ثروت کثیف تهران، درآمدزا نیست

دنیای اقتصاد: یک عضو شورای شهر تهران اعتقاد دارد مدیریت پسماند شهرداری تهران به‌صورت بهینه صورت نمی‌گیرد و همین موضوع سبب شده شهروندان نتوانند از عواید طلای کثیف به شکل مطلوب برخوردار شوند. سیاست نادرست شهرداری تهران در قبال زباله‌ها سبب شده با وجود اینکه هزینه تولید برق از زباله از جیب شهروندان پرداخت شده و این پروژه مورد بهره‌برداری قرار گرفته است، تولید برق از زباله بعد از مدت کوتاهی به کلی متوقف شود. به گزارش «دنیای اقتصاد»، سال‌ها است که کشورهای بسیاری از زباله، انرژی تولید می‌کنند و البته شهرداری تهران نیز از ابتدای دهه ۹۰ تولید انرژی از زباله را در دستور کار قرار داد. اما اکنون نایب رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران نه‌تنها از عدم تولید برق از زباله خبر می‌دهد؛ بلکه معتقد است سازمان پسماند شهرداری تهران با اینکه مدیریت طلای کثیف را برعهده دارد درآمدزا نیست. او حتی از ردیف بودجه سالانه ۱۴۰۰ میلیارد تومانی این سازمان در بخش هزینه‌ای خبر می‌دهد.

محمد مهدی تندگویان با اشاره به ناکارآمدی شهرداری در کسب درآمد از زباله‌های تولیدی پایتخت‌نشینان و با بیان اینکه شهرداری تهران به راحتی می‌تواند از زباله‌های پایتخت درآمد پایدار کسب کند، اما در راستای تحقق این امر اقدام موثری نمی‌کند، گفت: شهرداری می‌تواند از زباله‌های پایتخت درآمد پایدار داشته باشد اما در این چهار سال که از عمر دوره چهارم شورای شهر می‌گذرد، نتوانستیم شهرداری را مجاب کنیم که از کمک شرکت‌ها و تیم‌های کارشناسی استفاده کند تا در مسیر کسب درآمد گام بردارد. وی با بیان اینکه در دنیا از زباله، برق تولید می‌کنند و همچنین در تولید کود، کمپوست و حتی برخی ظروف و مواد شیمیایی از زباله‌ها بهره می‌گیرند؛ به‌نحوی‌که یک سوم زباله‌ها قابلیت تبدیل به کمپوست که سرشار از مواد آلی و عناصر مورد نیاز گیاه است را دارد، افزود: این در حالی است که در شهر تهران هنوز زباله‌ها به روش سنتی و دستی جمع‌آوری شده و در مراکز مختلف اطراف شهر دپو می‌شوند و هیچ استفاده‌ای از آنها نمی‌شود.

تندگویان با بیان اینکه شهرداری در سال‌های اخیر تولید برق از زباله را در دستور کار داد، اما به‌دلیل اینکه وزارت نیرو نرخ مناسبی برای خرید برق تولیدی از زباله پرداخت نمی‌کند و تولید برق توجیه اقتصادی ندارد، این کار را رها کرده، گفت: شهرداری می‌تواند با انعقاد تفاهم‌نامه‌ای با وزارت نیرو، برق مورد استفاده خود در ساختمان‌ها، بوستان‌ها و... را از طریق زباله‌های شهر تامین کند و از این طریق از پرداخت به وزارت نیرو بابت تامین برق معاف شود. وی ادامه داد: در بسیاری از کشورهای دنیا از ۲۰ درصد زباله‌ها برق تولید می‌شود و از مابقی زباله‌ها نیز سایر فرآورده‌ها همچون کمپوست را تولید می‌کنند. اما در تهران روزانه حدود ۷۰۰۰ تن زباله تولید می‌شود که به دلیل سوءمدیریت بخشی از آن از بین می‌رود. تندگویان افزود: همچنین جایگاه‌های اختصاص یافته موجود برای جمع‌آوری پسماند خشک کارآیی لازم و مناسب را در سطح شهر نداشته است و این درحالی است که وظیفه مردم حمل زباله خشک تا این مراکز نیست؛ بلکه شهرداری در قبال این خدمت عوارض سالانه دریافت می‌کند و باید تمهیداتی بیندیشد تا پسماند خشک از در منازل مردم جمع‌آوری شود.

