قطار مالی زندگی خود را بر روی ریل حرکت دهید

به این مثال‌ها دقت کنید. ممکن است با خود بگوئید: از اولین باری که در کلاس مکالمه زبان ثبت‌نام کردم، چندین سال می‌گذرد اما هنوز نمی‌توانم روان و سلیس صحبت کنم. یا آنکه با خود بگوئید در چند سال گذشته به‌صورت مداوم شاهد افزایش وزن خودم بوده‌ام، هر چند که در زمان‌هایی کند شده یا حتی کاهش یافته ولی برآیند آن به چند کیلو اضافه وزن منجر شده است و یا آنکه وقتی مرور می‌کنید ببینید از اولین برنامه‌ریزی شما برای پس‌انداز سال‌ها می‌گذرد ولی به جز اجبار اقساط بیمه عمر، در مابقی برنامه‌ها موفق نبوده‌اید. فکر می‌کنید دلایل عدم موفقیت شما چیست؟ گمان نمی‌کنید نهادینه نشدن این عادات جزئی و دور شدن از مسیر اصلی از دلایل مهم عدم موفقیت شما باشد؟ آیا فکر نمی‌کنید اگر در طول سال به‌صورت مداوم بر روی تمام این حوزه‌ها تمرین می‌کردید و با نگاهی به گذشته مسیر آینده خود را روشن می‌کردید الان در مسیر اصلی قدم برمی‌داشتید؟ ممکن است در مرحله نخست پاسخ دادن به این سوال برای شما دشوار باشد. از این رو برای اینکه بتوانید به این سوال پاسخ دهید از یک مثال استفاده می‌کنیم.

فرض کنید که در تمام ساعت‌های رانندگی، با طراوت و انرژی رانندگی کنید. پس از چهار ساعت رانندگی اتومبیل را پارک کرده، در اتاقی با شرایط کامل رفاهی، چهار ساعت استراحت کرده و دوباره به راه خود ادامه دهید. بله، در این حالت زمان مسافرت شما دو برابر خواهد شد ولی با اطمینان و آسایش به مقصد خواهید رسید. هم از مسیر لذت می‌برید هم از رانندگی و هم به مقصد خواهید رسید.اگر مسیر پیش روی شما اتوبانی مانند کاشان باشد، مغز قرار نیست تصمیم‌های زیادی بگیرد و بسیاری از کارها به‌صورت خودکار رخ می‌دهد. گزینه‌های زیادی نیستند که شما را از راه اصلی منحرف کنند. شاید نیازی به ۴ ساعت استراحت نباشد و با ده دقیقه چرت زدن در کنار جاده بتوان به مسیر ادامه داد. اما فرض کنید که در یکی از بزرگراه‌های شلوغ تهران با دهها خروجی و ورودی هستید و در آغاز هر کدام هم یک تابلوی تبلیغاتی جذاب قرار داده‌اند. راهی به سمت بهترین چلوکبابی شهر می‌رود، راهی به سمت باغ‌موزه، راه دیگری به سمت چایخانه سنتی، راهی به سمت شهربازی و... از رانندگی خسته شده‌اید، مسیر اصلی ترافیک سنگینی دارد. تصمیم می‌گیرید که یکی از خروجی‌ها را گرفته و یک ساعتی از زندگی لذت ببرید. اما این استراحت یک‌ساعته از چلوکباب به چایخانه و سینما و شهربازی و … منجر می‌شود. ناگهان به خودتان می‌آیید که انگار قرار بوده مسیری را بروید و هوا رو به تاریکی می‌رود. به بزرگراه برگشته و ادامه مسیر می‌دهید. اما این جذابیت‌ها و خروجی‌های متعدد ساعت به ساعت بیشتر می‌شوند. شانس ماندن شما در این مسیر کم و کمتر می‌شود. هر چه خسته‌تر احتمال انحراف بیشتر.

