صنعت لیزینگ در میانه راه
حمید شیروانی - دبیرکل کانون شرکتهای لیزینگ ایران اگر به پیشینه صنعت لیزینگ در دنیا نگاه اجمالی بیاندازیم این صنعت از سابقه چند هزارساله برخوردار است. برخی از سنگ نوشته ها از زمان ایرانیان باستان حاکی از وجود عملیات اجاره در آن زمان است. اما از اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی لیزینگ به صورت رسمی و مدرن در آمریکا فعالیت خود را آغاز نموده است. در ایران نیز این صنعت از سال ۱۳۵۴ با تأسیس اولین شرکت لیزینگ با مشارکت فرانسوی ها به نام شرکت لیزینگ ایران آغاز به کار نمود. بخش عظیمی از عملیات مالی، سرمایه گذاری و تأمین اعتبار درجهان با استفاده از روشهای نوین لیزینگ انجام می‌پذیرد به طوریکه براساس مطالعات و موسسات مالی واقتصادی معتبر در دنیا روش تأمین اعتبار از سوی لیزینگ در بین مکانیزم های گوناگون اعتباری بعد از وامهای مستقیم بانکی در مرتبه دوم قرار دارد.
حمید شیروانی - دبیرکل کانون شرکتهای لیزینگ ایران اگر به پیشینه صنعت لیزینگ در دنیا نگاه اجمالی بیاندازیم این صنعت از سابقه چند هزارساله برخوردار است. برخی از سنگ نوشته ها از زمان ایرانیان باستان حاکی از وجود عملیات اجاره در آن زمان است. اما از اوایل دهه 1950 میلادی لیزینگ به صورت رسمی و مدرن در آمریکا فعالیت خود را آغاز نموده است. در ایران نیز این صنعت از سال 1354 با تأسیس اولین شرکت لیزینگ با مشارکت فرانسوی ها به نام شرکت لیزینگ ایران آغاز به کار نمود. بخش عظیمی از عملیات مالی، سرمایه گذاری و تأمین اعتبار درجهان با استفاده از روشهای نوین لیزینگ انجام می‌پذیرد به طوریکه براساس مطالعات و موسسات مالی واقتصادی معتبر در دنیا روش تأمین اعتبار از سوی لیزینگ در بین مکانیزم های گوناگون اعتباری بعد از وامهای مستقیم بانکی در مرتبه دوم قرار دارد.
بهره گیری از صنعت منفعت کالاهای سرمایه ای و مصرفی که قابلیت اجاره دارند از جمله تعابیر و تعاریفی است که در صنعت لیزینگ شناخته شده است. با چنین تعبیری صنعت لیزینگ قادر است با تکیه بر دانش نوین (مهندسی فروش) و نوآوریهای تکنیکی، شرایط تسهیلات اجاره را از سوی موجر برای «مستأجر» فراهم نماید به گونه‌ای که مستأجر بتواند طی دوره خاص حق استفاده، حاکمیت محصول یا کالای سرمایه ای بادوام را در ازای پرداخت اجاره و تحت شروط توافق شده در اختیار بگیرد و چنانچه در شروط مورد نظر انتقال مالکیت نیز لحاظ شده باشد و کلیه مفاد قرارداد از سوی طرفین به مورد اجرا گذاشته شود، موضوع «اجاره به شرط تملیک» نیز محقق خواهد شد. کارکرد صنعت لیزینگ به مثابه یک شیوه اعتباری، امروزه در تمام عرصه ها نفوذ کرده و توان مالی موسسات حقوقی و اشخاص حقیقی را برای سرمایه گذاری فزونی بخشیده است به طوریکه گستره آن شامل انواع کالاها و لوازم مصرفی شخصی، خودرو، تجهیزات و ماشین آلات، تجهیزات پزشکی، تجهیزات و ماشین های راهسازی، ماشین آلات کشاورزی، صنعت راه آهن و مترو، پروژه های بزرگ و سیستم های مدرن آماری، تجهیزات فرآوری مواد غذایی، ساخت و ساز پروژه های بزرگ مسکن و . . . می‌گردد. این حوزه‌ها، همگی از مکانیسم تخصیص اعتباری صنعت لیزینگ برای سرعت بخشی به پیشرفت فیزیکی پروژه‌های مطروحه بهره می‌گیرند.
