رضا اخلاق پور

پس از توافق هسته ای و اجرای برجام، بسیاری از شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصادی ایران ابراز تمایل کردند و به ایران به عنوان یک شریک و بازاری جذاب برای سرمایه گذاری نگاه می کنند؛ این در حالی است که امروز مسائل و مشکلاتی برای ورود سرمایه گذاران خارجی وجود دارد و انتظار می رود این موانع تجاری که بر سر راه جذب سرمایه های خارجی نسبت به اقتصادکشور وجود دارند، برچیده شود، تا سرمایه گذاران خارجی با اطمینان خاطر بیشتری بتوانند در بخش های مختلف اقتصادی کشور فعالیت نمایند. بدون شک یکی از فرصت ها برای آنان، بازار سرمایه و جذابیت های آن است .

بازاری با ارزش بیش از ۱۱۰میلیارد دلار، نسبت "قیمت به سود "پایین و بازدهی نسبتاً خوب در مقایسه با کشور هایی که اقتصاد مشابه با ایران دارند. ازجمله برخی از جذابیت ها در بورس تهران است که می تواند برای سرمایه گذاران خارجی مورد توجه باشد. موضوعی که در صورت تحقق برای فعالان بازار سرمایه ایران نیز جذاب است ومی تواند باعث وصل شدن بورس تهران به بورس های بین المللی شود. پیوستن بورس تهران به بورس های بین المللی نیز می تواند باعث افزایش نقدینگی، امکان معاملات در سایر بورس های جهان ، تنوع ابزارها و معامللات در بورس ها و سهام شرکت های مختلف بین المللی شود. ضمن اینکه برای پیوستن بورس تهران به بورس های جهانی باید بسیاری از محدودیت های فعلی بازارسرمایه از جمله حجم مبنا، درصد نوسان روزانه و... برداشته شود.

امکان تکمیل پروژه های نیمه کاره با سرمایه گذاری های خارجی :

نگاه به آمارهای منتشره در خصوص حجم پروژه های ناتمام ونیمه کاره دولت ، بخش های مختلف عمومی و خصوصی، کمبود نقدینگی و میزان اعتبارات موجود،توجه به سرمایه گذاری خارجی و جذب منابع مالی خارجی را همواره به عنوان یکی از راه حل های مناسب در پیش روی مسئولین قرار می دهد. این در حالی است که یکی از بهترین مکان ها برای جذب منابع مالی خارجی بورس و بازار سرمایه است. بورس و بازار سرمایه ایران از طریق ابزارهای مبتنی بر بدهی نظیر اوراق مشارکت و انواع صُکوک و همچنین ابزارهای مبتنی بر سرمایه از جمله سهام شرکت ها و...برای سرمایه گذاران خارجی جذابیت دارد وشرکت های ایرانی نیز از ناحیه ورود منابع مالی جدید ، وروداحتمالی تکنولوژی و دانش فنی و...،از سرمایه گذاری های بین المللی استقبال خواهند کرد.

برخی موانع ورود سرمایه گذارای های خارجی

به نظر می رسد برای جذب سرمایه گذاری های خارجی بهتر است که در مرحله اول این سرمایه گذاری ها در بخش ابزار های مبتنی بر بدهی مانند اوراق قرضه جذب شوند تاهم بازدهی قابل قبول و تضمین شده ای به سرمایه گذاران خارجی تعلق گیرد و هم حجم ارز و به تبع آن نرخ ارز نیز کنترل شود، سپس در مرحله بعد منابع مالی خارجی وارد سهام شرکت ها شوند. این در حالی است که با همه جذابیت های سرمایه گذاری های خارجی، مسائل و موضوعاتی وجود دارند که سرمایه گذاران خارجی درعمل آن طور که انتظار می رود، به کشور وارد نمی شوند، صرف نظر از موضوعات سیاسی، موضوعاتی نظیر نیاز به سهولت در نقل و انتقال سرمایه و حمایت از ورود سرمایه به کشور، تضمین سرمایه گذاری، ثبات در سیاست های مختلف اقتصادی اعم از سیاست های مالی ،پولی، ارزی و نیاز به ترویج گزارشگری مالی استاندارد بین المللی و الزام به رعایت آن توسط شرکت های بزرگ و بورسی ،راه اندازی مؤسسات رتبه بندی مستقل، تسریع در انجام فرآیند اخذ مجوز، تک زبانه بودن سیستم معاملات، محدودیت دامنه نوسان قیمتی روزانه سهام و حجم مبنا و... ازجمله عواملی هستند که می توانند ورود سرمایه گذاری های خارجی را با مشکلاتی مواجه کنند.

ضمن اینکه در حوزه بازار سرمایه موانع دیگری از جمله نبود ابزار های مالی رایج در دنیا به منظور مدیریت ریسک سرمایه گذاری نظیر اختیار خرید و فروش، قرار دادهای آتی سهام، فروش استقراضی و همچنین بومی کردن ابزار های موجود از دیگر دغدغه های احتمالی سرمایه گذاران خارجی خواهد بود. این در حالی است که ضعف زیر ساخت ها، انتشار اطلاعات مهم و تأثیرگذار شرکت ها بعضاً پیش از انتشار عمومی، مالکیت شبکه ای و انتقال منافع بین شرکت های زیر مجموعه شرکت مادر نیز می تواند از دیگر موانع ورود سرمایه گذاران خارجی به کشور باشد، موضوعاتی که لازم است تا همه مسئولین و نهادهای مرتبط برای رفع موانع موجود و تشویق سرمایه گذاران خارجی اقدام نمایند تا از این طریق بتوانند زمینه افزایش سرمایه گذاری های خارجی را در کشور فراهم نمایند .