تعیین زمین معوض برای تعاونی‌های ارتفاعات تهران

شورای عالی شهرسازی و معماری برای پایان دادن به معطلی ۳۰ ساله بخشی از ۲۵ هزار خانوار مالک زمین در ارتفاعات شمال و شمال شرق تهران مصوبه صادر کرد.به گزارش «دنیای اقتصاد»، در شرایطی که طی سه دهه اخیر برخی تعاونی‌ها با واگذاری زمین به اعضای خود در ارتفاعات پایتخت، این زمین‌ها را برای ساخت مسکن در اختیار آنها قرار داده بودند، به دلیل واقع شدن زمین‌ها در خارج از محدوده پایتخت عملا سکونت ۲۵ هزار خانوار تهرانی در ارتفاعات تهران به حالت تعلیق درآمده بود.این زمین‌ها به خاطر واقع شدن در ارتفاع بالاتر از تراز ۱۸۰۰ مترمربع -تراز مجاز ساخت و ساز - طی سه دهه گذشته عملا موفق به کسب مجوز ساخت وساز نشدند و طی تمام سال‌های سپری شده در حالت بلاتکلیفی قرار داشتند.این در حالی است که هر چند طی سال‌های گذشته برخی مسوولان با وعده صدور مجوز برای زمین‌ها یا واگذاری زمین معوض به اعضای این تعاونی‌ها از تلاش برای پایان دادن به بلاتکلیفی‌های موجود خبر می‌دادند اما عملا تا سال جاری خبری از تعیین تکلیف نهایی برای این زمین‌ها نبود.مالکان زمین‌های تعاونی در ارتفاعات شمال و شمال شرق تهران، در حالی طی ۳۰ سال اخیر با وعده تعیین تکلیف این اراضی در بازار مسکن پایتخت به حالت بلاتکلیف و سرگردان درآمده‌اند که طی این سال‌ها نمایندگان آنها به کرات ضمن دیدار و مکاتبه با مسوولان، خواستار رسیدگی به تعلیق سکونت این خانوارها در ارتفاعات تهران بودند.

این در حالی است که حدود دو سال قبل، محمد پژمان، رئیس وقت سازمان ملی زمین و مسکن از تعیین‌تکلیف برای مالکان این اراضی خبر داد.

در این میان، تعداد زیادی از مالکان این اراضی ضمن تماس با روزنامه «دنیای اقتصاد» اعلام کردند: علاوه بر تعاونی‌هایی که زمین‌های آنها بیش از دو دهه است به علت واقع شدن در تراز بالای ۱۸۰۰متر، موفق به دریافت مجوز ساخت نشده‌اند، برخی تعاونی‌های دیگر هم که زیر تراز ۱۸۰۰ متر قرار دارند از سه دهه قبل تاکنون موفق به ساخت‌‌وساز در اراضی واگذار شده نشده‌اند. براساس اظهارات و مدارک ارائه شده از سوی نمایندگان اعضای این تعاونی‌‌ها، به دلیل واقع شدن زمین آنها در ارتفاع بالاتر از تراز ۱۸۰۰ متر، به‌رغم تلاش‌ها و نامه‌نگاری‌ها و دریافت دستور مستقیم از دفتر مقام معظم رهبری و مجلس شورای اسلامی مبنی بر تعیین وظیفه برای دولت به منظور تعیین تکلیف و واگذاری زمین معوض به اعضای ۳۴ تعاونی مذکور، هنوز هیچ اقدامی در راستای رفع مشکل آنها صورت نگرفته است. این در حالی است که در همان زمان، برخی دیگر از اعضای تعاونی‌های مسکن در پایتخت به «دنیای اقتصاد» اعلام کردند: هر چند براساس گزارش‌های غلط برخی مسوولان وقت طی سی سال گذشته، زمین‌های در اختیار آنها در فهرست زمین‌های بالای تراز ۱۸۰۰ متر قرار گرفته و بیش از سه دهه است که موفق به دریافت مجوز ساخت نشده‌اند،
اما در طول زمان با وجود اینکه ثابت شده برخی زمین‌های آنها در ارتفاع پایین‌تر از تراز 1800 قرار گرفته و ربطی به قوانین موجود درخصوص منع ساخت‌ وساز در ارتفاعات تهران ندارد، اعضا همچنان موفق به دریافت مجوز ساخت نشده‌اند.

