انتقام بی‌رحمانه افعی پیر

برایش فرقی نمی‌کند که روبه‌رویش کیست. مثل لودر همه را در هم می‌شکند و جلو می‌رود. خواه شورولت کوروت ناآرام استینگری باشد،‌ خواه کاماروی Z۲۸. خواه فورد موستانگ باس ۳۰۲ باشد، خواه دوج چلنجر هِلکت. وقتی این‌طور با هموطنانش رفتار می‌کند، نباید توقع احترام مقابل غریبه را از او داشت. طبیعی است که رفتار دوستانه‌ای با پورشه ۹۱۱ جی‌تی‌۳ آر.اِس و آئودی آر۸ پلاس آلمانی نداشته باشد. حتی اگر فرصتی پیش بیاید با نیسان جی‌تی‌آر نیسمو ژاپنی نیز سرشاخ می‌شود. شاید عجیب باشد، ولی آنقدر خودخواه و با اعتماد به نفس است که یک بار هم وارد نبرد با فراری ۴۵۸ اسپشیاله ایتالیایی شده است. راستش را بخواهید جنگی که چندی پیش با جگوار اف تایپ انگلیسی کرد، بیشتر برایش یک شوخی بود تا مبارزه. دوج با وایپر جدید خود آن هم ویرایش اِی. سی.آر سبک منحصربه‌فردی را در دنیای اسپرت‌های عضلانی آمریکایی باب کرده است. مانند ماستنگ،‌ کامارو و کوروت شاید خیلی سخت، ولی پیدا می‌شود. اما واقعیت آن است که هیچ خودرویی را پیدا نخواهید کرد که این‌گونه مرزهای جنون را در هم شکسته باشد. هنوز معلوم نیست کرایسلر (مالک برند دوج) چرا قصد داشته این موشک زمین به زمین را در خیابان رها کند؟

افعی از کجا افعی شد؟ 

دهه 50 میلادی، آغاز دوره سلطنت خودروهای عظیم‌الجثه آمریکایی با آن پیشرانه‌های حجیم و قدرتمند بر خیابان‌ها بود. محصولاتی که از آنها به اسم ماسل کارز یا خودروهای عضلانی یاد می‌شود. دهه 60 فرصتی برای اوج‌گیری و پیشرفت ظاهری و باطنی ماسل‌ها بود. دهه 70 بی‌تردید عصر طلایی عضلانی‌ها نام دارد. دهه 80 دوران گذار این آمریکایی‌ها از دوره سنتی به دوره مدرن بود. خیلی از نامداران یارای مواجهه با فضای جدید و فناوری‌های پیشرفته را نداشتند و خیلی زود قافیه را باختند. آنهایی هم که باقی مانده بودند، دچار یک افت چشمگیر در بحث طراحی شدند. اما حکایت وایپر به کلی با بقیه فرق دارد. اساسا کرایسلر به‌عنوان شرکت مادر آنقدرها هم حس کمبود در این زمینه نداشت. این شرکت که در کنار فورد و جنرال‌موتورز اتحاد سه غول بزرگ خودروسازی آمریکا را تشکیل داده بودند در دوران طلایی ماسل‌ها با عرضه دوج‌های چارجر و چلنجر و پلایموث‌های باراکودا و رپید داستر (از دیگر زیرمجموعه‌هایش) به اندازه کافی موفقیت و معروفیت به دست آورده بود. بنا بر این فرصت خوبی داشت تا تمرکزش را روی تولید سبک جدیدی از ماسل‌های اسپرت قرار دهد. این اتفاق درست در آخرین سال دهه 80 روی داد. کرایسلر که در آن زمان مالکیت موقت لامبورگینی را نیز به عهده داشت، با استفاده از پلت‌فرم جسورانه و اسپرت‌گرایانه ایتالیایی‌ها و همچنین استخدام 85 مهندس، پروژه‌ای با نام Viper را استارت زد. پروسه تحقیق بیشتر از زمان پیش‌بینی شده طول کشید. ابتدا قرار شد از پیشرانه‌های سنتی هشت سیلندر Vشکل استفاده شود ولی مدتی بعد تصمیم بر استفاده از پکیج‌های بلوک بزرگ 10 سیلندر Vشکل اتخاذ شد. دهه 90 که شروع شد، کرایسلر از طراح سرشناس پروژه ماستنگ یعنی «لی یاکوکا» و همچنین تیونر چیره‌دست «کارول شلبی» کمک گرفت. حاصل کار خلق هیولایی بود که برای اولین‌بار در سال 92 رونمایی شد؛ یک عضلانی درشت اندام با ظاهری اخم‌آلود به اسم وایپر. حیرت‌انگیزترین نکته‌ای که وایپر داشت، پیشرانه‌اش بود. قلبی به حجم عجیب 8000 سی‌سی که قدرتی معادل 400 اسب‌بخار تولید می‌کرد.

