عدم‌تحمل لاکتوز چیست؟

عارف مومنی
کارشناس تغذیه

عدم‌تحمل لاکتوز در افرادی بروز می‌کند که بدنشان فاقد آنزیم لاکتاز است. آنزیمی که به تجزیه و جذب لاکتوز، همان قند موجود در محصولات لبنی، کمک می‌کند. اگر لاکتوز به خوبی هضم نشود باعث بروز علائم آزاردهنده در کولون و در تمام بدن می‌شود. طبق آمارهای جهانی میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان (7 میلیون نفر در کانادا) به این مشکل دچار هستند. در این مطلب علائم نشان‌دهنده عدم‌تحمل لاکتوز را عنوان می‌کنیم.

علائم کلاسیک عدم‌تحمل لاکتوز:

- بیرون‌روی که بیش از پنج روز طول می‌کشد.

- کاهش وزن ناخواسته

- استفراغ مداوم

- مدفوع سیاه‌رنگ

- اسهال خونی یا خون روشن در مدفوع

- خستگی بی‌دلیل

- درد در ناحیه معده که بهبود می‌یابد و یا با خوردن غذا تشدید می‌شود.

- تب مداوم

- درد در حین دفع مدفوع

اگر شما چندین مورد از علائم ذکر شده را دارید، بهتر است به متخصص گوارش مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم را جهت تشخیص و درمان این مشکل انجام دهد.

علائم بعد از مصرف لاکتوز به سرعت بروز می‌کند

علائمی مانند معده درد، گاز، نفخ و اسهال معمولا یک تا سه ساعت بعد از خوردن هر چیز حاوی لاکتوز بروز می‌کند، اما این مهلت برحسب ماده‌ای که مصرف شده و میزان آن متغیر است. برخی مواقع، افرادی که قبل از خواب مواد غذایی حاوی لاکتوز مصرف کرده علائم آن را صبح روز بعد مشاهده می‌کنند.

علائم بعد از قطع مصرف لاکتوز از بین می‌رود

اگر بعد از مصرف محصولات لبنی یکی از علائم کلاسیک این مشکل گوارشی را احساس می‌کنید، باید بدانید که بهترین درمان در وهله اول حذف کامل محصولات لبنی از برنامه غذایی است. به عقیده متخصصان بهتر است تمام مواد غذایی حاوی لاکتوز را به مدت یک تا دو هفته از برنامه غذایی‌تان حذف کنید و به تأثیر آن در علائم‌تان دقت کنید. اگر با حذف این مواد غذایی علائم برطرف شود به این معنی است که شما از عدم‌تحمل لاکتوز رنج می‌برید و مصرف محصولات لبنی برایتان دردسرساز می‌شود.

تحمل و عدم‌تحمل برخی از محصولات لبنی

مشکل عدم‌تحمل لاکتوز درجات مختلفی دارد. برخی افراد بدون اینکه بیمار باشند حساسیت کمی به لاکتوز دارند اما برخی دیگر حتی نمی‌توانند مقدار اندکی از این مواد غذایی را مصرف کنند. چون مصرف آن برابر با مریض شدن است. برخی افراد مبتلا به این مشکل، ماست و پنیرهای سفت را راحت‌تر از محصولات لبنی دیگر هضم می‌کنند.

آنزیم‌های لاکتاز باعث تسکین می شود

افرادی که از مشکل عدم‌تحمل لاکتوز رنج می‌برند اغلب زمانی‌که آنزیم لاکتاز به رژیم غذایی‌شان اضافه می‌شود احساس بهبودی دارند. این آنزیم‌ها که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند به کاهش عوارض عدم‌تحمل لاکتوز کمک می‌کنند. می‌توانید از قطره‌ها یا قرص‌های آنزیم لاکتوز قبل از غذا یا قبل از خوردن یک میان‌وعده حاوی محصولات لبنی استفاده کنید. این روش برای تسکین علائم آزاردهنده مشکل موثر هستند.

تامین کلسیم در افراد مبتلا به عدم‌تحمل لاکتوز

۱. مصرف نوشیدنی‌های قندی را کنار بگذارید

مصرف مقادیر بالا از نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های قندی سطح فسفات را در خون بالا می‌برد. این افزایش فسفات در خون می‌تواند باعث نشت کلسیم از استخوان‌ها شده و همچنین مانع جذب کلسیم توسط استخوان‌ها شود.

۲. به اندازه کافی ویتامین دی دریافت کنید

کلسیم جذب‌شده توسط بدن تنها زمانی به‌کار می‌آید که مقادیر کافی ویتامین دی در سیستم بدن باشد. یک رژیم غذایی مناسب باید منابع غنی ویتامین دی نظیر تخم‌مرغ و پروتئین حیوانی باشد. فراموش نکنید که نور خورشید یکی دیگر از بهترین منابع ویتامین دی است، به‌طوری‌که می‌تواند نیاز روزانه شما را به ویتامین دی کامل و بدون نیاز به منابع خوراکی دیگر تامین کند.

۳. حبوبات را فراموش نکنید

لوبیاها حاوی مقادیر بالایی از کلسیم و همچنین پروتئین‌اند. لوبیا قرمز مخصوصا حاوی مقادیر بالایی از کلسیم است. یک فنجان لوبیا قرمز پخته‌شده حاوی 154 میلی‌گرم کلسیم است. (فراموش نکنید که هدف، رسیدن به میزان 1200 میلی‌گرم در روز است)

۴. ماهی سالمون

هر 90 گرم ماهی سالمون حاوی 181 گرم کلسیم است. البته فراموش نکنید که سالمون همچنین منبع غنی از چربی‌های امگا3 است.