اولویت زمین معوض با شهرهای جدید

شورای عالی شهرسازی و معماری اوایل هفته با ارسال نامه‌ای به استاندار تهران و رئیس سازمان ملی زمین و مسکن، مصوبه تعیین تکلیف اراضی واگذار شده به اعضای تعاونی‌های مسکن در ارتفاعات شمال و شمال شرق پایتخت را ابلاغ کرد.در این مصوبه که در 5 بند تنظیم شده قرار است اولویت واگذاری زمین‌های معوض به اعضای تعاونی‌های با شهرهای جدید باشد.همان‌گونه که در متن نامه دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری تاکید شده است تصمیم‌گیری برای واگذاری زمین شهرهای جدید به‌عنوان زمین معوض به اعضای تعاونی‌های واقع در ارتفاعات شمال و شمال شرق تهران به دو دلیل عمده صورت گرفته است؛ اولین دلیل به وجود پتانسیل گسترده شهرهای جدید برای جمعیت‌پذیری و واگذاری زمین و همچنین ساخت و ساز و اسکان جمعیت سرریز کلانشهر تهران بر می‌گردد و دومین علت به سیاست‌های اخیر دولت مبنی بر جلوگیری از رشد جمعیت، ساخت و سازهای گسترده و بارگذاری‌های جدید در محدوده شهر تهران مربوط می‌شود.این در حالی است که به دلیل اینکه سازوکار شناسایی اعضای تعاونی‌های دارای زمین‌های مذکور، میزان سهم هریک از اعضا، نحوه ایجاد مالکیت و میزان استقبال اعضای تعاونی‌ها از اراضی معوض به‌صورت دقیق مشخص نیست، تصویب شده هرگونه اقدام در اراضی مدنظر اعم از تهیه طرح، آماده‌سازی و... به‌صورت مرحله‌ای و با رعایت اولویت‌های پیشنهادی و با رصد میزان موفقیت طرح توسط دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری و همچنین متناسب با میزان آزادسازی اراضی انجام شود.این در حالی است که شورای‌عالی شهرسازی و معماری در مصوبه اخیر خود در این رابطه چهار شرط لازم برای واگذاری زمین معوض به اعضای تعاونی‌ها در سه منطقه اقماری دیگر به جز شهرهای جدید اطراف تهران، از جمله اراضی عرب آباد، گل دره و
شریف آباد، تعیین کرده است.اولین شرط به امکان تخصیص آب در این اراضی بر می‌گردد که باید طی دو ماه به تایید وزارت نیرو برسد.دومین شرط خارج شدن بخش‌هایی از اراضی که شیب زیاد (بیش از ۳۰ درصد) دارند یا به دلیل واقع شدن در حریم‌های قانونی، داشتن معارض و... اساسا غیر قابل برنامه‌ریزی هستند از طرح مذکور است.

به عنوان سومین شرط لازم است برای واگذاری زمین معوض در این مناطق تمهیدات لازم به منظور به حداکثر رساندن بارگذاری تراکمی، حداقل به میزان طرح جامع شهرهای مجاور و با حفظ کیفیت فضایی و عملکردی اتخاذ شودشرط چهارم نیز عدم تداخل این زمین‌ها به خصوص اراضی شریف آباد، با مناطق چهارگانه حفاظت شده محیط زیست شرطی اساسی و الزامی است که در نامه دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری به استاندار تهران و رئیس سازمان ملی زمین و مسکن در این باره، مورد تاکید قرار گرفته است.