حریم «حریق» در بازار تهران
نورا حسینی خبر آتش‌سوزی در بازار تهران خبرتازه‌ای نیست. هر ماه شاید یک خبر آتش‌سوزی از بازار و دالان‌هایش منتشر می‌شود. آخرین آن وقوع آتش‌سوزی در کارگاه کیف و کفش بود که نیمه‌های ظهر در مغازه تولیدی کیف و کفش در چهارراه مصطفی خمینی، بازار سرپولک منتشر شد. این حریق در یک پاساژ سه طبقه و در طبقه سوم در محل تولید کیف و کفش و در مغازه‌ای ۱۵ متری به وقوع پیوسته بود. این نشان می‌دهد بازار تهران همچنان نا ایمن است و اقدام زیر بنایی برای حل این مشکل قدیمی انجام نشده است. این را رئیس کمیته ایمنی شورای شهر می‌گوید.
نورا حسینی خبر آتش‌سوزی در بازار تهران خبرتازه‌ای نیست. هر ماه شاید یک خبر آتش‌سوزی از بازار و دالان‌هایش منتشر می‌شود. آخرین آن وقوع آتش‌سوزی در کارگاه کیف و کفش بود که نیمه‌های ظهر در مغازه تولیدی کیف و کفش در چهارراه مصطفی خمینی، بازار سرپولک منتشر شد. این حریق در یک پاساژ سه طبقه و در طبقه سوم در محل تولید کیف و کفش و در مغازه‌ای ۱۵ متری به وقوع پیوسته بود.این نشان می‌دهد بازار تهران همچنان نا ایمن است و اقدام زیر بنایی برای حل این مشکل قدیمی انجام نشده است. این را رئیس کمیته ایمنی شورای شهر می‌گوید. او معتقد است برای حل مشکل بازار تهران نیاز به همکاری همه دستگاه‌های مرتبط از جمله وزارت نیرو و وزارت نفت با شهرداری تهران است. طرح جامع ایمنی بازار تهران سال‌ها است در حال تدوین شدن است. اما همچنان آمار آتش‌سوزی‌ها در بازار تهران بالا است. به گفته دبیر کمیته ایمنی شورا 23 درصد آتش‌سوزی‌های تهران در بازار اتفاق می‌افتد که به دلیل سیم‌کشی‌های فرسوده برق و غیراستاندارد بودن آن است.
معصومه آباد می‌گوید: بی‌توجهی دیگر سازمان‌های مرتبط با این موضوع مانند میراث فرهنگی، آب، برق، اوقاف، مسکن و نوسازی و بسیاری دیگر، موجب شده تا نتوانیم اقدامات لازم را برای رفع مشکلات بازار انجام دهیم. او اضافه می‌کند: کار مطالعه طرح جامع ساماندهی آتش‌نشانی بازار تهران اکنون به پایان رسیده است، اما اجرای آن نیازمند رعایت مصلحت‌هایی است که باید در این منطقه رعایت شود. متاسفانه قانون و الزامی بر تعطیلی فعالیت واحدهای تجاری مبنی بر ایجاد شرایط ایمنی وجود ندارد، در صورتی که شهرداری می‌تواند ایمن‌سازی کند و ۱۵ درصد از سهم ایمن‌سازی را از واحدهای تجاری دریافت کند.چندی پیش نیز معاون پیشگیری و ایمنی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره آخرین وضعیت طرح جامع ساماندهی بازار تهران گفته بود: این طرح از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در حال آماده سازی است به مراحل نهایی خود نزدیک می‌شود و تقریبا ۷فاز از مجموع ۹ فاز آن آماده شده است، اینطور که محمود قدیری گفته احتمالا تا چند ماه دیگر کل طرح نهایی خواهد شد.وی همچنین از به کارگیری موتورسیکلت آتش‌نشان، افتتاح ایستگاه آتش‌نشانی در داخل محدوده و آموزش کسبه برای بهبود وضعیت ایمنی بازار تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: با افتتاح یک ایستگاه آتش‌نشانی دیگر، بازار دارای ۳ ایستگاه آتش‌نشانی شده است.با این حال وی اظهار کرد که بهره‌برداری‌های بیش از اندازه از ظرفیت محیطی بازار سبب شده تا این مجموعه به صورت انباری از مواد شیمیایی خطرناک و سریع الاشتعال دربیاید. ناهمگونی تصرف‌های همجوار، نبود امکانات کافی، نبود فضای کافی برای نصب تجهیزات مناسب و پیشرفته آتش‌نشانی، نا ایمن بودن شبکه برق رسانی بازار، وجود مایعات قابل اشتعال، ناایمنی ساختار ساختمان‌ها و تنگی معابر ازجمله مواردی هستند که قدیری اعلام کرد آتش‌نشانی را برای مواجهه با رویدادهای این بازار قدیمی با مشکل مواجه می‌کند.
