کالیفرنیا نخستین ایالت آمریکایی که استفاده از کیسه پلاستیک در آن ممنوع است
بازگشت به زنبیل‌های حصیری و سبدهای خرید
نگار حسینی اوضاع به شکلی پیش می‌رود که به نظر می‌رسد زمین به‌زودی زیر تلی از کیسه‌های پلاستیکی دفن می‌شود. بیراه هم نیست. حجم استفاده از کیسه‌های پلاستیکی به شدت بالاست و این کیسه‌ها قابلیت تجزیه‌پذیری و بازگشت به طبیعت هم ندارد. این است که برای مثال در دشت‌ها و بیابان‌های ایران، کیسه‌های پلاستیکی شبیه پوشش جدید گیاهی به نظر می‌رسد و بعضا مواردی از خورده شدن این کیسه‌ها توسط گوسفندانی که برای چرا برده شده‌اند، دیده می‌شود. پلاستیک نه تنها خشکی‌ها که آب‌ها را هم آلوده می‌کند. آبزیان به شدت در معرض آسیب این مواد هستند.
نگار حسینی اوضاع به شکلی پیش می‌رود که به نظر می‌رسد زمین به‌زودی زیر تلی از کیسه‌های پلاستیکی دفن می‌شود. بیراه هم نیست. حجم استفاده از کیسه‌های پلاستیکی به شدت بالاست و این کیسه‌ها قابلیت تجزیه‌پذیری و بازگشت به طبیعت هم ندارد. این است که برای مثال در دشت‌ها و بیابان‌های ایران، کیسه‌های پلاستیکی شبیه پوشش جدید گیاهی به نظر می‌رسد و بعضا مواردی از خورده شدن این کیسه‌ها توسط گوسفندانی که برای چرا برده شده‌اند، دیده می‌شود. پلاستیک نه تنها خشکی‌ها که آب‌ها را هم آلوده می‌کند. آبزیان به شدت در معرض آسیب این مواد هستند. همه نگرانی‌ها در مورد پلاستیک در سال‌های اخیر البته هر چند بسیار دیر به ممنوعیت یا محدودیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی منجر شده است. در ایران روز ۲۱ تیرماه به عنوان «روز خرید بدون کیسه نایلونی» با شعار «امروز یک کیسه پلاستیکی کمتر» نام‌گذاری شده است. در باقی کشورهای دنیا اما کار از نام‌گذاری و شعار گذشته است. در تعدادی از کشورهای اتحادیه اروپا و حتی آفریقا ممنوعیت استفاده از کیسه پلاستیکی اجرا شده است. تعدادی از ایالت‌های آمریکا هم درصدد هستند چنین ممنوعیتی را اجرایی کنند. تلاش‌ها برای اینکه
کالیفرنیا به عنوان نخستین ایالت که در آن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است، به ثبت برسد همچنان جریان دارد. فروشگاه‌داران ایالت کالیفرنیا حالا با طرفداران محیط زیست همسو شده‌اند تا استفاده از کیسه‌های پلاستیکی خرید در این ایالت را ممنوع کنند. در واقع اگر این اقدام به موفقیت منجر شود، کالیفرنیا نخستین ایالت از ایالات متحده خواهد بود که در آن ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی اجرایی می‌شود. در این میان حدود 366 هزار دلار برای این تلاش‌ها و آن گونه که گفته می‌شود «لابی‌گری» هزینه شده است. فروشندگان کالیفرنیایی هر سال به‌طور متوسط 14 میلیارد کیسه پلاستیکی مصرف می‌کنند.
در حال حاضر و در جایی که هنوز کیسه‌های پلاستیکی در تمامی ایالت‌ها ممنوع نیست، شهروندان بیش از ۱۰۰ شهر از ایالت کالیفرنیا از استفاده از کیسه‌های پلاستیکی خرید منع شده‌اند. لس‌آنجلس و سان فرانسیسکو از جمله این شهرها هستند.
