دانستنی‌هایی در مورد دیابت
قند تلخ
مجید نصیری انصاری
پزشک عمومی
دیابت شامل گروهی از بیماری‌ها است که وجه مشترک همه آنها افزایش میزان قند خون است. این بیماری علت اصلی کوری بالغین- قطع اندام (غیر از تصادف) و نارسایی کلیه است. این بیماری همچنین زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است. دو گروه شایع و بیشتر شناخته شده از دیابت وجود دارد که به دیابت نوع اول و دیابت نوع دوم موسوم است. قبل از شروع هر دو نوع دیابت دوره‌ای وجود دارد که قند خون کمی اختلال پیدا می‌کند، ولی علائم کلی دیابت به وجود نمی‌آید. این مرحله را قبل از شروع دیابت (پره دیابت) می‌گویند.
پزشک عمومی
دیابت شامل گروهی از بیماری‌ها است که وجه مشترک همه آنها افزایش میزان قند خون است. این بیماری علت اصلی کوری بالغین- قطع اندام (غیر از تصادف) و نارسایی کلیه است. این بیماری همچنین زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است. دو گروه شایع و بیشتر شناخته شده از دیابت وجود دارد که به دیابت نوع اول و دیابت نوع دوم موسوم است. قبل از شروع هر دو نوع دیابت دوره‌ای وجود دارد که قند خون کمی اختلال پیدا می‌کند، ولی علائم کلی دیابت به وجود نمی‌آید. این مرحله را قبل از شروع دیابت (پره دیابت) می‌گویند.
مجید نصیری انصاری
پزشک عمومی
دیابت شامل گروهی از بیماری‌ها است که وجه مشترک همه آنها افزایش میزان قند خون است. این بیماری علت اصلی کوری بالغین- قطع اندام (غیر از تصادف) و نارسایی کلیه است. این بیماری همچنین زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است. دو گروه شایع و بیشتر شناخته شده از دیابت وجود دارد که به دیابت نوع اول و دیابت نوع دوم موسوم است. قبل از شروع هر دو نوع دیابت دوره‌ای وجود دارد که قند خون کمی اختلال پیدا می‌کند، ولی علائم کلی دیابت به وجود نمی‌آید. این مرحله را قبل از شروع دیابت (پره دیابت) می‌گویند.
خیلی مهم است که افرادی که در مرحله قبل از شروع دیابت هستند، یعنی کمی قند خون آنها افزایش یافته، به پزشک خود مراجعه و تحت‌درمان‌های پیشگیری قرار گیرند.چون عوارض مخصوصا قلبی در این افراد افزایش می‌یابد. دیابت نوع اول بیشتر در افراد سنین پایین تر (قبل از 30 سالگی) رخ می‌دهد و معمولا فقط با انسولین درمان می‌شود.دیابت نوع دوم معمولا در افراد سنین بالاتر است که در شروع درمان می‌توان از داروهای خوراکی استفاده کرد، ولی درنهایت ممکن است نیاز به انسولین احساس شود.ولی کلا امروزه کمتر از دیابت نوع اول و دوم صحبت می‌شود، چون ممکن است دیابت نوع دوم در سنین پایین‌تر نوع اول در سنین بالاتر بروز کند.در برخی از حاملگی‌ها در اواخر دوران حاملگی نیاز به انسولین زیاد می‌شود و بیمار دچار نوعی دیابت می‌شود که به دیابت حاملگی موسوم است. در اکثر این افراد بعد از حاملگی قند به میزان عادی خود برمی‌گردد، ولی احتمال بروز دیابت سالیان بعد در این افراد افزایش پیدا می‌کند.میزان شیوع دیابت در جهان به نحو چشمگیری رو به افزایش است و در این بین سرعت افزایش دیابت نوع دوم بسیار بیشتر است. دلیل این امر شیوع چاقی و کاهش میزان فعالیت بدنی است.
