راه‌حل مشکل اقتصادی تئاتر، جذب حامی مالی است
دنیای اقتصاد، ضحی زردکانلو- در مراسم اختتامیه سی‌و‌چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر که دوشنبه گذشته در تالار وحدت برگزار شد، سهم مشهدی‌ها جایزه نقش اول مرد، طراحی صحنه و طراحی پوستر بود. محمدرضا صولتی، دوبلور و بازیگر تئاتر مشهدی توانست برای بازی در نمایش «تاریکی» و «تب سرد روی پیشانی داغ» عنوان برگزیده بازیگری مرد بخش مسابقه تئاتر ایران را از آن خود کند. در همین بخش فریبا متخصص به‌عنوان بازیگر برگزیده زن معرفی شد. همچنین جواد علی‌خوئیان برای طراحی پوستر نمایش «تاریکی» به‌عنوان برگزیده انتخاب و از عبدالله برجسته برای طراحی صحنه نمایش «تاریکی» در بخش مسابقه تئاتر ایران تقدیر شد. به سراغ عبدالله برجسته که در این دوره از جشنواره حضور پررنگی داشته است، می‌رویم، او در دو نمایش «تاریکی» به‌عنوان کارگردان و «تب سرد روی پیشانی داغ» به‌عنوان سرپرست گروه در جشنواره حاضر بود و نیز جایزه طراحی صحنه را از آن خود کرد. با او از حال و هوای سی و چهارمین جشنواره فجر و فضای کار تئاتر در مشهد به‌عنوان دومین قطب تئاتر کشورصحبت کردیم که در ادامه خواهید خواند.
مختصری درباره جشنواره امسال بگویید، چه طور گذشت؟
از لحاظ نظم و انضباط جشنواره خوبی را شاهد بودیم ولی متاسفانه هنوز مشکل اسکان شهرستانی‌ها و مشکل تماشای نمایش‌ها برای بچه‌های شهرستان وجود داشت. من با دو نمایش تب سرد روی پیشانی داغ در بخش مرور و نمایش تاریکی در بخش تازه‌های تئاتر ایران در جشنواره امسال حاضر بودم که هردو در بخش جوایز شرکت داشتند و خوشبختانه نمایش تاریکی توانست سه جایزه کسب کند. نمایش ما نتیجه تلاش یک گروه ۲۰ نفره کار بلد و حرفه‌ای بود که امیدوارم بازهم با این گروه کار کنم.

درباره جایزه‌ای که کسب کردید، بگویید.
در این بخش ۳۴ نمایش شرکت داشتند که ۴ نمایش کاندیدای دریافت جایزه بود که خوشبختانه توانستیم جایزه بهترین طراحی صحنه را برای نمایش تاریکی از آن خود کنیم.

با توجه به اینکه شما جایزه طراحی صحنه نمایشی را گرفتید که کارگردانش بودید آیا خودتان پیش بینی می‌کردید که این جایزه را دریافت کنید؟
من فکر می‌کنم اتفاقات بهتری می‌توانست بیفتد، اما همانقدرکه ما توانستیم اسم مشهد را به‌خاطر نمایش تاریکی سه بار در جشنواره مطرح کنیم و سه برگزیده داشته باشیم به نظر من قابل‌تأمل است.

آیا پیش از این هم در جشنواره تئاتر فجر موفقیتی به دست آورده بودید؟
پنج دوره است که من به‌عنوان کارگردان در جشنواره تئاتر فجر حضور دارم و یک بار کاندیدای بهترین طراحی صحنه در بخش بین‌الملل شدم و امسال اولین جایزه تئاتر فجر خود را دریافت کردم.

گفته می‌شود انتقاداتی هم به داوری‌ها داشتید، درباره آن بیشتر توضیح دهید.
به‌هرحال داوری سلیقه‌ای است، من هم تمام کارها را ندیدم و نمی‌توانم قضاوت کنم اما قطعا وقتی داوران پنج نفر هستند پنج سلیقه و نظر مختلف وجود دارد و فکر نمی‌کنم خیلی در این قضیه بی‌عدالتی شده باشد، اما در مورد «تاریکی» فکر می‌کنم این نمایش در حوزه نویسندگی و کارگردانی هم می‌توانست دیده شود. امیدوارم امسال تجربه‌ای باشد تا در سال آینده نام تئاتر مشهد بر فراز قله فرهنگ و هنر کشور با صدای بلندتری شنیده شود.