اما به هر حال همه شهروندان در این باره آگاهی کافی ندارند تا با سبد یا کیسه‌های پارچه‌ای به خرید بروند. برای این منظور، کیسه‌های کاغذی به جای کیسه‌های پلاستیکی در نظر گرفته شده است. این کیسه‌ها اما مجانی نیستند. برای تشویق فروشندگان
به استفاده از ساک‌های خرید بابت دادن هر کیسه کاغذی از آنها پول دریافت می‌کنند. اما همه کیسه‌های کاغذی که در فروشگاه‌ها به جای کیسه‌های پلاستیکی خرید عرضه می‌شود، ۱۰سنتی نیستند. قیمت آنها تا ۲۳سنت هم بالا می‌رود و این به جنس کیسه‌ها وابسته است. کیسه‌های کاغذی که به جای کیسه‌های پلاستیکی در خرید به مشتریان داده می‌شوند، از مواد صد درصد قابل تجزیه ساخته شده‌اند. pic۱
هزینه حفظ زمین از جیب خریداران
در هالیوود غربی، «نیکولاس»، مردی ۵۸ساله از خرید برمی‌گردد. او ۴۰سنت برای استفاده از کیسه‌های کاغذی پرداخت کرده و قیافه‌اش نشان نمی‌دهد از این موضوع خیلی خوشحال باشد. می‌گوید که هیچ وقت تصور نمی‌کرده لازم باشد برای چنین موردی پول بدهد. اما حالا که فکر می‌کند بد هم نیست هرچند هیجان‌انگیز نیست. چرا هیجان‌انگیز نیست؟ نظر نیکولاس این است: «آنها هزینه نگه داشتن زمین را از جیب خریداران تامین می‌کنند. این به هر حال چیز مثبتی نیست.»
هزینه بالای پاکسازی آب‌ها
سال‌های طولانی است که فعالان محیط زیست در مورد استفاده بی‌رویه از کیسه‌های پلاستیکی در کالیفرنیا هشدار می‌دهند. نتیجه منطقی این استفاده به عقیده آنها آلوده شدن خط ساحلی کالیفرنیا است. پیامد پراکنده شدن کیسه‌های پلاستیکی این خواهد بود که آنها خوراک پرنده‌های دریایی و لاک‌پشت‌ها می‌شوند و در نهایت به این جانوران آسیب زیادی می‌رسانند. در نتیجه دولت محلی ناچار است برای پاکسازی این مناطق میلیون‌ها دلار هزینه کند.
آنچه در سنا تصویب شده است این است: استفاده از کیسه‌های پلاستیکی بعد از جولای 2015 ممنوع خواهد شد. یک لایحه مشابه سال گذشته در سنا رد شده بود. مخالفان لایحه گفته بودند چنین قانونی به ضرر تولیدکنندگان پلاستیک خواهد بود. در قانون جدید 2 میلیون دلار برای آموزش دوباره به کارگران این حوزه و تجهیزات دوباره در نظر گرفته شده است.
بازگشت به فرم بی‌ضرر گذشته
تمام هدفی که در اجرای قانون ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در نظر گرفته شده این است که مردم از کیسه‌های پلاستیکی به سمت زنبیل‌ها و سبدهای خرید روی بیاورند. مسوولان محلی عقیده دارند برای سال‌های طولانی زباله‌های پلاستیکی به عنوان معضلی به‌خصوص در مناطق ساحلی و آب‌های منطقه بوده است. این لایحه البته برای داروهایی که در داروخانه‌ها فروخته می‌شود، ممنوعیتی در نظر نگرفته است. در خارج کالیفرنیا در شهرهای شیکاگو، سیاتل، پورتلند و اورگان هم استفاده از تک کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است. شواهد حاکی از آن است که در هفده ایالت دیگر بحث و گفت و گو در مورد ممنوعیت کیسه‌های پلاستیکی یا بستن مالیات بر آنها در جریان است. در واقع ممنوعیت فعلی در حدود 4 یا 5 درصد از جمعیت ایالات متحده آمریکا را در بر می‌گیرد.
چرا کیسه پلاستیکی مضر است؟pic۲
ارائه کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف توسط فروشگاه‌ها در بسیاری از کشورها انجام می‌شود. این کیسه‌ها از ماده‌ای به نام پلی‌اتیلن فشرده (high density polyethylene) تولید می‌شوند. این کیسه‌ها مشکلاتی از قبیل استفاده از منابع تجدید‌ناپذیر و مشکلات زیست محیطی با خود دارند. گفته می‌شود یک خودرو می‌تواند حدود ۱۱ متر با نفتی که برای تولید یک کیسه پلاستیکی مصرف می‌شود حرکت کند. در استرالیا در سال ۲۰۰۲ حدود ۶ میلیارد کیسه پلاستیکی یک بار مصرف تولید شد. این عدد در ۲۰۰۴ به ۵۶ و در ۲۰۰۷ به ۳۹میلیارد کاهش یافت. کیسه‌های پلاستیکی پرندگان را گیر می‌اندازند و باعث مرگ حیوانات اهلی می‌شوند. صندوق جهانی طبیعت تخمین زده که هر ساله بیش از ۱۰۰هزار وال خوک آبی و لاک پشت در اثر گیر افتادن در کیسه‌های پلاستیکی و یا خوردن آنها می‌میرند.
