دوگانه‌سوزها روی خط بحران
معاینه ادواری مخازن گاز خودروهای دوگانه‌سوز در حالی برای سال‌هاست از سوی مسوولان‌ پیگیری نمی‌شود که هرازچندگاهی هشدارها در رابطه با خطرات ناشی از عدم نظارت بر این خودروها شنیده می‌شود و پس از مدتی این موضوع بار دیگر به فراموشی سپرده می‌شود. طبق گزارش‌ها طی 2 سال گذشته 14 انفجار بر اثر غیراستاندارد بودن یا دستکاری غیرقانونی مخازن گاز خودروهای دوگانه‌سوز در کشور رخ داده است اما با وجود این همچنان از اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از خطرات بیشتر و جدی‌تر خبری نیست. در حال حاضر بیش از 5/2 میلیون دستگاه خودروی دوگانه‌سوز در کشور وجود دارد که بیش از 2 سال است مخازن سی‌ان‌جی آنها مورد بازرسی فنی قرار نگرفته است. در کنار این تعداد خودرو که نیاز به بازرسی دارند، خودروهایی هستند که در شرایط بدتری قرار دارند؛ این خودروها برای 7 تا 8 سال است که مورد معاینه فنی قرار نگرفته‌اند و با این وجود در خیابان‌ها در حال تردد هستند.
اما با توجه به اینکه طبق آمار ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار خودروی دوگانه‌سوز در کشور در حال تردد است، چرا توجه کافی به بحث معاینه فنی این خودروها نمی‌شود؟ این سوال در حالی مطرح است که از خودروهای دوگانه‌سوزی که مدت‌هاست از زمان قانونی برای تست ادواری آنها می‌گذرد، تحت عنوان بمب‌های متحرک یاد می‌شود.
رئیس انجمن صنفی صنعت CNG در پاسخ به سوالی که در بالا مطرح شد، تست ادواری مخازن گاز خودروهای دوگانه‌سوز را کاری علمی می‌داند که زمان و هزینه زیادی نمی‌طلبد. او در ادامه به خبرنگار ما می‌گوید: آزمایش دوره‌ای این مخازن در گام نخست به شکل چشمی انجام می‌شود به این معنا که هر یک سال،‌ مخازن گاز خودروهای دوگانه‌سوز توسط بازرس‌ها به‌صورت چشمی بررسی می‌شود. اردشیر دادرس در توضیح گام بعدی بازرسی ادواری می‌گوید: بعد از مرحله یاد شده هر دو تا سه سال یک بار بازرسی دوره‌ای مخازن باید انجام شود که می‌تواند خیلی ساده و طی زمان کوتاهی انجام شود تا اگر مشکلی وجود داشت برای تعمیر یا تعویض به مراکز مجاز مراجعه کنند اما متاسفانه شاهد هستیم که بسیاری از مخازن به‌صورت میانگین بیش از 5 سال است که هیچ نظارتی به خود ندیده‌اند.
به عقیده دادرس، ادامه پیدا کردن روند فعلی در رابطه با تست مخازن گاز خودروهای دوگانه‌سوز، می‌تواند امنیت فکری، اجتماعی، روحی و روانی شهروندان را به‌عنوان کسانی که هر روز با این خودروها سر و کار دارند تحت تاثیر خود قرار دهد. نگرانی‌های اجتماعی از بازرسی نشدن این خودروها زمانی افزایش پیدا می‌کند که نگاهی به خودروهای حمل و نقل عمومی نشان می‌دهد تعداد زیادی از این خودروها دوگانه‌سوزهایی هستند که سال‌ها نظارتی بر آنها وجود نداشته باشد.
دادرس در رابطه با چرایی پیگیری نشدن معاینه فنی مخازن گاز دوگانه‌سوزها می‌گوید: طبق مصوبه هیات وزیران؛ وزارت کشور متولی انجام کارهای مربوط به بازرسی مخازن گاز است اما متاسفانه تاکنون شاهد اقدام چشمگیری در این زمینه نبوده‌ایم، این در حالی است که هم اکنون خودروهایی که سال‌هاست از معاینه فنی آنها می‌گذرد، از مرز 70 درصد از کل ناوگان عبور کرده است، در چنین شرایطی عقل سلیم حکم می‌کند که پیگیری مربوط به بازرسی این خودروها هرچه سریع‌تر انجام شود.