نظرتان در مورد فضای فعلی تئاتر مشهد نسبت به سال‌های گذشته چیست؟
یکی دو سال است که تئاتر مشهد نظم خوبی گرفته است. ما اجراهای منظمی در تئاتر شهر و حتی تماشاخانه‌های خصوصی مثل شمایل و استاد انوشیروان ارجمند داریم که خوشبختانه با استقبال خوبی هم همراه است. این شور و هیجان یک حرکت خودجوشی است که از جانب هنرمندان و هنردوستان اتفاق می‌افتد، با توجه به مشکلات اقتصادی که دولت دارد و نمی‌تواند از تئاتر حمایت آنچنانی داشته باشد، هنرمندان خودشان تبلیغ و تماشاچیان مشهدی هم استقبال خوبی می‌کنند. قبل‌تر همه دغدغه شرکت در جشنواره را داشتند اما الان همه دغدغه اجرای عموم را دارند، اکنون این جریانی که در مشهد به عنوان قطب دوم تئاتر کشور شکل گرفته، الگویی برای کل تئاتر ایران است، ما سال گذشته نزدیک به ۴۰۰ میلیون تومان بلیت تئاتر فروختیم که این رکورد خوبی در مقایسه با تهران است. امیدواریم این روند ادامه داشته باشد. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم تئاتر گل سرسبد هنرهای استان خراسان است و همیشه باعث افتخارآفرینی بوده ، امسال هم با پنج نمایش در فجر بعد از تهران بیشترین سهمیه را داشته و امیدوارم مسئولان حمایت بیشتری از هنرمندان بکنند و با آنان مهربان‌تر باشند.

به‌طور مشخص مشکلات تئاتر مشهد چیست؟
من فکر می‌کنم مسئولان حمایتشان را از ما دریغ کرده‌اند. درست است که ما به هر طریقی کار تئاتر می‌کنیم و نمی‌گذاریم چراغ سالن‌های این شهر خاموش شود ولی مسئولان هم نباید از حمایت‌های مالی خود غافل شوند. تنها یک‌سوم از بودجه سال گذشته تئاتر به حساب انجمن واریز شده و مسئولان کل بودجه را پرداخت نکردند. این قضیه چهره خوبی ندارد. حتی هنوز برگزیدگان جشنواره تئاتر استان که در مهرماه برگزار شد جوایزشان را دریافت نکرده‌اند. با این پولی هم که جشنواره تئاتر فجر به گروه‌های نمایشی می‌دهد هزینه رفت و آمدشان هم تأمین نمی‌شود چه برسد به اینکه بخواهند با آن پول کار کنند. در حال حاضر مشکل عمده تئاتر مشهد مشکلات اقتصادی است.

حال که به محدودیت‌های مالی دولت اشاره کردید، چه راهکاری برای رفع مشکلات اقتصادی تئاتر مشهد پیشنهاد می‌کنید؟
راهکار اصلی جذب اسپانسر و حمایت بخش خصوصی است. بخش خصوص خیلی راحت این موضوع را پذیرفته است. یک تبصره مالیاتی وجود دارد که اگر شرکت‌های خصوصی از کارهای فرهنگی مثل تئاتر حمایت کنند مشمول معافیت مالیاتی می‌شوند اگر این تبصره پررنگتر شود و دولت بخش خصوصی را ترغیب و تشویق به این تعامل کند و این اطلاع‌رسانی به شرکت‌های خصوصی توسط دولت انجام شود من فکر می‌کنم اسپانسرها خیلی راحت جذب این جریان شوند. در یک معامله برد برد هم آن‌ها تبلیغ کارشان را می‌کنند و هم ما کار فرهنگی‌مان را انجام می‌دهیم.

خود هنرمندان هم مذاکراتی با بخش خصوصی در این باره داشته‌اند؟
بله اما تا زمانیکه توسط دولت و ارگان دولتی نامه و دستورالعملی صادر نشود مذاکرات ما بی‌نتیجه است.

شما این درخواست را با اداره ارشاد هم مطرح کردید؟
بله اما نمی‌توانیم موردی با این قضیه برخورد کنیم. تئاتر برای همه است و همه دارند در این وادی زحمت می‌کشند و باید در این مورد یک دستورالعمل کلی و عمومی صادر شود.

از برنامه های کاری خود درآینده برایمان بگویید.
نمایش تاریکی هنوز به اجرای عمومی درنیامده است که اردیبهشت ۹۵ در مشهد به روی صحنه می‌رود. ما امیدواریم این نمایش را در تهران هم به روی صحنه ببریم و قطعا برای سال آینده هم کار جدیدی تولید خواهیم کرد و تمام سعی‌مان این است که پرقدرت‌تر از امسال ظاهر شویم.