نفس تنگ اسپانسرها

مشکلات مختلف اقتصادی که طی چند سال اخیر، بیش از گذشته گریبان صنایع مختلف را گرفته، رفته رفته، پررنگ‌تر شده و با وجود تلاش‌های بسیار، به نظر می‌رسد که هنوز راهکار مناسبی برای رفع آنها پیدا نشده است. این موضوع، کم‌کم تأثیرات خود را در ورزش کشور که برآیندی از حضور ده‌ها تیم صنعتی در لیگ‌های مختلف به شمار می‌رود، نشان داده و باعث شده که اسپانسرها و برندهای معتبر، از حضور در ورزش بیش از گذشته، خودداری کنند.

ترس از ورود، به عنوان یک دغدغه اساسی همه صنایعی که طی این سال‌ها اندکی رغبت به حضور در رشته‌های مختلف ورزشی را داشتند، چنان فکر سرمایه‌گذاران را مشغول کرده، که حتی افراد حاضر در لیگ‌های مختلف را نیز، از آینده خود بیم‌ناک کرده است. عدم توجه به قانون ممنوعیت مالیاتی برای صنایع فعال در رشته‌های ورزشی، نبود چرخه مناسب برای حضور بخش خصوصی در ورزش، تیم‌داری دولتی‌ها در رشته‌های مختلف ورزشی از جمله فوتبال و البته افزایش قابل توجه دستمزدها و درآمد بازیکنان مختلف بدون ارتقای کیفی آنها، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا در کنار مشکلات مختلفی که ورزش ما با آنها دست و پنجه نرم می‌کند، حضور اسپانسرها و بخش خصوصی در آن نیز، دستخوش تغییرات قابل توجهی شود. امروز اگر نگاهی به نام تیم‌های حاضر در لیگ‌های مختلف و رشته‌های متفاوت ورزشی بیاندازیم، کمتر نامی جدید از صنایع و اسپانسرهای بخش خصوصی، توجه مان را جلب می‌کند تا شاید، زنگ خطر از حضور بخش خصوصی در رشته‌های ورزشی _حتی پرطرفدار_ نیز به صدا در آید.

اسپانسرها به دنبال افزایش فروش و اعتبار هستند

قاسم رحیمی، استاد دانشگاه و کارشناس ورزشی درباره خودداری شرکت‌های مختلف صنعتی و برندهای مختلف از حضور در ورزش به دنیای اقتصاد می‌گوید: امروز در باشگاه‌های ایران، تیم‌هایی مانند سپاهان و ذوب‌آهن، نوعی "برند" به حساب می‌آیند که برخی صنایع از این تیم‌ها به عنوان مرکزی برای تبلیغات خود استفاده می‌کنند و در واقع اسپانسر آنها به حساب می‌آیند. اسپانسرها به دنبال آن هستند که تبلیغات لازم برای آنها در تیم‌ها انجام شود و بازدهی لازم را از این موضوع به دست آورند و از نظر اعتباری و فروش، از این موضوع استفاده کنند. وی با اشاره به مشکلات موجود در ورزش کشور که مانع حضور پرقدرت اسپانسرها در آن می‌شود، ادامه می‌دهد: باشگاه‌ها زمانی از این چرخه به خوبی استفاده می‌کنند که حلقه‌های مختلفی در این بخش با یکدیگر اتصال داشته باشند و از این طریق، استفاده‌های لازم را ببرند. به اعتقاد مهرزاد خلیلیان، مدیرعامل سابق باشگاه سپاهان اصفهان، امروزه چالش‌های بسیاری در حوزه خصوصی‌سازی ورزش کشور وجود دارد که توجه به رفع این چالش‌ها، به عنوان گامی اساسی در راستای تحقق مسئله اقتصاد فوتبال مطرح خواهد شد؛ متأسفانه در این بین، موضوع خصوصی‌سازی، به خصوص در فوتبال که پرطرفدارترین ورزش کشور به شمار می‌رود، اجرایی نشده و به نظر می‌رسد مسئولان چندان تمایلی به این موضوع ندارند.

