از اوج تا سقوط

فاصله محبوبیت روسف تا تنفر از او ۶ سال به طول انجامید. او در حالی که توانست به پشتوانه محبوبیت داسیلوا، رئیس‌جمهور این کشور شود در میانه‌های راه دور دوم ریاست‌جمهوری از قطار پیاده شد و حالا با تغییر ریل این کشور، قطار برزیل دوباره به سمت راستگرایی گردش پیدا کرده است. با این حال روسف در این ۶ سال از لقب بانوی آهنین به لقب راهبه اعظم خرابکار رسیده است. کسی که با خرابکاری‌هایش اوضاع اقتصادی کشور برزیل را به لبه پرتگاه رسانده است. دیلما روسف، زندانی سیاسی سابق در زمان دولت نظامی برزیل، چهارده ماه پیش برای بار دوم به‌عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شد، اما قرار گرفتن تعدادی از اعضای بلندمرتبه حزب کارگران برزیل در مظان اتهام به فساد به سقوط محبوبیت او منجر شده است.

با رای مجلس سنا، دیلما روسف، رئیس‌جمهوری برزیل از مقام خود برکنار شده است. مخالفان ادعا می‌کنند خانم روسف با دستکاری اعداد و ارقام، کسری بودجه فزاینده کشور را پنهان کرده بود. خانم روسف، این اتهامات را رد می‌کند و می‌گوید که استیضاح و سپس برکناری او چیزی جز یک کودتا نبوده است، اما چه شد که یک زندانی سیاسی سابق به‌عنوان رئیس‌جمهور یکی از مهم‌ترین کشورهای آمریکای جنوبی انتخاب شد؟ در پاسخ به این سوال گفته می‌شود حمایت علنی داسیلوا در انتخابات سال ۲۰۱۱، موجب شد تا وی به‌عنوان نخستین زن رئیس‌جمهوری این کشور انتخاب شود. در اواخر دوره داسیلوا، روسف با وی همکاری نزدیک داشت و در بیشتر مجامع این دو در کنار هم دیده می‌شدند که همین امر موجب شد تا وی در انتخابات با برگ اعتباری داسیلوا، نامزد چپ‌ها شود و در نهایت کرسی ریاست‌جمهوری برزیل را به دست آورد.

روسف نخستین رئیس‌جمهور زن برزیل

دیلما روسف اولین زنی است که به‌عنوان رئیس‌جمهور برزیل انتخاب شده. او اولین بار به‌عنوان دست‌پرورده لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس‌جمهور محبوب سابق برزیل، در معرض توجه‌ قرار گرفت. با توجه به سابقه چریکی روسف، وی در نزد چپ‌ها از احترام زیادی برخوردار است. برخی می‌گویند روحیه تند وی ناشی از دوران چریکی وی بوده است. دیلما روسف که «بانوی آهنین» خوانده شده، رفتاری تند دارد و زود عصبانی می‌شود و معروف است که وزیرانش را در ملاء عام مؤاخذه می‌کند. او اولین بار در سال ۲۰۱۱ به‌عنوان رئیس‌جمهوری برزیل انتخاب شد و در سال گذشته در فهرست «زنان قدرتمند ۲۰۱۵» مجله فوربس در جایگاه هفتم قرار داشت.

روسفِ چریک آرزو داشت بالرین باشد

دیلما روسف در سال ۱۹۴۷ و در شهر بلو هوریزونته به دنیا آمد و در خانواده‌ای از طبقه متوسط بالا بزرگ شد. پدرش، پدرو روسف، مهاجر بلغارستانی بود که سابقا عقاید کمونیستی داشت. با اینکه در ابتدا می‌خواست بالرین شود، ولی خیلی سریع تغییر عقیده داد و به جنبش چپگرایی پیوست که در مخالفت با دیکتاتوری نظامی برزیل شکل گرفته بود. نظامیان در سال ۱۹۶۴ قدرت را در برزیل به دست گرفته بودند. او در سال ۱۹۷۰ دستگیر و به سه سال حبس محکوم شد. در دوران زندان بارها به خاطر نقشش در مقاومت زیرزمینی شکنجه شد، از جمله با برق، ولی عقایدش را رها نکرد.

راهبه اعظم خرابکاری

بسیاری از طرفداران روسف وی را می‌ستایند زیرا او هرگز در یک میدان خود را تسلیم نکرده است. این اعتقاد وجود دارد که وی به‌رغم برکناری همچنان یکی از افراد تعیین‌کننده صحنه سیاسی برزیل باقی بماند. روسف برای اینکه بتواند در عرصه سیاسی فردی موفق باشد تنها به اقدامات سیاسی خود بسنده نکرده و ظاهرش را هم ترمیم کرد. او در سال ۲۰۱۱ و برای افزایش حمایت عمومی دست به نوسازی چهره خود زد، از جمله جراحی پلاستیک و سفیدکاری دندان‌ها. ولی با این حال نتوانست رای کافی برای پیروزی در دور اول را به دست آورد و انتخابات ریاست‌جمهوری به دور دوم کشیده شد. او موفق شد در دور دوم بیش از ۵۶ درصد آرا را به خود اختصاص دهد و بر ژوزه سرا، نامزد حزب سوسیال دموکرات، پیروز شود. او همچنین در سال ۲۰۱۴ توانست با فاصله کمی آسیو نویس، نامزد راست میانه، را شکست دهد و برای یک دوره دیگر به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود. پیروزی‌های وی با فاصله اندک همیشه موجب می‌شد برخی از کارشناسان از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین نقطه ضعف روسف یاد کنند. حرکت کردن بر روی لبه تیغ سقوط در نهایت در ۳۱ اوت سال ۲۰۱۶ دامن وی را گرفت و او را از سریر قدرت به زیر کشید.

کلید برکناری وی با اعتراض‌ها زده شد

هواداران روسف تعهد او به رفع نابرابری‌های اجتماعی را ستایش می‌کنند و از اینکه برنامه‌ رفاهی برای ۳۶ میلیون برزیلی را ادامه داده خرسندند. با این حال، خیلی از برزیلی‌ها با حمایت دولت از رقابت‌های ورزشی پرخرجی چون جام جهانی ۲۰۱۴ مخالف بودند، آن هم وقتی که کشور همچنان با نابرابری و فقر وحشتناک دست به گریبان است. در ماه ژوئن ۲۰۱۳ حدود یک میلیون نفر برای اعتراض به افزایش قیمت بلیت اتوبوس به خیابان‌ها آمدند. نارضایتی از فساد، وضع بد امنیت، مشکلات حمل‌و‌نقل عمومی و نظام خدمات درمانی باعث شد این اعتراضات به ناآرامی در سطح کشور تبدیل شود. دیلما روسف گفت که این نگرانی‌ها را برطرف خواهد کرد، اما حاضر نشد بپذیرد که پول لازم برای جام جهانی از محل بودجه خدمات عمومی تامین می‌شود. با این حال جام جهانی برای وی تبدیل به کابوسی بزرگ شد. در شرایطی که قهرمانی برزیل می‌توانست آبی بر روی آتش باشد، باخت تحقیرآمیز این کشور به آلمان در خاک برزیل موجب شد مخالفان برگزاری جام جهانی با قدرت بیشتری صدای خود را به گوش روسف برسانند. این در شرایطی است که پس از آن نیز بارها مخالفان روسف به خیابان‌ها آمدند و توانستند روسف را در چندین جبهه مجبور به عقب‌نشینی کنند.