گسترش و توسعه صنعت لیزینگ به عنوان یک ضرورت عمومی در سراسر جهان بر کسی پوشیده نیست. نقش عملیات لیزینگ در چرخه اقتصادی کشورها و اثرات مثبت و اجتناب ناپذیری که در ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا و سرانجام توازن منطقی در موازنه پرداخت های جوامع صنعتی و رو به توسعه به جای گذاشته، موجب گردیده است که این شیوه اعتباری امروز با تکیه بر تخصصها و ویژگیهای نوین اجرایی بتواند موقعیت خود را به عنوان یکی از مهمترین مراحل تأمین اعتبار در سطح اقتصاد داخلی و بین المللی تثبیت نماید. اما متأسفانه به کارکرد این صنعت کمتر توجه شده است. این صنعت فرصتی است اعتباری که میتواند منافع آتی استفاده از مسکن، خودرو، لوازم کار، ماشین آلات و تجهیزات صنعتی را در زمان حاضر برای مصرف کنندگان فراهم آورد و دستاوردهای مهمی مانند آزاد کردن منابع مالی مستأجر برای سرمایه گذاری در بخشهای دیگر، امکان تملک کالا در آینده، کاهش هزینه های خدمات جانبی و کسب محبوبیت با پرداخت مبلغ پیش پرداخت و بهره برداری از کالای نو را برای مشتری فراهم سازدو البته در بخش اقتصاد ملی نیز، اشتغال زایی و اثربخش بودن در کاهش تورم را نیز به دنبال خواهد داشت.
صنعت لیزینگ در کشور ما در ابتدای راه قرار دارد و اگر چرخه عمر صنایع را به سه قسمت رشد، بلوغ و افول تقسیم کنیم این صنعت در دوران رشد به سر میبرد و ظرفیت رشد آن بسیار بالاست. شرکت های لیزینگ در ایران در زمینه محدودی به فعالیت می‌پردازند که عمدتاً مرتبط با صنعت خودرو است. بیشتر سوددهی این شرکتها از لیزینگ خودروهای کار و سواری کشور بوده و کمتر تنوعی در فعالیتهای شرکتهای لیزینگ در سایر حوزه‌ها دیده میشود. از علل این امر میتوان به ریسک پایین خرید خودرو به دلیل استفاده از انواع بیمه ها، امکان ردیابی و استرداد آن درصورت عدم ایفای تعهدات مستأجران و ریسک پایین سرمایه گذاری در بخشهای تولید خودرو و حمل و نقل اشاره کرد. به همین سبب لازم است برای رشد و تحول در نظام اجاره دهی و ایجاد بازار مناسب برای این صنعت در کوتاه مدت و میان مدت تمهیدات لازم فراهم شود.
در مجموع صنعت لیزینگ در ایران رو به رشد بوده اما کیفیت و کارکرد آن به سطح مطلوب و کارآمد ارتقاء نیافته است که میزان سرمایه شرکتهای لیزینگ در مقایسه با شرکتهای لیزینگ خارجی نمایانگر این موضوع می باشد. فایق آمدن بر چالشها و موانع توسعه این صنعت، پشتکار و خلاقیت فعالان و دست اندرکاران این عرصه را می‌طلبد تا راه رسیدن به کمال مطلوب در این زمینه هموار گردد.