شیوع دیابت با افزایش سن بیشتر می شود.
شیوع دیابت به عوامل ژنتیکی -رفتاری و محیطی مربوط می‌شود. مثلا در کشورهای اسکاندیناوی اکثرا دیابت نوع اول است. در سیاه‌پوستان میزان شیوع دیابت بیشتر از سفیدپوستان است. به هر حال دیابت یک بیماری بسیار مهم است و باید کاملا شناسایی و به موقع درمان شروع شود. یک برآورد نشان می‌دهد که دیابت پنجمین علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است.تشخیص بیماری دیابت یا مرحله قبل از شروع دیابت به این صورت است که اگر شخصی طی آزمایش هایی که انجام می‌دهد، ۲ بار قند بالای ۱۰۰mg/ dL داشته باشد، جهت پیگیری و بررسی باید به پزشک مراجعه کند تا پزشک با انجام آزمایش‌های تکمیلی جهت درمان یا درمان‌های پیشگیری اقدام کند.چه کسانی بهتر است برای بررسی و بیماری‌یابی خود هر چه زودتر اقدام کنند:
۱ـ کسانی‌که سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲ در والدین، خواهر یا برادر خود دارند.
2ـ کسانی‌که چاق هستند یا اندکس چاقی آنها بالای 25 است که این اندکس توسط پزشک تعیین می‌شود.
۳ـ کسانی‌که عادت به بی تحرکی دارند و ورزش نمی‌کنند یا شغل‌های کم‌تحرک دارند.
4ـ کسانی‌که سابقه دیابت حاملگی دارند یا سابقه به دنیا آوردن نوزاد 4 کیلوگرم یا بیشتر را دارند یا فشار خون دارند که بالای 140-90 می‌باشد.
۵ ـ کسانی‌که چربی خون بالا به تشخیص پزشک دارند.
6 ـ خانم‌هایی که کیست‌های تخمدان دارند.
۷ ـ افرادی که بیماری‌های قلبی ـ عروقی دارند.
عوارض دیابت
دیابت عوارض زیادی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
1ـ عوارض حاد دیابت: مهم‌ترین عارضه حاد دیابت حالتی است موسوم به کمای دیابتی که در این مرحله به علت درمان ناقص یا کاهلی بیمار در مصرف داروها یا فراموشی مصرف دارو، قند خون بالا می‌رود و در ابتدا حالاتی مثل پر نوشی، پرخوری تهوع، سردرد، استفراغ و درد شکمی به وجود می‌آید و متعاقب آن به علت ناکافی بودن سطح انسولین، سطح هوشیاری فرد کاهش می‌یابد و سریعا باید فرد بستری و درمان شود.
2ـ عوارض مزمن: معمولا 3 تا از عوارض مزمن دیابت بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و آن عوارض چشمی، عصبی و کلیوی است و هر کدام آن بالقوه خطرناک است و با کنترل قند خون و مراجعات منظم به پزشک و معاینات انجام‌شده قابل پیشگیری است.خطر بروز عوارض مزمن به‌صورت تابعی از مدت زمان بیماری دیابت افزایش می‌یابد، یعنی هر چه از مدت زمان بیماری دیابت بگذرد، عوارض آن افزایش می‌یابد. با قاطعیت نشان داده شده که کاهش میزان قند خون باعث جلوگیری یا تاخیر در بروز عوارض چشمی، کلیوی و عصبی می‌شود. عوارض چشمی دیابت شامل خونریزی شبکیه، تاری دید و کاهش دید و ... است.عوارض کلیوی شامل تورم، افزایش فشار خون، افزایش بیماری‌های قلبی ـ عروقی و نارسایی کلیه است.عوارض عصبی شامل اختلالات حسی انتهای اندام‌ها مثل دست و پا که شامل احساس خواب‌رفتگی، گزگز، احساس بُرندگی و سوزش است و ممکن است در اندام‌های تحتانی مخصوصا در شب به وجود آید.به‌طور خلاصه باید گفت دیابت و عوارض آن محدوده وسیعی از نشانه‌ها و علائم را ایجاد می‌کنند. عوارض حاد ممکن است در هر زمانی رخ دهد؛ ولی عوارض مزمن ممکن است طی دهه دوم ابتلا به بیماری رخ دهد. نکته مهم این است که دیابت نوع 2 ممکن است از وقتی که دیابت تشخیص داده می‌شود، مدت زیادی از شروع بیماری گذشته باشد پس در این‌صورت عوارض مزمن زودتر بروز کند.در شماره‌های بعدی نکات مفیدی در مورد درمان و مراقبت از دیابت بازگو خواهد شد.
