نقش فولاد در توسعه اقتصادی
مهدی سرلک کارشناس فولاد در موسسه استیل پرایس آهن از اولین اختراعات بشریست و به‌صورت سنتی از دیرباز در ایران، چین و اروپا تولید می‌شده است. اهمیت این عنصر برای انسان تا جایی است که در قرآن نیز سوره ای اختصاصی برای آن نازل شده و از محاسن فولاد برای مردم سخن گفته است هرچند در زمینه به‌دست آوردن آن نیز سختی‌هایی هست (سوره الحدید). روش‌های نوین تولید فولاد بر اساس یافته‌های علمی‌در قرون وسطی و دانشمندان این عصر عملیاتی شده است ولی تولید فولاد در مقیاسهای صنعتی از اواخر قرن هجدهم میلادی با روش کوره بلند در اروپا راه اندازی شد.
مهدی سرلک کارشناس فولاد در موسسه استیل پرایس آهن از اولین اختراعات بشریست و به‌صورت سنتی از دیرباز در ایران، چین و اروپا تولید می‌شده است. اهمیت این عنصر برای انسان تا جایی است که در قرآن نیز سوره ای اختصاصی برای آن نازل شده و از محاسن فولاد برای مردم سخن گفته است هرچند در زمینه به‌دست آوردن آن نیز سختی‌هایی هست (سوره الحدید). روش‌های نوین تولید فولاد بر اساس یافته‌های علمی‌در قرون وسطی و دانشمندان این عصر عملیاتی شده است ولی تولید فولاد در مقیاسهای صنعتی از اواخر قرن هجدهم میلادی با روش کوره بلند در اروپا راه اندازی شد. استفاده وسیع از مارک‌های مختلف و انواع فولاد در ساختمان سازی‌های مدرن و پلها، راه آهن، خودرو، کشتی سازی و دیگر مصارف صنعتی به‌سرعت آن را به کالایی بسیار ارزشمند تبدیل نمود و دارندگان تکنولوژی تولید فولادتوانستند از سرعت بالاتری در دستیابی به توسعه اقتصادی بهره مند شوند.
در دهه هفتاد میلادی مهمترین تولید کنندگان فولاد در دنیا روس‌ها، ژرمن‌ها و آمریکاییها بودند. هرچند انگلستان، ایتالیا و فرانسه نیز در تولید فولاد تواناییهایی داشتند. روس‌ها به‌دلیل ذخایر مناسب سنگ آهن و ذغالسنگ که در کوه‌های اورال و ناحیه سیبری قرارداشت و منازعات جنگ سرد با غرب، سرمایه گذاری ویژه ای در این صنعت مهم انجام داده و از قطب‌های این صنعت محسوب می‌شوند.
ویژگی ژرمن‌ها تکنولوژی، دقت و توان مهندسی آنها بود. شاید تا همین امروز بتوان آلمان را بزرگترین تولید کننده فولادهای فوق تخصصی و صنعتی در دنیا دانست. آمریکاییها اما با توجه به نگاه اقتصادی خود و این موضوع که بزرگترین تولید کننده خودرو، لوازم خانگی و ساختمان سازی آن روز دنیا بودند به صنعت فولاد روی آوردند. با این وجود امروزه آمریکاییها تمام نیاز خود به فولاد را تولید نمی‌کنند و بخش مهمی‌از ورق و محصولات طویل خودرا از ترکیه و دیگر کشورهای تولید کننده وارد می‌کنند.
صنعت فولاد و توسعه زیر ساخت‌ها
کشورهایی که در بعد صنعتی وارد تولید فولاد شدند می‌‌بایست مولفه‌های زیر ساختی مناسبی را برای آن تهیه می‌کرد که راه‌ها و راه آهن، اسکله، خطوط کشتیرانی و استحکامات بارگیری بندری و ناوگان‌های حمل زمینی و ریلی از جمله مهمترین بسترهای لازم بود. این زیرساخت‌ها نه تنها به صنعت فولاد این کشورها جان تازه ای دمید بلکه زمینه ساز رشد در معادن، ترانزیت و صنایع دیگری شد که توسعه پایدار این کشورها را پایه گذاری نمود.
جدول مقابل نشان دهنده میزان تولید فولاد چند کشور در سال‌های ۱۹۸۰ و ۲۰۱۳ می‌باشد که به‌صورت رسمی‌توسط انجمن جهانی فولاد (World Steel Association) انتشار یافته است :
بررسی این جدول نشانگر رشد 22 برابری تولید فولاد چین و رشد نزدیک به 8 برابری تولید فولاد کره جنوبی است، دو کشوری که با سرمایه گذاری در صنعت مادری همچون فولاد بستر را برای توسعه شتابان و اضافه نمودن خود به اقتصادهای برتر دنیا ایجاد کرده‌اند. در میان کشورهای این جدول شاید ایتالیایی‌ها و فرانسویان با رشد منفی در تولید فولاد همراه بوده اند اما این دو کشور به‌طور ویژه ای به فروش خدمات و تجهیزات کارخانه‌های صنعتی فولاد پرداخته و از مهمترین صاحبان تکنولوژی در این زمینه هستند.