شاید اوایل دهه 90 هنوز بحث بهینه‌سازی مصرف سوخت خیلی جدی گرفته نمی‌شد اما مصرف سوخت 20 لیتر در هر 100 کیلومتری این خودرو حتی ثروتمندان را نیز نگران می‌کرد. اما وایپر با سرعت نهایی 240 کیلومتری در ساعتی، چهره گیرا، صدای دلهره‌آور و آن شتاب افسونگر 5/ 4 ثانیه‌ای‌اش آنقدر محبوب بود که کسی به حواشی توجه نکند. به دلیل آیرودینامیک خارق‌العاده و شتاب‌گیری‌ خیره‌کننده این خودرو، دوج سریعا آن را راهی مسابقات درگ کرد. با کسب عناوین درخشان در رقابت‌های شتاب 400 متر، شرکت بر آن شد تا ویرایش‌های بهتری از وایپر را تولید کند. سال 96 بود که این خودرو برای حضور در مسابقات آزاد دیتونا با نسخه جی‌تی‌اس معرفی شد. تغییراتی که در جعبه‌دنده، تنفس پیشرانه و حتی بادی‌کیت صورت گرفته بود، کاری کرد که جی‌تی‌اس جدید با پیشرانه تقویت‌شده 450 اسب‌بخاری تبدیل به یک پای قهرمانی شود. تا سال 2002 دوج و کرایسلر هرچه آرزو داشتند را با وایپر تجربه کردند. آغاز قرن 21 برای اغلب آمریکایی‌ها با محافظه‌کاری همراه بود ولی برای نسل جدید این خودرو بیشتر با جنون بیشتر معنی می‌گرفت. وایپر نسل دو با حفظ همان اصول طراحی قبلی، زبانی برنده‌تر و چشمانی خمشگین‌تر پیدا کرده بود. رویکرد جدید دنیا، کاهش حجم پیشرانه و به تبع آن کاهش مصرف سوخت بود. ولی وایپر جدید با معرفی پیشرانه‌ای که حالا 3/ 8 لیتر حجم داشت و 500 اسب‌بخار هم نیرو تولید می‌کرد، بی‌توجهی معناداری به روال بی‌هیجان مهندسی خودرو کرده بود. دوج تمام وایپرهای جدید خود را با فرمت SRT (مخفف عبارت فناوری خیابان و مسابقه) تولید می‌کرد. این یعنی اساسا هیچ وایپری با مشخصات معمولی تولید نمی‌شد. هرچه بود،‌کوپه‌های غرانی بودند که غیر از پیروزی در مسابقات شتاب و خون کردن دل رقبا، کار دیگری از دستشان برنمی‌آمد. بیماری مرگباری که پیکر دوج را آلوده کرده بود، در سال 2008 بیشتر خودش را نشان داد. مرضی به اسم جنون قدرت‌طلبی. شرکت در این سال با معرفی یک وایپر که درون سینه‌اش قلبی 4/ 8 لیتری (100 سی‌سی حجیم‌تر از نمونه قبلی) گنجانده شده بود، به مرز قدرت 600 اسب‌بخاری رسید. دوج برای طراحی این پیشرانه از مهندسان مک‌لارن و شرکت ریکاردو نیز بهره گرفت. ساخت اکسل عقب را به شرکت «دانا» و طراحی جعبه‌دنده را به مهندسان «جی‌کی‌ان» سپرد. به میشلین آلمان سفارش تولید تایرهای مخصوصی را داد. ماحصل این وسواس در تولید، ابرهیولایی بود که صفر تا صد را 7/ 3 ثانیه‌ای می‌پیمود و به سرعت نهایی 325 کیلومتر در ساعت می‌رسید. درست در نقطه‌ای که تصور می‌شد، وایپر دیگر به آخرین حد توانایی‌هایش رسیده، شرکت یک نمونه فوق مسابقه‌ای با عنوان ACR را مخصوص حرفه‌ای‌ها تولید کرد. وایپر ای‌.سی.آر شاید از نظر فنی تغییر انقلابی نکرده بود ولی از نظر طراحی به‌ویژه قابلیت‌های آیرودینامیک و همچنین کاهش بی‌اندازه وزن، متفاوت‌ترین فرزند در بین تمام خانواده بود. با رونمایی از سومین نسل وایپرها در سال 2013، ویرایش ای.سی.آر یک بار دیگر فرصت خودنمایی را این‌بار در قالبی مدرن پیدا کرده بود.

