مسیر «عادت» به «پس‌انداز»

اگر به روزنامه‌ها سر بزنید، همه روزه در لا‌به‌لای خبرها اخباری از بحران‌های مختلف مثل سیل و زلزله از نقاط مختلف جهان موجود است. اما فقط بلایای طبیعی نیستند که زندگی شما را به خطر می‌اندازند، بلکه پدیدار شدن یک بحران مالی نیز می‌تواند تاثیرات منفی زیادی روی زندگی شما داشته باشد. در جهان امروز به دلیل ارتباطات بین‌المللی کشورها و وجود شرکت‌های بزرگ چند ملیتی، بروز بحران مالی در یکی از نقاط دنیا می‌تواند روی اقتصاد جهانی تاثیرگذار باشد. بنابراین اگر پیش از به‌وجود آمدن یک بحران مالی غیرمنتظره، وضعیت مالی خود را بهبود دهید و خود را برای لحظات سخت آماده کنید، احتمال ورشکستگی و از هم پاشیده شدن زندگی‌تان کمتر خواهد شد.از این رو مطابق با توصیه کارشناسان اقتصاد خانواده می‌توانید به کمک پنج توصیه زیر خود را برای یک بحران مالی غیرمنتظره آماده کنید:

گام نخست برای کاهش تاثیرات بحران مالی روی زندگی شما ایجاد یک حساب پس‌انداز اضطراری است. اگر نمی‌خواهید همه دارایی‌هایتان را در صورت بروز بحران مالی از دست بدهید، از همین امروز به فکر ایجاد یک حساب پس‌انداز اضطراری باشید. اگر فکر می‌کنید برای ایجاد حساب اضطراری پول کافی ندارید، اولا به فکر افزایش درآمد خود به کمک راه‌های مختلف باشید و ثانیا مخارج زندگی خود را کاهش دهید. در مورد اینکه چه میزان پول برای پس‌انداز کردن کافی است، نظرات مختلفی وجود دارد و با توجه به افراد، میزان درآمد و مخارج آنها و شرایط کلی زندگی می‌تواند متفاوت باشد. مثلا برخی کارشناسان اقتصاد خانواده توصیه کرده‌اند که مبلغ پس‌انداز در حساب اضطراری حداقل برای پوشش مخارج شش ماه زندگی باشد. البته اگر بدهی‌های زیاد و به ویژه با سود بالا دارید می‌توانید نیمی از پول پس‌انداز را صرف تسویه کردن بدهی‌ها کنید. برخی از کارشناسان اقتصاد خانواده نیز توصیه می‌کنند اگر پول کافی برای ایجاد یک حساب اضطراری ندارید می‌توانید وامی با نرخ سود مناسب (متناسب با نرخ تورم عمومی کشور) دریافت کنید و از طریق آن پایه ایجاد یک حساب اضطراری را بنا کنید. البته به شرطی که آن را خرج خرید لوازم مصرفی و لوکس نکنید. دریافت وام و پس‌انداز آن در یک حساب پس‌انداز اضطراری از این نظر می‌تواند راهکار مناسبی برای آغاز این راه باشد که بسیاری از افراد به دلیل تجربه چندین سال زندگی بدون انضباط مالی،عادت به پس‌انداز ماهانه برای آنها کاری دشوار است. یکی دیگر از راهکارهایی که می‌توانید خود را به پس‌انداز کردن در یک حساب اضطراری ملزم کنید انتقال خودکار پول به یک حساب جداگانه در آغاز هر ماه است.