آلمان نیز تولید محصولات فولادی صنعتی و با ارزش افزوده بسیار بالا را در خطوط تولیدی فولاد خود جایگزین محصولات ساختمانی و ورق نموده و خدمات مهندسی و ماشین آلات از دیگر فعالیت‌های فولادی این کشور است. به‌طور کلی حساسترین قطعات فلزی خاص و ویژه در آلمان ساخته می‌شوند که دارای ارزش افزوده چند برابری نسبت به ورق یا فولادهای ساختمانی است.
مزایای صنعت فولاد
فولادسازی صنعتی بسیار پیچیده است. این صنعت علاوه بر ایجاد زنجیره ارزش افزوده مناسبی از معدن تا مصرف، به ایجاد تعداد زیادی مشاغل اصلی و فرعی منجر می‌شود. شغل‌های مرتبط با بهره برداری از معادن، حمل و نقل، تولید فولاد، بازرگانی، آموزش، تهیه تجهیزات و ماشین آلات، مشاوره و بروزرسانی تجهیزات و خدمات پرسنلی را می‌توان تنها بخش کوچکی از منفعت‌های فولاد دانست.
رونق اقتصادی یک کشور و وجود بازارهای صادراتی دائمی( در صورت تولید محصولات متنوع، استاندارد و با قیمت رقابتی) از دیگر مزایای صنعت فولاد است که در کنار این موضوع باید به پرورش خیل عظیمی‌از کارشناسان دیگر صنایع در صنعت فولاد به عنوان صنعتی مادر اشاره کرد. دانستن این نکته شاید جالب باشد که یکی از مهمترین منابع درآمدی شرکت تیسن کروپ آلمان از طریق آموزش به متخصصان صنایع دیگر کشورها در این شرکت تولید کننده فولادمحقق می‌شود . فروش تکنولوژی و خطوط تولید ( فولاد مذاب، نورد و ..) و پشتیبانی‌های فنی و مهندسی از دیگر مزایای این صنعت است.
چالش‌های صنعت فولاد
مخالفان زیادی از مردم مناطق اطراف کارخانه‌های فولاد گرفته تا مدافعان محیط زیست به ایجاد مشکلات فراوانی برای فولادسازان می‌پردازند و قوانین سختگیرانه ای توسط دولت‌ها برای این صنعت در نظر گرفته می‌شود که بسیار هزینه بر است. دیگر چالش‌های عظیم این صنعت شامل تولید فزاینده چین (عمدتا با چشم پوشی از برخی استانداردها و حمایت‌های دولتی) است که به قیمت‌های جهانی آن لطمه زده و حاشیه سود آن را کاهش داده است. نیاز به آموزش‌های پرهزینه و دائمی، نیروی کار متخصص و گرانقیمت و نوسازی خطوط تولید چالش‌های دائمی‌این صنعت است و مخاطرات انسانی و تجهیزات از دیگر موارد زیانبار این صنعت جذاب اما پر هزینه است.
در دهه هفتاد میلادی مهمترین تولید کنندگان فولاد در دنیا روس‌ها، ژرمن‌ها و آمریکاییها بودند. هرچند انگلستان، ایتالیا و فرانسه نیز در تولید فولاد تواناییهایی داشتند. روس‌ها به‌دلیل ذخایر مناسب سنگ آهن و ذغالسنگ که در کوه‌های اورال و ناحیه سیبری قرارداشت و منازعات جنگ سرد با غرب، سرمایه گذاری ویژه ای در این صنعت مهم انجام داده و از قطب‌های این صنعت محسوب می‌شوند.
ویژگی ژرمن‌ها تکنولوژی، دقت و توان مهندسی آنها بود. شاید تا همین امروز بتوان آلمان را بزرگترین تولید کننده فولادهای فوق تخصصی و صنعتی در دنیا دانست. آمریکاییها اما با توجه به نگاه اقتصادی خود و این موضوع که بزرگترین تولید کننده خودرو، لوازم خانگی و ساختمان سازی آن روز دنیا بودند به صنعت فولاد روی آوردند. با این وجود امروزه آمریکاییها تمام نیاز خود به فولاد را تولید نمی‌کنند و بخش مهمی‌از ورق و محصولات طویل خودرا از ترکیه و دیگر کشورهای تولید کننده وارد می‌کنند.