بابت نگرانی از پیامدهای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، در تعدادی از کشورها اقداماتی برای ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در نظر گرفته شده یا برای استفاده از این کیسه‌ها مالیات وضع شده است یا حتی برای مصرف‌کنندگان جریمه در نظر گرفته شده است. در آفریقای جنوبی، چین، تایوان و مقدونیه استفاده از این کیسه‌ها به کلی ممنوع شده است.
درگیر جنگ داخلی اما مدافع محیط زیست
خیلی‌ها با شنیدن اسم روآندا تنها جنگ داخلی به ذهنشان می‌رسد؛ اما واقعیت این است که این کشور از معدود کشورهای آفریقایی است که در آن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است. گستره این ممنوعیت حتی شامل مسافران خارجی که وارد کشور روآندا می‌شوند نیز هست. کیسه‌های پلاستیکی مسافران در صورت همراه داشتن آن در هنگام ورود به خاک روآندا ضبط و به مراکز بازیافت تحویل داده می‌شود. به نظر می‌رسد دولت‌های آفریقایی حساسیت ویژه‌ای در مورد استفاده از این کیسه‌ها دارند، چنان‌که در کشورهای موریتانی، کنیا و تانزانیا تولید و واردات کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف ممنوع شده است. در آفریقای جنوبی همه کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف از ۲۰۰۳ ممنوع شده‌اند و بر کیسه‌های پلاستیکی ضخیم‌تر مالیات وضع شده است. در کشور اوگاندا از ۲۰۰۷ قوانینی در مورد ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی وضع شده اما به‌دلیل پیگیری نکردن دولت، این قوانین در عمل موثر نبوده‌اند.pic۳
ممنوعیت به‌دلیل بستن شبکه‌های فاضلاب
در کشورهای آسیایی هم کم و بیش مواردی از ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی به چشم می‌خورد. در بنگلادش و هند این کیسه‌ها به‌دلیل اینکه باعث بسته شدن فاضلاب‌ها می‌شده، ممنوع شده‌اند. در هنگ کنگ و تایوان ارائه رایگان کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف ممنوع است. چین استفاده از این کیسه‌ها را از سال ۲۰۰۸ به‌دلیل مشکلاتی که در سیستم فاضلاب ایجاد می‌کرد و به‌دلیل تولید زباله به‌طور کلی ممنوع کرده است.
اروپایی‌ها چشمگیر نیستند
هرچند تصور می‌شود دولت‌های اروپایی در ممنوع کردن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی پیشرو و فعال باشند، اما تعداد این کشورها قابل توجه نیست. دانمارک، آلمان، ایرلند، ایتالیا و انگلستان محدودیت‌هایی برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف وضع کرده‌اند یا به‌طور کلی آنها را ممنوع کرده‌اند. بر‌اساس آمار موجود هر فرد در اروپا سالانه حدود پانصد کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند و بیشتر این کیسه‌ها تنها یک بار مورد استفاده قرار می‌گیرند. آلمان با مصرف سالانه ۶۵ کیسه پلاستیکی توسط هر فرد، زیر میانگین مصرف کل اتحادیه اروپا قرار دارد.در مکزیک از سال ۲۰۱۰ فروشگاه‌هایی که این کیسه‌ها را به مشتریان خود ارائه می‌کنند، جریمه می‌شوند.
منبع: بلومبرگ
در حال حاضر و در جایی که هنوز کیسه‌های پلاستیکی در تمامی ایالت‌ها ممنوع نیست، شهروندان بیش از ۱۰۰ شهر از ایالت کالیفرنیا از استفاده از کیسه‌های پلاستیکی خرید منع شده‌اند. لس‌آنجلس و سان فرانسیسکو از جمله این شهرها هستند.