پزشک عمومی
دیابت شامل گروهی از بیماری‌ها است که وجه مشترک همه آنها افزایش میزان قند خون است. این بیماری علت اصلی کوری بالغین- قطع اندام (غیر از تصادف) و نارسایی کلیه است. این بیماری همچنین زمینه‌ساز ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است. دو گروه شایع و بیشتر شناخته شده از دیابت وجود دارد که به دیابت نوع اول و دیابت نوع دوم موسوم است. قبل از شروع هر دو نوع دیابت دوره‌ای وجود دارد که قند خون کمی اختلال پیدا می‌کند، ولی علائم کلی دیابت به وجود نمی‌آید. این مرحله را قبل از شروع دیابت (پره دیابت) می‌گویند.
خیلی مهم است که افرادی که در مرحله قبل از شروع دیابت هستند، یعنی کمی قند خون آنها افزایش یافته، به پزشک خود مراجعه و تحت‌درمان‌های پیشگیری قرار گیرند.چون عوارض مخصوصا قلبی در این افراد افزایش می‌یابد. دیابت نوع اول بیشتر در افراد سنین پایین تر (قبل از 30 سالگی) رخ می‌دهد و معمولا فقط با انسولین درمان می‌شود.دیابت نوع دوم معمولا در افراد سنین بالاتر است که در شروع درمان می‌توان از داروهای خوراکی استفاده کرد، ولی درنهایت ممکن است نیاز به انسولین احساس شود.ولی کلا امروزه کمتر از دیابت نوع اول و دوم صحبت می‌شود، چون ممکن است دیابت نوع دوم در سنین پایین‌تر نوع اول در سنین بالاتر بروز کند.در برخی از حاملگی‌ها در اواخر دوران حاملگی نیاز به انسولین زیاد می‌شود و بیمار دچار نوعی دیابت می‌شود که به دیابت حاملگی موسوم است. در اکثر این افراد بعد از حاملگی قند به میزان عادی خود برمی‌گردد، ولی احتمال بروز دیابت سالیان بعد در این افراد افزایش پیدا می‌کند.میزان شیوع دیابت در جهان به نحو چشمگیری رو به افزایش است و در این بین سرعت افزایش دیابت نوع دوم بسیار بیشتر است. دلیل این امر شیوع چاقی و کاهش میزان فعالیت بدنی است.
شیوع دیابت با افزایش سن بیشتر می شود.
شیوع دیابت به عوامل ژنتیکی -رفتاری و محیطی مربوط می‌شود. مثلا در کشورهای اسکاندیناوی اکثرا دیابت نوع اول است. در سیاه‌پوستان میزان شیوع دیابت بیشتر از سفیدپوستان است. به هر حال دیابت یک بیماری بسیار مهم است و باید کاملا شناسایی و به موقع درمان شروع شود. یک برآورد نشان می‌دهد که دیابت پنجمین علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است.تشخیص بیماری دیابت یا مرحله قبل از شروع دیابت به این صورت است که اگر شخصی طی آزمایش هایی که انجام می‌دهد، ۲ بار قند بالای ۱۰۰mg/ dL داشته باشد، جهت پیگیری و بررسی باید به پزشک مراجعه کند تا پزشک با انجام آزمایش‌های تکمیلی جهت درمان یا درمان‌های پیشگیری اقدام کند.چه کسانی بهتر است برای بررسی و بیماری‌یابی خود هر چه زودتر اقدام کنند:
۱ـ کسانی‌که سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲ در والدین، خواهر یا برادر خود دارند.
