نقش خودروسازان در ایجاد هوای خاکستری تهران
این روزها رنگ آبی آسمان جای خود را به ذرات خاکستری داده که نفس کشیدن را برای شهروندان شهرهای بزرگ صنعتی چون تهران ، تبریز ، مشهد و اصفهان سخت و دشوار کرده است. در این بین هر چند نباید از نقش وارونگی هوا که پدیده ای متعلق به روزهای سرد زمستان است غافل شد اما آنچه که در افق دید مردم قرار دارد تنها دود است و دود. بنابراین همیشه انگشت اتهام آلودگی شهرهای بزرگ به سمت خودروسازان نشانه رفته است ، تولید کنندگانی که به تصور مردم در تولید خودرویی با کیفیت و آلایندگی کمتر کاهلی می کنند . در هر حال ، اینکه اتهام مردم و یا برخی مسوولان دولتی ناروا و یا درست است را باید به بازبینی آمارهایی سپرد که در این زمینه در دسترس همگان قرار دارد.
این روزها رنگ آبی آسمان جای خود را به ذرات خاکستری داده که نفس کشیدن را برای شهروندان شهرهای بزرگ صنعتی چون تهران ، تبریز ، مشهد و اصفهان سخت و دشوار کرده است. در این بین هر چند نباید از نقش وارونگی هوا که پدیده ای متعلق به روزهای سرد زمستان است غافل شد اما آنچه که در افق دید مردم قرار دارد تنها دود است و دود. بنابراین همیشه انگشت اتهام آلودگی شهرهای بزرگ به سمت خودروسازان نشانه رفته است ، تولید کنندگانی که به تصور مردم در تولید خودرویی با کیفیت و آلایندگی کمتر کاهلی می کنند . در هر حال ، اینکه اتهام مردم و یا برخی مسوولان دولتی ناروا و یا درست است را باید به بازبینی آمارهایی سپرد که در این زمینه در دسترس همگان قرار دارد.
این که مدارس سطح شهر تهران برای دو روز به دلیل آلودگی هوای تهران تعطیل شد خبری بود که طی هفته جاری به اطلاع عموم رسید هر چند این تعطیلی به نوعی برای حفظ سلامت دانش آموزان مصوب شد اما وجه دیگر آن کاهش تردد خودرو در خیابان های شهر بود.اما نتیجه این کاهش تردد چه بود؟ نتیجه‌ای که مسوولان هواشناسی اعلام کردند کاهش حجم آلایندگی از هوای تهران بود. بنابراین به نظر می رسد که خودروی کمتر منجر به کاهش آلایندگی می شود. در این زمینه یک کارشناس، دلیل مهم آلودگی هوا را به صراحت منابع متحرک در سطح شهر می‌خواند به طوری‌که وی عنوان می کند که سر منشاء بیش از ۷۰تا ۸۰ درصد از آلودگی، خودروها و موتورسیکلت‌ها‌یی هستند که در شهرهای صنعتی کشور همچون تهران تردد می‌کنند. وی سهم صنایع آلوده‌کننده در تهران را بنا به آمار اعلام شده تنها پنج درصد می خواند و عنوان می کند که سهم اعظم آلودگی متعلق به منابع متحرک در شهرها هستند اما آخرین مطالعاتی که در زمینه منابع آلوده‌کننده هوا صورت گرفته مربوط به چه سالی است؟ در این زمینه می توان گفت که آخرین مطالعات جامع درباره آلودگی هوا مربوط به سال ۹۷ است؛ مطالعاتی که آژانس بین‌المللی جایکای ژاپن با همکاری شهرداری تهران و محیط‌زیست استان تهران انجام دادند. آن زمان مشخص شد بین ۷۰تا ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران به منابع متحرک مربوط است.
بر این اساس هر چند خودروهای تولیدی در آن سال (۷۹) را نمی توان از لحاظ رعایت استاندارهای زیست محیطی با خودروهایی که طی سال های گذشته تولید شده مقایسه کرد اما آنچه در این بین مهم به نظر می‌رسد تردد تعداد خودروهایی است که در قیاس با آن سال نیست . تنها در سال ۸۹ یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو به تولید رسید بنابراین تردد خودروها و همچنین موتورسیکلت بسیار بیشتر از سال ۹۷ است که این خود به معنای روند صعودی آلایندگی ناشی از منابع متحرک در شهرهای بزرگ است. در حال حاضر، خودروهای موجود در شهرها، به سه دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام از نظر میزان آلودگی رتبه متفاوتی دارند. انتهای جدول مربوط به خودروهای کاربراتوری است که تا قبل از سال ۱۳۸۳ تولید می‌شدند. این خودروها در هر کیلومتر پیمایش ۵۰ گرم آلودگی ایجاد می‌کردند، مقداری که نسبت به خودرو یورو ۲ تقریبا ۲۰ برابر و نسبت به خودرو یورو ۴ حدود ۲۴ برابر بیشتر است. از سال ۳۸ خودروها با استاندارد یورو ۲ تولید و به بازار عرضه شدند. این خودروها در هر کیلومتر پیمایش ۷/ ۲ گرم آلودگی تولید می‌کنند. دولت از سال گذشته استاندارد یورو ۴ را برای خودروها اجباری کرده است. اقدامی که به‌طور مستقیم می‌تواند میزان آلودگی شهرها را کاهش دهد. این خودروها در هر کیلومتر پیمایش ۸۱/ ۱ گرم آلودگی تولید می‌کنند. در حال حاضر بسیاری از خودروهای اروپایی و آمریکایی حتی استاندارد یورو۷ را نیز پاس کرده‌اند.
