آقای فایربرد

پونتیاک فایربرد برای ما ایرانی‌ها یک خودرو جذاب و شناخته شده است. بسیاری از خودروهای کلاسیک آمریکایی در ایران از این مدل هستند و در هر نمایشگاهی برای خودشان برو بیایی دارند. جان دلوران کسی است که این خودرو را به جهان هدیه داد. مردی که علاقه بی‌حد و حصرش به ماشین باعث به وجود آمدن مدل‌های به یادماندنی در این صنعت شد. تا آنجا که یکی از هفته‌نامه‌های آمریکا در دهه ۷۰ به او لقب Auto Prince یا شاهزاده ماشین را داد.

جان دلوران در سال ۱۹۲۵ در دیترویت میشیگان آمریکا به دنیا آمد. جایی که در آن سال‌ها همه راه‌ها در این شهر به خودروسازی‌های بزرگ حومه دیترویت ختم می‌شد. تحصیلاتش در مکانیک موتور خودرو بود اما تقریبا به همه گوشه‌های این صنعت سرک کشید. تا جایی که برای مدتی سر از طراحی بدنه خودرو و تحقیقات آیرودینامیک نیز درآورد. شروع کار او از خودروسازی پاکارد بود. دلوران سه سال بیشتر در پاکارد نبود که با پیشنهاد حقوق سالانه ۱۶ هزار دلاری جنرال موتورز رو‌به‌رو شده و راهی این شرکت شد. جنرال موتورز او را به بخش پونتیاک فرستاد و دلوران جوان دستیار سرمهندس طراحی پونتیاک شد. سرانجام با طراحی پونتیاک GTO بود که دلوران توانست نبوغ خودش را در جمع جنرال موتورزی‌ها نشان دهد. این خودرو برای جنرال موتورز خوش‌یمن بود و توانست مسابقات زیادی را با آن برنده شود. در فروش عمومی نیز خودرو محبوبی شد. این مساله باعث شد جنرال موتورز میدان بیشتری به دلوران بدهد و او سرانجام در سال ۱۹۶۷ شاهکار اصلی خود یعنی پونتیاک فایربرد را رو کرد. پونتیاک فایربرد یک فرصت جدید برای جنرال موتورز فراهم کرد.

چرا که محصولات این گروه صنعتی در کلاس خودروهای عضلانی را بیشتر کرد. از سوی دیگر دلوران برای شرکت هزینه اضافی نتراشیده بود. چرا که خودرویی جدید روی شاسی شورولت کامارو طراحی کرده بود. حالا دیگر او مهندس گمنام سابق نبود. دلوران درخواست حقوق سالانه ۲۰۰ هزار دلار را کرد. این درخواست مورد قبول واقع شد و او به گران‌ترین مهندس جنرال موتورز در زمان خودش تبدیل شد. سرانجام دوران همکاری ۲۰ ساله دلوران و جنرال موتورز به پایان رسید. در سال ۱۹۷۵ او شرکتی را به نام دلوران موتور تاسیس کرد تا یک طرح جسورانه را در آن به سرانجام برساند. این طرح خودرویی به نام DMC-۱۲ بود. یک اسپرت دو نفره که با شاخصه‌های طراحی اروپایی‌ها طراحی شده بود. این خودرو یک موتور ۲۸۰۰ سی‌سی ۶ سیلندر داشت. ماشین دلوران سه سال در سال‌های ۸۱ تا ۸۳ میلادی روی خط تولید بود و در این سال‌ها سه شرکت پژو، رنو و ولوو، موتورهای آن را تامین می‌کردند. خودروی دلوران در تیراژ ۸ هزار و ۵۸۳ دستگاه تولید شد و جان دلوران را ثروتمند کرد. اما این پایانی بر روند خلاقیت‌های دلوران در صنعت خودرو بود. شاید اگر او در جنرال موتورز باقی می‌ماند امروزه نام و آوازه بیشتری داشت اما او راه دیگری را انتخاب کرد. هر چند با همان پونتیاک فایربرد هم، تاریخ خودروسازی به احترامش برمی‌خیزد. جان دلوران در سال ۲۰۰۵ درگذشت.