البته نکته‌ای که مهم به نظر می‌رسد و بارها اعضای شورای شهر و مسوولان آتش‌نشانی تهران آن را متذکر شده‌اند این است که بازار جایی نیست که توسط یک نهاد بتوان مشکلات مربوط به آن را حل کرد و در این بین همه سازمان‌ها به‌ویژه جامعه اصناف باید همکاری بیشتری داشته باشند تا از موازی‌کاری‌ها نیز پرهیز شود.
یکی از قدیمی‌ترین مدیران شهرداری که حالا عضو پارلمان محلی پایتخت است درباره طرح ایمنی بازار می‌گوید: طرح ایمنی بازار از زمانی که بنده در پست معاونت خدمات شهری شهرداری تهران مشغول فعالیت بودم مطرح بود اما متاسفانه تا این لحظه همچنان به سرانجام نرسیده است.
محمد حقانی اضافه می‌کند: درحال حاضر بیش از 20 سال است که فضای کنونی بازار تهران دیگر جوابگوی رشد جمعیت فعلی آن نیست و وضعیت کنونی آن هرگونه کمک‌های امدادی را غیرممکن می‌سازد.
وی توضیح می‌دهد: بازار بزرگ تهران در محدوده ۱۱۰ هکتاری بنا شده و روزانه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تردد در آن اتفاق می‌افتد، همچنین ۵۲هزار واحد صنفی را در خود جای داده است و این امر می‌طلبد تا در برنامه مدونی برای ایمن‌سازی آن اقدام شود.
حقانی همچنین با ابرازنگرانی ازوضعیت کالبدی بازار تهران می‌گوید: تنگی معابر، فرسودگی سازه‌ها و همچنین نبود آب از جمله مشکلاتی است که انجام عملیات‌های امدادی را با مشکل مواجه می‌کند.
هشدارهای شورا بی‌نتیجه ماند
ابوالفضل قناعتی عضو دیگر شورای شهر تهران هم در این رابطه می‌گوید: هنوز نگرانی‌های شورای شهر در خصوص ایمنی بازار برطرف نشده است. او با اشاره به آتش‌سوزی‌هایی که در محدوده بازار رخ می‌دهد می‌گوید: خوشبختانه بسیاری از این حوادث در زمان‌هایی رخ می‌دهد که بازار خالی از مشتری است، اما اگر یکی از این آتش‌سوزی‌ها درهنگامی رخ دهد که بازار پر مشتری است فاجعه‌ای انسانی رخ خواهد داد. رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورا هم شرایط ناایمن فعالیت در بازار تهران را تایید می‌کند و می‌گوید: روزانه سه الی چهار آتش‌سوزی ناشی از سیم‌کشی ناایمن برق در محدوده بازار اتفاق می‌افتد. همچنین چرخ دستی‌های بازار تهدیدکننده ایمنی عابران و کودکان هستند که نیاز به ساماندهی دارند.
