بهره‌وری مهمترین نیاز توسعه کشاورزی
محمد شجاع الدینی، دبیر کمیته بهره‌وری وزارت جهاد کشاورزی بررسی تغییرات شاخص‌های بهره‌وری بخش کشاورزی حداقل در دوره ده ساله اخیر نشان دهنده نوسانات نسبتا شدید شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید کشاورزی بین سال‌های متوالی است. گستره فعالیت‌های کشاورزی و منابع طبیعی بعنوان بخشی مهم و اثر گذار بر اقتصاد‌ایران، تاثیر پذیر از عوامل داخلی و خارجی بخش اعم از عوامل اثرگذار قابل مدیریت و نیز اثرات و فرآیندهای بیرونی گاها غیر قابل پیش بینی و مدیریت پذیر است. در‌این مسیر استفاده از توان موسسات، انجمن‌ها و سایر بخش‌های خصوصی فعال و پیشرو همچون "جشنواره ملی بهره‌وری" در امر ترویج فرهنگ بهره‌وری، اندازه‌گیری و تحلیل اطلاعات اقتصادی بنگاه‌های‌های اقتصادی بخش خصوصی از برنامه‌های کمیته بهره‌وری وزارت جهاد کشاورزی است.
محمد شجاع الدینی، دبیر کمیته بهره‌وری وزارت جهاد کشاورزی بررسی تغییرات شاخص‌های بهره‌وری بخش کشاورزی حداقل در دوره ده ساله اخیر نشان دهنده نوسانات نسبتا شدید شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید کشاورزی بین سال‌های متوالی است. گستره فعالیت‌های کشاورزی و منابع طبیعی بعنوان بخشی مهم و اثر گذار بر اقتصاد‌ایران، تاثیر پذیر از عوامل داخلی و خارجی بخش اعم از عوامل اثرگذار قابل مدیریت و نیز اثرات و فرآیندهای بیرونی گاها غیر قابل پیش بینی و مدیریت پذیر است. در‌این مسیر استفاده از توان موسسات، انجمن‌ها و سایر بخش‌های خصوصی فعال و پیشرو همچون "جشنواره ملی بهره‌وری" در امر ترویج فرهنگ بهره‌وری، اندازه‌گیری و تحلیل اطلاعات اقتصادی بنگاه‌های‌های اقتصادی بخش خصوصی از برنامه‌های کمیته بهره‌وری وزارت جهاد کشاورزی است.
شناخت اجزا، فرآیندها، تولیدات و خدمات بخش کشاورزی و منابع طبیعی و تقسیم بندی آنها حداقل در شش زیربخش اصلی شامل باغبانی، زراعت، دام، طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم، شیلات و آبزیان، جنگل، مراتع و منابع طبیعی و صنایع کشاورزی عوامل زیربنایی (آب و خاک) نشان دهنده چالشهای جدی در فرآیند ارتقای بهره‌وری بخش کشاورزی از جمله موارد زیر است:
چالشهای اقلیمی و زیست محیطی شامل تغییرات اقلیم، خشکسالی و مخاطرات طبیعی ،آفات و بیماری‌های داخلی و با منشاء خارجی گیاه، دام، طیور و آبزیان، مسایل زیست محیطی و آلاینده‌ها، کاهش بارندگیها و خشکسالی
چالشهای اجتماعی و فرهنگی همچون آموزش بهره برداران، مدیریت یکپارچه دانش و اطلاعات بخش کشاورزی، نظام‌های ترویجی کارآمد، مشارکت بهره برداران و تشکل‌ها و تعاونی‌ها در بهبود نظام‌های بهره برداری، بالا بودن میانگین سنی در تولیدکنندگان و کمبود استقبال جوانان از اشتغال در بخش کشاورزی
چالشهای اقتصادی و مالی در برنامه ریزی واردات محصولات کشاورزی و تنظیم تعرفه‌ها، افزایش هزینه‌های تولید کشاورزی، ریسک بالای سرمایه گذاری، نرخ پایین و امنیت ناکافی سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، بازار وزنجیره عرضه ناکارآمد، مشکلات بیمه و یارانه تولید محصولات کشاورزی
چالشهای علمی، فنی و فناوری از جمله مشکلات تامین نهاده‌های تولید استاندارد، پایین بودن سهم فرآوری محصولات کشاورزی در‌ایجاد ارزش افزوده بخش، عدم اجرای الگوهای کشت مناسب، زیرساختهای محدود و کهنه تحقیقات، عدم استقرار نظام نوآوری و فناوری، عدم توجه به انتقال فناوری فرسودگی ماشین‌ها و تجهیزات کشاورزی و پایین بودن ضریب مکانیزاسیون و فناوری، وابستگی تولیدات بخش به برخی از فناوری‌ها و نهاده‌های وارداتی
چالشهای زیربنایی و عمرانی شامل خرد بودن، پراکندگی و تغییر کاربری اراضی، عدم توسعه شبکه‌های آبیاری و زهکشی و کانال‌های انتقال و توزیع آب، محدودیت منابع آبی کشور و افت کمی و کیفی آن در بسیاری از دشت‌ها، رشد تقاضای داخلی آب و ضعف مدیریت منابع آب، مسایل ناشی از اجرای طرح‌های انتقال آب و عدم تعادل در منابع و مصارف آب، عدم توسعه کافی روش‌های نوین آبیاری و ضعف کمی و کیفی و عدم پراکنش جغرافیایی مناسب صنایع کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی ارتقای بهره‌وری سازمان و بخش کشاورزی و منابع طبیعی کشور با رویکرد تقویت عوامل زیربنایی، مدیریت پایداری و بهینه سازی مصرف منابع راهبردی همچون آب و نیز با رویکرد علمی‌و فنی به اجزا و فرآیندهای متنوع زیربخش‌ها، تلاش می‌کند ضمن تامین امنیت غذایی کشور بستر پایدار فعالیت اقتصادی بهره برداران و افزایش بهره‌وری آنها را فراهم سازد.
