کم و کیف تقاضا در بازار مسکن «تک نفره»
همزمان با بروز برخی پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی در شهرهای بزرگ، بازار مسکن کلان‌شهرها و حتی سایر شهرهای کشور دستخوش یک تحول عمده شده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، هم‌اکنون علاوه‌بر وجود تقاضا برای خرید و اجاره مسکن از سوی خانوارها یا خانواده‌های چند نفره، شکل جدیدی از خانوار در جامعه ایرانی به‌خصوص در کلان‌شهرها در حال شکل‌گیری است که به تقویت نوعی تقاضای خاص برای بازار مسکن منجر می‌شود.تقاضای مسکن به‌خصوص مسکن اجاره‌ای برای خانوارهای تک نفره یا مجردی، شکل جدید اما رو به رشدی از تقاضای مسکن را طی سال‌های اخیر در بازار مسکن ایجاد کرده که روز به روز در حال تقویت شدن است.
این در حالی است که به گفته فعالان و مشاوران املاک بازار اجاره مسکن در تهران، هم‌اکنون بیش از ۳۰ درصد تقاضای موجود در بازار رهن و اجاره مسکن از سوی خانوارهای تک نفره یا مجردهاست و با اینکه هنوز فرهنگ غالب مالکان یا موجران به سمت اجاره واحد مسکونی‌شان به خانوارهای چند نفره است، تقاضا برای مسکن مجردی در بازار واحدهای مسکونی، روز به روز در حال رشد است.برخی تحولات فرهنگی و اجتماعی عمده از جمله افزایش سن ازدواج، بالا رفتن آمار طلاق، تمایل به زندگی مستقل در بین جوانان قبل از ازدواج، تمایل به سکونت تک نفره از سوی سالمندان و... موجب شده طی سال‌های اخیر، متقاضیان جدیدی به بازار اجاره افزوده شوند که هنوز نه تنها فرهنگ مشخصی در خصوص نحوه اجاره مسکن به این اقشار در جامعه ایجاد نشده بلکه در برنامه‌ریزی‌های سیاست‌گذاران مسکن نیز تاکنون جایگاه خاص خود را نداشته است.اما توجه به تامین مسکن برای خانوارهای تک نفره با توجه به رشد این خانوارها و چشم‌اندازی که هم‌اکنون در مورد افزایش تعداد آنان طی ۱۰ سال آینده وجود دارد، در حالی به‌تازگی در مطالعات اولیه دولت برای تامین مسکن اقشار کم درآمد، به چشم می‌خورد که هنوز هیچ ضابطه یا قانون خاصی به‌منظور اعمال محدودیت یا حمایت از تامین مسکن این اقشار، در بازار آزاد مسکن وجود ندارد.بر مبنای مشاهدات و واقعیت‌های موجود، بازار تقاضای واحدهای مسکونی کوچک متراژ بیشتر در سمت خانوارهای تک نفره شکل گرفته است و برخی واحدهای مسکونی به‌خصوص در کلان‌شهرهایی مانند تهران، تنها برای سکونت یک نفر مناسب هستند چرا که امکانات و متراژ این دسته از واحدها به شکلی است که حتی یک خانوار دو نفره نیز قادر به سکونت در این واحدها نیستند.

متوسط متراژ مسکن مجردها
هم‌اکنون در فایل‌های واحدهای مسکونی اجاره‌ای در بنگاه‌های مسکن، سایت‌های اینترنتی اجاره واحدهای مسکونی و همچنین آگهی روزنامه‌ها، بخش مجزایی در قالب اجاره واحدهای مسکونی کوچک متراژ کمتر از 40 یا 50 مترمربع وجود دارد که می‌توان گفت بیش از 90 درصد متقاضیان این واحدها، مجردها یا همان متقاضیان تک نفره هستند.هرچند هم‌اکنون تقاضای مسکن تک نفره تقریبا برای انواع متراژهای مسکونی حتی تا بیش از 100 مترمربع هم وجود دارد اما عمده تقاضا در این بازار عمدتا حول متراژهای 30 تا 70 مترمربع است که بسته به موقعیت سنی، شغلی و سایر پارامترهای فرهنگی و اقتصادی فرد، می‌تواند متفاوت باشد.
متناسب با همین معیارها، تقریبا تقاضای مسکن تک نفره در تمامی مناطق پایتخت پراکنده شده است هر چند عمده این تقاضا در مناطق مرکزی، غربی و شرقی و جنوبی شهر تهران بیش از مناطق شمالی به چشم می‌خورد.
متقاضیان مسکن تک نفره چه کسانی هستند؟
به گفته مشاوران املاک فعال در بازار رهن و اجاره واحدهای مسکونی، عمده متقاضیان مسکن تک نفره، دانشجوها و کارمندان مجردی هستند که یا شغل آنها قابل پیگیری و شفاف است یا بنا بر اظهار خود آنان به‌صورت آزاد فعالیت تجاری دارند.
با این حال، بخش دیگری از تقاضا مربوط به افراد سالمند و سالخورده‌ای است که به تنهایی در یک واحد مسکونی کوچک سکونت دارند.
البته افزایش آمار طلاق به‌خصوص در شهرهای بزرگ نیز بخش عمده‌ای از بازار تقاضای واحدهای مسکونی تک نفره را تشکیل می‌دهد که متناسب با موقعیت اجتماعی، فرهنگی، شغلی و اقتصادی، این افراد را متقاضی واحدهای مسکونی استیجاری می‌کند.
با این وجود، آن طور که مشاوران املاک فعال در بازار رهن و اجاره واحدهای مسکونی می‌گویند، عمده متقاضیان واحدهای استیجاری تک نفره در رده‌های سنی 20 تا 40 سال قرار دارند که عمدتا متقاضی واحدهای کوچک متراژ زیر 50 مترمربع در مناطق مرکزی، شرقی و غربی تهران هستند.

فصل مناسب تقاضای مسکن تک‌نفره
با وجود اینکه طی سال‌های اخیر، با تغییر برخی الگوهای فرهنگی زندگی، سکونت خانوارهای تک‌نفره به‌خصوص در کلان‌شهرها به‌ویژه در شهر تهران افزایش قابل توجهی داشته است اما هنوز هم حساسیت‌هایی از طرف مالکان برای اجاره واحد مسکونی‌شان به خانوار تک نفره یا مجرد، مانند قبل، پابرجاست.
در این میان هر چند برخی مالکان تنها به منافع اقتصادی و پرداخت به موقع اجاره بها اهمیت می‌دهند و تعداد و کیفیت اعضای خانواده برایشان اولویت محسوب نمی‌شود، هنوز هم برخی مالکان اصرار دارند که حتی اگر واحدشان خالی بماند آن را به افراد مجرد یا خانوار تک‌نفره اجاره نمی‌دهند.با این وجود، آن طور که مشاوران املاک می‌گویند، بهترین فصل اجاره مسکن برای تک نفره‌ها زمانی است که موجران با مشکل تقاضا برای واحدشان رو به رو هستند و به علت خالی ماندن واحدشان - برای مثال در فصل‌های سرد پاییز و زمستان - حاضرند دست از برخی حساسیت‌ها بردارند و واحدشان را به یک «مجرد موجه» اجاره دهند و از این طریق علاوه‌بر کاهش حساسیت و اجاره واحدشان، سابقه خوب ملک خود را نیز
محفوظ نگه دارند!