وقت انتقام است

از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ که تولید وایپر با اما و اگرهایی همراه بود، خیلی از شرکت‌هایی که تیغ این خودرو به پَرشان گرفته بود، فرصت عرض اندام پیدا کرده بودند. اما بازگشت باشکوه وایپر نسل سه آن هم با ویرایش ACR بهترین خبر برای دوستداران افعی پیر و خبربد برای بقیه بود. شاید این برای اولین‌بار باشد که پیشرانه و مشخصات فنی یک خودرو از چهره و ظاهر آن جذاب‌تر است. پیشرانه‌ای که حداقل برای یک‌بار هم که شده حجمش افزایش پیدا نکرد و با همان ۴/ ۸ لیتر و آرایش ۱۰ سیلندر Vشکل روی کار آمد. نیروگاهی که بدون توربوشارژر می‌تواند ۶۵۴ اسب‌بخار نیرو را در ۶۲۰۰ دور در دقیقه و ۸۱۴ نیوتن‌متر گشتاور را در ۵ هزار دور در دقیقه تولید کند. سیلندرهای قطور ۱۰۳ میلی‌متر وایپر فوق باعث به وجود آمدن ضریب تراکم عالی ۲/ ۱۰ بر یک شده‌اند. برای پُر کردن این پیشرانه عظیم نیاز به ۴/ ۱۰ لیتر روغن و ۱۵ لیتر خنک‌کننده است. بلوک تنومند موتور باید درون سینه خودرویی قرار بگیرد که خودش نیز از قد و قواره بلندبالایی برخوردار باشد. به همین خاطر است که طول، عرض و ارتفاع وایپر نمی‌توانست از ۵/ ۴، ۲ و ۳/ ۱ متر کمتر باشد. اعدادی عجیب برای یک ماسل آمریکایی. ژاپنی‌ها با همین ابعاد یک سدان سایز بزرگ چهار درب صندوق‌دار می‌سازند. ارتفاع وایپر ای.سی‌.آر از سطح زمین ۱۳ سانتی‌متر هم نمی‌شود. شاید عجیب باشد ولی در قسمت انتهایی این خودرو که در حقیقت محفظه بار آن است، بیش از ۴۰۰ لیتر فضا وجود دارد. برای خودرویی که در قسمت پیشرانه چنان بی‌اعصاب عمل می‌کند، وزن ۱۵۳۰ کیلوگرمی نیز نباید چندان تعجب‌برانگیز باشد. وایپر با این سنگینی و آن قدرت برای متوقف شدن به مکانیزمی پیچیده‌تر از ترمزهای استاندارد نیاز دارد. به همین خاطر است که برای محور جلوی آن از دیسک‌های ۳۹۰ میلی‌متر دوبل خنک‌شونده و برای محور عقب از دیسک‌های ۳۶۰ میلی‌متری دوبل چهار پیستونه استفاده شده است. در ضمن تایرهای جلویی آن ۲۵/ ۲۹۵ میلی‌متری و تایرهای عقبی‌اش ۳۰/ ۳۵۵ میلی‌متری هر دو جفت ۱۹ اینچی هستند. بنا بر این خیالمان از بابت پایداری کاملا راحت است. وقتی قرار باشد ۶۵۴ اسب‌بخار از طریق یک جعبه‌دنده ۶ سرعته دستی به چرخ‌های عقب منتقل شود پس حتما باید منتظر شتاب‌گیری خارق‌العاده باشیم. همین‌طور هم هست. شتاب صفر تا صد وایپر ای.سی.آر فقط ۴/ ۳ ثانیه است. صفر تا ۱۶۰ زیر ۷ ثانیه و صفر تا ۲۰۰ کیلومتر در ساعت ۱۰.۵ ثانیه ثبت شده است. صفر تا ۲۵۰ با این خودرو فقط ۱۹ ثانیه طول می‌کشد. سرعت نهایی این خودرو ۳۰۰ کیلومتر در ساعت است. این عدد یک کاهش ۳۰ کیلومتر در ساعتی را به نسبت نسخه استاندارد نشان می‌دهد که دلیلش مسائل ایمنی مربوط به کم‌شدن وزن و المان‌های آیرودینامیک است. اگر با همین خودرو در یک مسابقه درگ ۴۰۰ متر شرکت کنید حتما می‌توانید با رکورد ۳/ ۱۱ ثانیه‌ای در سرعت ۲۰۷ کیلومتر در ساعت، روی مقام اول حساب کنید. پیمودن مسیر مستقیم یک کیلومتری با این خودرو ۲۰ ثانیه زمان می‌برد. استفاده از جعبه‌دنده دستی این امکان را برای وایپر به ارمغان می‌آورد که در دنده و هر دور موتوری به سرعت شتاب‌گیری کند. مثلا از ۶۰ تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت با دنده ۴ را ۴/ ۳ ثانیه‌ای طی می‌کند. یا از ۸۰ تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت با دنده ۴ تنها ۲/ ۳ ثانیه زمان می‌خواهد. دوج خودش ادعا می‌کند که وایپر فوق در هر ۱۰۰ کیلومتر به‌صورت میانگین ۷/ ۱۵ لیتر سوخت نیاز دارد. این یعنی با احتساب باک ۷۰ لیتری‌‌اش وقتی یک بار سوخت‌گیری کنیم بیشتر از ۳۰۰ کیلومتر نمی‌توانیم با آن مسافرت برویم و برگردیم.