شناخت اجزا، فرآیندها، تولیدات و خدمات بخش کشاورزی و منابع طبیعی و تقسیم بندی آنها حداقل در شش زیربخش اصلی شامل باغبانی، زراعت، دام، طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم، شیلات و آبزیان، جنگل، مراتع و منابع طبیعی و صنایع کشاورزی عوامل زیربنایی (آب و خاک) نشان دهنده چالشهای جدی در فرآیند ارتقای بهره‌وری بخش کشاورزی از جمله موارد زیر است:
چالشهای اقلیمی و زیست محیطی شامل تغییرات اقلیم، خشکسالی و مخاطرات طبیعی ،آفات و بیماری‌های داخلی و با منشاء خارجی گیاه، دام، طیور و آبزیان، مسایل زیست محیطی و آلاینده‌ها، کاهش بارندگیها و خشکسالی
چالشهای اجتماعی و فرهنگی همچون آموزش بهره برداران، مدیریت یکپارچه دانش و اطلاعات بخش کشاورزی، نظام‌های ترویجی کارآمد، مشارکت بهره برداران و تشکل‌ها و تعاونی‌ها در بهبود نظام‌های بهره برداری، بالا بودن میانگین سنی در تولیدکنندگان و کمبود استقبال جوانان از اشتغال در بخش کشاورزی
چالشهای اقتصادی و مالی در برنامه ریزی واردات محصولات کشاورزی و تنظیم تعرفه‌ها، افزایش هزینه‌های تولید کشاورزی، ریسک بالای سرمایه گذاری، نرخ پایین و امنیت ناکافی سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، بازار وزنجیره عرضه ناکارآمد، مشکلات بیمه و یارانه تولید محصولات کشاورزی
چالشهای علمی، فنی و فناوری از جمله مشکلات تامین نهاده‌های تولید استاندارد، پایین بودن سهم فرآوری محصولات کشاورزی در‌ایجاد ارزش افزوده بخش، عدم اجرای الگوهای کشت مناسب، زیرساختهای محدود و کهنه تحقیقات، عدم استقرار نظام نوآوری و فناوری، عدم توجه به انتقال فناوری فرسودگی ماشین‌ها و تجهیزات کشاورزی و پایین بودن ضریب مکانیزاسیون و فناوری، وابستگی تولیدات بخش به برخی از فناوری‌ها و نهاده‌های وارداتی
چالشهای زیربنایی و عمرانی شامل خرد بودن، پراکندگی و تغییر کاربری اراضی، عدم توسعه شبکه‌های آبیاری و زهکشی و کانال‌های انتقال و توزیع آب، محدودیت منابع آبی کشور و افت کمی و کیفی آن در بسیاری از دشت‌ها، رشد تقاضای داخلی آب و ضعف مدیریت منابع آب، مسایل ناشی از اجرای طرح‌های انتقال آب و عدم تعادل در منابع و مصارف آب، عدم توسعه کافی روش‌های نوین آبیاری و ضعف کمی و کیفی و عدم پراکنش جغرافیایی مناسب صنایع کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی ارتقای بهره‌وری سازمان و بخش کشاورزی و منابع طبیعی کشور با رویکرد تقویت عوامل زیربنایی، مدیریت پایداری و بهینه سازی مصرف منابع راهبردی همچون آب و نیز با رویکرد علمی‌و فنی به اجزا و فرآیندهای متنوع زیربخش‌ها، تلاش می‌کند ضمن تامین امنیت غذایی کشور بستر پایدار فعالیت اقتصادی بهره برداران و افزایش بهره‌وری آنها را فراهم سازد.
ارسال نظر