او نیز رسیدگی به وضعیت بحرانی بازار تهران را یادآوری می‌کند و خواستاررسیدگی زیربنایی به این موضوع می‌شود.
آنچه کالبد بازار تهران را از سایر سازه‌های شهر متمایز می‌سازد، قدمت بافت آن است که با کوچه‌های تنگ و باریک و پیچ در پیچ، یک فضای درهم بافته و متراکم را ایجاد کرده است. در سایه این درهم‌تنیدگی، بناهای قدیمی به سازه‌هایی غیرمستحکم با مصالح سست و غیراستاندارد مبدل شده و محیطی تقریبا بسته و فاقد دسترسی مناسب به شبکه‌های اصلی و شریانی شهر به وجود آورده است.از این رو ورود تجهیزات، تاسیسات زیربنایی و ایمنی به ویژه در مواقع بروز خطر به این بافت، ناممکن است این در حالی است که همه‌روزه، گروه زیادی از مردم اعم از فروشندگان یا خریداران در این بازار رفت و آمد می‌کنند و حجم زیادی از کالاها به آنجا حمل شده یا در آن مکان انبار می‌شوند.
معصومه آباد می‌گوید: بی‌توجهی دیگر سازمان‌های مرتبط با این موضوع مانند میراث فرهنگی، آب، برق، اوقاف، مسکن و نوسازی و بسیاری دیگر، موجب شده تا نتوانیم اقدامات لازم را برای رفع مشکلات بازار انجام دهیم. او اضافه می‌کند: کار مطالعه طرح جامع ساماندهی آتش‌نشانی بازار تهران اکنون به پایان رسیده است، اما اجرای آن نیازمند رعایت مصلحت‌هایی است که باید در این منطقه رعایت شود. متاسفانه قانون و الزامی بر تعطیلی فعالیت واحدهای تجاری مبنی بر ایجاد شرایط ایمنی وجود ندارد، در صورتی که شهرداری می‌تواند ایمن‌سازی کند و ۱۵ درصد از سهم ایمن‌سازی را از واحدهای تجاری دریافت کند.چندی پیش نیز معاون پیشگیری و ایمنی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره آخرین وضعیت طرح جامع ساماندهی بازار تهران گفته بود: این طرح از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در حال آماده سازی است به مراحل نهایی خود نزدیک می‌شود و تقریبا ۷فاز از مجموع ۹ فاز آن آماده شده است، اینطور که محمود قدیری گفته احتمالا تا چند ماه دیگر کل طرح نهایی خواهد شد.وی همچنین از به کارگیری موتورسیکلت آتش‌نشان، افتتاح ایستگاه آتش‌نشانی در داخل محدوده و آموزش کسبه برای بهبود وضعیت ایمنی بازار تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: با افتتاح یک ایستگاه آتش‌نشانی دیگر، بازار دارای ۳ ایستگاه آتش‌نشانی شده است.با این حال وی اظهار کرد که بهره‌برداری‌های بیش از اندازه از ظرفیت محیطی بازار سبب شده تا این مجموعه به صورت انباری از مواد شیمیایی خطرناک و سریع الاشتعال دربیاید. ناهمگونی تصرف‌های همجوار، نبود امکانات کافی، نبود فضای کافی برای نصب تجهیزات مناسب و پیشرفته آتش‌نشانی، نا ایمن بودن شبکه برق رسانی بازار، وجود مایعات قابل اشتعال، ناایمنی ساختار ساختمان‌ها و تنگی معابر ازجمله مواردی هستند که قدیری اعلام کرد آتش‌نشانی را برای مواجهه با رویدادهای این بازار قدیمی با مشکل مواجه می‌کند.