چرخه معیوب باشگاه‌داری در ایران

رحیمی، به موضوعات مختلف دیگری اشاره می‌کند که باعث شده باشگاه‌داری در ایران، با آنچه مورد استقبال برندها و اسپانسرهای مختلف بوده، فاصله گیرد. او در این زمینه ادامه می‌دهد: چرخه باشگاه‌داری برای حضور برندها و اسپانسرها در آن، باید صحیح باشد و مشکلات آن به کمترین میزان برسد. وقتی پخش تلویزیونی وجود داشته باشد و یک برند بتواند مقابل تلویزیون‌ها تبلیغات خود را عرضه کند، این موضوع نتایج بسیار مثبتی را برای حضور آن برند در ورزش، به دنبال دارد. وی تصریح می‌کند: اگر بخواهیم در این زمینه اشاره کنیم، به تیم‌های دسته یکی و دسته دومی اصفهان اشاره می‌کنیم که کسی علاقمند به تبلیغات و اسپانسرینگ در این تیم‌ها نیست اما باشگاه‌هایی نظیر استقلال و پرسپولیس، سپاهان و ذوب‌آهن در این زمینه مورد استقبال همگان هستند. خلیلیان، نیز درباره موضوع حق پخش تلویزیونی و اهمیت آن می‌گوید: موضوع حق پخش تلویزیونی یکی از موضوعات مهم در این باره قلمداد می‌شود که توجه لازم در آن صورت نمی‌گیرد. نمی‌دانم چرا مسئولان هنوز درک مناسبی درباره حق پخش تلویزیونی و اهمیت آن پیدا نکرده‌اند و آن گونه که باید از بخش خصوصی در این زمینه استفاده نمی‌کنند اما امیدوارم مسئولان با نگاهی مناسب، برای رفع این مشکلات، گام بردارند.

ترس برندها از چیست؟

بدون شک نباید این مسئله را کتمان کرد که اسپانسرهای ایران در حال حاضر اطمینان لازم را از حضور در ورزش و سرمایه‌گذاری‌های مناسب در آن ندارند. این موضوع بارها به تأیید ضمنی بسیاری از اهالی ورزش رسیده و همگان بر این باور هستند که مسئولان زمینه را برای حضور مناسب برندها و اسپانسرها در ورزش کشور فراهم نکرده‌اند. رشید خدابخش، رئیس فدراسیون جودو و مدیرکل سابق ورزش و جوانان استان اصفهان با اشاره به این موضوع به دنیای اقتصاد می‌گوید: بدون شک برای رفع این مشکلات، بخش خصوصی باید از توسعه ورزش اطمینان پیدا کند و بداند که بازار کار آنها با حضور در ورزش و تیم‌داری یا حمایت از تیم‌های مختلف ارتقا پیدا می‌کند.

توسعه ورزش، زمینه توسعه اسپانسرینگ را فراهم می‌کند

وی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد که امروز بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از مردم ما به ورزش مبادرت می‌کنند و اگر کاری کنیم که این جمعیت به ۶۰ درصد از جمعیت ۸۰ میلیونی برسد، بازار فعالیت‌های اقتصادی در ورزش به میزان قابل توجهی رشد کرده و این موضوع، زمینه توسعه اقتصاد ورزش را نیز فراهم می‌کند. رئیس فدراسیون جودو ادامه می‌دهد: باید کاری کنیم که بازار فعالیت بخش خصوصی در حوزه ورزش، گرم‌تر از گذشته شود و از سوی دیگر، رقابت بین برندهای مختلف برای تیم‌داری و حمایت از تیم‌های ورزشی افزایش پیدا کند. این موضوع، چرخ اقتصاد ورزش کشور را بیش از گذشته می‌چرخاند. رحیمی، کارشناس ورزشی نیز در این باره می‌گوید: راهکار این مشکلات و جلوگیری از فرار سرمایه‌گذار از حضور در ورزش، اصلاح این چرخه معیوب و برطرف کردن مشکلات مختلف موجود در آن به شمار می‌رود. بدون شک این مسئله باعث می‌شود که اسپانسرها بیش از گذشته به سمت حضور در تیم‌ها و اسپانسرینگ گام بردارند. نگاهی به مشکلات کنونی برندهای اقتصادی در حوزه ورزش، همه و همه نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران بخش خصوصی امروز بیش از آنکه از حضور در ورزش کشور چیزی دریافت کنند، دچار ضررهای جبران‌ناپذیری می‌شوند که شاید تا سال‌ها نتوانند آن را جبران
کنند.

شرکتی که به دلیل مشکلات قابل توجه خود، حتی از عهده تأمین مخارج و پرداخت حقوق معوقه کارگران خود بر نمی‌آید، تصمیم به تیم‌داری در یک رشته پر از هیاهو، هیجان و در معرض دید رسانه‌ها می‌کند که با توجه به شرایط کنونی اقتصاد ورزش کشور، عایدی از این موضوع کسب نخواهد کرد. مشکلات مختلف اقتصادی از یک سو و فشار قابل توجه جامعه ورزش و البته رسانه‌ها از سوی دیگر، همه و همه دست به دست هم می‌دهد تا یک تیم خصوصی به سرعت از گردونه رقابت‌ها خارج شده و عطای کار را به لقایش ببخشد. شاید توجه به سیکل معیوب تیم‌داری در کشور ایران و البته قانون‌های ضعیف موجود در حوزه تیم‌داری بخش خصوصی، فرصتی باشد تا زمینه حضور این بخش در ورزش کشور را بیش از گذشته فراهم کند.