گردشگری خوزستان اکسیر نامکشوف
رضا زبیدی اکسیر ماده‌ای افسانه‌ای است که تمام بیماری‌ها را شفا می‌دهد و به هر چیزی که اضافه شود آن شیء را به طلا تبدیل می‌کند، گاه بعضی چیزها را به دلیل اهمیت به اکسیر تشبیه می‌کنند و شاید صنعت گردشگری هم به نوعی به این تعبیر نزدیک باشد، صنعتی که توسعه آن تولید ثروت واشتغال رابه همراه دارد. امروزه کشورهای جهان به اهمیت این صنعت بدون‌دود پی برده‌اند و با برنامه‌ریزی صحیح وسرمایه‌گذاری موفق به تولید ثروت از این صنعت شده‌اند. خیلی کشورها مانند مغرب و تایلند بودجه سالانه خود رامدیون این صنعت هستند. ایران از معدود کشورهایی است که به نسبت جاذبه‌های توریستی در صدر کشورهای پرجاذبه جهان است و استان خوزستان سهم بزرگی از این جاذبه را به خود اختصاص داده است. خوزستان باشهرهای تاریخی و طبیعت گوناگون ظرفیت بالای جذب گردشگر را دارد که این امر از توجه مسوولان استان پنهان نیست.

دود نفت و گاز در چشم گردشگری خوزستان
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری خوزستان با بیان اینکه صنعت گردشگری در دنیا بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است، می‌افزاید: با ورود هر گردشگر خارجی بین سه تا پنج شغل ایجاد می‌شود.
محمدعلی خلیلی از قول باستان‌شناسان جهان خوزستان را بهشت باستان‌شناسان می‌داند و با ذکر منابع غنی گردشگری از جمله منابع آبی، تالاب‌ها، دریاچه‌ها، دشت‌ها، کوهپایه‌ها، یادمان‌های دفاع مقدس و منابع اکوتوریسم، آبشارها و دیگر جاذبه‌ها می‌گوید: خوزستان ظرفیت تبدیل شدن به قطب گردشگری کشور را دارد.
او همچنین با اظهار اینکه اگر شوش ثبت جهانی شود خوزستان تنها استان کشور با سه ثبت جهانی خواهد بود افزود: ولی به علت وجود منابع عظیم نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع بزرگ نگاه کارشناسان بیشتر معطوف به ظرفیت‌های صنعتی است که اگر بتوانیم قابلیت‌های گردشگری استان را شناسایی و به‌صورت بهتری معرفی کنیم می‌توان خوش‌بین بود که سایه سنگین صنعتی بودن استان که سبب شده دیگر ظرفیت‌های عظیم برجسته نشوند کمرنگ‌ترشود. خلیلی ادامه می‌دهد: صنعت گردشگری بنا به ماهیت آن تعامل و ارتباط نزدیکی با محیط اطراف خود از نظرسیاسی، اجتماعى، اقتصادى، زیست محیطی و فرهنگی دارد و تغییر جزئی در هر یک از آنها می‌تواند تاثیر مثبت یا منفی زیادی بر این صنعت داشته باشد. او با اظهار اینکه خوزستان یک استان مرزی است، می‌افزاید: نا‌آرامی‌های کشورهای هم‌مرز سبب موانع امنیتی در راه گردشگری استان می‌شود و همچنین از لحاظ زیست محیطی ریزگردهای دهه اخیر وآلاینده‌های صنعتی و ضعف به خدمت گرفتن تکنولوژی روز در زمینه گردشگری دیگر مشکلاتی هستند که بر دوش این صنعت سبز سنگینی می‌کنند. توسعه صنعت گردشگری نیازمند کمک همه سازمان‌ها است. معاون گردشگری استان دیدگاه همه مسوولان در تمام دستگاه‌ها را مهم‌ترین‌ امر در توسعه صنعت گردشگری می‌داند و ادامه می‌دهد: صرفا این طورنباشد که فقط سازمان گردشگری چون وظیفه ذاتی دارد مسوول توسعه این صنعت باشد. خلیلی می‌افزاید: به دلیل ماهیت چند‌وجهی و فرابخشی این صنعت ما به تنهایی قادر به حل مشکلات این صنعت و توسعه کامل آن نیستیم و نیازمند همت جمعی همه مسوولان از استانداری، سازمان‌های انتظامی و امنیتی تا منابع طبیعی و محیط زیست و دیگر مسوولان هستیم.
