روابط گرم ایران با طعمی اسپانیولی

هیات نمایندگی از ایران به سرپرستی وزیر امور خارجه این کشور، به منطقه آمریکای لاتین سفر کرده است تا در دوران پسابرجام در زمینه همکاری‌های بالقوه اقتصادی با کشورهای این منطقه وارد همکاری شود. محمد جواد ظریف در روز ۱۷ اوت، پیش از سفر به این کشورها در توییتی نوشت: یک هیات نمایندگی، به منظور تقویت رابطه سیاسی و اقتصادی به ۶ کشور از منطقه آمریکای لاتین سفر می‌کند. به نوشته سایت المانیتور، این توییت در حالی نوشته می‌شود که باید گفت این نخستین سفر ظریف به آمریکای لاتین است. به همین منظور وزیر امور خارجه ایران برای اینکه صمیمیت کشورش را بیش از پیش به کشورهای این منطقه نشان دهد عین مطلب بالا را به زبان انگلیسی هم توییت کرد. بر اساس گفته‌های هیات نمایندگی ایران در این سفر ۶۰ نفر همراه این گروه خواهند بود که عمدتا تاجران و افراد فعال در بخش خصوصی این کشور هستند. این سفر از ۲۱ اوت، یعنی یکشنبه ۳۱ مرداد آغاز شد و ظریف و تیم همراهش ابتدا به کوبا و سپس به نیکاراگوئه، اکوادور، شیلی، بولیوی و در آخر نیز به ونزوئلا سفر کردند. تخت‌روانچی، یکی از اعضای اعزامی این تیم با برجسته خواندن این سفر گفت: این آغاز فصلی نو بین ایران و کشورهای منطقه آمریکای لاتین است. البته این سفر در حالی انجام می‌شود که ایران قصد دارد در کشورهای آمریکای لاتین برای خود بازاری دست و پا کند. همانگونه که تخت روانچی تایید کرده است که کشورهای آمریکای لاتین برای ایران بسیار مهم هستند و بعد مسافت بین ایران و این کشورها از اهمیت این ماجرا نکاسته است. ایران با بسیاری از کشورهای منطقه آمریکای لاتین روابط بسیار خوبی دارد و تخت روانچی هم در مصاحبه خود گفته است که تاکنون تهران با هیچ‌کدام از کشورهای این منطقه موضوعی حاد و حل‌نشدنی نداشته است.

هدف نخست این سفر اقتصادی است. ایران قرار است در کشورهای آمریکای لاتین در فضای پسابرجام از ظرفیت‌های موجود این منطقه نهایت بهره را ببرد. کشورهای آمریکای لاتین به ایران محصولاتی از قبیل گوشت، برنج، گندم و دانه‌های سبزیجات صادر می‌کنند، در مقابل نیز ایران به کشورهای این منطقه آجیل، فرش، دارو و تجهیزات صنعتی در حوزه کشاورزی صادر می‌کند. کارشناسان بر این باورند که ایران می‌تواند در حوزه‌های اقتصادی بیشتری درگیر شود. کشورهای آمریکای لاتین در حوزه مهندسی، به‌ویژه در حوزه سدسازی و خانه‌سازی، همچنین صنایع لبنی برای ایران یک بازار سودمند هستند. افزون بر اینکه از حوزه‌هایی مانند گاز و نفت نیز نباید غفلت شود. یکی از مهم‌ترین اتفاقات این سفر که از انعقاد قرارداد هسته‌ای بین ایران با ۶ کشور قدرتمند دنیا ناشی می‌شود، تصمیم برای بازگشایی سفارت ایران در شیلی پس از ۳۶ سال است. به همین منظور شیلی تاکنون یک کاردار در ایران منصوب کرده و به زودی هم قرار است سفیر آن کشور در ایران مستقر شود. ایران در سال ۱۹۸۰، در اعتراض به سیاست‌های سرکوبگرانه پینوشه در آن کشور روابط سیاسی خود را با شیلی قطع کرد. بنا به گفته تخت روانچی رژیم اسرائیل در پی به هم زدن رابطه کشورهای آمریکای لاتین با ایران است. رژیم صهیونیستی همواره ایران را متهم کرده است که ارتباطات نظامی با این کشورها دارد، اما تخت روانچی ضمن رد این ادعا گفت انعقاد قرارداد با کشورهای آمریکای لاتین تنها جنبه اقتصادی دارد. رابطه گرم ایران با ونزوئلا البته بر کسی پوشیده نیست. در دولت قبلی نیز این رابطه گرم و صمیمانه بود. با سفر به این کشور این گمانه که ایران در سیاست‌های خود به دنبال دوری از کشورهای آمریکای لاتین، به‌ویژه ونزوئلاست خط بطلانی کشید و تخت روانچی نیز روابط بین کاراکاس و تهران را «دوستانه» خواند.

البته این انتقاد وجود دارد که مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا که تحت فشار نیروهای مخالفان است، نزدیکی با تهران موجب شود نیروهایی در داخل آن کشور علیه تهران جبهه‌گیری کنند با این حال تخت‌ روانچی می‌گوید که این اعتراض‌ها به برخی خط مشی‌های مادورو طبیعی است و پارلمان جدید نیز در دست مخالفان است. او اما تاکید می‌کند که فعلا رئیس‌جمهور این کشور مادورو است. مادورو به‌عنوان میراث‌دار هوگو چاوز با مشکلات اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. دولت قبلی به رهبری هوگو چاوز با ایران روابط گرم و صمیمانه‌ای داشت. اما با آمدن مادورو و اتخاذ سیاست‌های پوپولیستی این کشور با تورم ۷۲۰ درصدی دست و پنجه نرم می‌کند و این رابطه‌ای تازه در دورانی شکل می‌گیرد که مادورو امید دارد از بحران جان سالم به در ببرد. این در شرایطی است که سفر اخیر ظریف به نیکاراگوئه یکی دیگر از مشکلات لاینحل بین ایران و آن کشور را از سر راه برخواهد داشت. نیکاراگوئه یک بدهی ۱۶۴ میلیون دلاری به ایران دارد و گفته می‌شود که ایران با نیکاراگوئه توافق کرده است ظرف یک سال این بدهی از سوی آن کشور پرداخت شود. این در حالی است که در سال ۲۰۱۲ یک روزنامه این کشور مدعی شده بود که ایران این بدهی را بخشیده است. ماه اوت سال ۲۰۱۶، برای ایران شروعی تازه برای ایجاد بازار در کشورهای لاتین است.