بسترسازی علمی توسعه شهری پایدار

سعیدشاه‌حسینی

دبیر کمیته علمی جشنواره

ماموریت اصلی جشنواره پژوهش و نوآوری شهری، فراهم‌آوری بستری است که دست‌اندرکاران شهری با آخرین یافته‌های علمی و تولیدات دانشی این حوزه آشنا شوند و علاوه بر رویکردهای سخت‌افزاری، با نگاه‌های نرم‌افزاری دانش‌های مرتبط نیز ارتباط مستقیم یابند. با این نگاه جشنواره مذکور، سالانه با مشارکت تمام بخش‌های شهرداری تهران، سایر کلان‌شهرهای کشور و برخی از سازمان‌های بین‌المللی فعال در حوزه‌های شهری، در قالب رویدادی علمی با موضوع اشتراک دانش و انتقال تجارب علمی ساماندهی می‌شود. باور ما این است که تمایل شهرداری‌های کشور به این مهم و تکریم پدیدآورندگان آثار برتر می‌تواند به افزایش تمرکز جامعه علمی و نخبگان دانشگاهی به حل معضلات و چالش‌های شهری بیانجامد. این جشنواره در سال‌های اخیر پوست اندازی داشته و در آستانه ده سالگی به بلوغ خود نزدیک شده است. برخی از تغییرات آن عبارتند از:

الف) از سه سال گذشته کنفرانس علمی مدیریت شهری با هدف مشارکت بیشتر بخش دانشگاهی و جامعه علمی در تولید آثار مرتبط با چالش‌های شهری به این جشنواره ملحق شده که امسال با موضوع «زنان و زندگی شهری» با رویکرد غیرکالبدی مذکور بر مسائل این بخش تاثیرگذار و مهم اجتماعی در شهر تمرکز کرده است. کنفرانس علمی از پذیرش مطلوبی در جامعه دانشگاهی برخوردار شده است. رشد آثار رسیده در سال‌های گذشته و تثبیت جایگاه در پایگاه‌های استنادی، شاهد این مدعاست.

ب) در سال جاری محور ایثار، مقاومت و زندگی شهری، با هدف ترویج فرهنگ جهاد و شهادت در سبک زندگی شهری به صورت ویژه به محورهای جشنواره افزوده شده است. بی گمان دستیابی به منویات مقام معظم رهبری در حوزه اقتصاد مقاومتی بدون بهره‌گیری از درس آموخته‌های قهرمانان جهاد و مقاومت در بستر شهر، دست نیافتنی است.

پ) جشنواره در بعد بین‌الملل نیز تقویت شده و علاوه بر افزایش کمی آثار رسیده به دبیرخانه - هم در تعداد، هم در رشته‌ها و محورهای تخصصی و هم در تنوع و پراکندگی جغرافیایی - کیفیت آثار نیز به نحو چشمگیری ارتقا یافته است. به عنوان نمونه، کتاب «شبکه شهرهای جهانی» از پروفسور پیتر تیلور و بِن دِرِدُر از طرف موسسه «جهانی شدن و شهرهای جهانی» که یکی از شناخته‌ترین کتاب‌های منتشر شده در چند سال اخیر در حوزه مطالعات شهری در دنیا بوده، یکی از آثار دریافت شده است که جایزه جهانی تهران نیز به آن تعلق گرفت.

ت) آثار داخلی ارسال شده به جشنواره نیز در سال‌های اخیر به لحاظ کمی رشد قابل ملاحظه‌ای داشته و از ۲هزار اثر در جشنواره ششم به بیش از ۷هزار و ۵۰۰ اثر در جشنواره نهم رسیده است. از این میان ۴۸۴ طرح پژوهشی، ۱۳۴کتاب، ۱۲۴پایان‌نامه، ۱۷۱ طرح پژوهشی پیشنهادی و ۲هزار و ۷۶۷ مقاله پس از غربالگری مرحله اول به مرحله نهایی جشنواره نهم راه یافتند. باید گفت آغاز جشنواره، آغاز یک سال کاری در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران است. ما در آغاز راه، خروجی‌های زودبازده آثار دریافتی را احصا و در اختیار واحدهای تخصصی شهرداری قرار می‌دهیم. آثار برتر را به سوی تبدیل شدن نتایج به خروجی‌های ملموس هدایت می‌کنیم و شبکه گسترده‌ای از صاحبنظران را برای حوزه‌های مختلف به منظور مشارکت در حل مسائل شهری شکل خواهیم داد. امیدواریم برگزاری جشنواره پژوهش و نوآوری بتواند بسترهای دستیابی به توسعه شهری پایدار به مثابه یک هدف راهبردی در چشم انداز تهران را فراهم سازد.