گام دوم اندیشیدن به آینده محسوب می‌شود. پس از ایجاد حساب پس‌انداز اضطراری لازم است به فکر دوران بازنشستگی خود باشید. با افزایش سن شما و نزدیک شدن به دوران بازنشستگی، احتمال آنکه بحران مالی شخصی برایتان اتفاق بیفتد بیشتر می‌شود. در صورت وجود بحران مالی جهانی نیز افراد مسنی که پشتوانه مالی قوی نداشته باشند آسیب‌پذیرتر از بقیه خواهند بود. بنابراین دوران بازنشستگی خود را در اولویت قرار دهید و خود را برای آن دوران آماده کنید.گام سوم برای عبور از بحران‌های مالی زندگی بدون تردید کاهش مخارج است. خیلی از افراد گمان می‌کنند برای ایجاد حساب پس‌انداز باید درآمدهای چند میلیون تومانی داشت، اما واقعیت این است که روش‌های بسیار ساده‌ای برای کاهش مخارج زندگی وجود دارد. با رعایت نکاتی ساده می‌توانید از مخارج غیرضروری جلوگیری کنید و مقدار پول اضافی را برای دوران بحران پس‌انداز کنید. افرادی که از قبل برای زمان‌های سخت زندگی خود پس‌انداز کرده باشند مشکلات کمتری را در آن دوران تجربه خواهند کرد.گام چهارم نیز می‌تواند راه‌اندازی کسب‌وکار جدید باشد. این گام می‌تواند اهرم مالی زندگی شما را تقویت کند. چراکه یکی از بهترین راه‌های افزایش درآمدتان، راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید است. برای راه‌اندازی کسب‌وکار جدید لزوما نباید به دنبال ایده‌های جدید باشید. لازم هم نیست شغل فعلی خود را رها کنید. از استعدادها و مهارت‌هایتان کمک بگیرید و در زمان‌های آزادتان به‌دنبال کسب درآمد بیشتر باشید. بدین طریق وابستگی شما به شغل اصلی‌تان کمتر می‌شود و در صورت بروز بحران، دچار ضربه مالی نخواهید شد.

گام پنجم برای آنکه در زمان بحران مالی کمتر دچار مشکل شوید «پرداخت بدهی‌ها» ی تعریف شده است. کارشناسان اقتصاد خانواده می‌گویند برای جلوگیری از بحران‌های مالی باید پرداخت قرض‌ها و بدهی‌هایتان در اولویت اول باشد. وام‌هایی که از بانک گرفته‌اید و پول‌هایی که از دیگران قرض کرده‌اید بار سنگینی بر دوش شما هستند. همه افراد به دلایل مختلفی مجبور به قرض گرفتن پول می‌شوند، اما تا زمانی که بدهی‌های خود را به‌طور کامل پرداخت نکنید ممکن است از نظر مالی آسیب‌پذیر باشید. همه ما می‌دانیم که بدهکاری و عدم پرداخت قرض‌هایمان در زمان تعیین شده می‌تواند مشکلات زیادی در زندگیمان به وجود آورد. از مشکلات مالی گرفته تا مشکلات خانوادگی، از بین رفتن دارایی‌هایمان و اضطراب دائمی، همگی می‌توانند به دلیل بدهکاری به وجود آیند. عوامل زیادی برای گرفتار شدن مردم به بدهکاری وجود دارد، زیرا بسیاری از افراد از این عوامل آگاه نیستند و به همین سبب دائما در دام قرض و بدهکاری گرفتار می‌شوند. با آموختن دلایل اصلی بدهکاری افراد می‌توان تا حد زیادی در آینده از این مشکل دوری جست. یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد بدهی می‌تواند کاهش درآمد ماهانه باشد. گاهی اوقات میزان مخارج شما از درآمدتان بیشتر می‌شود. اگر به موقع به فکر افزایش درآمد خود یا کاهش هزینه‌هایتان نباشید، هر لحظه ممکن است گرفتار قرض و بدهکاری شوید. برای اینکه هیچ وقت دچار مشکل کاهش درآمد نشوید، به دنبال راه‌هایی برای افزایش درآمد خود و افزایش ارزش پولتان به کمک سرمایه‌گذاری باشید. اما از سویی دیگر عدم مدیریت منابع مالی ماهانه نیز می‌تواند یکی از دلایل اصلی بدهکاری باشد.