تنها یک راه‌حل برای این کار وجود دارد. هر ۱۰۰ کیلومتر اتومبیل را پارک کنید.پیاده شوید. به راه پیموده شده فکر کنید. کیفیت بنزین چطور بود؟ آیا اتومبیل نیاز به تعویض روغن، تنظیم باد و آچارکشی دارد؟ به راه پیش‌رو فکر کنید.آیا مقصد هنوز جذاب است؟ آیا اتومبیل توانایی ادامه مسیر را دارد؟ و بعد مجددا به مسیر ادامه دهید. این روش بهترین گزینه برای رسیدن به موفقیت تضمینی است. چراکه بهترین روش برای رسیدن به
موفقیت، اندازه‌گیری است.

از این رو کارشناسان اقتصاد خانواده توصیه می‌کنند که اگر قصد ثروتمندشدن دارید باید در پایان هر ماه و سال، دارایی خود را اندازه بگیرید. بی تردید در این مسیر، عادت کردن به انجام کاری می‌تواند شما را موفق کند. مثلا شما می‌توانید موفقیت خود را با مقایسه با یک عدد اندازه بگیرید که شاید حس خوبی نداشته باشد. یا اینکه انجام کاری را که منجر به هدف می‌شود اندازه بگیرید. مثل وقتی که برای رسیدن به وزن ایده آل خود تلاش می‌کنید و یکی از معیارهای اندازه‌گیری شما برای رسیدن به این موفقیت این است که هر روز به‌طور متوسط نیم ساعت پیاده‌روی کنید. این اندازه‌گیری می‌تواند منجر به نتایج خوبی شود. بنابراین برای اینکه بدانید آیا قطار موفقیت مالی در زندگی شما بر روی ریل حرکت می‌کند یا آنکه از مسیر خارج شده است باید همیشه از آن مراقبت کنید. اما چطور حواسمان به قطار باشد؟

به نظرکارشناسان اقتصاد خانواده، بزرگ‌ترین عادت و دستاورد شما که می‌تواند ضمانتی بی چون و چرا برای موفقیت مالی باشد برگزاری «جلسه‌های بازبینی» است. این جلسات بازبینی می‌تواند به‌صورت هفتگی، ماهانه و سالانه برگزار شود. دلیل تاکید کارشناسان اقتصاد خانواده نیز برای بازبینی‌های مداوم این است که مراقبت همیشگی می‌تواند انرژی کمتری از شما طلب کند. این در حالی است که اگر شما پس‌انداز منظم یا ورزش روزانه را بیش از یک ماه کنار بگذارید، برگشت روی ریل، انرژی زیادی را می‌طلبد. شاید برای ماهها و سالها آن را فراموش کنید. اما اگر به جلسه‌های هفتگی و ماهانه عادت کرده باشید به سرعت متوجه خروج از ریل خواهید شد و با انرژی بسیار کمتری به مسیر بازخواهید گشت.

عادت کردن به بازبینی پیوسته امور مالی و اقتصادی شاید یک عادت کلیدی باشد که براساس آن می‌توانید تمام ابعاد زندگی خود را سرو سامان دهید. باید تمام تکنیک‌هایی را که بلد هستید به کار بسته تا وقتی را به‌صورت منظم به این کار اختصاص دهید. برای آنکه بتوانید خود را در این مسیر قرار دهید می‌توانید تمام عادت‌ها و تلاش‌های قبلی خود را کنار گذاشته و این عادت را برای یک ماه تمرین کنید.

