جلال ملکی کارشناس و سخنگوی سازمان آتش‌نشانی
همه ساله با شروع فصل سرما شهروندان و هموطنان تلاش می‌کنند به هر طریقی منزل و محل کار خود را گرم کنند که به‌دلیل بی‌احتیاطی در انجام این کار حوادث مختلفی به‌وجود می‌آید. بی‌احتیاطی در نصب و راه‌اندازی وسایل گرمایشی گازسوز می‌تواند باعث نشت گاز و خطراتی مثل انفجار و آتش‌سوزی شود و خسارت‌هایی زیادی به‌جا بگذارد؛ اما گذشته از این موردخطراتی که بیشتر از همه جان شهروندان را تهدید می‌کند تولید و انتشار گاز کشنده مونواکسیدکربن (co) است. البته باید دانست که این گاز (co) فقط مختص فصل سرما نیست بلکه هر مکان و هر زمان که از وسایل شعله دار (چه گازسوز و چه نفتی) استفاده می‌شود خطر تولید و انتشار این گاز وجود دارد.
از آنجایی که در بیشتر منازل از آبگرمکن یا پکیج استفاده می‌شود و این وسایل همیشه وجود دارند،اما در فصول سرد بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، پس همیشه احتمال مسمومیت با این گاز وجود دارد؛ اما طبیعتا این نوع مسمومیت در فصل سرما به دلیل روی کار آمدن وسایل گرمایشی (انواع بخاری‌های نفتی، گازی و شومینه و ...) بیشتر می‌شود. این گاز آنقدر بی‌بو و بدون مشخصه خاصی منتشر می‌شود که به آن قاتل خاموش می‌گویند.
با اندکی دقت در نصب و راه‌اندازی وسایل گرمایشی شعله دار داخل منزل می‌توان ضریب خطر را تا حد صفر پایین آورد. اگر تخصصی در این زمینه نداریم حتما از افراد متخصص و با تجربه کمک بگیریم. بدانیم که قطره‌ای خون انسان با هیچ چیز قابل‌جبران نیست چه برسد به اینکه جان یک انسان را به خطر بیندازیم. هزینه نصب و تجهیز وسایل گازسوز در بهترین و با کیفیت‌ترین حالت (مقداری شلنگ گاز، چند بست و چند تکه دودکش مناسب است) بیش از ۵۰ هزار تومان نیست که این مبلغ در قبال هزینه چندصد هزار تومانی برای خرید یک بخاری یا آبگرمکن گازی یا هزینه چند میلیون تومانی برای ساخت یک شومینه شیک و زیبا در گوشه منزل که خیلی هم مورد تایید کارشناسان نیست رقم قابل‌توجهی نیست. در بسیاری از حوادث با حضور در محل حادثه مشاهده می‌کنیم که تنها بر اثر یک بی‌احتیاطی کوچک جان چند نفر از دست رفته است.
بادقت بیشتر می‌توان فهمید که با رعایت اصول ایمنی و دقت بیشتر در نصب وسایل گازی و استفاده از لوازم استاندارد و مناسب با هزینه کردن مبلغی بسیار ناچیز می‌توان جلوی بسیاری از این حوادث را گرفت. قطعا افرادی که در این حوادث جان باختند اگر می‌دانستند با مبلغ کمی می‌توانستند زنده بمانند قطعا ده‌ها برابر آن را هزینه می‌کردند.
این بی‌احتیاطی به‌دلیل بی‌رغبتی آنان در هزینه کردن نیست بلکه تنها به‌دلیل عدم‌آگاهی افراد در زمینه اصول ایمنی است که باعث بروز حوادث می‌شود. متاسفانه در این بین افراد تحصیلکرده هم به چشم می‌خورد سال گذشته به سادگی چند پزشک به همین دلیل در یکی از شهرهای جنوبی کشور جان باختند. از آنجایی که این گاز رنگ و بوی مشخص و خاصی ندارد و قابل‌رویت نیست بسیاری از افراد وجود آن را باور ندارند و چون نشانه‌های مسمومیت با این گاز بسیار شبیه سرماخوردگی است بعضی آن را اشتباه می‌گیرند و جان خود را از دست می‌دهند. البته در بعضی حوادث به لطف خدا و حضور به موقع آتش‌نشانان و سایر نیروهای امدادی افراد از مرگ حتمی نجات می‌یابند، اما از آنجایی که این گاز در صورت انتشار زیاد به سرعت جان افراد را می‌گیرد در غالب این حوادث منجر به مرگ افراد می‌شود و چه دردناک و دلخراش است که تنها بر اثر یک بی‌احتیاطی کوچک اعضای آن خانواده و به‌ویژه کودکان بی‌گناه با چهره‌های کبود نقش بر زمین شده اند. بی احتیاطی‌هایی که با کمی هزینه بیشتر و دقت بیشتر در نصب وسایل و بالا بردن سطح آگاهی و گوش دادن به توصیه‌های کارشناسان می‌توان جلوی آنها را گرفت. به‌راستی مقصر اصلی این حوادث کیست؟ در چند وقت گذشته چند مورد حادثه گازگرفتگی به سازمان آتش‌نشانی اطلاع داده شد که در بعضی موارد با اطلاع‌رسانی به موقع، نیروهای امدادی موفق شدند افراد را از مرگ حتمی نجات دهند، اما در همان روز در دو حادثه مجزا در دو مکان متفاوت مجموعا پنج نفر جان باختند. در یک سوئیت کوچک ۲۰ متری مادر و کودکی به دلیل بسته بودن تمام در و پنجره‌ها و روشن بودن وسیله گازسوز (آبگرمکن) و نقص در سیستم دودکش‌ها جان باختند یا در حادثه دیگری خانواده ۳ نفری (پدر، مادر و فرزند) به‌دلیل انتشار گاز و مسدود بودن مسیر دودکش و عدم‌وجود کلاهک مناسب جان باختند.
در پایان تقاضا می‌کنم توصیه‌های کارشناسان آتش‌نشانی که از منابع مختلف ارائه می‌شود را به جان و دل بپذیریم و مطمئن باشیم آتش‌نشانان در هر جای کشور همواره دغدغه ایمنی شما و خانواده‌های محترم‌تان را دارند. پشت این توصیه‌ها اقدامات کارشناسی صورت گرفته و با کارهای تحقیقاتی و آزمایشگاهی این نتایج به‌دست آمده است. در زمینه ایمنی هرگز صرفه‌جویی نکنید و همیشه بهترین و با کیفیت‌ترین وسایل و تجهیزات به منظور استاندارد تهیه کنیم، زیرا ارتباط مستقیم با جان شما و اعضای خانواده‌تان دارد.