برای آنکه پول خود را به بهترین شکل مدیریت کنید باید به فکر بودجه‌بندی پول خود باشید. بدون بودجه‌بندی نمی‌توانید بر میزان دقیق مخارج و درآمدهایتان نظارت کنید. اگر تمام هزینه‌های خود را به‌صورت ماهانه یادداشت کنید، مدیریت آنها در ماه بعد بسیار ساده‌تر خواهد بود. بنابراین از همین امروز به فکر بودجه‌بندی و مدیریت پول خود باشید تا دچار قرض و بدهکاری نشوید. البته بی‌تردید بیکاری نیز می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد بدهی باشد. مردم اغلب احساس می‌کنند که بیکاری موقتی است و به محض یافتن شغلی تازه اوضاع مالی آنها بهتر می‌شود، اما اگر بیکاری تا چند ماه ادامه پیدا کند اثرات بلند مدت آن بر روی زندگی شما باقی خواهد ماند، به‌خصوص اگر برای گذراندن زندگی خود به پول‌های قرض گرفته از دیگران اتکا کرده‌اید. برای آنکه گرفتار مشکلات ناشی از بدهکاری بلند مدت نشوید، هر چه سریع‌تر به دنبال یافتن شغل مناسبی برای خود باشید. بیماری نیز می‌تواند یکی دیگر از عوامل گرفتار شدن به بدهکاری باشد. مخارج زیاد برخی بیماری‌ها و هزینه‌های سنگین داروها می‌توانند مشکلات مالی فراوانی برای هر فردی ایجاد کنند که بالا رفتن هزینه‌های بیمارستان‌ها نیز مزید بر علت است. برای جلوگیری از این مشکل، بهترین راه پیشگیری است. با سرمایه‌گذاری بر روی سلامت خود می‌توانید تا حد زیادی از هزینه‌های بیمارستان و پزشک دوری کنید. خوردن غذاهای سالم ممکن است گران به نظر برسد، اما هزینه‌ای که بابت درمان بیماری‌های ناشی از خوردن غذاهای ناسالم پرداخت می‌کنید خیلی بیشتر است. ممکن است ساده به نظر برسد اما توجه بیش از حد به ظواهر می‌تواند باعث ایجاد چشم و هم‌چشمی بین همسایگان شود. بعضی افراد با وجود مشکلات مالی در زندگیشان، برای آنکه توجه دوستان و آشنایان خود را جلب کنند هزینه‌های زیادی بابت وسایل لوکس و گران‌قیمت می‌پردازند که از توان مالی آنان خارج است. برای آنکه دچار بدهکاری‌های بلند مدت نشوید، به دور از هر گونه چشم و هم‌چشمی، پول خود را در راستای مسائل مهم زندگی و ایجاد آینده بهتر برای خود و خانواده خود خرج کنید.