اما اقدام سازمان ملی استاندارد مبنی بر الزام خودروسازان به تجهیز خودروهایشان به استاندارد آلایندگی یورو ۴ هر چند با مخالفت برخی تولید کنندگان به دلیل هزینه های جاری که بر تولید تحمیل می‌کرد مواجه شد اما در هر صورت محقق شد این در شرایطی است که برخی کارشناسان معتقدند خودروهای تولیدی خودروسازان به دلیل دارا بودن پلتفورم‌های قدیمی نمی‌تواند استانداردهای بالای آلایندگی را پاس کند به همین دلیل خودروهای تولیدی کشورمان همچنان آلایندگی بالایی دارند. از سوی دیگر خودروهای فرسوده نیز عامل مهمی در رنگ خاکستری شهرهای بزرگ کشورمان دارد. طبق آمارهای ارائه شده بطور روزانه هشت تن ذرات معلق وارد هوای تهران می‌شود که ۳۴ درصد آن حاصل تردد کامیون‌ها در تهران و ۳۳ درصد آن نتیجه تردد موتورسیکلت‌هاست. همچنین فرسوده ها نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند برای مثال یک دستگاه پیکان فرسوده سالانه یک تن آلاینده وارد هوای تهران می‌کند، یعنی به اندازه وزن خود این خودرو آلودگی تولید می‌کند.
علاوه‌بر خودروهای سواری، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های فرسوده هم نقش موثری در آلودگی هوای تهران دارند و تنها با خروج اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های فرسوده می‌توان حدود 18درصد از میزان انتشار روزانه ذرات معلق در تهران کاست. همچنین بررسی ها نشان می‌دهد که میزان تولید و انتشار روزانه اکسیدهای نیتروژن نیز 120 تن است که حدود 81درصد آن مربوط به تاکسی‌های فرسوده است و همه اینها نشان‌دهنده این نکته است که تردد فرسوده های نقش مهمی در کاهش الودگی هوای کلان شهرها دارند.دولت بیش از این در بسته ضد رکود خود که خودرو نقش پررنگی در آن داشت خواهان ارایه تسهیلات 25 میلیونی به دارندگان خودروهای فرسوده بود تا هم روند خروج خودروهای مذکور را تسریع کند و هم فروش خودرو را رونق دهد که متاسفانه این طرح تغییر کرد. اگر تسهیلات یاد شده به خروج فرسوده ها منجر می شد به‌طور حتم در هوای خاکستری شهرهایی همچون تهران نیز شاهد تغییراتی بودیم.
این که مدارس سطح شهر تهران برای دو روز به دلیل آلودگی هوای تهران تعطیل شد خبری بود که طی هفته جاری به اطلاع عموم رسید هر چند این تعطیلی به نوعی برای حفظ سلامت دانش آموزان مصوب شد اما وجه دیگر آن کاهش تردد خودرو در خیابان های شهر بود.اما نتیجه این کاهش تردد چه بود؟ نتیجه‌ای که مسوولان هواشناسی اعلام کردند کاهش حجم آلایندگی از هوای تهران بود. بنابراین به نظر می رسد که خودروی کمتر منجر به کاهش آلایندگی می شود. در این زمینه یک کارشناس، دلیل مهم آلودگی هوا را به صراحت منابع متحرک در سطح شهر می‌خواند به طوری‌که وی عنوان می کند که سر منشاء بیش از ۷۰تا ۸۰ درصد از آلودگی، خودروها و موتورسیکلت‌ها‌یی هستند که در شهرهای صنعتی کشور همچون تهران تردد می‌کنند. وی سهم صنایع آلوده‌کننده در تهران را بنا به آمار اعلام شده تنها پنج درصد می خواند و عنوان می کند که سهم اعظم آلودگی متعلق به منابع متحرک در شهرها هستند اما آخرین مطالعاتی که در زمینه منابع آلوده‌کننده هوا صورت گرفته مربوط به چه سالی است؟ در این زمینه می توان گفت که آخرین مطالعات جامع درباره آلودگی هوا مربوط به سال ۹۷ است؛ مطالعاتی که آژانس بین‌المللی جایکای ژاپن با همکاری شهرداری تهران و محیط‌زیست استان تهران انجام دادند. آن زمان مشخص شد بین ۷۰تا ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران به منابع متحرک مربوط است.