وی همچنین تاکید می کند که در شرایط فعلی انجمن صنفی صنعت CNG ضرورت بازرسی مخازن خودروهای دوگانه‌سوز را به سازمان مدیریت بحران وزارت کشور گوشزد کرده است تا به‌عنوان متولی انجام این کار اقدامات لازم را انجام دهند.
بازی با جان به قیمت 10 هزار تومان
اما در کنار تمام مشکلاتی که برای معاینه فنی مخازن گاز خودروهای دوگانه‌سوز وجود دارد، فروش «برچسب معاینه فنی مخزن خودروهای دوگانه‌سوز» تبدیل به راهکاری آسان برای دور زدن بازرسی فنی این خودروها شده است. بر این اساس اگرچه جایگاه‌های سوخت ملزم به چک کردن برچسب معاینه فنی مخزن خودرو پیش از سوخت‌گیری هستند، اما در بسیاری از موارد مشاهده شده است که این برچسب‌ها در نزدیکی این جایگاه‌ها با قیمتی بین ۸ تا ۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسند. اما علت شکل گرفتن چنین معضلی چیست؟
دادرس در پاسخ به این سوال، نبود مراکز معاینه فنی برای مخازن دوگانه‌سوزها را یکی از علت‌های اصلی این اتفاق می‌داند. او می‌گوید: در گام نخست ما باید مراکز معاینه فنی را برای دوگانه‌سوزها به تعداد کافی احداث کنیم و بعد از مردم انتظار داشته باشیم این برچسب‌ها را خرید و فروش نکنند؛ در شرایطی که مرکز تست به اندازه کافی وجود ندارد و از سویی مردم برای سوخت‌گیری ملزم به داشتن برچسب می‌شوند مشخص است که چنین مشکلی بروز پیدا می‌کند.
در چنین شرایطی پیشنهادی که دادرس به آن اشاره می‌کند این است که در جایگاه‌های سوخت در سراسر کشور کیوسک‌هایی برای معاینه مخازن احداث شود تا در کنار صرفه‌جویی در زمان صاحبان خودروهای دوگانه‌سوز، این کار با سهولت بیشتری انجام شود؛ به این ترتیب در گام بعدی نیز می‌توان به فرهنگ‌سازی در زمینه لزوم مراجعه به مراکز معاینه فنی مخازن گاز دوگانه‌سوزها پرداخت.
مخازن ذخیره سوخت؛ بمب‌هایی در دل جایگاه‌ها
اما در کنار مساله خودروهای دوگانه‌سوز و اهمیتی که بازرسی آنها دارد، موضوع حائز اهمیتی که کمتر به آن توجه شده است، بحث بازرسی مخازن ذخیره‌سازی سوخت در جایگاه‌های سوخت‌گیری است. در حال حاضر چیزی حدود ۲ هزار و ۲۵۰ جایگاه سوخت سی‌ان‌جی در کشور فعال هستند که بیش از یکصد هزار مخزن ذخیره سوخت در آنها وجود دارد که نیازمند بازرسی و انجام اقدامات استانداردسازی هستند. دادرس با اشاره به این نکته می‌گوید: البته در گام نخست این خودروها هستند که به‌عنوان مخازن ذخیره سیار نیاز مبرم به بازرسی دارند، از سویی خوشبختانه طی نزدیک به یک سال گذشته سازمان ملی استاندارد فعالیت‌های خوبی در زمینه بازرسی مخازن ذخیره سوخت در جایگاه‌ها انجام داده است که می‌توان گفت تا حدودی در ایمنی‌سازی و ارتقای کیفی این مخازن تاثیرگذار بوده است. به عقیده رئیس انجمن صنفی صنعت CNG اقداماتی که در جهت بازرسی این مخازن انجام می‌شود لازم است اما کافی نیست.