وی درمورد بازاریابی تبلیغات و تولید منابع اطلاعاتی می‌گوید: به دلیل کافی نبودن بودجه نتوانستیم آن طور که شاید و باید به تولید منابع و بازاریابی بپردازیم ولی سعی شده با استفاده از بخش خصوصی به‌عنوان حامی مالی بخشی از هزینه را تامین کنیم. او می‌افزاید: نباید فراموش کرد که اگر گردشگری عجولانه و بی‌رویه و تبلیغات بدون زیرساخت‌های لازم باشد به محیط زیست آسیب خواهد زد. خلیلی معتقد است که در این امر انجمن‌های مردم‌نهاد و دوستدار محیط زیست پتانسیل‌های بسیار مفیدی خواهند بود و سازمان گردشگری سعی دارد از این پتانسیل در بهبود اوضاع استفاده کند. معاون عمرانی استانداری در جلسه‌ای با بخشداران استان که عمده مشکلات بخش خود را بیکاری و امنیت ذکر می‌کردند و آن را علت مهاجرت روستاییان به شهرها می‌دانستند، می‌گوید: بخش‌های مختلف خوزستان هر کدام دارای ویژگی‌های خاص هستند و می‌توان از این قابلیت‌ها در صنعت گردشگری استفاده کرد که با رونق گردشگری هم اشتغال و هم امنیت توسعه یابد.
اگرچه می‌توان گفت گفته‌های «احمد سیاحی» به نوعی ایده آل‌گرایانه است ولی دور از واقعیت نیست. نمونه آن فلافلی‌های خودسلف منطقه لشکرآباد اهواز است اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا ظرفیت‌های گردشگری تا الان بدون استفاده مانده است وچگونه می‌توان این ظرفیت‌های بالقوه را به ظرفیت‌های بالفعل تبدیل کرد.
شناخته نشدن و معرفی نشدن جاذبه‌های خوزستان
«محسن عاشوری»، کارشناس حوزه گردشگری، کارمند هیچ اداره‌ای نیست و مخارج وی از طریق گردشگران که قصد دیدن خوزستان را دارند تامین می‌شود. در واقع کار اصلی او راهنمای تور است.
او می‌گوید: جاذبه‌های گردشگری خوزستان به خوبی معرفی نشده‌اند به بخشی از آنها هم اساسا پرداخته نشده‌ است. هنگامی که گردشگر برای دیدن جاذبه‌ای می‌آید که شناخت خوبی نسبت به آن داشته باشد و درباره آن خوانده و شنیده باشد. به واسطه این شناخت است که گردشگر به بازدید و گردش در یک منطقه علاقه‌مند می‌شود. این کارشناس ادامه می‌دهد: متاسفانه سازمان مربوط به این حوزه از نظرمنابع اطلاعاتی غنی نیست و ما برای معرفی مناطق خوزستان از طریق فیلم، کتاب، بروشور، عکس و دیگر اطلاعات با مشکل مواجه هستیم و بیشتر منابعی که در دسترس است به زمان قدیم برمی‌گردد و به روزرسانی نشده‌اند.
عاشوری با اشاره به قابلیت‌های خوزستان برای انواع گردشگری می‌افزاید: خوزستان به لحاظ جغرافیای خاص هم کوهستانی، صحرایی و هم ساحلی است که این موقعیت درکشور بی‌نظیر است. اگر به‌صورت قوی و صحیح شناسانده شود و زیر‌ساخت‌های مورد نیاز هم ایجاد شود می‌تواند بازار بسیار خوبی برای گردشگران داخلی و خارجی به ویژه اروپا باشد.
وی با اطمینان به قابلیت‌های استان توضیح خود را این چنین ادامه می‌دهد: امروزه در دنیا انواع گردشگری وجود دارد. برای مثال گردشگری تاریخی، ماجراجویانه، نوستالژیک، گردشگری مبتنی بر رویداد، گردشگری سلامت، روستایی و طبیعت‌گردی و... وجود دارد که با ظرفیت بالای استان خوزستان می‌توان بیشترین انواع گردشگری را در این منطقه برنامه‌ریزی کرد و انجام داد. در هیچ استان دیگری نمی‌توان با این تنوع گردشگری کرد.
این فعال گردشگری ضمن ارائه مثال‌هایی از گردشگری خوزستان می‌گوید: خوزستان قدمت چندهزارساله دارد و این برای گردشگری مبتنی برفرهنگ وتاریخ کافی است یا تعزیه‌های شوش در ایام محرم که از زمان صفویه انجام می‌شده و از آن زمان برای ما به ارث گذاشته شده، برای گردشگری مبتنی بر رویداد مناسب است. کوه‌های آتشین رامهرمز قابلیت گردشگری زمین‌شناسی دارند. گردشگری مبتنی بر غذا هم که طرفداران زیادی دارد و خوزستان به لحاظ تنوع غذایی می‌تواند خیلی‌ها را جذب خود کند. عاشوری با بیان اینکه استان خوزستان درهمه زمینه‌های گردشگری پتانسیل بالای جذب گردشگر را دارد، می‌افزاید: زیباترین شهرها که سالانه میلیون‌ها گردشگر از آنها دیدن می‌کنند، معمولا شهرهایی هستند که یک رود از وسط آنها می‌گذرد که کارون دراین حوزه می‌تواند به لحاظ زیبایی منبع درآمد باشد.