پیشنهاد کارشناسان اقتصاد خانواده این است که در این زمان‌ها و بر روی کاغذ، گذشته را بررسی کرده و برای آینده برنامه‌ریزی کنید: هر روز ۵ دقیقه صبح زود یا آخر شب، هر هفته جمعه صبح، پیش از بیدار شدن بقیه از خواب و پنج‌شنبه آخر هر ماه. در این زمان‌ها می‌توانید منابع و مخارج خانواده را در یک فهرست بنویسید و آنها را مورد بازبینی قرار دهید. طبق معمول برای آنکه عادتی را نهادینه کنید باید برای آن برنامه‌ریزی کنید. اما در این جلسه‌ها چه باید کرد؟ خیلی ساده است. کاری که قرار است در تمام جلسه‌ها انجام شود ولی در حالت عادی و غیراضطراری به ندرت رخ می‌دهد، بررسی گذشته و برنامه‌ریزی آینده است. نکته مهم اینکه استراتژی هر کدام از این جلسه‌ها با هم متفاوت است. در جلسه ماهانه شما فرصت بیشتری برای تفکر در مورد اهداف، خواسته‌ها و دلایل موفقیت و ناکامی خود دارید اما ۱۵ دقیقه جلسه صبحگاهی برای نگاهی گذرا به روز قبل، دلیل انجام یا عدم انجام آنها و بازنویسی برای روز جدید است. در واقع در جلسات سالانه و ماهانه اولویت با «چرایی» است و در جلسات روزانه و هفتگی اولویت با «چگونگی» است. به‌عنوان مثال روش شما می‌تواند برای بررسی ماه گذشته پاسخ دادن به این سوالها باشد؛ به چه کار خودم در ماه گذشته افتخار می‌کنم؟

این موضوع می‌تواند طیف گسترده‌ای از اقدامات شما را در برگیرد. مثلا در یک ماه ممکن است بر وسوسه تعویض موبایل غلبه کرده و پول آن را در حساب خود پس‌انداز کرده‌ باشید. ممکن است با وجود سردرد، نیم ساعت ورزش روزانه را انجام داده‌ باشید. ممکن است به کسی کمک کرده‌اید تا تصمیم بهتری بگیرد. معمولا این مایه‌های افتخار مواردی هستند که حس خوبی را در زندگی به شما داده و یادآوری آنها باعث می‌شود متوجه شوید هم موجود ارزشمندی بوده و هم می‌توانید در ماههای پیش رو، کارهای ارزشمند دیگری انجام دهید و در نتیجه این سوال را از خود بپرسید که در این ماه روی چه عادتی تمرکز داشته و چقدر موفق بوده‌ام؟کارشناسان اقتصاد خانواده می‌گویند: قسمت عمده‌ای از فعالیت‌هایی که سلامتی، شادی و ثروت شما را تضمین می‌کنند عادت‌های مثبتی هستند که باید جایگزین عادت‌های مخرب شده و جزئی از فعالیت‌های خودکار شما شوند. این روند عادتی در جلسه سال انجام می‌شود. مثلا می‌توان سال را به فصول شادی، سلامتی و ثروت تقسیم کرده و سعی کنید تا در هرکدام از این فصول روی یکی از این موارد مهم متمرکز شوید. به‌عنوان مثال یکی از عادت‌های نهادینه شده شما در اردیبهشت ماه، می‌تواند پس انداز روزانه 10 هزار تومان باشد. اما در اثر یک برنامه پیش‌بینی نشده کاری، این رفتار در خرداد به چالش کشیده شود. بررسی این چالش و سعی در بازگرداندن قطار به مسیر اصلی، کار مهمی است که باید انجام گیرد.