صنعت فولاد و توسعه زیر ساخت‌ها
کشورهایی که در بعد صنعتی وارد تولید فولاد شدند می‌‌بایست مولفه‌های زیر ساختی مناسبی را برای آن تهیه می‌کرد که راه‌ها و راه آهن، اسکله، خطوط کشتیرانی و استحکامات بارگیری بندری و ناوگان‌های حمل زمینی و ریلی از جمله مهمترین بسترهای لازم بود. این زیرساخت‌ها نه تنها به صنعت فولاد این کشورها جان تازه ای دمید بلکه زمینه ساز رشد در معادن، ترانزیت و صنایع دیگری شد که توسعه پایدار این کشورها را پایه گذاری نمود.
جدول مقابل نشان دهنده میزان تولید فولاد چند کشور در سال‌های ۱۹۸۰ و ۲۰۱۳ می‌باشد که به‌صورت رسمی‌توسط انجمن جهانی فولاد (World Steel Association) انتشار یافته است :
بررسی این جدول نشانگر رشد 22 برابری تولید فولاد چین و رشد نزدیک به 8 برابری تولید فولاد کره جنوبی است، دو کشوری که با سرمایه گذاری در صنعت مادری همچون فولاد بستر را برای توسعه شتابان و اضافه نمودن خود به اقتصادهای برتر دنیا ایجاد کرده‌اند. در میان کشورهای این جدول شاید ایتالیایی‌ها و فرانسویان با رشد منفی در تولید فولاد همراه بوده اند اما این دو کشور به‌طور ویژه ای به فروش خدمات و تجهیزات کارخانه‌های صنعتی فولاد پرداخته و از مهمترین صاحبان تکنولوژی در این زمینه هستند.
آلمان نیز تولید محصولات فولادی صنعتی و با ارزش افزوده بسیار بالا را در خطوط تولیدی فولاد خود جایگزین محصولات ساختمانی و ورق نموده و خدمات مهندسی و ماشین آلات از دیگر فعالیت‌های فولادی این کشور است. به‌طور کلی حساسترین قطعات فلزی خاص و ویژه در آلمان ساخته می‌شوند که دارای ارزش افزوده چند برابری نسبت به ورق یا فولادهای ساختمانی است.
مزایای صنعت فولاد
فولادسازی صنعتی بسیار پیچیده است. این صنعت علاوه بر ایجاد زنجیره ارزش افزوده مناسبی از معدن تا مصرف، به ایجاد تعداد زیادی مشاغل اصلی و فرعی منجر می‌شود. شغل‌های مرتبط با بهره برداری از معادن، حمل و نقل، تولید فولاد، بازرگانی، آموزش، تهیه تجهیزات و ماشین آلات، مشاوره و بروزرسانی تجهیزات و خدمات پرسنلی را می‌توان تنها بخش کوچکی از منفعت‌های فولاد دانست.
رونق اقتصادی یک کشور و وجود بازارهای صادراتی دائمی( در صورت تولید محصولات متنوع، استاندارد و با قیمت رقابتی) از دیگر مزایای صنعت فولاد است که در کنار این موضوع باید به پرورش خیل عظیمی‌از کارشناسان دیگر صنایع در صنعت فولاد به عنوان صنعتی مادر اشاره کرد. دانستن این نکته شاید جالب باشد که یکی از مهمترین منابع درآمدی شرکت تیسن کروپ آلمان از طریق آموزش به متخصصان صنایع دیگر کشورها در این شرکت تولید کننده فولادمحقق می‌شود . فروش تکنولوژی و خطوط تولید ( فولاد مذاب، نورد و ..) و پشتیبانی‌های فنی و مهندسی از دیگر مزایای این صنعت است.
چالش‌های صنعت فولاد
مخالفان زیادی از مردم مناطق اطراف کارخانه‌های فولاد گرفته تا مدافعان محیط زیست به ایجاد مشکلات فراوانی برای فولادسازان می‌پردازند و قوانین سختگیرانه ای توسط دولت‌ها برای این صنعت در نظر گرفته می‌شود که بسیار هزینه بر است. دیگر چالش‌های عظیم این صنعت شامل تولید فزاینده چین (عمدتا با چشم پوشی از برخی استانداردها و حمایت‌های دولتی) است که به قیمت‌های جهانی آن لطمه زده و حاشیه سود آن را کاهش داده است. نیاز به آموزش‌های پرهزینه و دائمی، نیروی کار متخصص و گرانقیمت و نوسازی خطوط تولید چالش‌های دائمی‌این صنعت است و مخاطرات انسانی و تجهیزات از دیگر موارد زیانبار این صنعت جذاب اما پر هزینه است.
ارسال نظر