وی با گله‌مندی از وضعیت آژانس‌های گردشگری معتقد است که با این همه قابلیت‌ها بیشتر آژانس‌های گردشگری و سیاحتی به‌صورت غیرکارشناسانه و غیرحرفه‌ای اداره می‌شوند و بیشترآنها تحصیلات مرتبط با گردشگری ندارند و تنها به گواهینامه دوره‌های کوتاه‌مدت که برای گرفتن مجوز آژانس سیاحتی کافی است، بسنده می‌کنند. این کارشناس گردشگری ادامه می‌دهد که اگر فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها این‌ آژانس‌ها را اداره می‌کردند اکنون وضعیت گردشگری استان بسیار بهتر بود و می‌توانست در جذب فارغ‌التحصیلان بیکار موثر باشد.
در مجموع به نظر می‌آید به‌رغم مشکلات موجود با برنامه‌ریزی دقیق و پرداختن به گردشگری این منطقه با استفاده از نیروهای محلی بتوان گردشگری خوزستان را به جایگاهی که شایسته آن است، رساند.



دزفول سرزمین کوه‌ها و دشت‌ها
pic۱
اگر سفر به خوزستان را هنوز تجربه نکرده‌اید، می‌توانید مطمئن باشید که زیبایی‌های فراوانی در این سرزمین انتظار شما را می‌کشد، از قله‌های مه گرفته تا جلگه‌های سرسبز و جنگل‌های با‌طراوتش تا آثار باستانی بی‌بدیل و مردم خونگرم و مهربانش. این یادداشت مجال اندکی‌ است برای پرداختن به همه زیبایی‌های این منطقه، بنابراین سعی می‌کنیم به معرفی منطقه دزفول و در واقع قسمت‌های شمالی استان خوزستان بپردازیم. منطقه احمدفراله در شمالی‌ترین نقطه استان خوزستان و شهرستان دزفول واقع شده که در واقع به احترام امامزاده‌ای در این منطقه، به این نام معروف است. آستانه امامزاده احمد (علیه‌السلام) در شهرستان دزفول، بخش سردشت و دهستان سیدولی‌الدین، واقع شده است. این منطقه در جلگه‌ای سرسبز و زیبا قرار دارد و به لحاظ جاذبه‎های طبیعی منطقه‌ای منحصربه‌فرد و بسیار زیبا محسوب می‌شود.زیبایی دیگر این منطقه که مقصد بسیاری از طبیعت‌گردان و کوهنوردان نیز هست و حیات وحش متنوعی را نیز در خود جای داده، سالند کوه است این کوه در دهستان امام‌زاده سید محمود در120 کیلومتری شمال شرقی دزفول واقع است. جهت امتداد کوه از شمال غربی به جنوب شرقی و به طول 38کیلومتر است. سالندکوه با ارتفاع حدود 2650 متر یکی از زیستگاه‌ها و رویشگاه‌های غنی و ارزشمند زاگرس میانی محسوب می‌شود. پوشش انبوه جنگلی زاگرس، وجود چشمه‌ها و رودخانه‌ها، سالند را به یکی از باارزش‌ترین زیستگاه‌های جانوری بدل کرده است. این کوه نسبتا مرتفع که مسیر کوچ عشایر نیز هست، با آب و هوای اقلیم زاگرس، دارای تابستان‌های معتدل و زمستان‌های سرد و برفگیر است.
آبشار شوی دزفول نیز یکی از جلوه‌های کمیاب و دیدنی ایران است که با ارتفاع ۸۵ متر و عرض ۷۰متر، در جنوب غربی این کوه قرار دارد و در واقع نیمی از حسن شهرت این قله به واسطه همجواری با این آبشار زیباست. دره‌های چالدران، با چهار دره اصلی چالدران و همچنین دره‌های «پلو» و «سیلو» بخش دیگری از زیبایی‌های این منطقه است. کوه «کینه‌زا» با حلقه زرد معروفش در منطقه «احمد فداله» نیز زیبا و دیدنی است. چوپان و گله‌ای که در آنجا خشکیده و به همان صورت دست نخورده برجای مانده‌اند، یکی از جاذبه‌های محیرالعقول این منطقه هستند که شاید مرگ آنها طعنه‌ای از کینه‌زا بودن این کوه است. وجود غارها، چشمه‌ها و جنگل‌های فراوان در این منطقه بر زیبایی آن می‌افزاید. کوه برفگیر دیده بان از دیگر کوه‌های زیبای این منطقه است که ناشناخته مانده و دریاچه‌های زیبای «تمبی» و« آب سفیدان» نیز در این محدوده واقع شده است. دریاچه تمبی دریاچه‌ای با وسعت بیش از ۱۰۰ هکتار است و در کنار دریاچه گونه‌های درختی فراوانی از جمله گون، شین، ارژن و بلال روییده است.