟
خیر، چرا که اگر تاثیرگذار نبود، قطعا کاربردی نداشت و از ایشان همکاری نمی‌گرفتیم. ما نمی‌توانیم منکر صدای بانوان در عرصه موسیقی باشیم. درست است که ایشان همخوانی کرده‌اند و به‌عنوان صدای دوم در کنار استاد کرامتی حضور دارند اما قطعا صدایشان در این موسیقی به‌عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار کاربرد و کارآیی داشته وگرنه اصلا از آن بهره نمی‌گرفتیم.
برای همین درکارهای اخیرتان دنبال اشعار زنانه و کارهای شاعری همچون فروغ بودید؟
سراغ گرفتن از اشعار بانو فروغ فرخزاد به دلیل آشنایی من در یک نمایش با خانم الهام پاوه‌نژاد صورت پذیرفت. من، آهنگساز نمایشی بودم که خانم پاوه‌نژاد یکی از بازیگران آن بود. از آنجا که ایشان سال‌ها با شعر فروغ مصاحبت داشت و من هم علاقه فراوانی به اشعار این شاعر پیشرو داشتم، قرار شد براساس اشعار فروغ آلبومی را تولید کنیم که خانم پاوه‌نژاد با دکلاماسیون و من در مقام آهنگساز تولید‌کننده‌اش باشیم.
درنهایت با آقای اسفندیاری (مدیر موسسه آوای باربد) همراه شدیم و آلبوم فروغ یا همان «کجاست خانه باد» منتشر شد. اما اینکه چطور شد من به‌عنوان یک مرد سراغ یک زن رفتم برای کار هنری، فکر می‌کنم اتفاقا باید درست باشد. اگر معتقد به تئوری آنیما و آنیموس یونگ باشیم، طبیعتا هر جنسی باید مکمل آن دیگری باشد. بخش زنانه وجود من به‌عنوان یک مرد می‌توانست با ساخت چنین اثری خودش را محک بزند. در واقع فروغ این اجازه را به من داد که من به درون خودم بیشتر توجه کنم.
آلبوم «تو را ‌‌ای کهن بوم و بر دوست دارم» هم جدیدترین اثر شماست که با فاصله اندکی از «فروغ» منتشر شده است و این روزها حرف و حدیث‌هایی هم به وجود آورده است. چطور شد که آن را با این فاصله کوتاه منتشر کردید؟
شما بهتر می‌دانید که انتشار آلبوم ریل مجزایی از ساخت دارد. تولید دست ناشر است. این آلبوم هم از همان روزهایی که به فکر فروغ بودم، به فکرم رسید. حالا از اقبال ما انتشارش افتاد به زمانی که «فروغ» تازه منتشر شده بود. البته خیلی بامزه شد. همیشه پای یک زن در میان است.حرف و حدیث‌ها هم که تمامی ندارد. در چنین شرایطی، شما هر کاری کنید عده‌ای هستند که حرف و حدیث راه بیندازند. من در این اثر از دو همخوان (نوشین طافی و محسن کرامتی) استفاده کرده‌ام و مجوز رسمی وزارت ارشاد را دارم. پس دیگر حرف زدن روی حکم دولت که برگزیده مردم است
چه معنایی دارد؟
آنچه آلبوم «تو را ‌ای کهن بوم و بر دوست دارم» را از دیگر کارهایتان متمایز می‌کند حضور همین صدای زنانه است. چطور نخواستید از صرف یک صدای مردانه استفاده کنید تا اتفاقات و شایعاتی از این دست را متحمل نشوید؟
من همیشه بر این باور هستم که صدای یک زن واقعیتی از خلقت و طبیعت زندگی است. مگر می‌شود واقعیتی از زندگی را حذف کرد؟ ضمن اینکه در این آلبوم ما روی هیچ قانونی پا نگذاشته‌ایم و بی‌قانونی را مرتکب نشده‌ایم. نمی‌دانم چه اصراری به این است که خانم‌ها از عرصه موسیقی محو شوند در حالی که اینها بخشی از موسیقی ایران هستند و نمی‌توان نادیده‌‌شان انگاشت. البته من در این آلبوم نه تنها به موسیقی بانوان بلکه بیش از هر چیزی هدفم توجه به موسیقی ایرانی و محفوظ نگاه داشتن آن بوده است.