بهره گیری از صنعت منفعت کالاهای سرمایه ای و مصرفی که قابلیت اجاره دارند از جمله تعابیر و تعاریفی است که در صنعت لیزینگ شناخته شده است. با چنین تعبیری صنعت لیزینگ قادر است با تکیه بر دانش نوین (مهندسی فروش) و نوآوریهای تکنیکی، شرایط تسهیلات اجاره را از سوی موجر برای «مستأجر» فراهم نماید به گونه‌ای که مستأجر بتواند طی دوره خاص حق استفاده، حاکمیت محصول یا کالای سرمایه ای بادوام را در ازای پرداخت اجاره و تحت شروط توافق شده در اختیار بگیرد و چنانچه در شروط مورد نظر انتقال مالکیت نیز لحاظ شده باشد و کلیه مفاد قرارداد از سوی طرفین به مورد اجرا گذاشته شود، موضوع «اجاره به شرط تملیک» نیز محقق خواهد شد. کارکرد صنعت لیزینگ به مثابه یک شیوه اعتباری، امروزه در تمام عرصه ها نفوذ کرده و توان مالی موسسات حقوقی و اشخاص حقیقی را برای سرمایه گذاری فزونی بخشیده است به طوریکه گستره آن شامل انواع کالاها و لوازم مصرفی شخصی، خودرو، تجهیزات و ماشین آلات، تجهیزات پزشکی، تجهیزات و ماشین های راهسازی، ماشین آلات کشاورزی، صنعت راه آهن و مترو، پروژه های بزرگ و سیستم های مدرن آماری، تجهیزات فرآوری مواد غذایی، ساخت و ساز پروژه های بزرگ مسکن و . . . می‌گردد. این حوزه‌ها، همگی از مکانیسم تخصیص اعتباری صنعت لیزینگ برای سرعت بخشی به پیشرفت فیزیکی پروژه‌های مطروحه بهره می‌گیرند.
گسترش و توسعه صنعت لیزینگ به عنوان یک ضرورت عمومی در سراسر جهان بر کسی پوشیده نیست. نقش عملیات لیزینگ در چرخه اقتصادی کشورها و اثرات مثبت و اجتناب ناپذیری که در ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا و سرانجام توازن منطقی در موازنه پرداخت های جوامع صنعتی و رو به توسعه به جای گذاشته، موجب گردیده است که این شیوه اعتباری امروز با تکیه بر تخصصها و ویژگیهای نوین اجرایی بتواند موقعیت خود را به عنوان یکی از مهمترین مراحل تأمین اعتبار در سطح اقتصاد داخلی و بین المللی تثبیت نماید. اما متأسفانه به کارکرد این صنعت کمتر توجه شده است. این صنعت فرصتی است اعتباری که میتواند منافع آتی استفاده از مسکن، خودرو، لوازم کار، ماشین آلات و تجهیزات صنعتی را در زمان حاضر برای مصرف کنندگان فراهم آورد و دستاوردهای مهمی مانند آزاد کردن منابع مالی مستأجر برای سرمایه گذاری در بخشهای دیگر، امکان تملک کالا در آینده، کاهش هزینه های خدمات جانبی و کسب محبوبیت با پرداخت مبلغ پیش پرداخت و بهره برداری از کالای نو را برای مشتری فراهم سازدو البته در بخش اقتصاد ملی نیز، اشتغال زایی و اثربخش بودن در کاهش تورم را نیز به دنبال خواهد داشت.
صنعت لیزینگ در کشور ما در ابتدای راه قرار دارد و اگر چرخه عمر صنایع را به سه قسمت رشد، بلوغ و افول تقسیم کنیم این صنعت در دوران رشد به سر میبرد و ظرفیت رشد آن بسیار بالاست. شرکت های لیزینگ در ایران در زمینه محدودی به فعالیت می‌پردازند که عمدتاً مرتبط با صنعت خودرو است. بیشتر سوددهی این شرکتها از لیزینگ خودروهای کار و سواری کشور بوده و کمتر تنوعی در فعالیتهای شرکتهای لیزینگ در سایر حوزه‌ها دیده میشود. از علل این امر میتوان به ریسک پایین خرید خودرو به دلیل استفاده از انواع بیمه ها، امکان ردیابی و استرداد آن درصورت عدم ایفای تعهدات مستأجران و ریسک پایین سرمایه گذاری در بخشهای تولید خودرو و حمل و نقل اشاره کرد. به همین سبب لازم است برای رشد و تحول در نظام اجاره دهی و ایجاد بازار مناسب برای این صنعت در کوتاه مدت و میان مدت تمهیدات لازم فراهم شود.
در مجموع صنعت لیزینگ در ایران رو به رشد بوده اما کیفیت و کارکرد آن به سطح مطلوب و کارآمد ارتقاء نیافته است که میزان سرمایه شرکتهای لیزینگ در مقایسه با شرکتهای لیزینگ خارجی نمایانگر این موضوع می باشد. فایق آمدن بر چالشها و موانع توسعه این صنعت، پشتکار و خلاقیت فعالان و دست اندرکاران این عرصه را می‌طلبد تا راه رسیدن به کمال مطلوب در این زمینه هموار گردد.
ارسال نظر