اعلام نامزدهای بخش اصلی جشنواره فیلم فجر، شگفتی‌ساز‌ترین خبر این دوره از جشنواره بود. کمتر کسی از منتقدان و سینماگران و خبرنگاران مطرح سینمایی باقی مانده که به فهرست نامزدهای انتخابی هیات داوران اعتراضی نکرده باشد. برخی از این اعتراض‌ها علنی و رسانه‌ای شده و بسیاری دیگر نیز نه! گستره واکنش‌های منفی به نامزدهای اعلامی از سوی هیات داوران آنقدر بالاست که شبکه‌های اجتماعی، سایت‌ها و خبرگزاری‌های رسمی، ‌روزنامه‌ها و برنامه‌های مختلف در شبکه‌های متعددی از رسانه ملی را هم دربرگرفته است. در این گزارش از برخی سینماگران ایرانی درباره نامزدهای دریافت سیمرغ جشنواره فیلم فجر پرسیده‌ایم که پاسخ‌ها را می‌خوانید.

بهروز افخمی؛ فیلمساز: انتخاب‌های هیات داوران برای بخش نامزدهای سیمرغ اصلی واقعا ناامیدکننده است. بسیاری از فیلم‌هایی که کمتر ارزشی داشتند، در بخش‌های اصلی نامزد هستند و این شگفتی‌آور است. به نظر می‌رسد که داوران برخی از فیلم‌های خوب جشنواره از جمله فیلم «اِو» را ندیدند. این فیلم می‌توانست نامزد بخش‌های اصلی جشنواره باشد. نه فقط این فیلم که فیلم‌های خوب دیگری هم دیده نشدند. همینطور فیلم «ویلایی‌ها». کار آقای جیرانی هم دیده نشد، در حالی که فیلم خوبی بود گرچه به نظرم سبک ساخت این فیلم به ژانر اکسپرسیونیسم بین دو جنگ جهانی شباهت دارد و این شیوه فیلمسازی از بین رفته اما با این حال میزانسن‌ها و تصویرهای خوبی داشت. البته در فیلم‌هایی که برای دریافت سیمرغ‌های امسال نامزد شده‌اند، فیلم «ماجرای نیمروز» از معدود فیلم‌های خوب این دوره از جشنواره است که حضور جدی دارد. به هر حال شاید بیراه نباشد اگر بگوییم فیلم‌های دیده نشده همان‌هایی بودند که حق داشتند سیمرغ بگیرند. واقعا عجیب و غریب است که برخی فیلم‌ها اصلا دیده نشده‌اند. چنین چیزی خیلی بعید و غیرقابل انتظار است. باور کردنی نیست. خلاصه اینکه باید بگویم کمتر کسی تصورش را می‌کرد که داوری تا این اندازه بتواند فیلم‌های خوب جشنواره را نادیده بگیرد. حیف شد. 

 

جواد نوروز بیگی، تهیه‌کننده فیلم تابستان داغ: به نظر می‌رسد که برخی از همکاران ما از فهرست نامزدهای اعلامی از سوی هیات داوران این دوره از جشنواره فیلم فجر راضی نیستند. به هر حال این موضوع قابل توجه است و باید آن را بررسی کرد. فیلم ما البته در بین نامزدهای اعلام شده در ۱۲ بخش نامزد شده و این موفقیت بزرگی برای تابستان داغ است و به همه دوستانی که برای این فیلم زحمت کشیدند، خسته نباشید می‌گویم. به‌رغم اعتراض‌هایی که به اعلام نامزدها وجود دارد، همه دوستان اعتقاد دارند که فیلم تابستان داغ، فیلم خوبی بوده و حق این فیلم است که مورد توجه قرار بگیرد. خوشبختانه داوران هم فیلم ما را دیدند و منتقدان و اصحاب رسانه هم نقدهای مثبتی درباره فیلم منتشر کردند. امیدوارم بتوانیم در گام نهایی هم موفق باشیم و جایزه بگیریم. اما افزون بر این موارد به نظرم فیلم‌هایی که امسال در جشنواره دیدیم، به لحاظ مضمون بسیار به هم شبیه بودند و این برای سینما خوب نیست. فیلم‌های تلخ و سیاه آن هم به تعداد بالا، پخش آنها را در زمان اکران سخت می‌کند. اگر اساس را فیلم‌های جشنواره در نظر بگیریم، سال خوبی برای سینما و بازار سینما پیش رو نیست. 

 

منصور لشکری قوچانی، تهیه‌کننده فیلم سینمایی قاتل اهلی: من واقعا گیج شدم. اسامی نامزدهای جشنواره را که دیدم حالم بد شد. مگر ممکن است بازی خوب پرویز پرستویی را در این فیلم نادیده گرفت؟ یا بازی خوب آقای جدیدی را؟ اصلا باور کردنی نیست. یعنی این فیلم حتی در یک مورد هم نمی‌توانست نامزد سیمرغ باشد؟ اصلا بخش‌های اصلی را بگذاریم کنار. طراحی صحنه وفیلمبرداری هم در حد و اندازه نامزدی سیمرغ نبود؟ من نمی‌دانم داوران چه پاسخی برای این سوال‌ها دارند. چند وقت پیش هم در کوران حواشی فیلم قاتل اهلی شایعه کردند که فیلم را از بخش رقابتی خارج کرده‌ایم. این چه معنی دارد؟ ما با کلی زحمت فیلم را به جشنواره رساندیم. من با تمام اختلافاتی که با آقای کیمیایی داشتم هرکاری که از دستم برمی‌آمد انجام دادم که فیلم در جشنواره باشد. از همه حق و حقوقی که داشتم گذشتم که فیلم در جشنواره اکران شود. این شایعات دیگر چه معنی می‌تواند داشته باشد؟ هیچ کس از اعلام نامزدهای سیمرغ‌ها به این شکل راضی نیست و همه شوکه شده‌اند. به هر حال هرکسی از جمله داوران می‌توانند انتخاب منحصربه فرد خود را داشته باشند اما این دیگر قابل قبول نیست که یک فیلم مثل قاتل اهلی در هیچ بخشی نامزد هم نشود. 