پس به پررنگ بودن نقش بانوان در موسیقی ایران اعتقاد دارید؟
بله، موسیقی ما انباشته از صداها و استعدادهای زنانه است. ظرفیت بانوان ما از موسیقی بالاست و آنها می‌توانند بخش بزرگی از موسیقی ایران را از آن خود کنند. حضور آنها موجب می‌شود موسیقی ایران به حد تعادل برسد و تعادل در آن حفظ شود. حضور بانوان در تمامی عرصه‌ها بسیار کمک‌ کننده است و درموسیقی بیشتر از هرجایی می‌تواند موثرباشد. این آلبوم علاوه بر اینکه بر پایه موسیقی ملی بنا شده است، ملودی‌پردازی‌هایی دارد که من پیش از اینها تجربه‌‌شان کرده بودم و این تجربیات باعث شد که در این کار جدید پخته‌تر و کامل‌تر عمل کنم.
فکر می‌کنید این آلبوم توانست با توجه به این حواشی و شایعاتی که پیرامونش به وجود آمد، چندان مورد توجه قرار بگیرد و با استقبال مواجه شود؟
شاید یکی از دلایلی که این آلبوم مورد استقبال واقع شد همین باشد که خیلی‌ها کنجکاو شدند تا سر از ته و توی ماجرا دربیاورند. اما به نسبت آلبوم‌های دیگرم فکر می‌کنم، المان‌های همه‌گیر شدن را در این آلبوم لحاظ کرده بودم که توانست مورد توجه قرار بگیرد و با استقبال خوب مردم مواجه شود. خوشحالم که این اتفاق افتاد و آلبومی که از دل برایش مایه گذاشته بودم، با دل شنیده شد و دیده شد. مردم لایق بهترین‌ها هستند و حق دارند بهترین‌ها را بشنوند و بهترین‌ها مال آنها باشد. من نیز به‌عنوان یک خالق، و در جایگاه یک آهنگساز همواره سعی می‌کنم بهترین‌ها را برای آنها بسازم و ارائه کنم. امیدوارم در این خصوص موفق شده باشم و موفقیت‌های پیش رو را باخود همراه کنم.
فکر می‌کنید روزی برسد که بانوان ایران مانند مردان این سرزمین در عرصه موسیقی بتوانند بدرخشند؟
هم‌اکنون نیز بانوان سرزمینم در عرصه موسیقی خوش درخشیده‌اند و توانسته‌اند پابه‌پای مردان این عرصه، پیش بروند. منتها زمینه فعالیت‌هایشان متفاوت است و در زمینه‌های نوازندگی، آهنگسازی و... توانسته‌اند خودی نشان بدهند. می‌ماند خوانندگی که این مقوله از حیطه تصمیم‌گیری‌ها و نظر‌سنجی‌های ما خارج است چرا که از بعد سیاسی و دینی مورد توجه است و کسی مثل من نمی‌تواند درباره آن تصمیم بگیرد. این مساله نیاز به بازنگری فقهی دارد و من شخصا از تصمیم‌گیری درخصوص آن عاجزم. بهتر است این کار را به کاردانش بسپاریم و حرف بی‌ربطی درباره آن نزنیم.
برای آینده چه برنامه‌ای پیش رو دارید؟
قطعا برنامه‌هایی متفاوت پیش رو دارم که از هم‌اکنون در‌صدد ساخت و ساز آن هستم. به امید خدا و به یمن تجربیات و اندوخته‌هایی که تاکنون در عرصه موسیقی و به واسطه نوازندگی و آهنگسازی در این عرصه کسب کرده‌ام، چشم‌انداز قابل توجهی را برای خود و موسیقی‌ام پیش رو می‌بینم. به زودی نیز از فعالیت‌های جدید خود خبر می‌دهم و درخصوص آنها اطلاع‌رسانی می‌کنم.