البته نکته‌ای که مهم به نظر می‌رسد و بارها اعضای شورای شهر و مسوولان آتش‌نشانی تهران آن را متذکر شده‌اند این است که بازار جایی نیست که توسط یک نهاد بتوان مشکلات مربوط به آن را حل کرد و در این بین همه سازمان‌ها به‌ویژه جامعه اصناف باید همکاری بیشتری داشته باشند تا از موازی‌کاری‌ها نیز پرهیز شود.
یکی از قدیمی‌ترین مدیران شهرداری که حالا عضو پارلمان محلی پایتخت است درباره طرح ایمنی بازار می‌گوید: طرح ایمنی بازار از زمانی که بنده در پست معاونت خدمات شهری شهرداری تهران مشغول فعالیت بودم مطرح بود اما متاسفانه تا این لحظه همچنان به سرانجام نرسیده است.
محمد حقانی اضافه می‌کند: درحال حاضر بیش از 20 سال است که فضای کنونی بازار تهران دیگر جوابگوی رشد جمعیت فعلی آن نیست و وضعیت کنونی آن هرگونه کمک‌های امدادی را غیرممکن می‌سازد.
وی توضیح می‌دهد: بازار بزرگ تهران در محدوده ۱۱۰ هکتاری بنا شده و روزانه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تردد در آن اتفاق می‌افتد، همچنین ۵۲هزار واحد صنفی را در خود جای داده است و این امر می‌طلبد تا در برنامه مدونی برای ایمن‌سازی آن اقدام شود.
حقانی همچنین با ابرازنگرانی ازوضعیت کالبدی بازار تهران می‌گوید: تنگی معابر، فرسودگی سازه‌ها و همچنین نبود آب از جمله مشکلاتی است که انجام عملیات‌های امدادی را با مشکل مواجه می‌کند.
هشدارهای شورا بی‌نتیجه ماند
ابوالفضل قناعتی عضو دیگر شورای شهر تهران هم در این رابطه می‌گوید: هنوز نگرانی‌های شورای شهر در خصوص ایمنی بازار برطرف نشده است. او با اشاره به آتش‌سوزی‌هایی که در محدوده بازار رخ می‌دهد می‌گوید: خوشبختانه بسیاری از این حوادث در زمان‌هایی رخ می‌دهد که بازار خالی از مشتری است، اما اگر یکی از این آتش‌سوزی‌ها درهنگامی رخ دهد که بازار پر مشتری است فاجعه‌ای انسانی رخ خواهد داد. رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورا هم شرایط ناایمن فعالیت در بازار تهران را تایید می‌کند و می‌گوید: روزانه سه الی چهار آتش‌سوزی ناشی از سیم‌کشی ناایمن برق در محدوده بازار اتفاق می‌افتد. همچنین چرخ دستی‌های بازار تهدیدکننده ایمنی عابران و کودکان هستند که نیاز به ساماندهی دارند.
او نیز رسیدگی به وضعیت بحرانی بازار تهران را یادآوری می‌کند و خواستاررسیدگی زیربنایی به این موضوع می‌شود.
آنچه کالبد بازار تهران را از سایر سازه‌های شهر متمایز می‌سازد، قدمت بافت آن است که با کوچه‌های تنگ و باریک و پیچ در پیچ، یک فضای درهم بافته و متراکم را ایجاد کرده است. در سایه این درهم‌تنیدگی، بناهای قدیمی به سازه‌هایی غیرمستحکم با مصالح سست و غیراستاندارد مبدل شده و محیطی تقریبا بسته و فاقد دسترسی مناسب به شبکه‌های اصلی و شریانی شهر به وجود آورده است.از این رو ورود تجهیزات، تاسیسات زیربنایی و ایمنی به ویژه در مواقع بروز خطر به این بافت، ناممکن است این در حالی است که همه‌روزه، گروه زیادی از مردم اعم از فروشندگان یا خریداران در این بازار رفت و آمد می‌کنند و حجم زیادی از کالاها به آنجا حمل شده یا در آن مکان انبار می‌شوند.
ارسال نظر