اما به هر حال همه شهروندان در این باره آگاهی کافی ندارند تا با سبد یا کیسه‌های پارچه‌ای به خرید بروند. برای این منظور، کیسه‌های کاغذی به جای کیسه‌های پلاستیکی در نظر گرفته شده است. این کیسه‌ها اما مجانی نیستند. برای تشویق فروشندگان
به استفاده از ساک‌های خرید بابت دادن هر کیسه کاغذی از آنها پول دریافت می‌کنند. اما همه کیسه‌های کاغذی که در فروشگاه‌ها به جای کیسه‌های پلاستیکی خرید عرضه می‌شود، ۱۰سنتی نیستند. قیمت آنها تا ۲۳سنت هم بالا می‌رود و این به جنس کیسه‌ها وابسته است. کیسه‌های کاغذی که به جای کیسه‌های پلاستیکی در خرید به مشتریان داده می‌شوند، از مواد صد درصد قابل تجزیه ساخته شده‌اند. pic۱
هزینه حفظ زمین از جیب خریداران
در هالیوود غربی، «نیکولاس»، مردی ۵۸ساله از خرید برمی‌گردد. او ۴۰سنت برای استفاده از کیسه‌های کاغذی پرداخت کرده و قیافه‌اش نشان نمی‌دهد از این موضوع خیلی خوشحال باشد. می‌گوید که هیچ وقت تصور نمی‌کرده لازم باشد برای چنین موردی پول بدهد. اما حالا که فکر می‌کند بد هم نیست هرچند هیجان‌انگیز نیست. چرا هیجان‌انگیز نیست؟ نظر نیکولاس این است: «آنها هزینه نگه داشتن زمین را از جیب خریداران تامین می‌کنند. این به هر حال چیز مثبتی نیست.»
هزینه بالای پاکسازی آب‌ها
سال‌های طولانی است که فعالان محیط زیست در مورد استفاده بی‌رویه از کیسه‌های پلاستیکی در کالیفرنیا هشدار می‌دهند. نتیجه منطقی این استفاده به عقیده آنها آلوده شدن خط ساحلی کالیفرنیا است. پیامد پراکنده شدن کیسه‌های پلاستیکی این خواهد بود که آنها خوراک پرنده‌های دریایی و لاک‌پشت‌ها می‌شوند و در نهایت به این جانوران آسیب زیادی می‌رسانند. در نتیجه دولت محلی ناچار است برای پاکسازی این مناطق میلیون‌ها دلار هزینه کند.
آنچه در سنا تصویب شده است این است: استفاده از کیسه‌های پلاستیکی بعد از جولای 2015 ممنوع خواهد شد. یک لایحه مشابه سال گذشته در سنا رد شده بود. مخالفان لایحه گفته بودند چنین قانونی به ضرر تولیدکنندگان پلاستیک خواهد بود. در قانون جدید 2 میلیون دلار برای آموزش دوباره به کارگران این حوزه و تجهیزات دوباره در نظر گرفته شده است.
بازگشت به فرم بی‌ضرر گذشته
تمام هدفی که در اجرای قانون ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در نظر گرفته شده این است که مردم از کیسه‌های پلاستیکی به سمت زنبیل‌ها و سبدهای خرید روی بیاورند. مسوولان محلی عقیده دارند برای سال‌های طولانی زباله‌های پلاستیکی به عنوان معضلی به‌خصوص در مناطق ساحلی و آب‌های منطقه بوده است. این لایحه البته برای داروهایی که در داروخانه‌ها فروخته می‌شود، ممنوعیتی در نظر نگرفته است. در خارج کالیفرنیا در شهرهای شیکاگو، سیاتل، پورتلند و اورگان هم استفاده از تک کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است. شواهد حاکی از آن است که در هفده ایالت دیگر بحث و گفت و گو در مورد ممنوعیت کیسه‌های پلاستیکی یا بستن مالیات بر آنها در جریان است. در واقع ممنوعیت فعلی در حدود 4 یا 5 درصد از جمعیت ایالات متحده آمریکا را در بر می‌گیرد.