وی با بیان اینکه شهرداری تاکنون هیچ اقدام موثری در راستای استفاده بهینه از زباله‌های پایتخت انجام نداده است، گفت: حتی بارها شرکت‌های خارجی اعلام کرده‌اند که حاضر هستند به تهران آمده و با راه‌اندازی نیروگاه و تجهیز آن، به روش «B.O.T» از زباله‌های پایتخت برق و فرآورده‌های کودی تولید کنند. با وجود اینکه در ابتدا شاهد اشتیاق نمایندگان این شرکت‌ها هستیم، اما در ادامه می‌بینیم که پس از برگزاری چند جلسه با مسوولان سازمان پسماند و معاونت خدمات شهری، آنها با دلسردی جلسه را ترک کرده و به جمع‌بندی نهایی نمی‌رسند. تندگویان با بیان اینکه عدم نشان دادن چراغ سبز به شرکت‌های خارجی از سوی شهرداری در زمینه بهره‌برداری از زباله‌های شهر در حالی است که در اوایل آغاز به کار شورای چهارم، معاون فنی وقت سفرهایی به کشورهای رومانی، اتریش و آلمان برای بررسی کارخانه‌های زباله‌سوز داشته اما دستاوردی حاصل نشد اظهار نظر کرد: به نظر می‌رسد دلیل به بن‌بست رسیدن جلسات و رایزنی‌ها، رانتی است که در زباله وجود دارد و برخی‌ها از زباله‌های پایتخت‌نشینان ثروت‌اندوزی می‌کنند و این منافع افراد خاص سبب شده که هنوز هم زباله‌های شهر به‌صورت دستی و سنتی تفکیک شده و هیچ اقدامی در راستای بهره‌وری بیشتر از زباله‌ها صورت نگیرد.

نایب رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در ادامه با بیان اینکه می‌توان از طریق زباله‌های شهر به درآمد پایدار دست پیدا کرد، افزود: در همه دنیا سازمانی مانند پسماند درآمدزا است، اما متاسفانه باید به شهروندان شهرمان اعلام کنم که سازمان پسماند شهرداری تهران با اینکه مدیریت طلای کثیف را برعهده دارد، نه‌تنها درآمدزا نیست؛ بلکه در بودجه دارای ردیف است و سالانه ۱۴۰۰ میلیارد تومان به این سازمان در بخش هزینه‌ای پرداخت می‌شود. وی با انتقاد از نحوه تفکیک زباله از مبدأ با بیان اینکه شهرداری هیچ جایگاه یا مخزنی برای تفکیک زباله ندارد و نهایتا هنگام شب همه زباله‌ها در یک مخزن ریخته و مجددا مخلوط می‌شوند؛ تصریح کرد: شهرداری طی این سال‌ها با صرف هزینه‌های گزاف، تبلیغات زیادی در مورد تفکیک زباله از مبدأ انجام داده است و از خانواده‌ها خواسته در خانه تفکیک زباله را انجام دهند.

اما لازم به یادآوری است که شهرداری هیچ مخزن و جایگاهی برای زباله‌های تفکیک شده ندارد و نهایتا در زمان جابه‌جایی زباله‌ها اعم از تفکیک شده و نشده، آنها در یک مخزن ریخته شده و مخلوط می‌شوند. در این بین جای سوال است که وقتی شهرداری امکانات تفکیک را ندارد، چرا از شهروندان درخواست تفکیک می‌کند؟ تندگویان بار دیگر تاکید کرد: شهرداری از زباله‌ها تاکنون یک ریال هم درآمدزایی نداشته است و این در حالی است که می‌بینیم در سایه غفلت، بی‌توجهی یا حتی چشم بستن شهرداری، زباله‌های‌تر و خشک توسط زباله جمع‌کن‌ها تفکیک شده و در مراکزی خرید و فروش می‌شوند که منافع بسیاری در این چرخه نصیب آنها شده و شهروندان از آن سهمی نمی‌برند.