عادت به پس‌انداز کردن به ویژه برای آن دسته از خانواده‌هایی که عادت به پس‌انداز و هیچ‌گونه ذخیره مالی ندارند، مهم‌ترین کار است.برای این کار هم می‌توانید ابتدا به سوالاتی همچون: چگونه پس‌انداز کردن را به امری خودکار و اتوماتیک تبدیل کنیم؟، چگونه از لمس آن دوری کنیم؟، چگونه درصد بیشتری از پول خود را پس‌انداز کنیم؟، چطور می‌توانیم این را به‌صورت عادتی دائمی درآوریم؟ و چگونه می‌توانم انگیزه خودم را حفظ کنم؟ پاسخ دهید. کارهای فوق‌العاده زیادی وجود دارد که می‌توان شروع کرد و با انجام دادن آنها به بهترین شکل ممکن، نتایج شگفت‌آوری هم از آنها گرفت. اقداماتی همچون کسب درآمد جانبی به میزان ۳۰ درصد (فرضی) حقوق فعلی، تکمیل حساب پس‌انداز اضطراری تا ۱۲ ماه دیگر، نوشتن مخارج و درآمد و برگزاری جلسات ماهانه با همسر و تحلیل نتایج، تلاش برای کسب رضایت از زندگی با شناخت عوامل مالی نارضایتی از زندگی انجام دهید. بیشتر افراد بر این باورند که با حقوق کارمندی نمی‌توان پس‌انداز داشت یا پولدار شد. این فرضیه کاملا اشتباه است. چرا که بسیاری از افراد با حقوق متوسط توانسته‌اند با برنامه‌ریزی درست صاحب ماشین، خانه و ... شوند. چرا که این افراد زمان فعلی را از دست نداده و برنامه‌ریزی درستی در هر لحظه از زندگی داشته‌اند.چگونگی توزیع منابع بسیار مهم است. واضح است اگر یک هزینه قسمت بیشتری از درآمد را به‌خود اختصاص دهد، سهم کمتری برای سایر هزینه‌ها می‌ماند. در اینجا یک راه‌حل طلایی برای حل مساله توزیع مناسب منابع پیشنهاد می‌کنیم: لیستی از مخارج خود را تهیه کنید. انتخاب‌های ممکن را بنویسید. انتخاب‌ها را آن‌قدر با هم عوض کنید که به بهترین انتخاب با توجه به درآمدتان دست یابید. همواره به این نکته توجه داشته باشید که اگر استفاده از کالاهای مصرفی مدیریت نشود اقتصاد زندگی هر فرد دچار مشکل می‌شود. البته شما همواره باید در قبال پولی که خرج می‌کنید احساس مسوولیت داشته باشید، چراکه خرد خرد چیز خریدن ثروت آدم را بر باد می‌دهد. باید از پول خردها مواظبت کرد وگرنه اسکناس‌های درشت خودشان مواظب خودشان هستند. افرادی که با بی‌دقتی پولشان را خرج می‌کنند، بالاخره فقیر می‌شوند و پول و ثروت مانند پرنده بال دارد و اگر دقیق نباشید فورا می‌پرد.

شاید بارها برای شما پیش آمده که با انگیزه فراوان شروع به انجام کاری کرده و این آتش سوزان در عرض یک هفته خاموش شده است. روشن نگه‌داشتن شعله انگیزه برای همیشه و هر شرایطی کار بسیار دشواری است و اگر انجام کاری برای موفقیت ضروری است باید به آن عادت کرد. اما چگونه می‌توان به پس‌انداز عادت کرد. خوشبختانه سیستم بانکداری اینترنتی این موضوع را برای ما حل کرده است. سه گام عملی برای عادت کردن به پس‌انداز را می‌توانید طی کنید. همین امروز باید در دو بانک حساب‌های جدیدی باز کنید. البته اگر حساب اصلی فعلی شما (حساب حقوقی یا درآمدی) متعلق به یکی از بانک‌های خصوصی است یا قابلیت انتقال وجه مستمر شبا را دارد، نیازی به باز کردن حساب در بانک اول نیست. در اینترنت بانک خود به سراغ انتقال وجه رفته و قابلیت انتقال وجه مستمر به سایر حساب‌ها (پایا) را با استفاده از کد شبا بررسی کنید. اکثر بانک‌های خصوصی این قابلیت را دارند. بانک دیگری که سود روزشمار بالایی را داده و به شبکه شتاب هم متصل است را شناسایی کنید. در حال حاضر بسیاری از بانک‌ها با اعمال شرایط مختلف مسدودی این سود را به حساب‌های روزشمار می‌دهند. در این بانک حساب روزشماری باز کرده و اینترنت بانک و رمز دوم کارت آن را فعال نکنید. (به منظور جلوگیری از دستبرد اینترنتی خودتان به این حساب).همچنین از بانک اول یک انتقال وجه مستمر تعریف کنید که مثلا پنجم هر ماه مبلغی را برداشته و به حساب شما در بانک دیگر واریز کند. به همین سادگی می‌توانید پس‌انداز را شروع کرده و به آن عادت کنید. البته درصد پس‌انداز یا مکان‌هایی که قرار است برای آنها پول کنار گذاشت بستگی به شما و اولویت‌هایتان در زندگی دارد.

مسیر «عادت» به «پس‌انداز»