نظر دیگران

«رود‌اند ترک»

مجله «رود‌اند ترک» بعد از بررسی وایپر 2016 ویرایش ای.سی.آر، آن را یک کرگدن بدنهاد و بی‌رحم نامید. یکی از استثنایی‌ترین اسپرت‌های آمریکایی که حالا با یک بال عقب مرتفع، پیست معروف دنیا را هدف قرار داده است. شاید روی بدنه این خودرو بیش از هر سوپراسپرت دیگری هواکش و دمپر باشد. دلیل اصلی‌اش این است که دوج غیر از این راه دیگری برای خنک کردن آن پیشرانه بی‌قواره نداشته است. وایپر ای.سی.آر از آن خودروهایی است که بر سر دوست داشتن یا نداشتنش باید با خودتان بجنگید.

«موتور ترند»

مجله معروف «موتور ترند» بر این باور است که کرایسلر بعد از ادغام با فیات ایتالیا دیگر آن جسارت و دیوانگی قدیم را ندارد. شرکتی که تقریبا هر سال 10 اسب‌بخار به قدرت و 100 سی‌سی به حجم پیشرانه اضافه می‌کرد،‌ حالا با موتور نسل قبلی بازگشته است. اما این را در نظر داشته باشیم که دلیل اینکه وایپر دیگر رمقی برای جلو رفتن ندارد این است که دیگر راهی باقی نمانده است. وایپر 2016 ویرایش ای.سی.آر در حقیقت نوک قله است و از این بالاتر نمی‌شود رفت.

«کار‌اند درایور»

مجله «کار‌اند درایور» افعی مرگبار دوج را یکی از معدود آمریکایی‌هایی می‌داند که به زبانی دیگر صحبت می‌کند. گویی در بین انگلیسی‌زبانان تنها اوست که به گویش سرخ‌پوستان حرف می‌زند. دوج تمام فکر و ذکرش را روی خودرویی گذاشته که آخرین امیدش برای باقی ماندن در کورس رقابت با سوپراسپرت‌های مطرح جهان است. وایپر با پیشرانه‌ای که حتی از بوگاتی شیرون هم حجیم‌تر است، نه‌تنها حرفه‌ای‌ها را به سمت خودش می‌کشد، بلکه از بین آنها، ماجراجوترین‌ها را انتخاب می‌کند. در رابطه با این خودرو همین بس که شما تا دنده 4 آن به حداکثر ظرفیت و تحملتان می‌رسید.

«اتومبیل مَگ»

مجله «اتومبیل مَگ» بعد از یک آزمون طولانی‌مدت، وایپر 2016 ای.سی.آر را مانند یک افیون معرفی می‌کند. تا زمانی که درونش هستید و رانندگی می‌کنید ترکیبی از آرامش و هیجان را دارید ولی به محض اینکه از صندلی پایین می‌آیید و بیرون می‌روید تبدیل به فردی بی‌روح می‌شوید. دوج با این وایپر عملا‌ نشان داد که به تنهایی در دنیای مهندسی‌های نوین و پیشرانه‌های کم‌مصرف با همه می‌جنگد.

انتقام بی‌رحمانه افعی پیر