یکی دیگر از نکات مهمی که می‌تواند شما را در مسیر ریل قطار موفقیت مالی قرار دهد این است که تجربه‌های ماهانه خود برای قرارگرفتن در مسیر را یادداشت کنید. این تجربه‌ها می‌تواند از شیوه برگزاری اقتصادی یک مهمانی تا روش جدیدی برای خرید بلیت ارزان‌قیمت هواپیما باشد که می‌توانید آنها را یادداشت کنید. در عین حال از پس یادداشت تجربه‌های ماه گذشته، می‌توانید این سوال را از خود بپرسید که در ماه پیش‌رو می‌خواهم چکار کنم؟در این میان کارشناسان اقتصاد خانواده توصیه می‌کنند آنچه می‌تواند بر سرعت حرکت قطار موفقیت مالی شما بیفزاید همراهی شریک زندگیتان است. ممکن است با خود بگویید که برای رسیدن به موفقیت در این عرصه باید از یک مشاور مالی مثل مشاورین حسابداری یا وبلاگ‌های اقتصادی یا مشاوره‌های دوست خود بهره مند شوید اما باید بدانید که در این مسیر بهترین مشاور مالی شما همسرتان است چون بدون هماهنگی با او، به توافق رسیدن بر سر اهداف مالی و همگام شدن در مسیر استقلال مالی کار بسیار سختی است. چه چیزی بیشترین زمان گپ و گفت‌های شما با همسرتان را به خود اختصاص می‌دهد؟ بر سر چه مسائلی بیشتر جر و بحث می‌کنید؟ ممکن است برای شما چندان توجیه‌پذیر نباشد اما با حل مسائل مالی، بسیاری از بحث‌های بی پایان ختم می‌شود. کارشناسان اقتصاد خانواده می‌گویند یکی از مهم‌ترین دلایل اختلافات زوجین در زندگی، تفاوت اولویت‌های زندگی اقتصادی آنها با یکدیگر است. به‌عنوان مثال شاید اولویت شما خرید تلویزیون و پس انداز بازنشستگی باشد اما اولویت همسرتان خرید مبل و کاغذ دیواری است. این اختلاف می‌تواند منشاء اختلاف‌های بزرگ‌تری شود اما می‌توان با راهکارهای زیر به نتیجه مطلوب رسید:

اولین قدم آن است که اهداف مالی مشترک را بنویسید؛ واجب ترین کار این است که بدون تحمیل نظرات با همسر خود نشسته و اهداف مالی خود را مشترکا و با توافق بنویسید تا تعهد کافی برای انجام آن در هر دوی شما وجود داشته باشد.اما نکته مهم این است که سعی نکنید از یکدیگر غلط بگیرید بلکه از آن به‌عنوان فرصتی برای اشتراک ایده‌ها و اهداف استفاده کنید. اولویت‌های زندگی تان را مشخص کنید. صحبت با همسر خود هم برای سلامت جسمی و هم سلامت روابط و هم سلامت حساب بانکی‌تان اهمیت دارد.

دومین قدم آن است که بودجه خود را به تصویب هر دو طرف برسانید؛ پس از تعیین اهداف مالی، بودجه ماهانه خود را نوشته، پرینت گرفته (یا به‌صورت مرتب روی کاغذ با قلم و خودکار نوشته) و آن را امضاء کنید. بر سر بندها بحث کنید اما به توافق برسید. ماهانه دو بار در ۱۲ و ۲۴ هر ماه روند مخارج را بررسی کرده و مراقب باشید دچار کسری بودجه نشوید. توافق اساس کار است.

سومین قدم آن است که به خود و همسرتان بودجه جداگانه‌ای با عنوان خواستنی‌ها اختصاص بدهید؛ با توجه به اختلاف سلایق و علاقه‌مندی‌ها خوب است که درصدی از پول ماهانه را به‌صورت جداگانه برای خواستنی‌ها در نظر بگیرید. با توافق می‌توان هر دو بودجه را صرف یک کار کرد اما هر فردی می‌تواند پول خود را به هر شیوه‌ای که خواست خرج کند و مورد انتقاد طرف مقابل قرار نگیرد.

یکی از نکات مهم دیگر این است که برای جلسه تصویب بودجه تاریخ در نظر بگیرید. این زمان بهتر است روزی باشد که حقوق خود را گرفته‌اید یا هر زمان دیگری که می‌دانید حقوق ماهانه‌تان چقدر است و این موضوع را به یاد داشته باشید هنگام عصبانیت، صبح زود یا بلافاصله پس از برگشتن از محل کار در مورد پول صحبت نکنید. این جلسه باید در زمانی باشد که مزاحم ندارید، همچنین باید از کسالت در آن جلوگیری کرد. آن را با خنده و سرگرمی برگزار کنید. نکات خنده دار صرفه‌جویی در پول را برای هم بگویید و بخندید.

قطار مالی زندگی خود را بر روی ریل حرکت دهید