 

همایون اسعدیان، کارگردان فیلم یک روز بخصوص: اصولا جشنواره‌ای که مجبور است ۳۳ فیلم را داوری کند، کارش گره می‌خورد. من بارها گفته‌ام که ما در ایران توانایی تولید این همه فیلم که قابلیت حضور در یک جشنواره را داشته باشند نداریم. نتیجه همان می‌شود که در اعلام نامزدها دیدید و کمتر کسی راضی بود. این مساله یک مساله ساختاری است. هرچه تعداد فیلم‌ها بالاتر باشد، طبیعتا اختلاف‌نظرها بیشتر است. ظرفیت جشنواره‌ای مثل فیلم فجر، مثل همه جشنواره‌های معتبر دنیا در نهایت ۲۰ فیلم است. متاسفانه امسال تعداد زیادی فیلم پذیرش شد. من به آقای حیدری دبیر جشنواره هم گفتم. هر جشنواره‌ای باید قوانین ثابتی داشته باشد. مخصوصا در تعداد فیلم‌هایی که پذیرش می‌کنند. در جشنواره فیلم کن سال‌ها است که تعداد فیلم‌ها تغییری نکرده. متاسفانه روابط و پارتی‌بازی باعث شده که ارزش جشنواره ما نیز کاهش پیدا کند. هیچ جای دنیا ما چیزی با نام فیلم اولی مشاهده نمی‌کنیم. مشکلی نیست که به جوانان توجه شود اما به‌صورت حرفه‌ای و معقول باید این موضوع صورت گیرد. اینکه همان تعداد فیلم را از یک بخش حذف کنیم و بعد به بخش اصلی اضافه کنیم که معنایی ندارد. مثل کاری که امسال کردند. 

محمد مهدی عسگرپور، تهیه‌کننده فیلم ماجان: اصولا نظر من این است که جشنواره نظم کافی در برگزاری ندارد. منظورم از نظم در برگزاری، همه شئون برگزاری را در بر می‌گیرد. نارضایتی از سنجش آثار از همان زمان انتخاب فیلم‌ها برای حضور در بخش سودای سیمرغ آغاز شد و امروز هم می‌بینیم که در بخش اعلام نامزدها باز هم اعتراض می‌شود. این یعنی یک جای کار ایراد دارد. به هر حال جشنواره فیلم فجر مهمترین رویداد سینمایی کشور است و نمی‌توان به سادگی از کنارش گذشت. انفاقاتی که در این دوره از جشنواره افتاده و ندیدن بسیاری از فیلم‌ها چه در زمان انتخاب آثار برای رقابت و چه در زمان اعلام نامزدهای بخش‌های مختلف واقعا تعجب برانگیز است. بسیاری از همکاران من هم از این انتخاب‌ها شگفت‌زده و ناراضی هستند. حالا با این اوضاع وضعیت به‌گونه‌ای است که کسی هم پاسخگو نیست. اصلا نظم و ساختاری وجود ندارد. معلوم نیست چه کسی باید به چه کسی پاسخ بدهد. به هر حال نظرم این است که بسیاری از اتفاقات بدی که با آن مواجه می‌شویم، قابل پیش‌بینی و روشن است؛ اما با این فرمولی که پیش گرفتیم اتفاق خوبی نخواهد افتاد. واقعیت این است که خیلی چیزها باری به هر جهت پیش می‌رود.  

 

سعید قطبی زاده، منتقد: نتایجی که اعلام شده اگر شوخی نباشد که نیست، واقعا باورکردنی نیست. نامزدهای اعلامی شوکه‌کننده هستند. معلوم نیست که متر و معیار داوری‌ها چه بوده است. به هر حال همه فیلم‌ها را مردم و منتقدان و رسانه‌ها دیده‌اند. سنگ محک سنجش فیلم‌ها چیزی نیست که کسی اطلاعی از آن نداشته باشد. به هر حال همه چیز عیان است و می‌توان نقاط قوت و ضعف فیلم‌ها را دید. اختلاف‌نظر و دیدگاه نباید آن اندازه باشد که تقریبا هیچ کسی این نامزدها را شایسته دریافت سیمرغ نداند یا پیش‌بینی‌ها تا این اندازه از آنچه اتفاق افتاده دور باشد. به خصوص در بخش کارگردانی آدم واقعا تعجب می‌کند. بسیاری از فیلم‌ها در بخش‌هایی که واقعا قوت داشته‌اند دیده نشده‌اند. این علاوه بر آن فیلم‌هایی است که کلا دیده نشده‌اند و نامی از آنها در هیچ یک از بخش‌ها وجود ندارد. این واقعا باور کردنی نیست. فیلم‌هایی که هیچ‌کس انتظارش را نداشت نامزد هستند. فیلم‌هایی که خیلی‌ها برایشان به نشانه اعتراض دست زدند و هو کردند. داوری برازنده جشنواره نبود. هرچند که کیفیت جشنواره امسال هم چندان حرفی برای گفتن نداشت.