چرا دو خودرو ساز بزرگ در قرارداد رنو نادیده گرفته شدند؟

تا به امروز در حاشیه عقد هر قرارداد خارجی در حوزه خودرو، وزیر صنعت، معدن و تجارت در کنار خودروسازان قرار می‌گرفت، حضور وزیر صنعت برای عقد قرارداد خودرویی، بی‌آنکه خودروسازی در کنارش قرار داشته باشد شاید مسبوق به سابقه نبوده است. اما دیدن نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت با برخی معاونان و مشاوران خود بی‌آنکه مدیری از شرکت‌های خودروساز در کنارش قرار گیرند در حاشیه امضای توافق‌نامه رنو بالاخره محقق شد. به‌طوری‌که در حین امضای توافق‌نامه میان منصور معظمی رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران و تیری بلوره قائم‌مقام شرکت رنو جهت امضای توافق‌نامه ایران و رنو هیچ خودروسازی حضور نداشت.

این در شرایطی است که پیش از این بسیاری از اخبار از مخالفت وزارت صنعت، معدن و تجارت با نوع همکاری رنو با خودروسازان کشور حکایت داشت و اینکه این وزارتخانه شروطی برای رنو قرار داده که مانع از فعالیت این شرکت فرانسوی در ایران می‌شود. یکی از این شروط به نوع همکاری شرکت‌های خودروساز با خارجی‌ها برمی گشت به‌طوری‌که خودروسازان خارجی علاقه‌مند به حضور در ایران تنها با یک شرکت می‌توانستند همکاری داشته باشند. وضع این شروط از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در شرایطی است که شرکت رنو چندین الگوی همکاری یا فعالیت در ایران برای خود بازتعریف کرده بود به‌عنوان مثال خرید سهام یک شرکت خاص برای تولید مستقل یا همکاری دو جانبه با شرکت‌های خودروساز از اهداف مورد نظر این شرکت فرانسوی برای حضور در ایران بود.اما ظاهرا این اهداف به نتیجه نمی‌رسید چرا که هر بار با مخالفت خودروسازان و وزارت صنعت روبه‌رو می‌شد.

حال این سوال مطرح است که چالش خودروسازان با رنو چه بود و چرا تولیدکنندگان داخلی با هر ایده و روشی که از سوی رنو ارائه می‌شد مخالفت می‌کردند؟ آنطور که مشخص است رنو به شدت پیگیر اقدامات موازی در صنعت و بازار خودروی ایران بوده و قصد دارد از این راه، خودروسازان ایرانی را در سیاست‌های تولید و فروش و خدمات پس از فروش، با خود همراه کند.در این شرایط به نظر می‌رسد یکی از چالش‌های رنو برای پیاده کردن این پروژه، به موضوع قیمت‌گذاری ارتباط پیدا خواهد کرد، زیرا اگر رنو بخواهد قیمتی پایین (نسبت به خودروسازان ایرانی) برای محصولاتش در نظر بگیرد، آنگاه خودروسازان داخلی نیز چاره‌ای جز تبعیت از رنو نخواهند داشت.

بنابراین خودروسازان چندان تمایلی به این نوع همکاری با رنو از خود نشان نمی‌دهند. اما در اواخر خردادماه سال‌جاری پیمان کارگر مدیرعامل رنوپارس خبر از تفاهم نامه مشترک با ایران خودرو و سایپا داد. وی در گفت‌وگویی عنوان کرده بود که با هر دو شرکت تفاهم نامه همکاری امضا کرده‌ایم و هم‌اکنون در حال کار بر روی جزئیات قرارداد هستیم. وی همچنین تاکید کرده بود که بر اساس برنامه‌ریزی جدید رنو، نوع همکاری ما با ایران‌خودرو و سایپا تغییر می‌کند.

ما دو سرمایه‌گذاری مشترک جداگانه را با ایران‌خودرو و سایپا شکل خواهیم داد، یک جوینت‌ونچر با ایران‌خودرو و یک جوینت‌ونچر با سایپا.کارگر این را هم گفته بود که «با این روش مدیریت، فروش، خدمات پس از فروش و تولید با ما خواهد بود، این‌گونه مطمئن می‌شویم که می‌توانیم به مشتریان به بهترین روش خدمات بدهیم تا از ما راضی باشند و کیفیت را در بهترین شکل حفظ کنیم. البته هنوز در حال کار بر روی جزئیات قرارداد هستیم». این اظهارات کارگر را هیچ‌یک ازمدیران شرکت‌های خودروساز تایید نکردند تا نحوه مشارکت آنها باز هم در ابهام قرار گیرد.اما رنو باز هم بر سر اصول و نوع همکاری با خودروسازان کشورمان ماند و مدیرعامل رنو پارس بارها عنوان کرد که رنو عجله‌ای برای پیاده‌سازی فعالیت‌های خود در ایران ندارد. از سوی دیگر اما خودروسازان کشورمان هم ظاهرا عجله‌ای برای عقد توافق‌نامه با رنو نداشتند و در هر فرصتی از نوع سیاست‌های همکاری این شرکت انتقاد کردند.در شرایطی که اعلام خبر همکاری رنو با خودروسازان کشورمان مورد انتظار بود به یکباره مسوولان رنو در کنار وزیر صنعت و معاونان وی دیده شدند، آن هم برای عقد قراردادی که خودروسازان بارها مخالفت خود با آن را اعلام کرده بودند.

پیش از این به نظر می‌رسید که وزارت صنعت مخالف ایده‌های رنو برای حضور در ایران باشد حال آنکه با عقد توافق‌نامه کنونی، خودروسازان متهم به عدم همکاری با این شرکت فرانسوی هستند. در هر شکل اما توافق‌نامه جمعه گذشته به مذاق خودروسازان خوش نیامده و آنها ناراضی از توافق یاد شده برخی از سیاست‌های این تولیدکننده فرانسوی را به باد انتقاد می‌گیرند. بدین ترتیب تفاهم‌نامه‌ای که میان ایدرو و رنو امضا شد، معنایش حضور مستقل رنو در خودروسازی ایران است و این دقیقا همان اتفاقی است که غول‌های جاده مخصوص راضی به رخ دادنش نبودند.مساله‌ای که احتمالا خودروسازان را آزار می‌دهد، اقدام ناگهانی وزارت صنعت و ایدرو در عقد تفاهم‌نامه با رنو است، چه آنکه آنها به پشتوانه این وزارتخانه، به‌دنبال امتیازگیری از رنویی‌ها بودند. هرچند به‌نظر می‌رسد در نهایت ایران‌خودرو و سایپا نیز با رنو قرارداد خواهند بست، با این حال آنها (خودروسازان داخلی) راهی جز کنار آمدن با فعالیت مستقل رنو در خودروسازی کشور، ندارند.