چرا کیسه پلاستیکی مضر است؟pic۲
ارائه کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف توسط فروشگاه‌ها در بسیاری از کشورها انجام می‌شود. این کیسه‌ها از ماده‌ای به نام پلی‌اتیلن فشرده (high density polyethylene) تولید می‌شوند. این کیسه‌ها مشکلاتی از قبیل استفاده از منابع تجدید‌ناپذیر و مشکلات زیست محیطی با خود دارند. گفته می‌شود یک خودرو می‌تواند حدود ۱۱ متر با نفتی که برای تولید یک کیسه پلاستیکی مصرف می‌شود حرکت کند. در استرالیا در سال ۲۰۰۲ حدود ۶ میلیارد کیسه پلاستیکی یک بار مصرف تولید شد. این عدد در ۲۰۰۴ به ۵۶ و در ۲۰۰۷ به ۳۹میلیارد کاهش یافت. کیسه‌های پلاستیکی پرندگان را گیر می‌اندازند و باعث مرگ حیوانات اهلی می‌شوند. صندوق جهانی طبیعت تخمین زده که هر ساله بیش از ۱۰۰هزار وال خوک آبی و لاک پشت در اثر گیر افتادن در کیسه‌های پلاستیکی و یا خوردن آنها می‌میرند.
بابت نگرانی از پیامدهای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، در تعدادی از کشورها اقداماتی برای ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در نظر گرفته شده یا برای استفاده از این کیسه‌ها مالیات وضع شده است یا حتی برای مصرف‌کنندگان جریمه در نظر گرفته شده است. در آفریقای جنوبی، چین، تایوان و مقدونیه استفاده از این کیسه‌ها به کلی ممنوع شده است.
درگیر جنگ داخلی اما مدافع محیط زیست
خیلی‌ها با شنیدن اسم روآندا تنها جنگ داخلی به ذهنشان می‌رسد؛ اما واقعیت این است که این کشور از معدود کشورهای آفریقایی است که در آن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است. گستره این ممنوعیت حتی شامل مسافران خارجی که وارد کشور روآندا می‌شوند نیز هست. کیسه‌های پلاستیکی مسافران در صورت همراه داشتن آن در هنگام ورود به خاک روآندا ضبط و به مراکز بازیافت تحویل داده می‌شود. به نظر می‌رسد دولت‌های آفریقایی حساسیت ویژه‌ای در مورد استفاده از این کیسه‌ها دارند، چنان‌که در کشورهای موریتانی، کنیا و تانزانیا تولید و واردات کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف ممنوع شده است. در آفریقای جنوبی همه کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف از ۲۰۰۳ ممنوع شده‌اند و بر کیسه‌های پلاستیکی ضخیم‌تر مالیات وضع شده است. در کشور اوگاندا از ۲۰۰۷ قوانینی در مورد ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی وضع شده اما به‌دلیل پیگیری نکردن دولت، این قوانین در عمل موثر نبوده‌اند.pic۳
ممنوعیت به‌دلیل بستن شبکه‌های فاضلاب
در کشورهای آسیایی هم کم و بیش مواردی از ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی به چشم می‌خورد. در بنگلادش و هند این کیسه‌ها به‌دلیل اینکه باعث بسته شدن فاضلاب‌ها می‌شده، ممنوع شده‌اند. در هنگ کنگ و تایوان ارائه رایگان کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف ممنوع است. چین استفاده از این کیسه‌ها را از سال ۲۰۰۸ به‌دلیل مشکلاتی که در سیستم فاضلاب ایجاد می‌کرد و به‌دلیل تولید زباله به‌طور کلی ممنوع کرده است.
اروپایی‌ها چشمگیر نیستند
هرچند تصور می‌شود دولت‌های اروپایی در ممنوع کردن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی پیشرو و فعال باشند، اما تعداد این کشورها قابل توجه نیست. دانمارک، آلمان، ایرلند، ایتالیا و انگلستان محدودیت‌هایی برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف وضع کرده‌اند یا به‌طور کلی آنها را ممنوع کرده‌اند. بر‌اساس آمار موجود هر فرد در اروپا سالانه حدود پانصد کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند و بیشتر این کیسه‌ها تنها یک بار مورد استفاده قرار می‌گیرند. آلمان با مصرف سالانه ۶۵ کیسه پلاستیکی توسط هر فرد، زیر میانگین مصرف کل اتحادیه اروپا قرار دارد.در مکزیک از سال ۲۰۱۰ فروشگاه‌هایی که این کیسه‌ها را به مشتریان خود ارائه می‌کنند، جریمه می‌شوند.
منبع: بلومبرگ
ارسال نظر