بر این اساس هر چند خودروهای تولیدی در آن سال (۷۹) را نمی توان از لحاظ رعایت استاندارهای زیست محیطی با خودروهایی که طی سال های گذشته تولید شده مقایسه کرد اما آنچه در این بین مهم به نظر می‌رسد تردد تعداد خودروهایی است که در قیاس با آن سال نیست . تنها در سال ۸۹ یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو به تولید رسید بنابراین تردد خودروها و همچنین موتورسیکلت بسیار بیشتر از سال ۹۷ است که این خود به معنای روند صعودی آلایندگی ناشی از منابع متحرک در شهرهای بزرگ است. در حال حاضر، خودروهای موجود در شهرها، به سه دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام از نظر میزان آلودگی رتبه متفاوتی دارند. انتهای جدول مربوط به خودروهای کاربراتوری است که تا قبل از سال ۱۳۸۳ تولید می‌شدند. این خودروها در هر کیلومتر پیمایش ۵۰ گرم آلودگی ایجاد می‌کردند، مقداری که نسبت به خودرو یورو ۲ تقریبا ۲۰ برابر و نسبت به خودرو یورو ۴ حدود ۲۴ برابر بیشتر است. از سال ۳۸ خودروها با استاندارد یورو ۲ تولید و به بازار عرضه شدند. این خودروها در هر کیلومتر پیمایش ۷/ ۲ گرم آلودگی تولید می‌کنند. دولت از سال گذشته استاندارد یورو ۴ را برای خودروها اجباری کرده است. اقدامی که به‌طور مستقیم می‌تواند میزان آلودگی شهرها را کاهش دهد. این خودروها در هر کیلومتر پیمایش ۸۱/ ۱ گرم آلودگی تولید می‌کنند. در حال حاضر بسیاری از خودروهای اروپایی و آمریکایی حتی استاندارد یورو۷ را نیز پاس کرده‌اند.
اما اقدام سازمان ملی استاندارد مبنی بر الزام خودروسازان به تجهیز خودروهایشان به استاندارد آلایندگی یورو ۴ هر چند با مخالفت برخی تولید کنندگان به دلیل هزینه های جاری که بر تولید تحمیل می‌کرد مواجه شد اما در هر صورت محقق شد این در شرایطی است که برخی کارشناسان معتقدند خودروهای تولیدی خودروسازان به دلیل دارا بودن پلتفورم‌های قدیمی نمی‌تواند استانداردهای بالای آلایندگی را پاس کند به همین دلیل خودروهای تولیدی کشورمان همچنان آلایندگی بالایی دارند. از سوی دیگر خودروهای فرسوده نیز عامل مهمی در رنگ خاکستری شهرهای بزرگ کشورمان دارد. طبق آمارهای ارائه شده بطور روزانه هشت تن ذرات معلق وارد هوای تهران می‌شود که ۳۴ درصد آن حاصل تردد کامیون‌ها در تهران و ۳۳ درصد آن نتیجه تردد موتورسیکلت‌هاست. همچنین فرسوده ها نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند برای مثال یک دستگاه پیکان فرسوده سالانه یک تن آلاینده وارد هوای تهران می‌کند، یعنی به اندازه وزن خود این خودرو آلودگی تولید می‌کند.
علاوه‌بر خودروهای سواری، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های فرسوده هم نقش موثری در آلودگی هوای تهران دارند و تنها با خروج اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های فرسوده می‌توان حدود 18درصد از میزان انتشار روزانه ذرات معلق در تهران کاست. همچنین بررسی ها نشان می‌دهد که میزان تولید و انتشار روزانه اکسیدهای نیتروژن نیز 120 تن است که حدود 81درصد آن مربوط به تاکسی‌های فرسوده است و همه اینها نشان‌دهنده این نکته است که تردد فرسوده های نقش مهمی در کاهش الودگی هوای کلان شهرها دارند.دولت بیش از این در بسته ضد رکود خود که خودرو نقش پررنگی در آن داشت خواهان ارایه تسهیلات 25 میلیونی به دارندگان خودروهای فرسوده بود تا هم روند خروج خودروهای مذکور را تسریع کند و هم فروش خودرو را رونق دهد که متاسفانه این طرح تغییر کرد. اگر تسهیلات یاد شده به خروج فرسوده ها منجر می شد به‌طور حتم در هوای خاکستری شهرهایی همچون تهران نیز شاهد تغییراتی بودیم.
ارسال نظر