2ـ کسانی‌که چاق هستند یا اندکس چاقی آنها بالای 25 است که این اندکس توسط پزشک تعیین می‌شود.
۳ـ کسانی‌که عادت به بی تحرکی دارند و ورزش نمی‌کنند یا شغل‌های کم‌تحرک دارند.
4ـ کسانی‌که سابقه دیابت حاملگی دارند یا سابقه به دنیا آوردن نوزاد 4 کیلوگرم یا بیشتر را دارند یا فشار خون دارند که بالای 140-90 می‌باشد.
۵ ـ کسانی‌که چربی خون بالا به تشخیص پزشک دارند.
6 ـ خانم‌هایی که کیست‌های تخمدان دارند.
۷ ـ افرادی که بیماری‌های قلبی ـ عروقی دارند.
عوارض دیابت
دیابت عوارض زیادی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
1ـ عوارض حاد دیابت: مهم‌ترین عارضه حاد دیابت حالتی است موسوم به کمای دیابتی که در این مرحله به علت درمان ناقص یا کاهلی بیمار در مصرف داروها یا فراموشی مصرف دارو، قند خون بالا می‌رود و در ابتدا حالاتی مثل پر نوشی، پرخوری تهوع، سردرد، استفراغ و درد شکمی به وجود می‌آید و متعاقب آن به علت ناکافی بودن سطح انسولین، سطح هوشیاری فرد کاهش می‌یابد و سریعا باید فرد بستری و درمان شود.
2ـ عوارض مزمن: معمولا 3 تا از عوارض مزمن دیابت بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و آن عوارض چشمی، عصبی و کلیوی است و هر کدام آن بالقوه خطرناک است و با کنترل قند خون و مراجعات منظم به پزشک و معاینات انجام‌شده قابل پیشگیری است.خطر بروز عوارض مزمن به‌صورت تابعی از مدت زمان بیماری دیابت افزایش می‌یابد، یعنی هر چه از مدت زمان بیماری دیابت بگذرد، عوارض آن افزایش می‌یابد. با قاطعیت نشان داده شده که کاهش میزان قند خون باعث جلوگیری یا تاخیر در بروز عوارض چشمی، کلیوی و عصبی می‌شود. عوارض چشمی دیابت شامل خونریزی شبکیه، تاری دید و کاهش دید و ... است.عوارض کلیوی شامل تورم، افزایش فشار خون، افزایش بیماری‌های قلبی ـ عروقی و نارسایی کلیه است.عوارض عصبی شامل اختلالات حسی انتهای اندام‌ها مثل دست و پا که شامل احساس خواب‌رفتگی، گزگز، احساس بُرندگی و سوزش است و ممکن است در اندام‌های تحتانی مخصوصا در شب به وجود آید.به‌طور خلاصه باید گفت دیابت و عوارض آن محدوده وسیعی از نشانه‌ها و علائم را ایجاد می‌کنند. عوارض حاد ممکن است در هر زمانی رخ دهد؛ ولی عوارض مزمن ممکن است طی دهه دوم ابتلا به بیماری رخ دهد. نکته مهم این است که دیابت نوع 2 ممکن است از وقتی که دیابت تشخیص داده می‌شود، مدت زیادی از شروع بیماری گذشته باشد پس در این‌صورت عوارض مزمن زودتر بروز کند.در شماره‌های بعدی نکات مفیدی در مورد درمان و مراقبت از دیابت بازگو خواهد شد.
ارسال نظر